Fibromiyalji: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.870 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Makina86 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
8.369 değişiklik
Belirtileri detaylı anlatıldı
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
11. satır: 11. satır:
== Fibromiyalji belirtileri nelerdir? ==
== Fibromiyalji belirtileri nelerdir? ==
[[Dosya:Tender points fibromyalgia.svg|küçükresim|1990'da American College of Rheumatology'ye göre fibromiyaljide 9 çift hassas noktanın yerleri.]]
[[Dosya:Tender points fibromyalgia.svg|küçükresim|1990'da American College of Rheumatology'ye göre fibromiyaljide 9 çift hassas noktanın yerleri.]]
[[Dosya:Fibromyalgia symptoms.svg|thumb|upright=1.67]]

Fibromiyaljinin tanımlayıcı semptomları, kronik yaygın ağrı, yorgunluk, [[Uyku bozukluğu|uyku bozukluğu]] ve dokunsal basınca yanıt olarak artan ağrıdır ([[allodini]]). Diğer semptomlar arasında deride karıncalanma ([[parestezi]]), uzuvlarda uzamış [[Spazm|kas spazmları]], [[Kas zayıflığı|güçsüzlük]], [[Nöropati|sinir ağrısı]], kas seğirmesi, [[çarpıntı]] ve fonksiyonel bağırsak rahatsızlıkları vardır.<ref name=p15361320>{{cite journal | vauthors = Wallace DJ, Hallegua DS | title = Fibromyalgia: the gastrointestinal link | journal = Current Pain and Headache Reports | volume = 8 | issue = 5 | pages = 364–8 | date = October 2004 | pmid = 15361320 | doi = 10.1007/s11916-996-0009-z | s2cid = 34122137 }}</ref><ref name=pmid169541>{{cite journal | vauthors = Moldofsky H, Scarisbrick P, England R, Smythe H | title = Musculosketal symptoms and non-REM sleep disturbance in patients with "fibrositis syndrome" and healthy subjects | journal = Psychosomatic Medicine | volume = 37 | issue = 4 | pages = 341–51 | year = 1975 | pmid = 169541 | doi = 10.1097/00006842-197507000-00008 | url = http://www.psychosomaticmedicine.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=169541 | s2cid = 34100321 }}</ref>

Pek çok insan konsantrasyon bozukluğu, <ref name=p17092441>{{cite journal | vauthors = Glass JM | title = Cognitive dysfunction in fibromyalgia and chronic fatigue syndrome: new trends and future directions | journal = Current Rheumatology Reports | volume = 8 | issue = 6 | pages = 425–9 | date = December 2006 | pmid = 17092441 | doi = 10.1007/s11926-006-0036-0 | s2cid = 27103590 }}</ref> ("fibrofog" olarak bilinir) [[Kısa süreli hafıza|kısa]]-<ref name=pmid17041327/><ref name=pmid17894922>{{cite journal | vauthors = Buskila D, Cohen H | title = Comorbidity of fibromyalgia and psychiatric disorders | journal = Current Pain and Headache Reports | volume = 11 | issue = 5 | pages = 333–8 | date = October 2007 | pmid = 17894922 | doi = 10.1007/s11916-007-0214-4 | s2cid = 28038437 }}</ref> ve [[uzun süreli hafıza]],<ref name=pmid17041327>{{cite journal | vauthors = Leavitt F, Katz RS, Mills M, Heard AR | title = Cognitive and dissociative manifestations in fibromyalgia | journal = Journal of Clinical Rheumatology | volume = 8 | issue = 2 | pages = 77–84 | date = April 2002 | pmid = 17041327 | doi = 10.1097/00124743-200204000-00003 | s2cid = 12352666 }}</ref> kısa süreli [[hafıza konsolidasyon]], çoklu görev yapamama, bilişsel aşırı yüklenme ve [[dikkat süresi]]<nowiki/>nde azalma sorunları yaşar.
Fibromiyalji genellikle endişe ve [[Klinik depresyon |depresif]] semptomlarla ilişkilidir.<ref name=pmid17894922/>
Genellikle bir [[komorbidite |komorbid]] bozukluğa bağlı olabilen fibromiyaljiye atfedilen diğer semptomlar arasında kronik miyofasiyal ağrı, yaygın dermatomal olmayan parestezi, fonksiyonel bağırsak bozuklukları ve irritabl bağırsak sendromu olarak da adlandırılan [[miyofasiyal ağrı sendromu]] , [[Üriner sistem|genitoüriner]] semptomlar ve [[interstisyel sistit]], [[Dermatoloji|dermatolojik]] bozukluklar, baş ağrıları, [[Miyoklonus|miyoklonik seğirmeler]] ve semptomatik [[hipoglisemi|düşük kan şekeri]] bulunur. Fibromiyalji kronik yaygın ağrı varlığına göre sınıflandırılsa da ağrı, [[omuz]], [[boyun]], düşük [[sırt]], [[kalça]] gibi bölgelerde veya diğer alanlarda da lokalize olabilir. Hastaların çoğu aynı zamanda değişen derecelerde miyofasiyal ağrı yaşar ve yüksek oranlarda eşlik eden [[temporomandibular eklem bozukluğu]] vardır. [[Romatoid artrit]] ve [[sistemik lupus eritematozus]] hastalarının % 20-30'unda fibromiyalji de olabilir.<ref name="PMID 17602995">{{cite journal | vauthors = Yunus MB | title = Role of central sensitization in symptoms beyond muscle pain, and the evaluation of a patient with widespread pain | journal = Best Practice & Research. Clinical Rheumatology | volume = 21 | issue = 3 | pages = 481–97 | date = June 2007 | pmid = 17602995 | doi = 10.1016/j.berh.2007.03.006 }}</ref>
[[Ulusal Sağlık Servisi | NHS]] 'ye göre yaygın ağrı, ağrı, yanma hissi veya keskin, bıçak gibi hissedilebilen önemli bir semptomdur.<ref>{{Cite web|date=2017-10-20|title=Fibromyalgia - Symptoms|url=https://www.nhs.uk/conditions/fibromyalgia/symptoms/|access-date=2020-10-21|website=nhs.uk|language=en}}</ref>
* 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır. Ağrı ana belirtidir. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir. Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
* 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır. Ağrı ana belirtidir. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir. Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
* Yanma, batma ve spazm şeklinde günlerce geçmeyen sırt ve boyun ağrıları olabilir
* Yanma, batma ve spazm şeklinde günlerce geçmeyen sırt ve boyun ağrıları olabilir
24. satır: 32. satır:
* İdrara sık çıkma
* İdrara sık çıkma


Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir.Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeye uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.
Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeyen uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.


Fibromiyalji tedavisi oldukça güç bir hastalıktır. Bunun çok sayıda nedeni vardır.
Fibromiyalji tedavisi oldukça güç bir hastalıktır. Bunun çok sayıda nedeni vardır.

Sayfanın 22.25, 14 Ocak 2021 tarihindeki hâli

Fibromiyalji (FM) kronik yaygın ağrı ve basınca karşı artan ağrı tepkisi ile nitelenen tıbbi bir durumdur.[1] Diğer semptomlar arasında yorgunluk, normal aktivitelerin etkilendiği bir dereceye kadar, uyku problemleri ve hafıza ile ilgili sorunlar bulunur.[2] Bazı insanlar ayrıca huzursuz bacak sendromu, bağırsak veya mesane problemleri, uyuşma ve karıncalanma ve gürültüye, ışığa veya sıcaklığa duyarlılık rapor eder.[3]. Fibromiyalji sıklıkla depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir.[2] Diğer kronik ağrı türleri de sıklıkla vardır.[2]

Fibromiyalji (Latince fibro- fibröz doku, Yunanca myo- kas, Yunanca algos- ağrı; FM veya FMS olarak da bilinir), özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile karakterize kronik (süreğen) bir kas iskelet sistemi hastalığıdır.

Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte en sık 30-60 yaşlar arasında ve kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür.

Nedenleri

Fibromiyaljinin nedeni kesin olarak bilinmemekte. Stres, kaygı, depresyon, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Aşırı egzersiz veya ağır sporlar yapmak, hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, psikolojik stresler ağrıları arttırır.

Fibromiyalji belirtileri nelerdir?

1990'da American College of Rheumatology'ye göre fibromiyaljide 9 çift hassas noktanın yerleri.

Fibromiyaljinin tanımlayıcı semptomları, kronik yaygın ağrı, yorgunluk, uyku bozukluğu ve dokunsal basınca yanıt olarak artan ağrıdır (allodini). Diğer semptomlar arasında deride karıncalanma (parestezi), uzuvlarda uzamış kas spazmları, güçsüzlük, sinir ağrısı, kas seğirmesi, çarpıntı ve fonksiyonel bağırsak rahatsızlıkları vardır.[4][5]

Pek çok insan konsantrasyon bozukluğu, [6] ("fibrofog" olarak bilinir) kısa-[7][8] ve uzun süreli hafıza,[7] kısa süreli hafıza konsolidasyon, çoklu görev yapamama, bilişsel aşırı yüklenme ve dikkat süresinde azalma sorunları yaşar. Fibromiyalji genellikle endişe ve depresif semptomlarla ilişkilidir.[8] Genellikle bir komorbid bozukluğa bağlı olabilen fibromiyaljiye atfedilen diğer semptomlar arasında kronik miyofasiyal ağrı, yaygın dermatomal olmayan parestezi, fonksiyonel bağırsak bozuklukları ve irritabl bağırsak sendromu olarak da adlandırılan miyofasiyal ağrı sendromu , genitoüriner semptomlar ve interstisyel sistit, dermatolojik bozukluklar, baş ağrıları, miyoklonik seğirmeler ve semptomatik düşük kan şekeri bulunur. Fibromiyalji kronik yaygın ağrı varlığına göre sınıflandırılsa da ağrı, omuz, boyun, düşük sırt, kalça gibi bölgelerde veya diğer alanlarda da lokalize olabilir. Hastaların çoğu aynı zamanda değişen derecelerde miyofasiyal ağrı yaşar ve yüksek oranlarda eşlik eden temporomandibular eklem bozukluğu vardır. Romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus hastalarının % 20-30'unda fibromiyalji de olabilir.[9] NHS 'ye göre yaygın ağrı, ağrı, yanma hissi veya keskin, bıçak gibi hissedilebilen önemli bir semptomdur.[10]

  • 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır. Ağrı ana belirtidir. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir. Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
  • Yanma, batma ve spazm şeklinde günlerce geçmeyen sırt ve boyun ağrıları olabilir
  • Ağrı özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar, ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artabilir
  • Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık olabilir
  • Dinlendirmeyen uyku çok sık görülür
  • Sabahları ve günün ilerleyen saatlerinde yorgunluk,
  • Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi olabilir
  • Konsantrasyon güçlüğü,
  • Eller, kollar, ayaklar, bacaklar veya yüzde hissizlik veya karıncalanma hissedilebilir.
  • Karın ağrısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-bağırsak sistemiyle ilgili şikayetler olabilir.
  • Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri
  • İdrara sık çıkma

Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeyen uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.

Fibromiyalji tedavisi oldukça güç bir hastalıktır. Bunun çok sayıda nedeni vardır.

Tedavi yöntemleri

Fibromiyalji tedavisinde amaç:

  1. Hastalar tüm problemlerine rağmen hayattan elini eteğini çekmemeli ve katılımlı bir yaşam sürmelidir.
  2. Hastanın kısıtlanmış olan yaşamsal tüm fonksiyonlarının yeniden artırılması gerekir.
  3. Hastalara başta ağrı ve diğer sorunlarla baş edebilme stratejilerinin etaplar halinde öğretilmesi temel amaç olmalıdır. Fibromiyalji tedavisinde hekim hasta işbirliği son derece önemlidir. O halde tedavinin ilk basamağı hastanın ve yakınlarının eğitimidir.
  4. Tıp otoriteleri bu hayati konu üzerinde artık hangi anabilim dalının yoğunlaşıp çalışacağı hakkında bir karar vermelidir. Psikoloji ilaçları bırakıldığında ağrı da geri gelecek. Ağrı polikliniği ele alsa geçici çözümler bularak kaynağa inemeyecek. Vücutta kaslarda biriken ve yaşam enerjisini alan her ne ise bu konuda yoğun çalışmalara girilmesi konusunda daha fazla geç kalınmamalıdır.
  1. ^ Ngian GS, Guymer EK, Littlejohn GO (February 2011). "The use of opioids in fibromyalgia". International Journal of Rheumatic Diseases. 14 (1). ss. 6-11. doi:10.1111/j.1756-185X.2010.01567.x. PMID 21303476. 
  2. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; JAMA2014 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; NIH2014Tx isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ Wallace DJ, Hallegua DS (October 2004). "Fibromyalgia: the gastrointestinal link". Current Pain and Headache Reports. 8 (5): 364–8. doi:10.1007/s11916-996-0009-z. PMID 15361320. 
  5. ^ Moldofsky H, Scarisbrick P, England R, Smythe H (1975). "Musculosketal symptoms and non-REM sleep disturbance in patients with "fibrositis syndrome" and healthy subjects". Psychosomatic Medicine. 37 (4): 341–51. doi:10.1097/00006842-197507000-00008. PMID 169541. 
  6. ^ Glass JM (December 2006). "Cognitive dysfunction in fibromyalgia and chronic fatigue syndrome: new trends and future directions". Current Rheumatology Reports. 8 (6): 425–9. doi:10.1007/s11926-006-0036-0. PMID 17092441. 
  7. ^ a b Leavitt F, Katz RS, Mills M, Heard AR (April 2002). "Cognitive and dissociative manifestations in fibromyalgia". Journal of Clinical Rheumatology. 8 (2): 77–84. doi:10.1097/00124743-200204000-00003. PMID 17041327. 
  8. ^ a b Buskila D, Cohen H (October 2007). "Comorbidity of fibromyalgia and psychiatric disorders". Current Pain and Headache Reports. 11 (5): 333–8. doi:10.1007/s11916-007-0214-4. PMID 17894922. 
  9. ^ Yunus MB (June 2007). "Role of central sensitization in symptoms beyond muscle pain, and the evaluation of a patient with widespread pain". Best Practice & Research. Clinical Rheumatology. 21 (3): 481–97. doi:10.1016/j.berh.2007.03.006. PMID 17602995. 
  10. ^ "Fibromyalgia - Symptoms". nhs.uk (İngilizce). 2017-10-20. Erişim tarihi: 2020-10-21. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fibromiyalji&oldid=24650765" sayfasından alınmıştır