Tatar hanımeli: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
8 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8.7 |
||
| 8. satır: | 8. satır: | ||
|url=http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2340703 |
|url=http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2340703 |
||
|başlık=The Plant List: A Working List of All Plant Species |
|başlık=The Plant List: A Working List of All Plant Species |
||
|erişimtarihi=7 Aralık 2014 |
|erişimtarihi=7 Aralık 2014 |
||
|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20190819073045/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2340703 |
|||
|arşiv-tarihi=19 Ağustos 2019 |
|||
|ölüurl=hayır |
|||
}}</ref>}} |
|||
'''''Lonicera tatarica''''', '''Tatar hanımeli''' olarak bilinen bir [[hanımeli]] türüdür.<ref name="BSBI07">{{BSBI 2007|accessdate=2014-10-17}}</ref> [[Sibirya]] ve doğu Asya'nın diğer bölgelerine özgüdür (bu türün çoğunluğu Çin'de bulunur)<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/plant/honeysuckle|başlık=honeysuckle {{!}} Description & Major Species|erişimtarihi=3 Mayıs 2021|dil=İngilizce|website=Encyclopedia Britannica}}</ref> Lonicera tatarica'nın Himalayalar'da da yetiştiği bilinmektedir ancak Kuzey Amerika'da yaygın tanıtılan tür ve zehirli ot olarak daha iyi bilinir. Hanımeli, her iki yarım kürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Kuzey Amerika'da bulunan birkaç egzotik çalı hanımelinden biri olan bu bitki,<ref> |
'''''Lonicera tatarica''''', '''Tatar hanımeli''' olarak bilinen bir [[hanımeli]] türüdür.<ref name="BSBI07">{{BSBI 2007|accessdate=2014-10-17}}</ref> [[Sibirya]] ve doğu Asya'nın diğer bölgelerine özgüdür (bu türün çoğunluğu Çin'de bulunur)<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/plant/honeysuckle|başlık=honeysuckle {{!}} Description & Major Species|erişimtarihi=3 Mayıs 2021|dil=İngilizce|website=Encyclopedia Britannica|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210503114139/https://www.britannica.com/plant/honeysuckle|arşiv-tarihi=3 Mayıs 2021|ölüurl=hayır}}</ref> Lonicera tatarica'nın Himalayalar'da da yetiştiği bilinmektedir ancak Kuzey Amerika'da yaygın tanıtılan tür ve zehirli ot olarak daha iyi bilinir. Hanımeli, her iki yarım kürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Kuzey Amerika'da bulunan birkaç egzotik çalı hanımelinden biri olan bu bitki,<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.na.fs.fed.us/fhp/invasive_plants/weeds/bush_honeysuckle.pdf |başlık=US Forest Service Weed of the Week |erişimtarihi=2 Nisan 2022 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160304105152/http://www.na.fs.fed.us/fhp/invasive_plants/weeds/bush_honeysuckle.pdf |arşiv-tarihi=4 Mart 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> 1752'de [[süs bitkisi]] olarak tanıtıldı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.invasive.org/species/subject.cfm?sub=3043 |başlık=Invasive.org |erişimtarihi=2 Nisan 2022 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20101209064157/http://www.invasive.org/species/subject.cfm?sub=3043 |arşiv-tarihi=9 Aralık 2010 |ölüurl=hayır }}</ref> Kıtanın batısında, [[Alaska]] ve [[Kaliforniya]]'ya kadar bilinir, burada kolayca bozulan doğal ortamlarda yetişir. |
||
Tatar hanımeli ağacı, evcil kedilerin yaklaşık yarısında davranışsal tepki uyandırır. [[Kedi nanesi]]'ne tepki vermeyen kedilerin üçte biri Tatar hanımeline tepki verir.<ref> |
Tatar hanımeli ağacı, evcil kedilerin yaklaşık yarısında davranışsal tepki uyandırır. [[Kedi nanesi]]'ne tepki vermeyen kedilerin üçte biri Tatar hanımeline tepki verir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5356310/ |başlık=Responsiveness of cats (Felidae) to silver vine (Actinidia polygama), Tatarian honeysuckle (Lonicera tatarica), valerian (Valeriana officinalis) and catnip (Nepeta cataria) |erişimtarihi=2 Nisan 2022 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20201111213006/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5356310/ |arşiv-tarihi=11 Kasım 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> |
||
==Tanım== |
==Tanım== |
||
''Lonicera tatarica'' dik yükseklikte {{dönüştürme|3|m|spell=in|sp=us}} yaklaşabilen gür bir [[çalı]]’dır. {{dönüştürme|3|to|6|cm|in}} uzunluğunda oval veya yuvarlak basit yapraklarla kaplıdır. Yapraklar ve gövde 1 ila 2 ½ inç uzunluğunda, ½ ila 1 inç genişliğindedir. Yumurta şeklindedirler ve ikisi de tüysüz ve dişsizdir. Dallar, içi boş kahverengi bir öz ile yeşilden kahverengiye kadar bir dizi renk olabilir. |
''Lonicera tatarica'' dik yükseklikte {{dönüştürme|3|m|spell=in|sp=us}} yaklaşabilen gür bir [[çalı]]’dır. {{dönüştürme|3|to|6|cm|in}} uzunluğunda oval veya yuvarlak basit yapraklarla kaplıdır. Yapraklar ve gövde 1 ila 2 ½ inç uzunluğunda, ½ ila 1 inç genişliğindedir. Yumurta şeklindedirler ve ikisi de tüysüz ve dişsizdir. Dallar, içi boş kahverengi bir öz ile yeşilden kahverengiye kadar bir dizi renk olabilir. |
||
Çiçek rengi koyu gülden açık pembeye kadar değişir ve beyaz da olabilir. Yaprakları genellikle ¾ ila 1 inç uzunluğunda, ince bir boru ve üst kısmı 4 lob içeren 2 dudak ve ortadaki ikisi dik ve tabanın yakınında kaynaşmıştır. Beyazdan pembeye ve kızıl çiçeklerin her biri yaklaşık {{dönüştürme|1.5|cm}} uzunluğunda, [[Erkek organ (çiçek)|ercik]]leri ve [[Dişi organ]]’ları çıkıntılıdır. Meyve, bir santimetre genişliğe kadar [[Bakka|yemiş]] içeren parlak turuncu veya kırmızı bir tohumdur. Meyveler yaban hayatı için çekicidir.<ref name="NC-Ext-Gard">{{web kaynağı | başlık=''Lonicera tatarica'' (Tatarian Honeysuckle) | website=[[North Carolina Extension]] Gardener Plant Toolbox | url=https://plants.ces.ncsu.edu/plants/lonicera-tatarica/ | erişimtarihi=3 Mayıs 2021}}</ref> Bitki çalılıklar oluşturur ve kuşlar ve diğer hayvanlar meyvelerini tükettiğinde kolayca yayılır. Çiçeklerin hanımeli andıran tatlı bir kokusu vardır. Tercih edilen ortam, nemli, tınlı topraklı kısmi güneştir. Ancak tam gölgede veya güneşte, kuru veya kumlu topraklarda da büyüyebilir. |
Çiçek rengi koyu gülden açık pembeye kadar değişir ve beyaz da olabilir. Yaprakları genellikle ¾ ila 1 inç uzunluğunda, ince bir boru ve üst kısmı 4 lob içeren 2 dudak ve ortadaki ikisi dik ve tabanın yakınında kaynaşmıştır. Beyazdan pembeye ve kızıl çiçeklerin her biri yaklaşık {{dönüştürme|1.5|cm}} uzunluğunda, [[Erkek organ (çiçek)|ercik]]leri ve [[Dişi organ]]’ları çıkıntılıdır. Meyve, bir santimetre genişliğe kadar [[Bakka|yemiş]] içeren parlak turuncu veya kırmızı bir tohumdur. Meyveler yaban hayatı için çekicidir.<ref name="NC-Ext-Gard">{{web kaynağı | başlık=''Lonicera tatarica'' (Tatarian Honeysuckle) | website=[[North Carolina Extension]] Gardener Plant Toolbox | url=https://plants.ces.ncsu.edu/plants/lonicera-tatarica/ | erişimtarihi=3 Mayıs 2021 | arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210503022252/https://plants.ces.ncsu.edu/plants/lonicera-tatarica/ | arşiv-tarihi=3 Mayıs 2021 | ölüurl=hayır }}</ref> Bitki çalılıklar oluşturur ve kuşlar ve diğer hayvanlar meyvelerini tükettiğinde kolayca yayılır. Çiçeklerin hanımeli andıran tatlı bir kokusu vardır. Tercih edilen ortam, nemli, tınlı topraklı kısmi güneştir. Ancak tam gölgede veya güneşte, kuru veya kumlu topraklarda da büyüyebilir. |
||
Yetiştirmede, ''Lonicera tatarica'', ''Lonicera'' 'nın diğer çalı türleri ile melezlenmiştir. ''Lonicera morrowii'' ile çaprazlanarak istilacı melez ''Lonicera × bella''‘yı oluşturur..<ref name=BarnCott74>{{Dergi kaynağı |soyadı1=Barnes |ad1=William J. |soyadı2=Cottam |ad2=Grant |tarih=1974 |başlık=Some Autecological Studies of the ''Lonicera'' × ''bella'' Complex |dergi=Ecology |cilt=55 |sayı=1 |sayfalar=40-50|jstor=1934616 |name-list-style=amp |doi=10.2307/1934616 }}</ref> Ayrıca ''Lonicera ruprechtiana'' ve ''Lonicera xylosteum'' ile melezleşebilir.<ref name=Gree66>{{Dergi kaynağı |soyadı1=Green |ad1=P.S. |tarih=1966 |başlık=Identification of the Species and Hybrids in the ''Lonicera tatarica'' Complex |dergi=Journal of the Arnold Arboretum |cilt=47 |sayı=1 |sayfalar=75-88|jstor=43781553 }}</ref> |
Yetiştirmede, ''Lonicera tatarica'', ''Lonicera'' 'nın diğer çalı türleri ile melezlenmiştir. ''Lonicera morrowii'' ile çaprazlanarak istilacı melez ''Lonicera × bella''‘yı oluşturur..<ref name=BarnCott74>{{Dergi kaynağı |soyadı1=Barnes |ad1=William J. |soyadı2=Cottam |ad2=Grant |tarih=1974 |başlık=Some Autecological Studies of the ''Lonicera'' × ''bella'' Complex |dergi=Ecology |cilt=55 |sayı=1 |sayfalar=40-50|jstor=1934616 |name-list-style=amp |doi=10.2307/1934616 }}</ref> Ayrıca ''Lonicera ruprechtiana'' ve ''Lonicera xylosteum'' ile melezleşebilir.<ref name=Gree66>{{Dergi kaynağı |soyadı1=Green |ad1=P.S. |tarih=1966 |başlık=Identification of the Species and Hybrids in the ''Lonicera tatarica'' Complex |dergi=Journal of the Arnold Arboretum |cilt=47 |sayı=1 |sayfalar=75-88|jstor=43781553 }}</ref> |
||
| 26. satır: | 30. satır: | ||
== Dış bağlantılar == |
== Dış bağlantılar == |
||
* [http://ucjeps.berkeley.edu/cgi-bin/get_JM_treatment.pl?2874,2877,2891 Jepson Manual Treatment] |
* [http://ucjeps.berkeley.edu/cgi-bin/get_JM_treatment.pl?2874,2877,2891 Jepson Manual Treatment] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160401101029/http://ucjeps.berkeley.edu/cgi-bin/get_JM_treatment.pl?2874,2877,2891 |tarih=1 Nisan 2016 }} |
||
* [http://calphotos.berkeley.edu/cgi/img_query?where-genre=Plant&where-taxon=Lonicera+tatarica Photo gallery] |
* [http://calphotos.berkeley.edu/cgi/img_query?where-genre=Plant&where-taxon=Lonicera+tatarica Photo gallery] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121111004545/http://calphotos.berkeley.edu/cgi/img_query?where-genre=Plant&where-taxon=Lonicera+tatarica |tarih=11 Kasım 2012 }} |
||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
Sayfanın 16.50, 15 Nisan 2022 tarihindeki hâli
| Tatar hanımeli | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||
| ||||
| Sinonimler | ||||
|
Lonicera tatarica, Tatar hanımeli olarak bilinen bir hanımeli türüdür.[1] Sibirya ve doğu Asya'nın diğer bölgelerine özgüdür (bu türün çoğunluğu Çin'de bulunur)[2] Lonicera tatarica'nın Himalayalar'da da yetiştiği bilinmektedir ancak Kuzey Amerika'da yaygın tanıtılan tür ve zehirli ot olarak daha iyi bilinir. Hanımeli, her iki yarım kürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Kuzey Amerika'da bulunan birkaç egzotik çalı hanımelinden biri olan bu bitki,[3] 1752'de süs bitkisi olarak tanıtıldı.[4] Kıtanın batısında, Alaska ve Kaliforniya'ya kadar bilinir, burada kolayca bozulan doğal ortamlarda yetişir.
Tatar hanımeli ağacı, evcil kedilerin yaklaşık yarısında davranışsal tepki uyandırır. Kedi nanesi'ne tepki vermeyen kedilerin üçte biri Tatar hanımeline tepki verir.[5]
Tanım
Lonicera tatarica dik yükseklikte üç metre (9,8 ft) yaklaşabilen gür bir çalı’dır. 3 ila 6 santimetre (1,2 ila 2,4 in) uzunluğunda oval veya yuvarlak basit yapraklarla kaplıdır. Yapraklar ve gövde 1 ila 2 ½ inç uzunluğunda, ½ ila 1 inç genişliğindedir. Yumurta şeklindedirler ve ikisi de tüysüz ve dişsizdir. Dallar, içi boş kahverengi bir öz ile yeşilden kahverengiye kadar bir dizi renk olabilir.
Çiçek rengi koyu gülden açık pembeye kadar değişir ve beyaz da olabilir. Yaprakları genellikle ¾ ila 1 inç uzunluğunda, ince bir boru ve üst kısmı 4 lob içeren 2 dudak ve ortadaki ikisi dik ve tabanın yakınında kaynaşmıştır. Beyazdan pembeye ve kızıl çiçeklerin her biri yaklaşık 15 santimetre (5,9 in) uzunluğunda, ercikleri ve Dişi organ’ları çıkıntılıdır. Meyve, bir santimetre genişliğe kadar yemiş içeren parlak turuncu veya kırmızı bir tohumdur. Meyveler yaban hayatı için çekicidir.[6] Bitki çalılıklar oluşturur ve kuşlar ve diğer hayvanlar meyvelerini tükettiğinde kolayca yayılır. Çiçeklerin hanımeli andıran tatlı bir kokusu vardır. Tercih edilen ortam, nemli, tınlı topraklı kısmi güneştir. Ancak tam gölgede veya güneşte, kuru veya kumlu topraklarda da büyüyebilir.
Yetiştirmede, Lonicera tatarica, Lonicera 'nın diğer çalı türleri ile melezlenmiştir. Lonicera morrowii ile çaprazlanarak istilacı melez Lonicera × bella‘yı oluşturur..[7] Ayrıca Lonicera ruprechtiana ve Lonicera xylosteum ile melezleşebilir.[8]
Dağılım
Lonicera tatarica Avrasya kökenlidir. Bu nedenle, bu tür Kuzey Amerika'dayken istilacı bir tür gibi davranır. L. tatarica yerli yaşam alanlarını tehdit eder çünkü hızla büyür ve rakiplerini boğan kalın, aşılmaz örtüler oluşturur.[9]
Dış bağlantılar
- Jepson Manual Treatment 1 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Photo gallery 11 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ BSBI List 2007 (xls). Botanical Society of Britain and Ireland. 2015-06-26 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 2014-10-17.
- ^ "honeysuckle | Description & Major Species". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ "US Forest Service Weed of the Week" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Invasive.org". 9 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Responsiveness of cats (Felidae) to silver vine (Actinidia polygama), Tatarian honeysuckle (Lonicera tatarica), valerian (Valeriana officinalis) and catnip (Nepeta cataria)". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Lonicera tatarica (Tatarian Honeysuckle)". North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ Barnes, William J.; Cottam, Grant (1974). "Some Autecological Studies of the Lonicera × bella Complex". Ecology. 55 (1). ss. 40-50. doi:10.2307/1934616. JSTOR 1934616.
- ^ Green, P.S. (1966). "Identification of the Species and Hybrids in the Lonicera tatarica Complex". Journal of the Arnold Arboretum. 47 (1). ss. 75-88. JSTOR 43781553.
- ^ Drummond, Brie (2005). "The Selection of Native and Invasive Plants by Frugivorous Birds in Maine" (PDF). Northeastern Naturalist. 12 (1). ss. 33-44. doi:10.1656/1092-6194(2005)012[0033:TSONAI]2.0.CO;2. JSTOR 3858501 – JSTOR vasıtasıyla.