Bilişsel dilbilim: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Flanoz (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
691 değişiklik
ingilizce çeviriden eksikler eklendi
Flanoz (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
691 değişiklik
Değişiklik özeti yok
34. satır: 34. satır:
# Genelleme Taahhüdü: Genelleme taahhüdünün amacı, en geniş genellemeleri saptamaktır. Böylece insan dilinin tüm yönlerine ve özelliklerine uyan genel kuralların kalıplanması ve anlaşılması. Bu bağlılık dil ilkelerinin genelleştirilmesini istediğinden, [[Anlambilim|semantik]] (kelimelerin ve anlamların anlamı), [[Sesbilim|fonoloji]] (ses) ve [[Biçimbilim|morfoloji]] (kelime yapısı) gibi dili incelemenin önceki yolları uygun olmayacaktır, çünkü çok az şey vardır genelleme odası.
# Genelleme Taahhüdü: Genelleme taahhüdünün amacı, en geniş genellemeleri saptamaktır. Böylece insan dilinin tüm yönlerine ve özelliklerine uyan genel kuralların kalıplanması ve anlaşılması. Bu bağlılık dil ilkelerinin genelleştirilmesini istediğinden, [[Anlambilim|semantik]] (kelimelerin ve anlamların anlamı), [[Sesbilim|fonoloji]] (ses) ve [[Biçimbilim|morfoloji]] (kelime yapısı) gibi dili incelemenin önceki yolları uygun olmayacaktır, çünkü çok az şey vardır genelleme odası.
# Bilişsel Bağlılık: Bilişsel bağlılık, kullanılan dilin beyin anatomisi ve diğer bilimlerdeki işlevler ile uyumlu olan genel ilkelerini karakterize etmektir. Dolayısıyla, bu taahhüdün bu temel felsefesi, kullanılan dilin kurallarının diğer bilimlerden, özellikle psikoloji ve bilişsel sinirbilimden biliş hakkında bilinenlerle aynı fikirde olması gerektiğidir.<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Linguistics: Current Applications and Future Perspecitves|url=https://archive.org/details/cognitivelinguis00kris|soyadı=Kristiansen|ad=Gitte|yayıncı=Mouton de Gruyter|yıl=2006|isbn=978-3-11-018951-3|yer=|sayfalar=[https://archive.org/details/cognitivelinguis00kris/page/n130 119]-123}}</ref>
# Bilişsel Bağlılık: Bilişsel bağlılık, kullanılan dilin beyin anatomisi ve diğer bilimlerdeki işlevler ile uyumlu olan genel ilkelerini karakterize etmektir. Dolayısıyla, bu taahhüdün bu temel felsefesi, kullanılan dilin kurallarının diğer bilimlerden, özellikle psikoloji ve bilişsel sinirbilimden biliş hakkında bilinenlerle aynı fikirde olması gerektiğidir.<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Linguistics: Current Applications and Future Perspecitves|url=https://archive.org/details/cognitivelinguis00kris|soyadı=Kristiansen|ad=Gitte|yayıncı=Mouton de Gruyter|yıl=2006|isbn=978-3-11-018951-3|yer=|sayfalar=[https://archive.org/details/cognitivelinguis00kris/page/n130 119]-123}}</ref>

== Yaklaşımlar ==

=== Üretici Dilbilgisi ===
Üretici dilbilgisi, zihinde ve beyinde dil hesaplaması hakkında bir hipotez kaynağı olarak işlev görür. Bu 'dilin bilişsel sinirbilimi' olarak görülür. <ref name="Marantz_2005">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Generative linguistics within the cognitive neuroscience of language|yazarlar=Marantz|tarih=2005|sayı=2–4|sayfalar=492–445|çalışma=The Linguistic Review|cilt=22|doi=10.1515/tlir.2005.22.2-4.429}}</ref> Üretici dilbilgisi, davranışsal içgüdüleri ve bilişsel-dilsel algoritmaların biyolojik doğasını inceler ve hesaplamalı-temsili bir zihin teorisi sağlar.

Pratikte bu, dilbilimciler tarafından cümle analizinin, bilişsel yapıları ortaya çıkarmanın bir yolu olarak alındığı anlamına gelir. İnsanlarda rastgele bir genetik değişimin zihinde sentaktik yapıların ortaya çıkmasına neden olduğu ileri sürülmektedir. Dolayısıyla insanların bir dile sahip olması onun iletişimsel amaçlarına bağlı değildir. <ref name="Hauser etal 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The mystery of language evolution|yazarlar=Hauser|sayfa=401|çalışma=Frontiers in Psychology|yıl=2014|cilt=5|pmc=4019876|pmid=24847300|doi=10.3389/fpsyg.2014.00401}}</ref> <ref name="Berwick&Chomsky_2015">{{Kitap kaynağı|başlık=Why Only Us: Language and Evolution|tarih=2015|yayıncı=MIT Press|isbn=978-0-262-03424-1}}</ref>

Konuyla ilgili ünlü bir örneğe yer verelim. Dilbilimci [[Noam Chomsky]] ''"Aç olan adam akşam yemeği sipariş eder mi'' " türünden cümlelerin çok nadir olduğu ve çocukların bunları duyma ihtimalinin oldukça düşük olduğunu söyler. Yine de çocuklar bu türden cümleleri üretebildikleri için, yapının öğrenilmediğini, doğuştan gelen bilişsel bir dil bileşeninden ''edinildiği'' ileri sürer. Üretken dilbilgisi savunucuları var olduğu düşünülen dil yetisinin [<nowiki><i>language faculty</i></nowiki>] bir resmini oluşturmak için [[İçgözlem|iç gözlem]] yoluyla doğuştan gelen yapılar hakkında her şeyi bulmayı amaç edinmişlerdir. <ref name="Pullum&Scholz_2002">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.ucd.ie/artspgs/research/pullum.pdf|başlık=Empirical assessment of stimulus poverty arguments|erişimtarihi=2020-02-28|arşivtarihi=2021-02-03|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210203111631/https://www.ucd.ie/artspgs/research/pullum.pdf|yazarlar=Pullum|tarih=2002|sayı=1–2|sayfalar=9–50|çalışma=The Linguistic Review|cilt=18|doi=10.1515/tlir.19.1-2.9}}</ref> <ref name="Prefors_etal_2006">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://web.mit.edu/cocosci/Papers/PerforsTenenbaumRegier06.pdf|başlık=Poverty of the stimulus? A rational approach|erişimtarihi=2020-02-28|yazarlar=Prefors|tarih=2006|çalışma=Proceedings of the Annual Meeting of the Cognitive Science Society|cilt=28|issn=1069-7977}}</ref>

Üretken dilbilgisi, dili özerk bir zihin modülü olarak ele alarak, modüler bir zihin modelini destekler. Böylece dil, matematiksel mantıktan, çıkarımın dil ediniminde hiçbir rolü olmadığı ölçüde ayrılır. <ref name="Smith_2002">{{Kitap kaynağı|başlık=Chomsky: Ideas and Ideals.|yayıncı=Cambridge University Press|seri=2nd|yıl=2002|isbn=0-521-47517-1}}</ref> Üretici insan bilişi anlayışı, [[bilişsel psikoloji]] ve [[Bilgisayar bilimi|bilgisayar biliminde]] de etkilidir. <ref name="Sudkamp_1997">{{Kitap kaynağı|url=https://www.academia.edu/35731905|başlık=Languages and machines: an Introduction to the Theory of Computer Science|erişimtarihi=2020-06-01|tarih=1997|sayfalar=569|yayıncı=Addison-Wesley Longman|isbn=978-0-201-82136-9}}</ref>

=== Bilişsel Dilbilim (dilbilim çerçevesi) ===
Bilişsel dilbilim yaklaşımlarından biri, (baş harfleri büyük olacak şekilde) Bilişsel Dilbilim olarak adlandırılır, ancak aynı zamanda genellikle tümü küçük harflerle yazıldığından bilişsel dilbilimdir. <ref name="Croft&Cruse_20042">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Linguistics|yayıncı=Cambridge University Press|yıl=2004|isbn=978-0-511-80386-4}}</ref> Bu hareket, 1980'lerin başında, [[George Lakoff|George Lakoff'un]] metafor teorisinin Ronald Langacker'ın [[Bilişsel dilbilgisi|Bilişsel Dilbilgisi]] ile birleştiği ve çeşitli yazarların takip eden Yapı Dilbilgisi modelleriyle birleştiği zaman başladı. Bu [[Dilin kökeni|birlik, dilsel]] ve [[:en:Cultural_evolution|kültürel evrime]] iki farklı yaklaşım içerir: [[:en:Conceptual_metaphor|kavramsal metafor]] ve inşa.

Bilişsel Dilbilim, dilin beyinde genel bilişsel ilkelere göre işlediğini savunarak kendisini üretici dilbilgisinin karşısında tanımlar. <ref name="Croft&Cruse_2004">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Linguistics|tarih=2004|yayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-0-511-80386-4}}</ref> Lakoff ve Langacker'ın fikirleri bilimlerde uygulanmaktadır. Bilişsel Dilbilim, dilbilim ve çeviri kuramının yanı sıra [[Edebi eleştiri|edebiyat çalışmaları]], <ref name="Harrison_etal_2014">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Grammar in Literature|kısım=Introduction|tarih=2014|sayfalar=1–16|yayıncı=John Benjamins|isbn=978-90-272-7056-6}}</ref> [[eğitim]], <ref name="Corni_etal_2019">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Conceptual metaphor in physics education: roots of analogy, visual metaphors, and a primary physics course for student teachers|yazarlar=Corni|tarih=2019|sayı=GIREP-ICPE-EPEC 2017 Conference 3–7 July 2017|sayfa=012059|çalışma=Journal of Physics: Conference Series|cilt=1286|doi=10.1088/1742-6596/1286/1/012059}}</ref> [[sosyoloji]], <ref name="Cerulo_2019">{{Kitap kaynağı|url=https://www.academia.edu/25273033|başlık=The Oxford Handbook of Cognitive Sociology|erişimtarihi=2020-05-31|kısım=Embodied cognition: sociologgy's role in bridging mind, brain, and body|tarih=2019|sayfalar=81–100|yayıncı=Oxford University Press|doi=10.1093/oxfordhb/9780190273385.013.5}}</ref> [[müzikoloji]], <ref name="Spitzer_2004">{{Kitap kaynağı|başlık=Metaphor and Musical Thought|tarih=2004|yayıncı=University of Chicago Press Press|isbn=0-226-769720}}</ref> [[bilgisayar bilimi]] <ref name="Mondal_2009">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.aclweb.org/anthology/Y09-1039.pdf|başlık=How language processing constrains (computational) natural language processing: a cognitive perspective|erişimtarihi=2020-05-31|yazarlar=Mondal|tarih=2009|sayfalar=365–374|çalışma=23rd Pacific Asia Conference on Language, Information and Computation}}</ref> ve [[İlahiyat|teoloji]] alanlarında da etkilidir. <ref name="Feyaerts&Boeve_2018">{{Kitap kaynağı|başlık=Religion, Language, and the Human Mind|kısım=Religious metaphors at the crossroads between apophatical theology and Cognitive Linguistics: an interdisciplinary study|tarih=2018|yayıncı=Oxford University Press Press|isbn=978-0-19-063664-7}}</ref>

'''A. Kavramsal metafor teorisi'''

Amerikalı dilbilimci George Lakoff'a göre ''metaforlar'' sadece konuşma figürleri değil, düşünce biçimleridir. Lakoff, soyut akıl yürütme ilkelerinin, alt hayvanlarda mevcut olan uzamsal ilişkileri temsil eden görsel düşünce ve mekanizmalardan evrimleşmiş olabileceğini varsayıyor. <ref name="Lakoff_1990">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Invariance hypothesis: is abstract reasoning based on image-schemas?|yazarlar=Lakoff|tarih=1990|sayı=1|sayfalar=39–74|çalışma=Cognitive Linguistics|cilt=1|doi=10.1515/cogl.1990.1.1.39}}</ref> ''Kavramsallaştırma, bilginin somutlaşmasına'', görme ve hareketin fiziksel deneyimine dayalı olarak kabul edilir. Örneğin, duygu 'metaforu' aşağı doğru hareket üzerine kurulurken, akıl metaforu yukarı doğru hareket üzerine ''kurulur'' '', örneğin “Tartışma duygusal seviyeye düştü'', ama ben onu rasyonel seviyeye yükselttim.” <ref name="Lakoff&Johnson_1980">{{Kitap kaynağı|başlık=Metaphors We Live By|tarih=1980|yayıncı=University of Chicago Press|isbn=978-0-226-46801-3}}</ref> Dilin bilişsel bir kapasite olmadığı, bunun yerine algı, dikkat, motor beceriler ve görsel ve uzamsal işlemeyi içeren diğer bilişsel becerilere dayandığı tartışılmaktadır. <ref name="Croft&Cruse_2004">{{Kitap kaynağı|başlık=Cognitive Linguistics|tarih=2004|yayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-0-511-80386-4}}</ref> Aynı şey, zaman duygusu gibi diğer bilişsel fenomenler için de söylenir:

:: "Görsel sistemlerimizde hem hareket için hem de nesneler/konumlar için dedektörlerimiz vardır. Zaman için (bu ne anlama geliyorsa) dedektörlerimiz yoktur . Bu nedenle, zamanın şeyler ve hareket açısından anlaşılması gerektiği biyolojik açıdan anlamlıdır." —George Lakoff

Bilişsel Dilbilimde, [[Düşünce|düşünmenin]] esas olarak otomatik ve bilinçsiz olduğu düşünülür. <ref name="Lakoff&Johnson_1999">{{Kitap kaynağı|başlık=Philosophy in the flesh : the embodied mind and its challenge to Western thought|tarih=1999|yayıncı=Basic Books|isbn=0-465-05673-3}}</ref> [[Sinirdilbilimsel programlama|Nöro-dilbilimsel programlamada olduğu gibi]], dile [[Duyu|duyular]] çerçevesinde yaklaşılır. <ref name="delCarmenGuarddonAnelo_2010">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Metaphors and neuro-linguistic programming|yazarlar=del Carmen Guarddon Anelo|tarih=2010|sayı=7|sayfalar=151–162|çalışma=The International Journal of Interdisciplinary Social Sciences|cilt=5|doi=10.18848/1833-1882/CGP/v05i07/51812}}</ref> <ref name="Ibarretxe-Antuñano_2002">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/272507067|başlık=MIND-AS-BODY as a Cross-linguistic Conceptual Metaphor|erişimtarihi=2020-07-15|yazarlar=Ibarretxe-Antuñano|tarih=2002|sayı=1|sayfalar=93–119|çalışma=Miscelánea|cilt=25}}</ref> <ref name="Gibbs&Colston_1995">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The cognitive psychological reality of image schemas and their transformations|yazarlar=Gibbs|tarih=1995|sayı=4|sayfalar=347–378|çalışma=Cognitive Linguistics|cilt=6|doi=10.1515/cogl.1995.6.4.347}}</ref> Bilişsel dilbilimciler, kipsel şemalarla ilgili ifadeler arayarak bilginin [[Bedenlenmiş Biliş|somutlaşmasını]] incelerler. <ref name="Luodonpää-Manni&Viimaranta_2017">{{Kitap kaynağı|url=https://www.cambridgescholars.com/download/sample/63854|başlık=Empirical Approaches to Cognitive Linguistics: Aalyzing Real-Life Data|erişimtarihi=2020-06-30|kısım=Introduction|tarih=2017|yayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-1-4438-7325-3}}</ref> Örneğin, "Bire çeyrek var" ifadesinde ''-e'' eki dilde kendisini görsel veya duyu-motorsal 'metafor' olarak gösteren kalıcı bir şemayı temsil eder.

'''B. Bilişsel ve yapısal dilbilgisi'''

''Dilbilgisinin temel birimleri olarak yapılar'', dilsel evrim birimleri olarak [[Mem|memlerle]] benzeşen, gelenekselleştirilmiş biçim-anlam çiftleridir. <ref name="Dahl_2001">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Grammaticalization and the life cycles of constructions|yazarlar=Dahl|tarih=2001|sayfalar=91–134|çalışma=RASK – Internationalt Tidsskrift for Sprog og Kommunikation|cilt=14}}</ref> <ref name="Kirby_2013">{{Kitap kaynağı|url=http://www.labex-whoami.fr/images/documents/kirby_Labex_JC_paper.pdf|başlık=The Language Phenomenon|erişimtarihi=2020-03-04|kısım=Transitions: the evolution of linguistic replicators|sayfalar=121–138|yayıncı=Springer|seri=The Frontiers Collection|yıl=2013|isbn=978-3-642-36085-5|doi=10.1007/978-3-642-36086-2_6}}</ref> <ref name="Zehentner_2019">{{Kitap kaynağı|başlık=Competition in Language Change: the Rise of the English Dative Alternation|yayıncı=De Gruyter Mouton|yıl=2019|isbn=978-3-11-063385-6}}</ref> <ref name="MacWhinney_2015">{{Kitap kaynağı|başlık=Handbook of Language Emergence|kısım=Introduction – language emergence|tarih=2015|sayfalar=1–31|yayıncı=Wiley|isbn=978-1-118-34613-6}}</ref> Bunlar çok katmanlı kabul edilir. Örneğin [[Deyim|deyimler]] üst-düzey yapılardır ve orta-düzey yapılar olarak sözcükleri, sözcükler de alt-düzey yapılar olarak morfemleri [[Biçimbirim|içerebilir.]] İnsanların yalnızca (bedenlenmiş temsiller için ortak zemin sağlayan) aynı beden türünü paylaşmaz; konuşmanın olduğu bir toplulukta ifadeler bütünü için de ortak bir zemin sağlar.<ref name="Clark_2015">{{Kitap kaynağı|başlık=Handbook of Language Emergence|kısım=Common ground|tarih=2015|sayfalar=1–31|yayıncı=Wiley|isbn=978-1-118-34613-6}}</ref> Biyolojik organizmalar gibi yapıların da [[Biyolojik yaşam döngüsü|yaşam döngüleri vardır]] ve bu döngüler dilbilimciler tarafından incelenir. <ref name="Dahl_2001" />

Bilişsel ve ''inşacı'' görüşe göre, kelimenin geleneksel anlamıyla dilbilgisi yoktur. Genel olarak dilbilgisi olarak algılanan şey, yapıların bir envanteridir; karmaşık bir uyarlanabilir sistem ; <ref name="Ellis_2011">{{Kitap kaynağı|başlık=Routledge Handbook of Applied Linguistics|kısım=The emergence of language as a Complex Adaptive System|tarih=2011|sayfalar=666–679|isbn=978-0-203-83565-4}}</ref> veya bir yapı popülasyonudur. <ref name="Arbib_2008">{{Kitap kaynağı|başlık=The Emergence of Protolanguage|kısım=Holophrasis and the protolanguage spectrum|tarih=2008|sayfalar=666–679|isbn=978-90-272-8782-3}}</ref> [[Dil edinimi|Yapılar, dil ediniminden]] bütünce dilbilimine kadar dil araştırmalarının tüm alanlarında incelenir. <ref name="Ellis_2011" />

=== Bütünleştirici bilişsel dilbilim ===
Bilişsel dilbilimde üçüncü bir yaklaşım da vardır. Bu yaklaşım ne modüler (Üretici Dilbilgisi) ne de anti-modülerdir..Üçüncü görüşün savunucuları dil işlemenin diğer bilgi işleme türlerinden bağımsız olmasa da, beyin araştırmalarına göre, (belirli bir alanda) özelleştiğini iddia eder. Dil; algı, dikkat, hafıza, motor beceriler, görsel ve uzamsal işlemenin altında değil, bu [[Bilişsellik|insan bilişsel yetilerinden]] biri olarak düşünülür. Bütünleştirici bilişsel dilbilimde vurgu, anlamın bağlamsal-kavramsal doğasını inceleyen bilişsel semantik üzerindedir.<ref name="Schwarz-Friesel_2008">{{Kitap kaynağı|başlık=Einführung in die Kognitive Linguistik. Dritte, aktualisierte und erweiterte Auflage|tarih=2008|yayıncı=Francke|isbn=978-3-8252-1636-8}}</ref>

== Çalışma alanları ==
== Çalışma alanları ==
Bilişsel dilbilim üç ana çalışma alanına ayrılmıştır:
Bilişsel dilbilim üç ana çalışma alanına ayrılmıştır:

Sayfanın 10.03, 4 Eylül 2021 tarihindeki hâli

Bilişsel dilbilim, psikoloji ve dilbilim kaynaklı araştırma ve bilgileri bir araya getiren disiplinlerarası bir dilbilim dalıdır. Dilin bilişle nasıl etkileşime girdiğini, dilin düşüncelerimizi nasıl oluşturduğunu ve dilin zaman içindeki ortak zihniyetteki değişime paralel olarak evrimini açıklar.[1]

Merriam-Webster'e göre, "bilişsel" kelimesi "bilinçli entelektüel faaliyetle (düşünme, akıl yürütme veya hatırlama gibi) ilgili, onunla ilgili, olmak veya onu dahil etmek" olarak tanımlanır. Merriam-Webster ayrıca dilbilimi “dil birimleri, doğası, yapısı ve modifikasyonu dahil olmak üzere insan konuşmasının incelenmesi” olarak tanımlar.[2] Bilişsel dilbilim oluşturmak için bu iki tanımın birleştirilmesi, bilişsel dilbilim alanında tartışılan kavram ve fikirlerin kavramını sağlayacaktır. Bilişsel dilbilim içinde, dil kategorilerinin kavramsal ve deneysel temellerinin analizi birincil derecede önemlidir. Dilin biçimsel yapıları özerkmiş gibi değil, genel kavramsal örgütlenmenin, kategorizasyon ilkelerinin, işlem mekanizmalarının, deneyimsel ve çevresel etkilerin bir yansıması olarak incelenir.

Bilişsel dilbilim dili, insanların genel bilişsel kapasitelerine gömülü olarak gördüğünden, bilişsel dilbilimin özel ilgi alanları şunları içerir: doğal dil kategorizasyonunun yapısal özellikleri ( prototipiklik, sistematik polislik, bilişsel modeller, zihinsel görüntüler ve kavramsal metafor gibi ) ; dilsel organizasyonun işlevsel ilkeleri (ikoniklik ve doğallık gibi); sözdizimi ve anlambilim arasındaki kavramsal arayüz ( bilişsel dilbilgisi ve yapı dilbilgisi tarafından keşfedildiği gibi); kullanımdaki dilin deneyimsel ve pragmatik arka planı; dilsel görelilik ve kavramsal evrenseller hakkında sorular da dahil olmak üzere dil ve düşünce arasındaki ilişki.

Farklı bilişsel dilbilim biçimlerini bir arada tutan şey, dil bilgisinin sadece dil bilgisini değil, dilin aracılık ettiği gibi dünya bilgisini de içerdiği inancıdır.[3]

'Bilişsel dilbilim' kavramı hakkında bilimsel ve terminolojik tartışmalar var olagelmiştir ve terimle özel olarak ne kastedildiği konusunda bir fikir birliği yoktur. [4] [5]

Tarihçe

Bilişsel dilbilimin kökleri Noam Chomsky'nin 1959'da BF Skinner'ın Verbal Behavior adlı eserinin eleştirel incelemesine dayanır. Chomsky'nin davranışsal psikolojiyi reddetmesi, bilişsel psikoloji ve bilişsel bilim gibi yeni kavramlar davranışçı-karşıtı tutumunu devam ettirmesi psikolojideki odağın empirizmden mentalizme kaymasına yardımcı oldu. [6]

Chomsky, 1970'lerde dilbilimi, bilişsel bilimin bir alt dalı olarak gördü, ancak modelini dönüşümsel [transformational] veya üretici dilbilgisi [generative grammer] olarak adlandırdı. Dil savaşlarında [7] Chomsky ile karşı karşıya gelen George Lakoff, 1980'lerin başında Ronald Langacker ve neo-Darwinci dilbilimin diğer savunucularıyla “Lakoff-Langacker anlaşması” altında birleşti. “Bilişsel dilbilim” ismini bilişsel bir bilim olarak üretken dilbilgisinin itibarını sarsmak için tercih ettikleri söylenir.[8]

Sonuç olarak, bugün kendilerini bilişsel dilbilimin gerçek temsilcileri olarak gören üç rakip yaklaşım vardır. Bu yaklaşımlardan birincisi Lakoffian-Langackerian, (baş harfleri büyük olacak şekilde) Bilişsel Dilbilim'dir. İkincisi üretici dilbilgisidir, üçüncüsü ise çalışmaları diğer ikisinin kapsamı dışında kalan bilim insanlarının yaklaşımlarını içerir. Bu bilim insanları bilişsel dilbilimin belirli ayrı bir çerçevenin adı olarak değil, teorik değerinden ziyade kanıtsal değeriyle değerlendirilen bütün bir bilimsel araştırma alanı olarak alınması gerektiğini savunurlar.

Bilişsel dilbilim, dilbilimin nispeten yeni bir dalıdır. George Lakoff ve Ronald Langacker tarafından kurulmuştur. Lakoff, 1987'de "bilişsel dilbilim" terimini, en ünlü yazılarından biri olan "Kadınlar, Ateş ve Tehlikeli Şeyler" kitabında tanıttı. Lakoff daha önce, dil kullanımıyla ilgili çeşitli bilişsel süreçlerin rolünü tartışan birçok yayın yazmıştı. Önceki yayınlardan bazıları "Dilbilgisinde Çıkarımın Rolü" [9] ve "Dilbilim ve Doğal Mantık" dır.[10]

Lakoff 1975 yılında yayınladığı "Bilişsel Dilbilgisi: Bazı Ön Spekülasyonlar" yazısında bilişsel dilbilgisi terimini ortaya atmıştır.[11] Bilişsel dilbilim alanının ortaya çıkmasından kısa bir süre sonra, birçok önde gelen dilbilimci tarafından eleştirildi. Bununla birlikte, 1980'lerin sonunda, alan birçok insanın dikkatini çekmiş ve büyümeye başlamıştır.

Bilişsel Dilbilim dergisi 1990 yılında bu alanda araştırma yapan ilk dergi olarak kuruldu.[12]

Üç ana bakış

Bilişsel dilbilimciler, zihnin dil edinimi için benzersiz ve özerk olan herhangi bir modülü olduğunu inkar ederler. Bu, Noam Chomsky ve diğerlerinin üretken gramer alanında benimsediği tutumun aksine. Bilişsel dilbilimciler, insan dilbilimsel yeteneğinin bir kısmının doğuştan gelen olduğunu inkar etmeseler da, bunun bilişin geri kalanından ayrı olduğunu inkar ederler. Böylece bilişsel bilimde dilin modülerliği için kanıt olduğunu öne süren bir düşünce yapısını reddederler. Gerçeğe bağlı anlambilim geleneğinden yola çıkarak, bilişsel dilbilimciler anlamı kavramsallaştırma açısından görürler. Anlamları dünya modelleri açısından görmek yerine, zihinsel mekanlar açısından görürler.

Dilbilimsel fenomenler bilgisinin - yani fonemler, morfemler ve sözdizimi - esasen doğada kavramsal olduğunu iddia ederler. Bununla birlikte, dilsel verilerin depolanmasının ve geri alınmasının, diğer bilgilerin depolanmasından ve elde edilmesinden önemli ölçüde farklı olmadığını ve dilin anlaşılmasında kullanılmasının, diğer dilbilimsel olmayan görevlerde kullanılanlara benzer bilişsel yetenekleri kullandığını iddia ederler.

Dil yapılarını tarih ve kültürden bağımsız terimli erimlerle tanımlama eğilimi gibi bilişsel dilbilimin erken yanlılıklarının ötesine geçmek amacıyla, (sıklıkla diakronik) bilişsel dilbilimdeki daha yeni akademisyenler bilişsel dile dinamik bakış açıları geliştirmektedir. 1990'ların sonlarından bu yana, bu perspektif William Croft (dilbilimci) (diachronic semantics), Elizabeth C. Traugott (pragmatikler ve yeniden kavramsallaştırmadaki rolü), Dirk Geeraerts ( diachronic prototype semantics) ve Adele Goldberg (dilbilimci rolbilim ) ile bilişsel dilbilimi şekillendirdi. ) ( inşaat grameri ) içerir.

İki temel taahhüt

George Lakoff tarafından 1990'da iki temel taahhüt tanımlanmıştır. Bu iki taahhüt, bilişsel dilbilimcilerin izlediği yönelim ve yaklaşımın temelidir:

  1. Genelleme Taahhüdü: Genelleme taahhüdünün amacı, en geniş genellemeleri saptamaktır. Böylece insan dilinin tüm yönlerine ve özelliklerine uyan genel kuralların kalıplanması ve anlaşılması. Bu bağlılık dil ilkelerinin genelleştirilmesini istediğinden, semantik (kelimelerin ve anlamların anlamı), fonoloji (ses) ve morfoloji (kelime yapısı) gibi dili incelemenin önceki yolları uygun olmayacaktır, çünkü çok az şey vardır genelleme odası.
  2. Bilişsel Bağlılık: Bilişsel bağlılık, kullanılan dilin beyin anatomisi ve diğer bilimlerdeki işlevler ile uyumlu olan genel ilkelerini karakterize etmektir. Dolayısıyla, bu taahhüdün bu temel felsefesi, kullanılan dilin kurallarının diğer bilimlerden, özellikle psikoloji ve bilişsel sinirbilimden biliş hakkında bilinenlerle aynı fikirde olması gerektiğidir.[13]

Yaklaşımlar

Üretici Dilbilgisi

Üretici dilbilgisi, zihinde ve beyinde dil hesaplaması hakkında bir hipotez kaynağı olarak işlev görür. Bu 'dilin bilişsel sinirbilimi' olarak görülür. [14] Üretici dilbilgisi, davranışsal içgüdüleri ve bilişsel-dilsel algoritmaların biyolojik doğasını inceler ve hesaplamalı-temsili bir zihin teorisi sağlar.

Pratikte bu, dilbilimciler tarafından cümle analizinin, bilişsel yapıları ortaya çıkarmanın bir yolu olarak alındığı anlamına gelir. İnsanlarda rastgele bir genetik değişimin zihinde sentaktik yapıların ortaya çıkmasına neden olduğu ileri sürülmektedir. Dolayısıyla insanların bir dile sahip olması onun iletişimsel amaçlarına bağlı değildir. [15] [16]

Konuyla ilgili ünlü bir örneğe yer verelim. Dilbilimci Noam Chomsky "Aç olan adam akşam yemeği sipariş eder mi " türünden cümlelerin çok nadir olduğu ve çocukların bunları duyma ihtimalinin oldukça düşük olduğunu söyler. Yine de çocuklar bu türden cümleleri üretebildikleri için, yapının öğrenilmediğini, doğuştan gelen bilişsel bir dil bileşeninden edinildiği ileri sürer. Üretken dilbilgisi savunucuları var olduğu düşünülen dil yetisinin [<i>language faculty</i>] bir resmini oluşturmak için iç gözlem yoluyla doğuştan gelen yapılar hakkında her şeyi bulmayı amaç edinmişlerdir. [17] [18]

Üretken dilbilgisi, dili özerk bir zihin modülü olarak ele alarak, modüler bir zihin modelini destekler. Böylece dil, matematiksel mantıktan, çıkarımın dil ediniminde hiçbir rolü olmadığı ölçüde ayrılır. [19] Üretici insan bilişi anlayışı, bilişsel psikoloji ve bilgisayar biliminde de etkilidir. [20]

Bilişsel Dilbilim (dilbilim çerçevesi)

Bilişsel dilbilim yaklaşımlarından biri, (baş harfleri büyük olacak şekilde) Bilişsel Dilbilim olarak adlandırılır, ancak aynı zamanda genellikle tümü küçük harflerle yazıldığından bilişsel dilbilimdir. [21] Bu hareket, 1980'lerin başında, George Lakoff'un metafor teorisinin Ronald Langacker'ın Bilişsel Dilbilgisi ile birleştiği ve çeşitli yazarların takip eden Yapı Dilbilgisi modelleriyle birleştiği zaman başladı. Bu birlik, dilsel ve kültürel evrime iki farklı yaklaşım içerir: kavramsal metafor ve inşa.

Bilişsel Dilbilim, dilin beyinde genel bilişsel ilkelere göre işlediğini savunarak kendisini üretici dilbilgisinin karşısında tanımlar. [22] Lakoff ve Langacker'ın fikirleri bilimlerde uygulanmaktadır. Bilişsel Dilbilim, dilbilim ve çeviri kuramının yanı sıra edebiyat çalışmaları, [23] eğitim, [24] sosyoloji, [25] müzikoloji, [26] bilgisayar bilimi [27] ve teoloji alanlarında da etkilidir. [28]

A. Kavramsal metafor teorisi

Amerikalı dilbilimci George Lakoff'a göre metaforlar sadece konuşma figürleri değil, düşünce biçimleridir. Lakoff, soyut akıl yürütme ilkelerinin, alt hayvanlarda mevcut olan uzamsal ilişkileri temsil eden görsel düşünce ve mekanizmalardan evrimleşmiş olabileceğini varsayıyor. [29] Kavramsallaştırma, bilginin somutlaşmasına, görme ve hareketin fiziksel deneyimine dayalı olarak kabul edilir. Örneğin, duygu 'metaforu' aşağı doğru hareket üzerine kurulurken, akıl metaforu yukarı doğru hareket üzerine kurulur , örneğin “Tartışma duygusal seviyeye düştü, ama ben onu rasyonel seviyeye yükselttim.” [30] Dilin bilişsel bir kapasite olmadığı, bunun yerine algı, dikkat, motor beceriler ve görsel ve uzamsal işlemeyi içeren diğer bilişsel becerilere dayandığı tartışılmaktadır. [22] Aynı şey, zaman duygusu gibi diğer bilişsel fenomenler için de söylenir:

"Görsel sistemlerimizde hem hareket için hem de nesneler/konumlar için dedektörlerimiz vardır. Zaman için (bu ne anlama geliyorsa) dedektörlerimiz yoktur . Bu nedenle, zamanın şeyler ve hareket açısından anlaşılması gerektiği biyolojik açıdan anlamlıdır." —George Lakoff

Bilişsel Dilbilimde, düşünmenin esas olarak otomatik ve bilinçsiz olduğu düşünülür. [31] Nöro-dilbilimsel programlamada olduğu gibi, dile duyular çerçevesinde yaklaşılır. [32] [33] [34] Bilişsel dilbilimciler, kipsel şemalarla ilgili ifadeler arayarak bilginin somutlaşmasını incelerler. [35] Örneğin, "Bire çeyrek var" ifadesinde -e eki dilde kendisini görsel veya duyu-motorsal 'metafor' olarak gösteren kalıcı bir şemayı temsil eder.

B. Bilişsel ve yapısal dilbilgisi

Dilbilgisinin temel birimleri olarak yapılar, dilsel evrim birimleri olarak memlerle benzeşen, gelenekselleştirilmiş biçim-anlam çiftleridir. [36] [37] [38] [39] Bunlar çok katmanlı kabul edilir. Örneğin deyimler üst-düzey yapılardır ve orta-düzey yapılar olarak sözcükleri, sözcükler de alt-düzey yapılar olarak morfemleri içerebilir. İnsanların yalnızca (bedenlenmiş temsiller için ortak zemin sağlayan) aynı beden türünü paylaşmaz; konuşmanın olduğu bir toplulukta ifadeler bütünü için de ortak bir zemin sağlar.[40] Biyolojik organizmalar gibi yapıların da yaşam döngüleri vardır ve bu döngüler dilbilimciler tarafından incelenir. [36]

Bilişsel ve inşacı görüşe göre, kelimenin geleneksel anlamıyla dilbilgisi yoktur. Genel olarak dilbilgisi olarak algılanan şey, yapıların bir envanteridir; karmaşık bir uyarlanabilir sistem ; [41] veya bir yapı popülasyonudur. [42] Yapılar, dil ediniminden bütünce dilbilimine kadar dil araştırmalarının tüm alanlarında incelenir. [41]

Bütünleştirici bilişsel dilbilim

Bilişsel dilbilimde üçüncü bir yaklaşım da vardır. Bu yaklaşım ne modüler (Üretici Dilbilgisi) ne de anti-modülerdir..Üçüncü görüşün savunucuları dil işlemenin diğer bilgi işleme türlerinden bağımsız olmasa da, beyin araştırmalarına göre, (belirli bir alanda) özelleştiğini iddia eder. Dil; algı, dikkat, hafıza, motor beceriler, görsel ve uzamsal işlemenin altında değil, bu insan bilişsel yetilerinden biri olarak düşünülür. Bütünleştirici bilişsel dilbilimde vurgu, anlamın bağlamsal-kavramsal doğasını inceleyen bilişsel semantik üzerindedir.[43]

Çalışma alanları

Bilişsel dilbilim üç ana çalışma alanına ayrılmıştır:

  • Bilişsel anlambilim, temel olarak sözcüksel anlambilim ile ilgilenir, anlambilimi (anlam) anlam-inşa ve bilgi temsiline ayırır.
  • Dilbilgisine bilişsel yaklaşımlar, temel olarak sözdizimi, morfoloji ve diğer geleneksel olarak daha fazla dilbilgisi odaklı alanlarla ilgilenir.
  • Bilişsel fonoloji, .orfemler ve fonetik diziler arasındaki çeşitli yazışmaların sınıflandırılmasıyla uğraşır.

Bilişsel dilbilimcileri ilgilendiren bilişin yönleri şunlardır:

Yukarıdaki temaların birçoğu ile arayüz oluşturan ilgili çalışmalar:

  • Metafor ve dil edinmenin hesaplamalı modelleri.
  • Dinamik dil edinimi modelleri
  • Üretken dilbilimci Ray Jackendoff'un izlediği kavramsal semantik, aktif psikolojik gerçekçiliği ve prototip yapı ve görüntülerin dahil edilmesi ile ilişkilidir.

Bilişsel dilbilim, üretken dilbilimden çok, bu bulguları tutarlı bir bütün halinde birleştirmeyi amaçlamaktadır. Başka bir karmaşıklık, bilişsel dilbilim terminolojisinin tamamen istikrarlı olmamasıdır, çünkü hem nispeten yeni bir alan hem de bir dizi başka disiplinle arayüz oluşturduğu için.

Bilişsel dilbilimden içgörü ve gelişmeler, edebi metinleri analiz etmenin de kabul edilen yolları haline gelmektedir. Bilişsel şiir, bilindiği gibi, modern üslupun önemli bir parçası haline gelmiştir.

Eleştiriler

Dilbilim alanında bilişsel dilbilim konusunda önemli akran değerlendirmesi ve tartışmalar vardır. Bilişsel dilbilim eleştirmenleri, bilişsel görüşten elde edilen kanıtların çoğunun pragmatik ve anlambilimdeki araştırmalardan, metafor ve edat seçimindeki araştırmalardan geldiğini ileri sürmüşlerdir. Bilişsel dilbilimcilerin sözdizimi ve fonoloji alanındaki özerk bilgi açısından anlaşılan konuların bilişsel olarak yeniden analizini yapmaları gerektiğini önermektedirler (Gibbs 1996).

Alanda ayrıca, dilbilgisindeki deyimlerin ve konuşmacıların gerçek zihinsel dilbilgisinin temsili ve durumu ile ilgili tartışmalar ve tartışmalar vardır. Bir yandan, deyim varyasyonunun genel ve otonom sözdizimsel kurallara göre açıklanması gerektiği ileri sürülmektedir. Başka bir görüş, bu tür deyimlerin semantik birimler oluşturmadığını ve kompozisyonel olarak işlenebileceğini söylüyor (Langlotz 2006).

Derslerinde ve yayınlarının çoğunda Noam Chomsky, diller ve kullanımı ile ilgili bilişsel bileşenleri tartıştı - başka bir deyişle, dili bilişsel bilimlerin bir dalı olarak inceliyordu.[44] İki alanın birbirini tamamlayan dil yönlerini ele aldığını düşünüyor. Ancak, üretken dilbilgisi dilbilimi kuramının ve bilişsel dilbilimsel felsefi temellerinin birbirine karşı olduğuna inanmaktadır. Ayrıca bilişsel dilbilimin, üretici dilbilgisi teorisinden bir temeli kabul etmesi gerektiğine inanmaktadır.[45]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Robinson, Peter (2008). Handbook of Cognitive Linguistics and Second Language Acquisition. Routledge. ss. 3-8. ISBN 978-0-805-85352-0. 
  2. ^ Merriam-Webster Collegiate Dictionary. Merriam-Webster, Incorporated. 2003. ss. 240, 724. ISBN 978-0-87779-809-5. 
  3. ^ The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. 
  4. ^ Peeters (1998). "Cognitive musings". Word. 49 (2): 225–237. doi:10.1080/00437956.1998.11673884. 
  5. ^ Schwarz-Friesel (2012). "On the status of external evidence in the theories of cognitive linguistics". Language Sciences. 34 (6): 656–664. doi:10.1016/j.langsci.2012.04.007. 
  6. ^ Greenwood (1999). "Understanding the 'cognitive revolution' in psychology". Journal of the History of the Behavioral Sciences. 35 (1): 1–22. doi:10.1002/(SICI)1520-6696(199924)35:1<1::AID-JHBS1>3.0.CO;2-4. Erişim tarihi: 2020-02-22. 
  7. ^ The Linguistics Wars. Oxford: OUP. 1995. ISBN 978-0-19-983906-3. 
  8. ^ Dirven, René, (Ed.) (2001). "Does cognitive linguistics live up to its name?". Language and Ideology, Vol.1: Theoretical Cognitive Approaches. John Benjamins. ss. 83–106. ISBN 978-90-272-9954-3. 
  9. ^ Holt, Rinehart and Winston (1971). "The Role of Deduction in Grammar. In Fillmore and Langendoen". Studies in Linguistic Semantics. 
  10. ^ Reidel (1972). "Linguistics and Natural Logic". Semantics in Natural Language. 
  11. ^ G. Lakoff, H. Thompson (1975). "(with H. Thompson) Dative Questions in Cognitive Grammar. In Functionalism". Chicago Linguistic Society. 
  12. ^ Benjamin Berge, Vyvyan Evans, Jörg Zinken (2007). The Cognitive Linguistics Reader. Equinox. ss. 3-5. 
  13. ^ Kristiansen, Gitte (2006). Cognitive Linguistics: Current Applications and Future Perspecitves. Mouton de Gruyter. ss. 119-123. ISBN 978-3-11-018951-3. 
  14. ^ Marantz (2005). "Generative linguistics within the cognitive neuroscience of language". The Linguistic Review. 22 (2–4): 492–445. doi:10.1515/tlir.2005.22.2-4.429. 
  15. ^ Hauser (2014). "The mystery of language evolution". Frontiers in Psychology. 5: 401. doi:10.3389/fpsyg.2014.00401. PMC 4019876 $2. PMID 24847300. 
  16. ^ Why Only Us: Language and Evolution. MIT Press. 2015. ISBN 978-0-262-03424-1. 
  17. ^ Pullum (2002). "Empirical assessment of stimulus poverty arguments" (PDF). The Linguistic Review. 18 (1–2): 9–50. doi:10.1515/tlir.19.1-2.9. 2021-02-03 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2020-02-28. 
  18. ^ Prefors (2006). "Poverty of the stimulus? A rational approach" (PDF). Proceedings of the Annual Meeting of the Cognitive Science Society. 28. ISSN 1069-7977. Erişim tarihi: 2020-02-28. 
  19. ^ Chomsky: Ideas and Ideals. 2nd. Cambridge University Press. 2002. ISBN 0-521-47517-1. 
  20. ^ Languages and machines: an Introduction to the Theory of Computer Science. Addison-Wesley Longman. 1997. s. 569. ISBN 978-0-201-82136-9. Erişim tarihi: 2020-06-01. 
  21. ^ Cognitive Linguistics. Cambridge University Press. 2004. ISBN 978-0-511-80386-4. 
  22. ^ a b Cognitive Linguistics. Cambridge University Press. 2004. ISBN 978-0-511-80386-4. 
  23. ^ "Introduction". Cognitive Grammar in Literature. John Benjamins. 2014. ss. 1–16. ISBN 978-90-272-7056-6. 
  24. ^ Corni (2019). "Conceptual metaphor in physics education: roots of analogy, visual metaphors, and a primary physics course for student teachers". Journal of Physics: Conference Series. 1286 (GIREP-ICPE-EPEC 2017 Conference 3–7 July 2017): 012059. doi:10.1088/1742-6596/1286/1/012059. 
  25. ^ "Embodied cognition: sociologgy's role in bridging mind, brain, and body". The Oxford Handbook of Cognitive Sociology. Oxford University Press. 2019. ss. 81–100. doi:10.1093/oxfordhb/9780190273385.013.5. Erişim tarihi: 2020-05-31. 
  26. ^ Metaphor and Musical Thought. University of Chicago Press Press. 2004. ISBN 0-226-769720. 
  27. ^ Mondal (2009). "How language processing constrains (computational) natural language processing: a cognitive perspective" (PDF). 23rd Pacific Asia Conference on Language, Information and Computation: 365–374. Erişim tarihi: 2020-05-31. 
  28. ^ "Religious metaphors at the crossroads between apophatical theology and Cognitive Linguistics: an interdisciplinary study". Religion, Language, and the Human Mind. Oxford University Press Press. 2018. ISBN 978-0-19-063664-7. 
  29. ^ Lakoff (1990). "Invariance hypothesis: is abstract reasoning based on image-schemas?". Cognitive Linguistics. 1 (1): 39–74. doi:10.1515/cogl.1990.1.1.39. 
  30. ^ Metaphors We Live By. University of Chicago Press. 1980. ISBN 978-0-226-46801-3. 
  31. ^ Philosophy in the flesh : the embodied mind and its challenge to Western thought. Basic Books. 1999. ISBN 0-465-05673-3. 
  32. ^ del Carmen Guarddon Anelo (2010). "Metaphors and neuro-linguistic programming". The International Journal of Interdisciplinary Social Sciences. 5 (7): 151–162. doi:10.18848/1833-1882/CGP/v05i07/51812. 
  33. ^ Ibarretxe-Antuñano (2002). "MIND-AS-BODY as a Cross-linguistic Conceptual Metaphor". Miscelánea. 25 (1): 93–119. Erişim tarihi: 2020-07-15. 
  34. ^ Gibbs (1995). "The cognitive psychological reality of image schemas and their transformations". Cognitive Linguistics. 6 (4): 347–378. doi:10.1515/cogl.1995.6.4.347. 
  35. ^ "Introduction". Empirical Approaches to Cognitive Linguistics: Aalyzing Real-Life Data. Cambridge University Press. 2017. ISBN 978-1-4438-7325-3. Erişim tarihi: 2020-06-30. 
  36. ^ a b Dahl (2001). "Grammaticalization and the life cycles of constructions". RASK – Internationalt Tidsskrift for Sprog og Kommunikation. 14: 91–134. 
  37. ^ "Transitions: the evolution of linguistic replicators". The Language Phenomenon (PDF). The Frontiers Collection. Springer. 2013. ss. 121–138. doi:10.1007/978-3-642-36086-2_6. ISBN 978-3-642-36085-5. Erişim tarihi: 2020-03-04. 
  38. ^ Competition in Language Change: the Rise of the English Dative Alternation. De Gruyter Mouton. 2019. ISBN 978-3-11-063385-6. 
  39. ^ "Introduction – language emergence". Handbook of Language Emergence. Wiley. 2015. ss. 1–31. ISBN 978-1-118-34613-6. 
  40. ^ "Common ground". Handbook of Language Emergence. Wiley. 2015. ss. 1–31. ISBN 978-1-118-34613-6. 
  41. ^ a b "The emergence of language as a Complex Adaptive System". Routledge Handbook of Applied Linguistics. 2011. ss. 666–679. ISBN 978-0-203-83565-4. 
  42. ^ "Holophrasis and the protolanguage spectrum". The Emergence of Protolanguage. 2008. ss. 666–679. ISBN 978-90-272-8782-3. 
  43. ^ Einführung in die Kognitive Linguistik. Dritte, aktualisierte und erweiterte Auflage. Francke. 2008. ISBN 978-3-8252-1636-8. 
  44. ^ Everaert, Martin B.H.; Huybregts, Marinus A.C.; Chomsky, Noam; Berwick, Robert C.; Bolhuis, Johan J. (1 Aralık 2015). "Structures, Not Strings: Linguistics as Part of the Cognitive Sciences". Trends in Cognitive Sciences. 19 (12). ss. 729-743. doi:10.1016/j.tics.2015.09.008. ISSN 1364-6613. PMID 26564247. 
  45. ^ "Chomsky on Cognitive Linguistics: An Interview (pp. 1-8)". www.novapublishers.com (İngilizce). 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017. 

Kaynakça

  • Evans, Vyvyan ve Melanie Green (2006). Bilişsel Dilbilim: Giriş . Edinburgh: Edinburgh Üniversitesi Yayınları.
  • Evans, Vyvyan (2007). Bilişsel Dilbilim Sözlüğü . Edinburgh: Edinburgh Üniversitesi Yayınları.
  • Gibbs (1996), Casad ED. Redwoods'da Bilişsel Dilbilim: Dilbilimde Yeni Bir Paradigmanın Genişletilmesi (Bilişsel Dilsel Araştırma) Mouton De Gruyter (Haziran 1996) 9783110143584 .
  • Langlotz, Andreas. 2006. Deyimsel Yaratıcılık: İngilizce Deyim-Temsili Ve Deyim Varyasyonunun Bilişsel-Dilbilimsel Bir Modeli . Amsterdam: John Benjamins.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Charteris-Black, J. (2004). Kritik Metafor Analizine Corpus Yaklaşımları . Palgrave-MacMillan'a. 1403932921 ISBN   1403932921
  • Croft, W. & DA Cruse (2004) Bilişsel Dilbilim . Cambridge: Cambridge Üniversitesi Yayınları.
  • Evans, Vyvyan ve Melanie Green (2006). Bilişsel Dilbilim: Giriş . Edinburgh: Edinburgh Üniversitesi Yayınları.
  • Evans, Vyvyan (2007). Bilişsel Dilbilim Sözlüğü . Edinburgh: Edinburgh Üniversitesi Yayınları.
  • Evans, Vyvyan, Benjamin K. Bergen ve Jörg Zinken (Eds.) (2007). Bilişsel Dilbilim Okuyucu . Londra: Equinox Yayıncılık A.Ş.
  • Evans, Vyvyan, Benjamin Bergen ve Jörg Zinken (2007). "Bilişsel Dilbilim Girişimi: Genel Bakış" . Vyvyan Evans, Benjamin Bergen ve Jörg Zinken (Eds. ). Bilişsel Dilbilim Okuyucu [yukarıda listelenmiştir].
  • Fauconnier, G. (1997). Düşünce ve Dilde Eşlemeler .
  • Fauconnier, Gilles, bilişsel dilbilime kısa, manifesto benzeri bir giriş yazdı, bu da onu ana akım olan Chomsky'den ilham alan dilbilim ile karşılaştırdı. T. Janssen ve G. Redeker (Eds) (1999) 'da "Yöntemlere ve Genellemelere Giriş" bölümüne bakınız. Bilişsel Dilbilimin Kapsamı ve Temelleri . Lahey: Mouton De Gruyter. Bilişsel Dilbilim Araştırma Serisi. ( çevrimiçi sürüm14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. )
  • Fauconnier, Gilles ve Mark Turner (2003). Düşünme Şeklimiz . New York: Temel Kitaplar.
  • Geeraerts, D. & H. Cuyckens, ed. (2007). Oxford Bilişsel Dilbilim El Kitabı . New York: Oxford Üniversitesi Yayınları. 978 0 19 514378 2 ISBN   978 0 19 514378 2 .
  • Geeraerts, D., ed. (2006). Bilişsel Dilbilim: Temel Okumalar . Berlin / New York: Mouton de Gruyter.
  • Gibbs Jr., Raymond W. ve Herbert L. Colston (1995). "Görüntü şemalarının bilişsel psikolojik gerçekliği ve dönüşümleri". Bilişsel Dilbilim (Bilişsel Dil Kaynakçasını içerir). Vol. 4, s. 347–378, ISSN (Çevrimiçi) 1613-3641, ISSN (Baskı) 0936-5907.
  • Goossens, Louis (Ekim 2009). Metaphtonymy: Metafor ve metonyminin dilsel eylem ifadelerinde etkileşimi. Bilişsel Dilbilim (Bilişsel Dil Kaynakçasını içerir). Cilt 1, Sayı 3, Sayfa 323–342, ISSN (Çevrimiçi) 1613-3641, ISSN (Baskı) 0936-5907, DOI:10.1515/cogl.1990.1.3.323
  • Grady, Oakley ve Coulson (1999). "Harmanlama ve Metafor". Bilişsel Dilbilimde Metafor, Steen ve Gibbs (ed. ). Philadelphia: John Benjamins. ( çevrimiçi sürüm14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. )
  • Jackendoff, Ray (1996). "Kavramsal anlambilim ve Bilişsel dilbilim". Bilişsel Dilbilimde 7-1, s. 93-129. Çevrimiçi sürüm.
  • Kristiansen ve diğerleri, eds. (2006). Bilişsel Dilbilim: Güncel Uygulamalar ve Gelecek Perspektifleri . Berlin / New York: Mouton de Gruyter.
  • Lakoff, George (1987). Kadınlar, Ateş ve Tehlikeli Şeyler: Zihin Hakkında Ne Tür Kategoriler Gösterir ? Chicago Üniversitesi Yayınları. 0 226 46804 6 ISBN   0 226 46804 6 .
  • Lakoff, George ve Mark Johnson. (1980). Yaşadığımız Metaforlar . Chicago Üniversitesi Yayınları.
  • Lee, DA (2001). Bilişsel Dilbilim: Giriş (1. baskı. ). Melbourne: Oxford Üniversitesi Yayınları.
  • Rohrer, T. (2007). "Uygulama ve Deneyimcilik". [Yukarıda listelenen] Oxford Bilişsel Dilbilim El Kitabı'nda .
  • Schmid, HJ ve diğ. (1996). Bilişsel Dilbilime Giriş . New York, Longman.
  • Silverman, Daniel (2011). Bert Botma, Nancy C. Kula ve Kuniya Nasukawa, ed.., Teknolojiye Sürekli Devam Eşliğinde "Kullanım Tabanlı Fonoloji". Continuum.
  • Taylor, JR (2002). Bilişsel Dilbilgisi . Oxford, Oxford Üniversitesi Yayınları.
  • Tomasello, M. (2003). Bir Dil İnşa Etme: Kullanıma Dayalı Bir Dil Edinimi Kuramı . Harvard Üniversitesi Yayınları.
  • Wolf ve diğ. (2006), Bilişsel Dilbilim Bibliyografyası, Mouton De Gruyter, Berlin.

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bilişsel_dilbilim&oldid=26133032" sayfasından alınmıştır