Stardust (uzay aracı): Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Resim eklendi |
+bilgi kutusu + genel düzenleme + kaynaklar |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{italic title}} |
|||
⚫ | |||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu |auto=all |
|||
'''Stardust''', Ocak 2004 tarihinde Wild 2 kuyruklu yıldızından numune toplayıp dünyaya getiren [[uzay aracı]]nın ismi. Ocak 2006'da [[Utah]]'a inen uzay aracındaki kozmik tozları inceleyen bilim insanları, yeni ve daha önce bilinmeyen organik madde kalıntılarına rastladılar. Bilim insanları Stardust tarafından toplanan tozun meteorda bulunan organik maddelerden daha ilkel olduğunu ve nebula oluşumu esnasında oluştuğunu tahmin ediyorlar. |
|||
| uçuş_adı = ''Stardust'' |
|||
| isim_listesi = Discovery 4<br/>''Stardust-NExT'' |
|||
⚫ | |||
| açıklama = Wild 2 kuyruklu yıldızı ile ''Stardust''{{'}}ın sanatsal tasviri |
|||
| görev_türü = [[Örnek getirme görevi|Örnek getirme]] |
|||
⚫ | |||
| uygulayıcı = [[NASA]]{{\}}[[Jet İtki Laboratuvarı|JPL]] |
|||
{{uzay aracı-taslak}} |
|||
| COSPAR_kimliği = 1999-003A |
|||
| SATCAT = 25618 |
|||
| website = {{url|http://stardust.jpl.nasa.gov}}<br/>{{url|http://stardustnext.jpl.nasa.gov}} |
|||
| görev_süresi = Stardust: {{time interval|1999-02-07 21:04:15|2006-01-15 10:12|show=ymd|sep=,}}<br/>NExT: {{time interval|2007-01-17|2011-03-24 23:33|show=ymd|sep=,}} |
|||
| uzayaracı_gövdesi = SpaceProbe<ref name="LaunchPressKit">{{cite web |url=https://www.jpl.nasa.gov/news/press_kits/stardust.pdf |title=Stardust Launch |publisher=NASA |type=Press Kit |date=Şubat 1999 |archive-url=https://web.archive.org/web/20011116222435/http://www.jpl.nasa.gov/news/press_kits/stardust.pdf |archive-date=16 Kasım 2001 |url-status=live}}</ref> |
|||
| üretici = [[Lockheed Martin]]<br/>[[Washington Üniversitesi]] |
|||
| yakıtlı_ağırlık = 385 kg<ref name="Stardust">{{cite web|url=https://solarsystem.nasa.gov/missions/stardust/in-depth/ |title=Stardust |publisher=NASA's Solar System Exploration website |access-date=2 Aralık 2022}}</ref> |
|||
| uzay_aracı_kütlesi = {{dönüştürme|305,397|kg|0|abbr=on}}<ref name="pds.inst.sdu">{{cite web |url=https://pds.nasa.gov/ds-view/pds/viewHostProfile.jsp?INSTRUMENT_HOST_ID=SDU |title=Instrument Host Information: Stardust |publisher=NASA |work=Planetary Data System |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
| yük_ağırlığı = |
|||
| boyutlar = Gövde: {{dönüştürme|5,6|xx|2,16|xx|2,16|ft|m|order=flip|abbr=on|disp=x|<ref name="LaunchPressKit"/><br/>(|)}} |
|||
| güç = 330 [[Watt|W]] ([[Fotovoltaik sistem|Güneş enerjisi]] / [[Nikel-hidrojen pil|{{chem2|NiH2}} piller]]) |
|||
| fırlatma_tarihi = {{başlangıç tarihi|7 Şubat 1999, 21:04:15.238}} [[UTC]]<ref name="nssdc-003a">{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1999-003A |title=Stardust/NExT |work=NASA Space Science Data Coordinated Archive |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
| roket = [[Delta II|Delta II 7426-9.5]] #266 |
|||
| fırlatma_yeri = [[Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü|Cape Canaveral]] SLC-17 |
|||
| fırlatma_üstlenici = [[Lockheed Martin Space Systems]] |
|||
| hizmet_tarihi = |
|||
| tasfiye_türü = Görev bitişi |
|||
| devredışı = Uzay aracı: {{bitiş tarihi|24 Mart 2011, 23:33}} UTC<ref name="nasa20110325">{{cite web |url=http://www.nasa.gov/mission_pages/stardust/news/stardust20110325.html |title=NASA Stardust Spacecraft Officially Ends Operations |publisher=NASA |last1=Agle |first1=D. C. |last2=Brown |first2=Dwayne |date=25 Mart 2011 |access-date=16 Ocak 2016}}</ref> |
|||
| iniş_tarihi = Kapsül: 15 Ocak 2006, 10:12 UTC<ref name="newsci20060115">{{cite news |url=https://www.newscientist.com/article/dn8586-pinch-of-comet-dust-lands-safely-on-earth/ |title=Pinch of comet dust lands safely on Earth |work=New Scientist |first=Hazel |last=Muir |date=15 Ocak 2006 |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
| iniş_yeri = Utah Test ve Eğitim Alanı<br/>{{koordinat|40|21.9|N|113|31.25|W}} |
|||
| gezegenler_arası = {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[Dünya]] |
|||
|varış_tarihi = 15 Ocak 2001, 11:14:28 UTC |
|||
|mesafe = {{dönüştürme|6008|km|abbr=on}} |
|||
}} |
|||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[5535 Annefrank]] |
|||
|varış_tarihi = 2 Kasım 2002, 04:50:20 UTC<ref name="info-stardust">{{cite web |url=https://pds.nasa.gov/ds-view/pds/viewMissionProfile.jsp?MISSION_NAME=STARDUST |title=Mission Information: Stardust |work=Planetary Data System |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
|mesafe = {{dönüştürme|3079|km|abbr=on}}<ref name="info-stardust"/> |
|||
}} |
|||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[81P/Wild|Wild 2]] |
|||
|varış_tarihi = 2 Ocak 2004, 19:21:28 UTC<ref name="info-stardust"/> |
|||
|mesafe = {{dönüştürme|237|km|abbr=on}}<ref name="info-stardust"/> |
|||
}} |
|||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[Dünya]] |
|||
|not = Örnek getirme |
|||
|varış_tarihi = 15 Ocak 2006 |
|||
}} |
|||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[Dünya]] |
|||
|varış_tarihi = 14 Ocak 2009, 12:33 UTC |
|||
|mesafe = {{dönüştürme|9157|km|abbr=on}} |
|||
}} |
|||
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA |
|||
|tip = uçuş |
|||
|nesne = [[Tempel 1]] |
|||
|varış_tarihi = 15 Şubat 2011, 04:39:10 UTC<ref name="info-next">{{cite web |url=https://pds.nasa.gov/ds-view/pds/viewMissionProfile.jsp?MISSION_NAME=NEXT |title=Mission Information: Next |work=Planetary Data System |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
|mesafe = {{dönüştürme|181|km|abbr=on}}<ref name="nasa20110214">{{cite web |url=https://www.nasa.gov/mission_pages/stardust/news/stardust20110214c.html |title=NASA's Stardust Spacecraft Completes Comet Flyby |publisher=NASA |editor-first=Tony |editor-last=Greicius |date=14 Şubat 2011 |access-date=20 Ocak 2018}}</ref> |
|||
}} |
|||
| alet_listesi = {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/Aletler |
|||
| kısaltma1 = CIDA | ad1 = Comet and Interstellar Dust Analyzer |
|||
| kısaltma2 = DFMI | ad2 = Dust Flux Monitor Instrument |
|||
| kısaltma3 = SSC | ad3 = Stardust Sample Collection |
|||
| kısaltma4 = DSE | ad4 = Dynamic Science Experiment |
|||
| kısaltma5 = NavCam | ad5 = Navigation Camera |
|||
}} |
|||
| logo = [[Dosya:Stardust - starlogo.png|120px]] [[Dosya:Stardust - NExT - SDNEXT sticker-border.png|100px]] |
|||
| program = '''[[Discovery programı]]''' |
|||
| önceki_uçuş = ''[[Lunar Prospector]]'' |
|||
| sonraki_uçuş = ''[[Genesis (spacecraft)|Genesis]]'' |
|||
}} |
|||
'''''Stardust''''', [[NASA]] tarafından 7 Şubat 1999'da fırlatılan 385 kilogram ağırlığındaki bir [[robotik]] [[uzay sondası]]ydı. Ana görevi, [[81P/Wild|Wild 2]] [[kuyruklu yıldız]]ının [[Koma (kuyruklu yıldız)|saçından]] toz örnekleri elde edilmesinin yanı sıra, [[kozmik toz]] örnekleri toplamak ve bunları analiz için [[Dünya]]'ya getirmekti. Bu görev, türünün ilk [[örnek getirme görevi]]ydi. Wild 2 kuyruklu yıldızına giderken yanından geçti ve [[asteroit]] [[5535 Annefrank]]'ı inceledi. Ana görev, 15 Ocak 2006'da örnek getirme kapsülü Dünya'ya döndüğünde başarıyla tamamlandı.<ref name="route">{{cite news |title=NASA Spacecraft Returns With Comet Samples After 2.9 Bln Miles |first=Chris |last=Dolmetsch |publisher=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=10000103&sid=argumCeZP_Zc |date=15 Ocak 2006 |url-status=live |archive-date=28 Mart 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140328121046/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=argumCeZP_Zc}}</ref> |
|||
Şubat 2011'de kod adı ''NExT'' olan genişletilmiş bir görevle, daha önce ''[[Deep Impact (uzay aracı)|Deep Impact]]'' tarafından 2005 yılında ziyaret edilen [[Küçük Güneş Sistemi Cismi]] [[Tempel 1]] kuyruklu yıldızıyla karşılaşmasının ardından ''Stardust'' görevi sona erdi. ''Stardust'', Mart 2011'de faaliyetlerini durdurdu. |
|||
Bilim adamları 14 Ağustos 2014 tarihinde, 2006'da Dünya'ya dönen ''Stardust'' kapsülündeki örneklerden olası [[yıldızlararası toz]] parçacıklarının tanımlandığını duyurdular.<ref name="NASA-20140814">{{cite web |last1=Agle |first1=DC |last2=Brown |first2=Dwayne |last3=Jeffs |first3=William |title=Stardust Discovers Potential Interstellar Space Particles |url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2014-278 |date=14 Ağustos 2014 |work=[[NASA]] |access-date=14 Ağustos 2014}}</ref><ref name="AP-20140814">{{cite news |last=Dunn |first=Marcia |title=Specks returned from space may be alien visitors |url=http://apnews.excite.com/article/20140814/us-sci--alien_stardust-9d21e5267a.html |date=14 Ağustos 2014 |work=AP News |access-date=14 Ağustos 2014}}</ref><ref name="SCI-20140814">{{cite journal |last=Hand |first=Eric |title=Seven grains of interstellar dust reveal their secrets |url=https://www.science.org/content/article/seven-grains-interstellar-dust-reveal-their-secrets |date=14 Ağustos 2014 |journal=[[Science]] |access-date=14 Ağustos 2014}}</ref><ref name="SCI-20140815">{{Cite journal |doi=10.1126/science.1252496 |title=Evidence for interstellar origin of seven dust particles collected by the Stardust spacecraft |journal=Science |volume=345 |issue=6198 |pages=786–791 |year=2014 |last1=Westphal |first1=A. J. |last2=Stroud |first2=R. M.|last3=Bechtel |first3=H. A. |last4=Brenker |first4=F. E. |last5=Butterworth |first5=A. L. |last6=Flynn |first6=G. J. |last7=Frank |first7=D. R. |last8=Gainsforth |first8=Z. |last9=Hillier |first9=J. K.| last10 = Postberg | first10 = F. |last11=Simionovici |first11=A. S. |last12=Sterken |first12=V. J. |last13=Nittler |first13=L. R. |last14=Allen |first14=C. |last15=Anderson |first15=D. |last16=Ansari |first16=A. |last17=Bajt |first17=S. |last18=Bastien |first18=R. K. |last19=Bassim |first19=N.| last20 = Bridges | first20 = J. |last21=Brownlee |first21=D. E. |last22=Burchell |first22=M. |last23=Burghammer |first23=M. |last24=Changela |first24=H. |last25=Cloetens |first25=P. |last26=Davis |first26=A. M. |last27=Doll |first27=R. |last28=Floss |first28=C. |last29=Grun |first29=E.| last30 = Heck | first30 = P. R. |display-authors=4 |pmid=25124433 |bibcode=2014Sci...345..786W|url=http://bib-pubdb1.desy.de/record/207250/files/Science-2014-Westphal-786-91.pdf |hdl=2381/32470 |s2cid=206556225 }}</ref> |
|||
== Kaynakça == |
|||
{{kaynakça}} |
|||
⚫ | |||
[[Kategori:Discovery programı]] |
[[Kategori:Discovery programı]] |
||
[[Kategori: |
[[Kategori:NASA uzay sondaları]] |
||
[[Kategori: |
[[Kategori:Kuyruklu yıldız misyonları]] |
||
[[Kategori: |
[[Kategori:Örnek getirme görevleri]] |
||
[[Kategori: |
[[Kategori:1999'da fırlatılan uzay gemileri]] |
Sayfanın 11.13, 30 Aralık 2022 tarihindeki hâli
İsimler | Discovery 4 Stardust-NExT | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Görev türü | Örnek getirme | ||||||||||||
Uygulayıcı | NASA / JPL | ||||||||||||
COSPAR kimliği | 1999-003A | ||||||||||||
SATCAT no. | 25618 | ||||||||||||
Web sitesi | stardust.jpl.nasa.gov stardustnext.jpl.nasa.gov | ||||||||||||
Görev süresi | Stardust: 6 yıl, 11 ay, 7 gün NExT: 4 yıl, 2 ay, 7 gün | ||||||||||||
Uzay aracı özellikleri | |||||||||||||
Gövde | SpaceProbe[1] | ||||||||||||
Üretici | Lockheed Martin Washington Üniversitesi | ||||||||||||
Fırlatma ağırlığı | 385 kg[2] | ||||||||||||
Yakıtsız ağırlık | 305,397 kg (673 lb)[3] | ||||||||||||
Boyutlar | Gövde: 1,71 × 0,66 × 0,66 m[1] (5,6 × 2,16 × 2,16 ft) | ||||||||||||
Güç | 330 W (Güneş enerjisi / NiH 2 piller) | ||||||||||||
Görev başlangıcı | |||||||||||||
Fırlatma tarihi | 7 Şubat 1999, 21:04:15.238 UTC[4] | ||||||||||||
Roket | Delta II 7426-9.5 #266 | ||||||||||||
Fırlatma yeri | Cape Canaveral SLC-17 | ||||||||||||
Üstlenici | Lockheed Martin Space Systems | ||||||||||||
Görev sonu | |||||||||||||
Tasfiye türü | Görev bitişi | ||||||||||||
Devre dışı kalma | Uzay aracı: 24 Mart 2011, 23:33 UTC[5] | ||||||||||||
İniş tarihi | Kapsül: 15 Ocak 2006, 10:12 UTC[6] | ||||||||||||
İniş yeri | Utah Test ve Eğitim Alanı 40°21.9′K 113°31.25′B / 40.3650°K 113.52083°B | ||||||||||||
Dünya uçuşu | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 15 Ocak 2001, 11:14:28 UTC | ||||||||||||
Mesafe | 6.008 km (3.733 mi) | ||||||||||||
5535 Annefrank uçuşu | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 2 Kasım 2002, 04:50:20 UTC[7] | ||||||||||||
Mesafe | 3.079 km (1.913 mi)[7] | ||||||||||||
Wild 2 uçuşu | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 2 Ocak 2004, 19:21:28 UTC[7] | ||||||||||||
Mesafe | 237 km (147 mi)[7] | ||||||||||||
Dünya uçuşu (Örnek getirme) | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 15 Ocak 2006 | ||||||||||||
Dünya uçuşu | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 14 Ocak 2009, 12:33 UTC | ||||||||||||
Mesafe | 9.157 km (5.690 mi) | ||||||||||||
Tempel 1 uçuşu | |||||||||||||
En yakın yaklaşım | 15 Şubat 2011, 04:39:10 UTC[8] | ||||||||||||
Mesafe | 181 km (112 mi)[9] | ||||||||||||
| |||||||||||||
|
Stardust, NASA tarafından 7 Şubat 1999'da fırlatılan 385 kilogram ağırlığındaki bir robotik uzay sondasıydı. Ana görevi, Wild 2 kuyruklu yıldızının saçından toz örnekleri elde edilmesinin yanı sıra, kozmik toz örnekleri toplamak ve bunları analiz için Dünya'ya getirmekti. Bu görev, türünün ilk örnek getirme göreviydi. Wild 2 kuyruklu yıldızına giderken yanından geçti ve asteroit 5535 Annefrank'ı inceledi. Ana görev, 15 Ocak 2006'da örnek getirme kapsülü Dünya'ya döndüğünde başarıyla tamamlandı.[10]
Şubat 2011'de kod adı NExT olan genişletilmiş bir görevle, daha önce Deep Impact tarafından 2005 yılında ziyaret edilen Küçük Güneş Sistemi Cismi Tempel 1 kuyruklu yıldızıyla karşılaşmasının ardından Stardust görevi sona erdi. Stardust, Mart 2011'de faaliyetlerini durdurdu.
Bilim adamları 14 Ağustos 2014 tarihinde, 2006'da Dünya'ya dönen Stardust kapsülündeki örneklerden olası yıldızlararası toz parçacıklarının tanımlandığını duyurdular.[11][12][13][14]
Kaynakça
- ^ a b "Stardust Launch" (PDF) (Press Kit). NASA. Şubat 1999. 16 Kasım 2001 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Stardust". NASA's Solar System Exploration website. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022.
- ^ "Instrument Host Information: Stardust". Planetary Data System. NASA. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ "Stardust/NExT". NASA Space Science Data Coordinated Archive. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Agle, D. C.; Brown, Dwayne (25 Mart 2011). "NASA Stardust Spacecraft Officially Ends Operations". NASA. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- ^ Muir, Hazel (15 Ocak 2006). "Pinch of comet dust lands safely on Earth". New Scientist. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ a b c d "Mission Information: Stardust". Planetary Data System. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ "Mission Information: Next". Planetary Data System. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Greicius, Tony, (Ed.) (14 Şubat 2011). "NASA's Stardust Spacecraft Completes Comet Flyby". NASA. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Dolmetsch, Chris (15 Ocak 2006). "NASA Spacecraft Returns With Comet Samples After 2.9 Bln Miles". Bloomberg. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Agle, DC; Brown, Dwayne; Jeffs, William (14 Ağustos 2014). "Stardust Discovers Potential Interstellar Space Particles". NASA. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ Dunn, Marcia (14 Ağustos 2014). "Specks returned from space may be alien visitors". AP News. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ Hand, Eric (14 Ağustos 2014). "Seven grains of interstellar dust reveal their secrets". Science. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ Westphal, A. J.; Stroud, R. M.; Bechtel, H. A.; Brenker, F. E.; ve diğerleri. (2014). "Evidence for interstellar origin of seven dust particles collected by the Stardust spacecraft" (PDF). Science. 345 (6198): 786–791. Bibcode:2014Sci...345..786W. doi:10.1126/science.1252496. hdl:2381/32470. PMID 25124433.