İçeriğe atla

Koreliler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
58. satır: 58. satır:


[[Dolmen]]ler dünyada en yoğun Kore Yarımadasında yer almaktadır. Bununla beraber, dünyadaki dolmenlerin yaklaşık %70'inin bu bölgede olduğu düşünülmektedir. Benzer dolmenlere [[Mançurya]], [[Şantung Yarımadası]] ve [[Kyūshū]] Adasında da rastlanmaktadır. Dolmen kültürünün neden sadece Kore Yarımadası ve çevresinde bu kadar yoğun bir şekilde geliştiği belirsizdir.
[[Dolmen]]ler dünyada en yoğun Kore Yarımadasında yer almaktadır. Bununla beraber, dünyadaki dolmenlerin yaklaşık %70'inin bu bölgede olduğu düşünülmektedir. Benzer dolmenlere [[Mançurya]], [[Şantung Yarımadası]] ve [[Kyūshū]] Adasında da rastlanmaktadır. Dolmen kültürünün neden sadece Kore Yarımadası ve çevresinde bu kadar yoğun bir şekilde geliştiği belirsizdir.

===Genetik===
[[İnsan Y-DNA haplogrubu]] üzerine yapılan çalışmalar Korelilerde tarihsel olarak akraba evliliğinin sık görüldüğünü, ve buna bağlı olarak Korelilerin ayrı bir etnik grup olarak çok köklü bir geçmişi olduğunu göstermektedir.<ref>{{cite journal|title=Y chromosome homogeneity in the Korean population|doi=10.1007/s00414-010-0501-1 |pmid=20714743|volume=124 |issue=6|journal=International Journal of Legal Medicine |pages=653–657 |year=2010 | last1 = Hee Kim | first1 = Soon}}</ref> Koreliler, [[Han Çinlisi|Han Çinlileri]] ve [[Yamatolar|Japonlar]] gibi diğer Doğu Asya halklarıyla benzer genetiğe sahiptir. [[Primorskiy Krayı]]nda bulunan Neolitik dönemden kalma örnekler de genetik olarak Korelilere benzemektedir.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Yuchen |last2= Lu |first2=Dongsheng |last3=Chung |first3=Yeun-Jun |last4=Xu |first4=Shuhua |title=Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations |journal=Hereditas |volume=155 |page=19 |publication-date=April 6, 2018|doi=10.1186/s41065-018-0057-5 |pmid=29636655 |pmc=5889524 |year=2018 }}</ref><ref>{{cite journal |author1= Siska, Veronika |author2= Jones, Eppie Ruth |author3= Jeon, Sungwon |author4 = Bhak, Youngjune | author5= Kim, Hak-Min | author6= Cho, Yun Sung | author7= Kim, Hyunho | author8= Lee, Kyusang |author9= Veselovskaya, Elizaveta |author10= Balueva, Tatiana|author11= Gallego-Llorente, Marcos |author12= Hofreiter, Michael |author13= Bradley, Daniel G. |author14= Eriksson, Anders |author15 = Pinhasi, Ron|author16= Bhak, Jong |author17 = Manica, Andrea |title = Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago |journal = [[Science Advances]] |volume= 3 |issue= 2 |pages= e1601877 |url=https://advances.sciencemag.org/content/advances/3/2/e1601877.full.pdf |publication-date=February 1, 2017|doi = 10.1126/sciadv.1601877 |pmid= 28164156 |pmc=5287702 |year=2017 |bibcode= 2017SciA....3E1877S }}</ref> [[Genographic Project]]'te Koreliler %94 Doğu Asyalı ve %5 Güneydoğu Asya ve Okyanusyalı olarak gösterilmektedir.<ref>[[Genographic Project#Geno 2.0 Next Generation|Reference Populations - Geno 2.0 Next Generation]] . (2017). [[Genographic Project|The Genographic Project]]. Retrieved 15 May 2017, from [https://genographic.nationalgeographic.com/reference-populations-next-gen/ link.]</ref>


==Kültür==
==Kültür==

Sayfanın 13.19, 29 Mayıs 2020 tarihindeki hâli

Koreliler
한민족(韓民族)

Goguryeo Türbesi
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Güney Kore Güney Kore50.444.790
(tahmin, 2014)[1]
Kuzey Kore Kuzey Kore25.301.725
(tahmin, 2014)[2][3][4][5][6]
Çin Çin2.339.395
Amerika Birleşik Devletleri Amerika2.187.496
Japonya Japonya901.284
(Rusya dahil)532.697
Kanada Kanada198.170
Avustralya Avustralya200.316
Brezilya Brezilya120.296
Filipinler Filipinler46.000
Birleşik Krallık Büyük Britanya40.810
Arjantin Arjantin35.000
Almanya Almanya32.068
Yeni Zelanda Yeni Zelanda31.500
Endonezya Endonezya23.205
Tayland Tayland19.500
Vietnam Vietnam16.576
Meksika Meksika14.571
Fransa Fransa13.162
Diller
Korece konuşan: 82 milyon[7]
Din
Sekülerizm, Budizm, Hristiyanlık, Konfüçyüsçülük ve Kore Şamanizmi.

Koreliler, Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı bir etnik gruptur.[8][9][10][11][12][13] Güney Kore ve Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına da "Koreli" denir.

Koreliler en yoğun olarak Kuzey Kore ve Güney Kore'de yaşamaktadır. Ayrıca Çin, Japonya, Filipinler ve Vietnam'da resmi olarak tanınan etnik azınlıklardan biridir. Rusya , Kazakistan ve Özbekistan gibi bazı Sovyet Sonrası devletlerde de kayda değer bir Koreli nüfusu mevcuttur. 20. yüzyıl boyunca, Amerika'da (özellikle ABD ve Kanada'da) ve Okyanusya'da önemli Kore toplulukları oluştu. 2020 itibarıyla, Kore dışında yaşayan yaklaşık 8.3 milyon etnik Koreli vardır.

Etimoloji

Köken

Dil bilimsel ve arkeolojik araştırmalar

Modern Korelilerin Mançurya, Moğolistan ve Güney Sibirya'da yaşamış antik halklardan türediği iddia edilmektedir. Bu halklar zamanla Kore Yarımadasının kuzeyine yerleşmiştir.[14][15] Arkeolojik araştırmalar Proto-Korelilerin Tunç Çağı döneminde Mançurya'dan günümüzde yaşadıkları Kore Yarımadasına geldiklerini göstermektedir.[16] Antik Kore alanında uzmanlaşmış birçok dilbilimci ve arkeoloğa göre, Proto-Korece ve Proto-Korelilerin kökeni Mançurya'ya, spesifik olarak Liao Nehri çevresine dayanmaktadır. Sonraki dönemlerde, Kore dillerini konuşan halk yarımadanın güneyine doğru genişlemeye başlamıştır. Bu halk, bölgedeki Japonca konuşan halkın yerine geçmiş veya yerli nüfusu asimile etmiştir. Bu yayılma muhtemelen Yayoi göçüne neden olmuştur.[17][18] Whitman'a göre, Proto-Koreliler Kore Yarımadası'nın güneyine muhtemelen MÖ 300 yılında gelmiştir. Yarımadanın güneyine gelen Koreliler, muhtemelen bölgedeki Japonlarla bir arada yaşamışlardır (veya onları asimile etmişlerdir).[19] Vovin'e göre, Antik Korece muhtemelen Üç Kore Krallığı döneminde Güney Mançurya ve Kore Yarımadasının kuzeyinde oluşmuştur.[20]

Dolmenler dünyada en yoğun Kore Yarımadasında yer almaktadır. Bununla beraber, dünyadaki dolmenlerin yaklaşık %70'inin bu bölgede olduğu düşünülmektedir. Benzer dolmenlere Mançurya, Şantung Yarımadası ve Kyūshū Adasında da rastlanmaktadır. Dolmen kültürünün neden sadece Kore Yarımadası ve çevresinde bu kadar yoğun bir şekilde geliştiği belirsizdir.

Genetik

İnsan Y-DNA haplogrubu üzerine yapılan çalışmalar Korelilerde tarihsel olarak akraba evliliğinin sık görüldüğünü, ve buna bağlı olarak Korelilerin ayrı bir etnik grup olarak çok köklü bir geçmişi olduğunu göstermektedir.[21] Koreliler, Han Çinlileri ve Japonlar gibi diğer Doğu Asya halklarıyla benzer genetiğe sahiptir. Primorskiy Krayında bulunan Neolitik dönemden kalma örnekler de genetik olarak Korelilere benzemektedir.[22][23] Genographic Project'te Koreliler %94 Doğu Asyalı ve %5 Güneydoğu Asya ve Okyanusyalı olarak gösterilmektedir.[24]

Kültür

Dil

Ana madde: Korece

Demografi

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ CIA Factbook - South Korea
  2. ^ CIA Factbook - North Korea
  3. ^ Yurt dışındaki Koreliler
    w:en:naturalization (Çin, CIS, Japonya'daki w:en:Korean diaspora) istisnadır
  4. ^ Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (İngilizce)
  5. ^ Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (Korece)
  6. ^ oaks.korean.net, oaks.korean.net, oaks.korean.net
  7. ^ Ethnologue "Korean"
  8. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances (February 1, 2017 tarihinde yayınlandı). 3 (2): e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 
  9. ^ Wang, Yuchen; Lu Dongsheng; Chung Yeun-Jun; Xu Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations" (PDF). Hereditas. 155: 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  10. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas (April 6, 2018 tarihinde yayınlandı). 155: 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  11. ^ Kim, Jinwung (22 March 2018). A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict. Indiana University Press. ISBN 978-0253000248 – Google Books vasıtasıyla. 
  12. ^ Lee, Seokwoo (2016). The Making of International Law in Korea: From Colony to Asian Power. s. 321. ISBN 978-9004315785. 
  13. ^ Kim, Hyunjin (21 May 2009). Ethnicity and Foreigners in Ancient Greece and China. Bloomsbury Academic. s. 140. 
  14. ^ Nelson, Sarah M. The Archaeology of Korea. 
  15. ^ 한민족 [Korean people]. Doosan Encyclopædia (Korece). Erişim tarihi: 9 March 2007 – NAVER Corp. vasıtasıyla. 
  16. ^ Ahn, Sung-Mo (June 2010). "The emergence of rice agriculture in Korea: archaeobotanical perspectives". Archaeological and Anthropological Sciences. 2 (2): 89–98. doi:10.1007/s12520-010-0029-9. ISSN 1866-9557. 
  17. ^ Janhunen, Juha (2010). "RReconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia (108). ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized. 
  18. ^ Vovin, Alexander (2013). "From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15 (2): 222–240.
  19. ^ Whitman, John (2011-12-01). "Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan". Rice. 4 (3): 149–158. doi:10.1007/s12284-011-9080-0. ISSN 1939-8433.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  20. ^ "Vovin, Alexander (2008). From Koguryo to Tamna: Slowly Riding to the South with Speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15.  Linguistic evidence indicates speakers of
  21. ^ Hee Kim, Soon (2010). "Y chromosome homogeneity in the Korean population". International Journal of Legal Medicine. 124 (6): 653–657. doi:10.1007/s00414-010-0501-1. PMID 20714743. 
  22. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas (April 6, 2018 tarihinde yayınlandı). 155: 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  23. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances (February 1, 2017 tarihinde yayınlandı). 3 (2): e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 
  24. ^ Reference Populations - Geno 2.0 Next Generation . (2017). The Genographic Project. Retrieved 15 May 2017, from link.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Koreliler&oldid=22544737" sayfasından alınmıştır