İçeriğe atla

Sürdürülebilir gelişme: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k →‎Ayrıca bakınız: clean up, değiştirildi: == Göz At == → == Ayrıca bakınız == AWB ile
ingilizce "sustainable development" maddesinden çeviri.
1. satır: 1. satır:
'''Sürdürülebilir gelişme''', doğal sistemlerin, [[ekonomi]]nin ve [[toplum]]un dayandığı doğal kaynakları ve [[ekosistem hizmetleri]]ni sağlama yeteneğini [[sürdürülebilirlik|sürdürürken]], insani gelişme hedeflerine ulaşmak için [[örgütlenme ilkesi]]dir. Arzulanan sonuç, yaşam koşullarının ve kaynakların, doğal sistemin bütünlüğünü ve istikrarını baltalamaksızın insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için kullanıldığı bir toplumsal durumdur. Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin yeterliklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişme olarak tanımlanabilir.
[[Ekonomi]]k [[gelişme]] ile [[çevre]] koruma arasında köprüler kurmaya çalışan yaklaşım biçimidir. '''Sürdürülebilir gelişme''' bir yandan ekonomik büyümeyi desteklerken bir yandan da biyolojik çeşitlilik, yoksullukla mücadeleyi kısa vadeli ve doğal kaynakları yok edecek bir stratejiyı kullanmaksızın desteklemekten yanadır.


Modern sürdürülebilir gelişme kavramı çoğunlukla 1987'den [[Brundtland Komisyonu|Brundtland Raporu]]'ndan türetilmiş olsa da, aynı zamanda [[sürdürülebilir orman yönetimi]] ve yirminci yüzyıl çevre endişeleriyle ilgili daha önceki fikirlere dayanıyor. Konsept geliştikçe, odağı [[ekonomik kalkınma]], [[Toplumsal değişim|sosyal kalkınma]] ve gelecek nesiller için çevre korumasına daha fazla yönelmiştir. “Sürdürülebilirlik” teriminin, insanlığın ekosistem dengesi hedefi olarak görülmesi gerektiği ileri sürülmüşken, “sürdürülebilir gelişme” ile ise bizi sürdürülebilirliğin son noktasına götüren bütünsel yaklaşım ve geçici süreçlere atıfta bulunulur. <ref>{{Cite journal |last=Shaker |first=Richard Ross |date=September 2015 |title=The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations |journal=Applied Geography |volume=63 |pages=<!-- 304–314 --> |at=p. 35 |doi=10.1016/j.apgeog.2015.07.009}}</ref> Modern ekonomiler, iddialı ekonomik gelişmeleri ve [[doğal kaynak]] ve [[Ekosistem hizmetleri|ekosistemleri]]ni koruma yükümlülüklerini uzlaştırmak için çok uğraşmakta, çünkü ikisi genellikle çelişkili nitelikte olarak görülmektedir. İklim değişikliği taahhüdünde bulunmak ve diğer gelişmeler yerine, bunları pazar fırsatlarına dönüştürmek ve bunlardan yararlanmak daha iyi olacaktır. Bir ekonomide bu tür organize ilke ve uygulamaların getirdiği ekonomik gelişmeye Yönetilebilir Sürdürülebilir Gelişme (MSD) denir.
Bugün birçok tanımı bulunan sürdürülebilir gelişmeye yönelik en çok kabul gören tanım Brutland (Ortak Geleceğimiz) Raporunda yapılan “Sürdürülebilir gelişme gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme becerisini kısıtlamaksızın, günümüzün ihtiyaçlarının karşılanmasıdır” tanımıdır.

Sürdürülebilir gelişme kavramı, sürdürülebilir gelişmede neyin sürdürüleceği sorusu da dahil olmak üzere, eleştiriye maruz kalmıştır ve halen kalmaktadır. Yenilenemeyen bir kaynağın sürdürülebilir kullanımı diye bir şeyin olmadığı, çünkü herhangi bir kullanım oranı sonunda dünyanın sonlu stoklarının tükenmesine yol açacağı tartışılmıştır; <ref name=kt01>{{cite book |last=Turner |first=R. Kerry |date=1988 |chapter=Sustainability, Resource Conservation and Pollution Control: An Overview |editor-last=Turner |editor-first=R. Kerry |title=Sustainable Environmental Management. |location=London |publisher=Belhaven Press }}</ref>{{rp|13}} Bu bakış açısı [[Endüstri Devrimi]]'ni sürdürülemez kılıyor.<ref name=ngr01>{{cite book |last=Georgescu-Roegen |first=Nicholas |authorlink=Nicholas Georgescu-Roegen |date=1971 |title=The Entropy Law and the Economic Process |url=https://archive.org/details/entropylawe00nich |format=Full book accessible at Scribd |location=Cambridge |publisher=Harvard University Press |isbn=978-0674257801 }}</ref>{{rp|20f}} <ref name=jr01>{{cite book |last=Rifkin |first=Jeremy |authorlink=Jeremy Rifkin |date=1980 |title=Entropy: A New World View. |url=http://www.foet.org/FOET-data/uploads/2017/03/Jeremy-Rifkin-Entropy-table-of-contents.pdf |format=PDF contains only the title and contents pages of the book |location=New York |publisher=The Viking Press |isbn=978-0670297177 }}</ref>{{rp|61–67}} <ref name=hd01>{{cite book |last=Daly |first=Herman E. |authorlink=Herman Daly |edition=2nd |date=1992 |title=Steady-state economics |location=London |publisher=Earthscan Publications }}</ref>{{rp|22f}} Ayrıca, kavramın anlamının “koruma yönetiminden" “ekonomik kalkınmaya" fırsatçı bir şekilde esnetildiği iddia edilmiştir. Aynı zamanda Brundtland Raporunun, halkla ilişkiler sloganıyla bağlı, belirsiz ve temelsiz bir kavramla, dünya gelişimi için normal bir strateji olarak bir işletmeden başka bir şeyi desteklemediğini savundu.<ref name=to01>{{cite book |last=O'Riordan |first=Timothy |date=1993 |chapter=The Politics of Sustainability |editor-last=Turner |editor-first=R. Kerry |title=Sustainable Environmental Economics and Management: Principles and Practice. |location=London |publisher=Belhaven Press }}</ref>{{rp|48–54}} <ref name=ap01>{{cite book |last=Perez-Carmona |first=Alexander |date=2013 |chapter=Growth: A Discussion of the Margins of Economic and Ecological Thought |chapter-url=http://www.slideshare.net/lucieevers1/growth-in-margin-of-ecological-thought-by-perez |editor-last=Meuleman |editor-first=Louis |title=Transgovernance. Advancing Sustainability Governance. |doi=10.1007/978-3-642-28009-2_3 |chapter-format=Article accessible at SlideShare |location=Heidelberg |publisher=Springer |isbn=9783642280085 |pages=83–161}}</ref>{{rp|94–99}}

==Sürdürülebilirliğin tarihçesi==
{{Main|Sürdürülebilirlik|Sürdürülebilirliğin tarihçesi}}
[[File:The Earth seen from Apollo 17.jpg|right|220px|thumb|7 Aralık 1972'de [[Apollo 17]] 'den çekilen [[Mavi Mermer]] fotoğrafı hızla [[çevre koruma]]' nın bir simgesi haline geldi.<ref name="Blewitt-2015"/>]]
Sürdürülebilirlik, doğal biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye atmadan, kullanılan kaynakları eşit veya daha değerli kaynaklarla değiştirerek dünya üretkenlik süreçlerini süresiz olarak sürdürmenin uygulaması olarak tanımlanabilir.<ref>{{cite book|title=Communicating Sustainability for the Green Economy|publisher=M.E. Sharpe|year=2014|isbn=978-0-7656-3680-5|location=New York|author=Lynn R. Kahle, Eda Gurel-Atay, Eds}}</ref>Sürdürülebilir gelişme, doğal sistemlerin taşıma kapasitesiyle ilgili kaygıyı, insanlığın yaşadığı sosyal, politik ve ekonomik zorluklarla ilişkilendirir. [[Sürdürülebilirlik bilimi]] sürdürülebilir gelişme ve çevre bilimi kavramlarının incelenmesidir. Gelecek nesiller tarafından kullanılmak üzere gezegen kaynaklarının yenilenmesi, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi konusunda, şimdiki nesillerin sorumluluklarına ekstradan bir vurgulama vardır.<ref name=Finn-2009>{{cite book|last=Finn|first=Donovan|title=Our Uncertain Future: Can Good Planning Create Sustainable Communities?|publisher=University of Illinois|location=Champaign-Urbana|date=2009}}</ref>{{RP|3-8}}

Sürdürülebilir gelişmenin 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da geliştirilen [[sürdürülebilir orman yönetimi]] hakkındaki fikirlerde kökleri vardır.<ref name="Grober2">Ulrich Grober: Deep roots&nbsp;— A conceptual history of "sustainable development" (Nachhaltigkeit), Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, 2007</ref><ref name="Blewitt-2015">{{cite book|last1=Blewitt|first1=John|title=Understanding Sustainable Development|date=2015|publisher=Routledge|location=London|isbn=9780415707824|edition=2nd|url=https://www.routledge.com/Understanding-Sustainable-Development-2nd-Edition/Blewitt/p/book/9780415707824|accessdate=26 November 2017}}</ref>{{RP|6-16}} İngiltere'de kereste kaynaklarının tükenmesi konusundaki artan farkındalığa cevap olarak, [[John Evelyn]], 1662 yılında "Sylva" adlı makalesinde, doğal kaynakların yıkıcı aşırı sömürüsünü durdurmak için, tohum ve ağaç ekmenin her toprak sahibinin ulusal bir görevi olarak görülmesi gerektiğini savundu. 1713 yılında Saksonya'dan Elektör Frederick Augustus I'in hizmetinde kıdemli bir madencilik yöneticisi olan Hans Carl von Carlowitz, 400 sayfalık ormancılık çalışması olan [[Sylvicultura oeconomica]]'yı yayınladı. Evelyn ve Fransa bakanı [[Jean-Baptiste Colbert]]'in fikirlerini temel alan von Carlowitz, [[sürekli verim]] için orman yönetimi konseptini geliştirdi.<ref name="Grober2" /> Çalışmaları, [[Alexander von Humboldt]] ve [[Georg Ludwig Hartig]] dahil olmak üzere diğerlerini etkiledi ve sonunda orman biliminin gelişimine yol açtı. Bu da, orman yönetimine yaklaşımını kaynakların akıllıca kullanılması fikrinin yönlendirdiği [[ABD Orman Servisi]] 'nin ilk başkanı [[Gifford Pinchot]], ve [[toprak etiği]] felsefesi, 1960'larda [[çevre hareketi]]'nin gelişiminde etkili olan [[Aldo Leopold]] gibi insanları etkiledi.<ref name="Grober2" /><ref name="Blewitt-2015"/>

[[Rachel Carson]]'ın ''[[Silent Spring]]'' adlı eserinin 1962’de yayınlanmasının ardından gelişen çevreci hareket, ekonomik büyüme ve gelişme ile çevresel bozulma arasındaki ilişkiye dikkat çekti. 1966 yılına ait ''The Economics of the Coming Spaceship Earth'' adlı etkili çalışmasında Kenneth E. Boulding, iktisadi sistemin sınırlı kaynak havuzları ile ekolojik sisteme uyması gerektiğini belirledi.<ref name="Blewitt-2015"/> Çağdaş anlamda sürdürülebilir terimin ilk kullanımlarından biri, 1972'de ''[[Büyümenin Sınırları]]'' ile ilgili klasik raporunda [[Roma Kulübü]] tarafından yapılmıştır. Bu rapor, [[Massachusetts Institute of Technology]]'den [[Dennis Meadows|Dennis]] ve [[Donella Meadows]] liderliğindeki bir grup bilim adamı tarafından yazılmıştır. Arzu edilen "küresel denge halini" tanımlayan yazarlar şöyle yazıyor: "Ani ve kontrolsüz çöküş olmadan sürdürülebilir ve tüm halkının temel maddi gereksinimlerini karşılayabilecek bir dünya sistemini temsil eden bir model çıktısı arıyoruz."<ref name=Finn-2009/>

[[Roma Kulübü]] raporunun ardından bir MIT araştırma grubu, ABD Kongresi için, sürdürülebilir gelişmeye ilişkin yapılan ilk oturumlar olan, "Gelecek İçin Büyüme ve Uygulaması" konulu on günlük oturumlar hazırladı. [[William Flynn Martin]], David Dodson Gray ve Elizabeth Gray, oturumları [[John Dingell]]'in Kongre Başkanlığı altında hazırladılar.

1980'de ''Doğanın Korunması İçin Uluslararası Birlik'', küresel öncelik olarak sürdürülebilir gelişmeye ilk atıflardan birini içeren bir dünya koruma stratejisi yayınladı<ref>{{cite book| url=http://www.a21italy.it/medias/31C2D26FD81B0D40.pdf|title=World Conservation Strategy: Living Resource Conservation for Sustainable Development|date=1980|publisher=International Union for Conservation of Nature and Natural Resources}}</ref>ve "sürdürülebilir gelişme" terimini tanıttı.<ref name=Sachs-2015>{{Cite book|title=The Age of Sustainable Development|last=Sachs|first=Jeffrey D.|publisher=Columbia University Press|year=2015|isbn=9780231173155|location=New York}}</ref> İki yıl sonra, [[Birleşmiş Milletler]] [[Doğa için Dünya Şartı]], doğayı etkileyen insan davranışının yönlendirilmesi ve yargılanması için beş koruma ilkesini ortaya koydu. <ref>{{citation|title=World Charter for Nature|date=28 October 1982|url=https://www.un.org/documents/ga/res/37/a37r007.htm|publisher=United Nations, General Assembly, 48th Plenary Meeting}}</ref> 1987'de [[Birleşmiş Milletler]] [[Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu]], genellikle Brundtland Raporu adı verilen “Ortak Geleceğimiz” raporunu yayınladı. Raporda, şu anda sürdürülebilir kalkınmanın en yaygın olarak tanınmış tanımlarından biri vardı.<ref name="Brundtland2">{{Cite journal|year=1987|title=Report of the World Commission on Environment and Development|url=https://www.un.org/documents/ga/res/42/ares42-187.htm|publisher=United Nations|author=Brundtland Commission|author-link=Brundtland Commission}}</ref><ref>{{cite book|title=Economic Development, 2nd edition|last=Smith|first=Charles|publisher=Macmillan|year=1998|isbn=978-0-333-72228-2|location=Basingstoke|pages=|id=|authorlink=Charles Emrys Smith|author2=Rees, Gareth}}</ref>{{Pull quote|Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme kabiliyetinden ödün vermeden, bugünün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişmedir. İçinde iki temel kavram içerir:<br />· “İhtiyaçlar” kavramı, özellikle de, öncelik verilmesi gereken dünya fakirlerinin temel ihtiyaçları; ve<br />· Çevrenin şimdiki ve gelecekteki ihtiyaçlarını karşılama kabiliyeti üzerinde teknoloji ve sosyal organizasyonun getirdiği sınırlamalar fikri.|author=[[Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu]]|source=''[[Ortak Geleceğimiz]]'' (1987)}}

Brundtland Raporundan bu yana, sürdürülebilir gelişme kavramı, "sosyal olarak kapsayıcı ve çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik büyüme" hedefine daha fazla odaklanmak için baştaki nesiller arası çerçevenin ötesinde gelişmiştir. <ref name=Sachs-2015/>{{RP|5}} 1992'de [[BM Çevre ve Kalkınma Konferansı]], 21. yüzyılda adil, sürdürülebilir ve barışçıl bir küresel toplumun inşasını özetleyen [[Dünya Şartı]]'nı yayınladı. Sürdürülebilir gelişmeye yönelik eylem planı [[Gündem 21]], ülkelerin bu birbirine bağlı boyutları tanıyan kalkınmaya ulaşmalarına yardımcı olmak için bilgi, entegrasyon ve katılımı kilit yapı taşları olarak tanımladı. Sürdürülebilir gelişmede herkesin bir kullanıcı ve bilgi sağlayıcısı olduğunu vurgulamaktadır. Eski sektör merkezli iş yapma yöntemlerinden, sektörler arası koordinasyonu ve çevresel ve sosyal kaygıların tüm gelişim süreçlerine entegrasyonunu içeren yeni yaklaşımlara geçme ihtiyacını vurgulamaktadır.<ref>Will Allen. 2007.[http://learningforsustainability.net/susdev/ "Learning for Sustainability: Sustainable Development."]</ref>

Birleşmiş Milletler Tüzüğü Binyıl Bildirgesi'nin ilkeleri uyarınca, ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve çevre koruma dahil olmak üzere sürdürülebilir gelişme ile ilgili ilkeler ve anlaşmalar belirlenmiştir. Genel olarak tanımlanmış şekliyle, sürdürülebilir gelişme, şimdiki ve gelecek nesillerinin refahı için büyüme ve gelişmeye yönelik ve doğal, üretilen ve [[sosyal sermaye]] yönetimi için bir sistem yaklaşımıdır. Birleşmiş Milletler tarafından kullanılan sürdürülebilir gelişme terimi, hem toprak kalkınmasıyla ilgili konuları hem de eğitim, halk sağlığı ve yaşam standardı gibi daha geniş insani gelişme konularını içermektedir.{{citation needed|date=March 2015}}

2013 yılında yapılan bir araştırma, sürdürülebilirlik raporlamasının birbirine bağlı dört alanın objektifleri aracılığıyla yeniden gözden geçirilmesi gerektiği sonucuna vardı: ekoloji, ekonomi, politika ve kültür. <ref>{{Cite journal|year=2013|title=Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach|url=https://www.academia.edu/4362669|journal=Environment, Development and Sustainability|doi=10.1007/s10668-012-9384-2|author1=Liam Magee |author2=Andy Scerri |author3=Paul James |author4=James A. Thom |author5=Lin Padgham |author6=Sarah Hickmott |author7=Hepu Deng |author8=Felicity Cahill |volume=15 |pages=225–243}}</ref>

==Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri (SDG'ler)==
Eylül 2015'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin oluşturduğu “Sürdürülebilir Gelişme için Evrensel, Bütünleşik ve Dönüştürücü” [https://sustainabledevelopment.un.org/sdgs 2030 Gündemi]'ni resmen kabul etti. Hedefler 2016'dan 2030'a kadar her ülkede uygulanmalı ve gerçekleştirilmelidir.

== Sürdürülebilir Gelişme Eğitimi (ESD) ==
[[Sürdürülebilir Gelişme İçin Eğitim]] (ESD), daha [[sürdürülebilirlik|sürdürülebilir]] ve adaletli bir [[toplum]] sağlamak için [[bilgi]], beceri, değerler ve tutumlardaki değişiklikleri teşvik eden eğitim olarak tanımlanmaktadır. ESD, sürdürülebilir gelişmenin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına dengeli ve bütünleşik bir yaklaşım kullanarak ihtiyaçları karşılamak için mevcut ve gelecek nesilleri güçlendirmeyi ve donatmayı amaçlamaktadır. <ref name="UNESCO">{{Cite book|title=Issues and trends in education for sustainable development|last=|first=|publisher=UNESCO|year=2018|isbn=978-92-3-100244-1|location=Paris|pages=7}}</ref>

==== Kavram ====
ESD kavramı, [[gezegen]]'in karşı karşıya kaldığı büyüyen ve değişen çevresel zorlukları ele alma ihtiyacından doğdu. Bunu yapabilmek için [[eğitim]], [[öğrenen]]lerin sürdürülebilir gelişmeye katkıda bulunmaları için güçlendirecek bilgi, beceri, değerleri ve tutumları sağlayacak şekilde değişmelidir. Sürdürülebilir gelişme [[eğitim]] içine entegre edilmeli ve eğitim sürdürülebilir gelişmeye entegre edilmelidir. ESD, bu kritik sürdürülebilirlik konularının, öğrencileri değişen dünyayı anlamaya ve yanıt vermeye hazırlamak için yerel ve küresel bağlamlardaki müfredata entegrasyonunu teşvik eder. ESD, eleştirel ve sistemik düşünme, işbirlikçi [[karar verme]] ve şimdiki ve [[gelecek nesiller]] için sorumluluk alma gibi temel yetkinlikleri içeren öğrenme çıktıları üretmeyi amaçlar. Geleneksel tek yönlü bilgi transferi, öğrencilere sorumlu vatandaşlar olarak harekete geçme konusunda ilham vermek için yeterli olmadığından, ESD, fiziksel ve sanal öğrenme ortamını yeniden düşünmeyi gerektirir. Öğrenme ortamının kendisi, sürdürülebilir gelişme felsefesini yerleştirmek için bütünsel kurum yaklaşımını uyarlamalı ve uygulamalıdır. Eğitimcilerin kapasitesinin arttırılması ve uluslararası, bölgesel, ulusal ve yerel düzeylerde politika desteği, eğitim kurumlarında değişikliklerin yönlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Eğitim kurumlarıyla etkileşime giren güçlendirilmiş gençlik ve yerel topluluklar sürdürülebilir gelişmenin ilerletilmesinde kilit unsurlar haline geliyor. <ref name="UNESCO"/>

==== BM Sürdürülebilir Kalkınma İçin On Yıl ====
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Eğitim On Yılı'nın (2005-2014) başlatılması, eğitimi yeniden yönlendirmeye yönelik sürdürülebilir gelişmenin zorluklarını ele almak için küresel bir hareket başlattı. ESD hakkındaki Aichi-Nagoya Deklarasyonu'nda belirtilen On yılın başarısını temel alan UNESCO, Genel Konferansının 37. oturumunda ESD Küresel Eylem Programını onayladı. [[BM Genel Kurulu]], A/RES/69/211 sayılı Kararı ile kabul edilen ve 2014 yılında ESD UNESCO Dünya Konferansında başlatılan GAP, eylemleri ve iyi uygulamaları büyütmeyi amaçlamaktadır. UNESCO, ortaklarıyla birlikte, ESD ilkelerinin resmi ve gayrı resmi eğitim yoluyla teşvik edilmesini sağlamak için temel kazanımların sağlanmasında önemli bir role sahiptir.<ref>{{Cite book|title=Issues and trends in education for sustainable development|last=|first=|publisher=UNESCO|year=2018|isbn=978-92-3-100244-1|location=Paris|pages=8}}</ref>

Sürdürülebilir kalkınmanın anahtar aracı olarak ESD'nin uluslararası olarak tanınması giderek artmaktadır. ESD'nin rolü, sürdürülebilir gelişme konusunda üç ana BM zirvesinde tanındı: 1992, Rio de Janeiro, [[Brezilya]]’da Çevre ve Kalkınma Konferansı (UNCED); Johannesburg, [[Güney Afrika]]’da 2002 Dünya Sürdürülebilir Gelişme Zirvesi (WSSD); ve Rio de Janeiro'da 2012 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Gelişme Konferansı (UNCSD). [[Paris Anlaşması]] (Madde 12) gibi diğer önemli küresel anlaşmalar da ESD'nin önemini kabul ediyor. Bugün, ESD'nin, 2030 Sürdürülebilir Gelişme Gündemi ve 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin (SDG'ler) (Birleşmiş Milletler, 2015) merkezinde yer aldığı söylenebilir. SDG'ler, tüm ülkelerin [[insan]]lığın hayatta kalması için çok önemli olan küresel zorlukların üstesinden gelmek üzere aşağıdaki kilit alanlarda - insanlar, [[gezegen]], refah, [[barış]] ve [[ortaklık]] - eylemi teşvik etmesi gerektiğini kabul ediyor. ESD, tüm öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için gerekli bilgi ve becerileri edinmelerini sağlamayı amaçlayan SDG-4 Amaç 4.7'de açıkça belirtilmiştir. Amaç 4.7, aynı zamanda diğer tüm 16 SDG'ye ulaşmak için önemli bir araç olarak anlaşılmaktadır (UNESCO, 2017). <ref name="UNESCO"/>

==Alt gruplar==
{{See also|Gezegensel limitler}}
{{Sürdürülebilirliğin boyutları|Sürdürülebilir gelişme planı <br/ >üç kurucu parçanın birleştiği yerde. (2006)}}
Sürdürülebilir gelişme veya sürdürülebilirlik üç alan veya boyut, yani çevre, ekonomi ve toplum çerçevesinde tanımlanmıştır. Üç boyut çerçevesi ilk olarak ekonomist Rene Passet tarafından 1979'da önerildi. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=4RFOAQAAIAAJ|title=L'Économique et le vivant|last=Passet|first=René|date=1979-01-01|publisher=Payot|language=fr}}</ref> Aynı zamanda "ekonomik, çevresel ve sosyal" veya "ekoloji, ekonomi ve eşitlik" olarak ifade edilmiştir. <ref name="Global Sustainability Report">{{cite book|last=United Nations|title=Prototype Global Sustainable Development Report|publisher=United Nations Department of Economic and Social Affairs, Division for Sustainable Development|location=New York|date=2014|edition=Online unedited|url=http://sustainabledevelopment.un.org/globalsdreport/ }}</ref> Bu, bazı yazarlar tarafından dördüncü boyutu: kültür, kurumlar veya yönetişimi içerecek şekilde genişletildi; veya alternatif olarak ekoloji, ekonomi, politika ve kültür olarak sosyal boyutun dört alanı olarak yeniden yapılandırıldı. Bu, ekonomiyi toplumsal boyut içine getirdi ve ekolojiye sosyal ve doğal olanın kesişme noktası olarak baktı. <ref name="Global Sustainability Report"/> <ref>{{Cite book | last1= James | first1= Paul | authorlink= Paul James (academic) | last2= with Magee | first2= Liam | last3= Scerri | first3= Andy | last4= Steger | first4= Manfred B. | title= Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability | url= https://www.academia.edu/9294719 | year= 2015 | publisher= Routledge | location= London}}</ref> <ref>[http://citiesprogramme.com/archives/resource/circles-of-sustainability-urban-profile-process Circles of Sustainability Urban Profile Process] and {{Cite journal | year=2010 | first1= Andy |last1= Scerri | first2= Paul | last2= James | authorlink2= Paul James (academic) | title= Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability | url= https://www.academia.edu/3230887 | journal= International Journal of Social Research Methodology | volume= 13 | issue= 1 | pages=41–53 | doi=10.1080/13645570902864145}}</ref>

===Çevresel (veya ekolojik)===

{{See also|Ekolojik mühendislik}}

[[File:Human welfare and ecological footprint sustainability-TR.png|thumb|right|300px|alt=Graph comparing the Ecological Footprint of different nations with their Human Development Index|[[Ekolojik ayak izi]] ve [[İnsani Gelişme Endeksi]] (HDI) arasındaki ilişki]]

İnsan yerleşimlerinin ekolojik istikrarı, insanlar ile doğal, sosyal ve yapılı çevreleri arasındaki ilişkinin bir parçasıdır. <ref>http://citiesprogramme.com/aboutus/our-approach/circles-of-sustainability; {{Cite journal | year=2010 | last1= Scerri | first1= Andy | last2= James | first2= Paul | authorlink2= Paul James (academic) | title= Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability | url= https://www.academia.edu/3230887 | journal= International Journal of Social Research Methodology | volume= 13 | issue= 1 | pages= 41–53 | doi=10.1080/13645570902864145}}.</ref> İnsan ekolojisi olarak da adlandırılan bu kavram, insan sağlığı alanını içerecek şekilde sürdürülebilir gelişmenin odağını genişletiyor. Hava, su, yiyecek ve barınakların mevcudiyeti ve kalitesi gibi temel insan ihtiyaçları, sürdürülebilir gelişmenin ekolojik temelleridir. <ref>{{cite book |first1=F |last1=White |first2=L |last2=Stallones |first3=JM. |last3=Last |title=Global Public Health: Ecological Foundations |url={{Google books |plainurl=yes |id=iE8SXPGGbeMC }} |year=2013 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-975190-7 }}</ref> [[Ekosistem hizmetleri]] içindeki yatırımlarla halk sağlığı riskini ele almak, bu anlamda, tüm türlere yayılan sürdürülebilir gelişme için güçlü ve dönüştürücü bir güç olabilir. <ref>Bringing human health and wellbeing back into sustainable development. In: IISD Annual Report 2011-12. http://www.iisd.org/pdf/2012/annrep_2011_2012_en.pdf</ref>

Çevresel sürdürülebilirlik [[doğal çevre]] ile ve bunun nasıl sürdüğü ve nasıl çeşitliliği koruduğu ve üretken kalabildiği ile ilgilidir. [[Doğal kaynaklar]] çevreden alındığından, havanın, suyun ve iklimin durumu özel bir endişe kaynağıdır. [[IPCC Beşinci Değerlendirme Raporu]], [[iklim değişikliği]] ile ilgili bilimsel, teknik ve sosyo-ekonomik bilgiler hakkındaki güncel bilgileri özetler ve uyum ve hafifletme seçeneklerini listeler. <ref name="Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability">{{Cite journal
| year=2014
| author=IPCC Fifth Assessment Report
| title=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability
| url=http://templatelab.com/IPCC-WG2-AR5-SPM-Approved/
| format=PDF
| publisher= IPCC
| location=Geneva (Switzerland)
| author-link=IPCC Fifth Assessment Report
}}</ref> Çevresel sürdürülebilirlik, toplumun gezegenin yaşam destek sistemlerini korurken, insan ihtiyaçlarını karşılayacak etkinlikler tasarlamasını gerektiriyor. Bu, örneğin, suyun sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını, yenilenebilir enerjiden ve sürdürülebilir malzeme kaynaklarından (örneğin, biyokütle ve biyoçeşitliliği koruyan bir oranda ormandan odun hasat etmek) faydalanmayı gerektirir.{{citation needed|date=March 2015}}

Sürdürülebilir olmayan bir durum, [[doğal sermaye]] (doğanın kaynaklarının toplamı) yenilenebildiğinden daha hızlı kullanıldığında ortaya çıkar. Sürdürülebilirlik, insan faaliyetlerinin doğanın kaynaklarını, sadece doğal olarak yenilenebilecek bir oranda kullanmalarını gerektirir. Doğal olarak, sürdürülebilir gelişme kavramı taşıma kapasitesi kavramı ile iç içe geçmiştir. Teorik olarak, [[çevresel bozulma]]'nın uzun vadeli sonucu, insan yaşamını sürdürememektir. Küresel ölçekte böyle bir bozulma, popülasyonun bozulmuş ortamın destekleyebileceği düzeye inene kadar insan ölüm oranında bir artış anlamına gelir. {{citation needed|date=September 2014}}
Eğer bozulma belli bir devrilme noktasının veya kritik eşiğin ötesine devam ederse, insanlık için nihai olarak nesil tükenmesine yol açacaktır. {{citation needed|date=June 2014}}

{| class="wikitable"
|-
! Doğal kaynakların tüketimi
! Çevrenin durumu
! Sürdürülebilirlik
|-
| Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha fazlası
| Çevresel bozulma
| Sürdürülebilir değil
|-
| Doğanın yenilenme kabiliyetine eşit
| Çevresel denge
| [[Sabit hal ekonomisi]]
|-
| Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha az
| Çevresel yenileme
| Çevresel olarak sürdürülebilir
|}

Sürdürülebilir bir gelişme için ayrılmaz unsurlar araştırma ve yenilik faaliyetleridir. Açıklayıcı bir örnek, gerçekten sürdürülebilir bir gelişme sağlamak için ekonomiyi ve toplumu bir bütün olarak yeşile dönüştürmeyi ve böylece dönüştürücü bir gündem tanımlamayı ve uygulamayı hedefleyen Avrupa çevre araştırma ve yenilik politikasıdır. Avrupa'da araştırma ve yenilik, dünya çapında katılımın da mümkün olduğu program [[Horizon 2020]] tarafından finansal olarak desteklenmektedir. <ref>See Horizon 2020 – the EU's new research and innovation programme http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-1085_en.htm</ref> Sürdürülebilir gelişmeye doğru umut verici bir yön, esnek ve tersinebilir sistemler tasarlamaktır. <ref>{{cite journal |date=2012 | doi=10.1080/09613218.2012.702565 | volume=40 |issue = 5|title=Flexible strategies for long-term sustainability under uncertainty |journal=Building Research |pages=545–557 | last1 = Fawcett | first1 = William | last2 = Hughes | first2 = Martin | last3 = Krieg | first3 = Hannes | last4 = Albrecht | first4 = Stefan | last5 = Vennström | first5 = Anders}}</ref><ref>{{cite journal |url=https://www.researchgate.net/publication/269694158 |last=Zhang|first=S.X.|author2=V. Babovic |title=A real options approach to the design and architecture of water supply systems using innovative water technologies under uncertainty|journal=Journal of Hydroinformatics|date=2012}}</ref>

Kamusal kaynakların kirletilmesi gerçekten farklı bir eylem değildir, sadece müştereklerin tersine bir trajedidir, bir şeyi çıkarmak yerine, müştereklerin içine bir şey konur. Müşterekleri kirletme maliyetleri tüketilen ürünlerin maliyet hesabına katılmadığında, kirletmenin maliyeti üretilen malların maliyetinin dışında olduğu için ve atığın boşaltılmadan önce temizlenme maliyeti, atığın doğrudan müştereklere bırakılma maliyetini aştığı için kirletmek doğal hale gelir. Bu nedenle, bu sorunu çözmenin tek yolu, atıkları doğrudan müştereklerin içine bırakmayı, atıkları boşaltmadan önce temizlemenin maliyetinden, vergiler veya cezalar yoluyla, daha pahalı hale getirmektir.<ref>{{Cite book|title=Economics, Ecology, Ethics: Essays toward a Steady-State Economy|last=Daly|first=H. E.|publisher=W. H. Freeman and Company|others=Hardin, G. "The tragedy of the commons"|year=|isbn=|location=New York and San Francisco|pages=100–114}}</ref>

Dolayısıyla, birey olarak doğru olan yapılarak durumun etiğine uygun davranılmaya çalışılabilir, ancak doğrudan yaptırımların olmadığı durumlarda, halkın ortak yararı yerine, kişi, kendisi için en iyi olanı yapma eğiliminde olacaktır. Bir kez daha, bu konunun ele alınması gerekiyor. Çünkü ele alınmadığında, ortak mülkiyetin gelişiminin sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesi imkansız hale gelecektir.

====Tarım====
{{See also|Sürdürülebilir tarım}}
Sürdürülebilir tarım, insan ya da doğal sistemlere zarar vermeden mahsul ya da hayvancılık üretimine izin veren [[çevre dostu]] tarım yöntemlerinden oluşur. Toprağa suya, biyolojik çeşitliliğe, çevreleyen ya da aşağı havza kaynaklarına ve ayrıca çiftlikte ya da komşu bölgelerde çalışan ya da yaşayanlara olumsuz etkilerin önlenmesini içerir. Sürdürülebilir tarım kavramı, tükenmiş veya kirlenmiş yerine, korunmuş veya gelişmiş bir doğal kaynak, biyotik ve ekonomik temelin aktarılmasını da içerdiğinden nesilller arası boyuta yayılır. <ref>{{cite web|author=Networld-Project |url=http://www.green-networld.com/facts/glossary.htm |title=Environmental Glossary |publisher=Green-networld.com |date=1998-02-09 |accessdate=2011-09-28}}</ref> Sürdürülebilir tarımın unsurları [[permakültür]], [[tarımsal ormancılık]], [[karma tarım]], [[çoklu ekin]] ve [[ürün rotasyonu]]nu içerir. <ref>Ben Falk, ''The resilient farm and homestead: An innovative permaculture and whole systems design approach''. Chelsea Green, 2013. pp. 61-78.</ref> Çevreye zarar vermeyen tarımsal yöntemler, insanların gelişmesi ve çöllerin gerikazanımı ve tarım alanlarına dönüştürülmesi için kaliteli bir çevreyi geliştiren akıllı tarım teknolojilerini içerir (Herman Daly, 2017).
{{Citation needed|reason=reclaiming and transforming deserts is sustainable|date=December 2017}}

[[Organik sertifikası]], [[Rainforest Alliance]], [[Fairtrade sertifikası]], [[UTZ Certified]], ''Bird Friendly'' ve ''Kahve Topluluğunun Ortak Kodu'' (4C) dahil olmak üzere çok sayıda [[sürdürülebilirlik standartları ve sertifikasyon]] sistemi mevcuttur.<ref>{{cite journal|last=Manning|first=Stephen|last2 = Boons|first2 = Frank|last3 = Von Hagen|first3 = Oliver|last4 = Reinecke |first4 = Juliane|date=2012|title=National Contexts Matter: The Co-Evolution of Sustainability Standards in Global Value Chains|journal=Ecological Economics|volume=83|pages=197–209|ssrn=1752655|doi=10.1016/j.ecolecon.2011.08.029}}</ref><ref>{{cite journal|last=Reinecke|first=Juliane|last2 = Manning|first2 = Stephen|last3 = Von Hagen|first3 = Oliver|date=2012|title=The Emergence of a Standards Market: Multiplicity of Sustainability Standards in the Global Coffee Industry|journal=Organization Studies|volume=33|issue=5/6|pages=789–812|ssrn=1970343|doi=10.1177/0170840612443629}}</ref>

===Ekonomi===
[[File:Depuradora de Lluc.JPG|thumb|right|250px|Mayorka, [[Santuari de Lluc]] manastırında bulunan [[güneş enerjisi]] kullanan bir [[atık su arıtma tesisi]].]]
{{See also|Ekolojik ekonomi}}
Kırsal [[yoksulluk]] ve [[aşırı tüketim]] nedeniyle, çevresel kaynakların [[doğal sermaye]] adı verilen önemli ekonomik varlıklar olarak ele alınması gerektiği öne sürülmüştür. <ref>{{Cite book
| last =Barbier
| first =Edward B.
| year =2006
| title = Natural Resources and Economic Development
| publisher = Cambridge University Press
| location = {{Google books |plainurl=yes |id=fYrEDA-VnyUC |page=45 }}
| pages = 44–45
| isbn= 9780521706513
| url = http://www.cambridge.org/us/academic/subjects/economics/economic-development-and-growth/natural-resources-and-economic-development?format=HB
| accessdate = 8 April 2014
}}</ref> Ekonomik gelişme geleneksel olarak [[gayri safi yurtiçi hasıla]] büyümesi gerektirmiştir. Bu sınırsız kişisel büyüme ve GSYİH büyümesi modeli sonuna gelmiş olabilir. Sürdürülebilir gelişme birçokları için yaşam kalitesinde iyileşmeler içerebilir, ancak [[kaynak tüketiminde]] bir düşüş gerektirebilir.<ref>{{cite book
| last =Brown
| first =L. R.
| title =World on the Edge
| publisher =Norton
| series =Earth Policy Institute
| year =2011
| pages =
| isbn =978-0-393-08029-2
}}</ref>
Ekolojik ekonomist Malte Faber'in açıklamasına göre, ekolojik ekonomi doğaya, adalete ve zamana odaklanması ile tanımlanır. Nesiller arası eşitlik, çevresel değişimin geri dönüşümsüzlüğü, uzun vadeli sonuçların belirsizliği ve sürdürülebilir gelişme sorunları ekolojik ekonomi analiz ve değerlemesine yön verir. <ref name=Faber2008>Malte Faber. (2008). How to be an ecological economist. ''Ecological Economics'' '''66'''(1):1-7. [https://ideas.repec.org/p/awi/wpaper/0454.html Preprint].</ref>

1970'lerin başlarında bile, sürdürülebilirlik kavramı, “temel ekolojik destek sistemleri ile dengede” olan bir [[ekonomi]]yi tanımlamak için kullanıldı.<ref>[[Robert L. Stivers|Stivers, R.]] 1976. The Sustainable Society: Ethics and Economic Growth. Philadelphia: [[Westminster John Knox Press|Westminster Press]].</ref>
Birçok alandaki bilim insanları ''[[Büyümenin Sınırları]]'' 'nı vurguladılar. Ekonomistler gezegendeki insan gelişimini genişletmenin etkileri konusundaki endişeleri ele almak için [[sabit hal ekonomisi]] gibi alternatifler sundular. <ref name=hd01/> 1987'de ekonomist Edward Barbier, “Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Kavramı” çalışmasını yayınladı; burada çevre koruma ve ekonomik kalkınma hedeflerinin çelişkili olmadığını ve birbirlerini destekleyebileceğini kabul etti. <ref>{{cite journal |last=Barbier |first=E. |year=1987 |title=The Concept of Sustainable Economic Development |journal=Environmental Conservation |volume=14 |issue=2 |pages=101–110 |doi=10.1017/S0376892900011449 }}</ref>

1999'da yapılan bir [[Dünya Bankası]] çalışması, gerçek tasarruf teorisine dayanarak, politika yapıcıların sürdürülebilirliği artırmak için [[makroekonomi]] veya tamamen çevresel olarak birçok olası müdahaleye sahip oldukları sonucuna varmıştır. <ref>{{cite journal |last=Hamilton |first=K. |first2=M. |last2=Clemens |year=1999 |title=Genuine savings rates in developing countries |journal=World Bank Economy Review |volume=13 |issue=2 |pages=333–356 |doi=10.1093/wber/13.2.333 | url=http://wber.oxfordjournals.org/content/13/2/333.abstract |citeseerx=10.1.1.452.7532 }}</ref> Bazı araştırmalar, yenilenebilir enerji ve kirlilik için etkili politikaların artan insan refahı ile uyumlu olduğunu ve sonunda altın kurallı istikrarlı bir duruma ulaştığını belirtti.<ref>{{cite journal |year=2001 |first=A. D. |last=Ayong Le Kama |title=Sustainable growth renewable resources, and pollution |journal=Journal of Economic Dynamics and Control |volume=25 |issue=12 |pages=1911–1918 |doi=10.1016/S0165-1889(00)00007-5 }}</ref><ref>{{cite journal |year=1995 |last=Chichilnisky |first=G.|first2=G. |last2=Heal |first3=A. |last3=Beltratti |title=A Green Golden Rule |journal=Economics Letters |volume=49 |issue=2 |pages=175–179|doi=10.1016/0165-1765(95)00662-Y }}</ref><ref>{{cite journal |year=199 |last=Endress |first=L.|first2=J. |last2=Roumasset |title=Golden rules for sustainable resource management |journal=Economic Record |volume=70 |issue=210 |pages=266–277}}</ref><ref>{{cite journal |year=2005 |last=Endress |first=L.|first2=J. |last2=Roumasset |first3=T. |last3=Zhou |title=Sustainable Growth with Environmental Spillovers |journal=Journal of Economic Behavior and Organization |volume=58 |issue=4 |pages=527–547|doi=10.1016/j.jebo.2004.09.003 |citeseerx=10.1.1.529.5305 }}</ref>

''Sürdürülebilirliği Ekonomik terimlerle yorumlama'' çalışması sürdürülebilir gelişmenin üç boyutunu buldu; [[bağlantı]], [[nesillerarası eşitlik]], ve [[dinamik verimlilik]]. <ref>{{cite journal |last=Stavins |first=R. |first2=A. |last2=Wagner |first3=G. |last3=Wagner |title=Interpreting Sustainability in Economic Terms: Dynamic Efficiency Plus Intergenerational Equity |journal=[[Economics Letters]] |volume=79 |issue=3 |pages=339–343 |doi=10.1016/S0165-1765(03)00036-3 |year=2003|hdl=10419/119677 }}</ref>

Fakat [[Gilbert Rist]], Dünya Bankası'nın, ekosistemi korumak adına ekonomik kalkınmanın caydırılması gerekmediğini kanıtlamak için sürdürülebilir gelişme fikrini çarpıttığını belirtti. Şöyle yazıyor: “Bu açıdan, 'sürdürülebilir gelişme' bir örtbas etme operasyonu gibi görünüyor. ... Ekosistemin veya insan toplumlarının kaldırma kapasitesini sürdürmeyi değil, kalkınmayı sürdürmeyi amaçlıyorlar."<ref>''The History of Development'', 3rd Ed. (New York: Zed, 2008) 194.</ref>

Önde gelen bir çevresel bilgi üreticisi olan Dünya Bankası, ekonomistlerin şüphelerini dile getirmelerine rağmen ekonomik büyüme ve ekolojik istikrar için kazan-kazan umutlarını savunmaya devam ediyor.<ref>Daniel P. Castillo, "Integral Ecology as a Liberationist Concept" in ''Theological Studies'', Vol 77, 2, June 2016, 374.</ref> 1988'den 1994'e kadar Bankanın bir ekonomisti olan [[Herman Daly]] şöyle yazıyor:
<blockquote>'' WDR '' '92 yazarları çevreyi içeren çok etkili 1992 ''Dünya Gelişim Raporu'' raporunu hazırlarken, çalışmamda "kazan-kazan" stratejileri örnekleri sormak için aradılar. Ne söyleyebilirdim? Bu saf formda hiç yok; "kazan-kazanlar" değil, takaslar var. Katkıda bulunmak istedim, çünkü ''WDR'' 'ler Banka'da önemli, [çünkü] görev yöneticileri son projeleri için felsefi gerekçeyi bulmak için [onları] okuyorlar. Ancak işlerin gerçekte nasıl olduğunu veya çalışmamda ne bulduğumu duymak istemediler...<ref>Michael Goldman, ''Imperial Nature: the World Bank and the Struggle for Justice in the Age of Globalization.'' (New Haven: Yale University, 2005), 128, quoted in ''[[Theological Studies (journal)|Theological Studies]]'', supra.</ref></blockquote>

2002 yılında yapılan meta gözden geçirme, çevresel ve ekonomik değerlemelere inceledi ve "sürdürülebilirlik politikaları" eksikliği buldu.<ref>{{Cite journal
|last = Pezzey
|first = John C. V.
|last2 = Michael A.
|first2 = Toman
|year = 2002
|title = The Economics of Sustainability: A Review of Journal Articles
|url = http://www.rff.org/documents/rff-dp-02-03.pdf
|accessdate = 8 April 2014
|journal = &mdash;
|archive-url = https://web.archive.org/web/20140408214704/http://www.rff.org/documents/rff-dp-02-03.pdf
|archive-date = 8 April 2014
|dead-url = yes
|df = dmy-all
}}</ref>2004'teki bir çalışma, çok fazla tüketip tüketmediğimizi sordu. <ref>{{cite journal |last=Arrow |first=K. J. |first2=P. |last2=Dasgupta |first3=L. |last3=Goulder |first4=G. |last4=Daily |first5=P. R. |last5=Ehrlich |first6=G. M. |last6=Heal |first7=S. |last7=Levin |first8=K-G. |last8=Maler |first9=S. |last9=Schneider |first10=D. A. |last10=Starrett |first11=B. |last11=Walker |year=2004 |title=Are we consuming too much? |journal=[[Journal of Economic Perspectives]] |volume=18 |issue=3 |pages=147–172 |doi= 10.1257/0895330042162377|jstor=3216811 |url=http://stephenschneider.stanford.edu/Publications/PDF_Papers/Arrow_JEP_2004.pdf }}</ref>


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
10. satır: 158. satır:


[[Kategori:Sürdürülebilir gelişme| ]]
[[Kategori:Sürdürülebilir gelişme| ]]

== Kaynakça ==
{{Kaynakça|3}}

Sayfanın 11.57, 17 Eylül 2019 tarihindeki hâli

Sürdürülebilir gelişme, doğal sistemlerin, ekonominin ve toplumun dayandığı doğal kaynakları ve ekosistem hizmetlerini sağlama yeteneğini sürdürürken, insani gelişme hedeflerine ulaşmak için örgütlenme ilkesidir. Arzulanan sonuç, yaşam koşullarının ve kaynakların, doğal sistemin bütünlüğünü ve istikrarını baltalamaksızın insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için kullanıldığı bir toplumsal durumdur. Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin yeterliklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişme olarak tanımlanabilir.

Modern sürdürülebilir gelişme kavramı çoğunlukla 1987'den Brundtland Raporu'ndan türetilmiş olsa da, aynı zamanda sürdürülebilir orman yönetimi ve yirminci yüzyıl çevre endişeleriyle ilgili daha önceki fikirlere dayanıyor. Konsept geliştikçe, odağı ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve gelecek nesiller için çevre korumasına daha fazla yönelmiştir. “Sürdürülebilirlik” teriminin, insanlığın ekosistem dengesi hedefi olarak görülmesi gerektiği ileri sürülmüşken, “sürdürülebilir gelişme” ile ise bizi sürdürülebilirliğin son noktasına götüren bütünsel yaklaşım ve geçici süreçlere atıfta bulunulur. [1] Modern ekonomiler, iddialı ekonomik gelişmeleri ve doğal kaynak ve ekosistemlerini koruma yükümlülüklerini uzlaştırmak için çok uğraşmakta, çünkü ikisi genellikle çelişkili nitelikte olarak görülmektedir. İklim değişikliği taahhüdünde bulunmak ve diğer gelişmeler yerine, bunları pazar fırsatlarına dönüştürmek ve bunlardan yararlanmak daha iyi olacaktır. Bir ekonomide bu tür organize ilke ve uygulamaların getirdiği ekonomik gelişmeye Yönetilebilir Sürdürülebilir Gelişme (MSD) denir.

Sürdürülebilir gelişme kavramı, sürdürülebilir gelişmede neyin sürdürüleceği sorusu da dahil olmak üzere, eleştiriye maruz kalmıştır ve halen kalmaktadır. Yenilenemeyen bir kaynağın sürdürülebilir kullanımı diye bir şeyin olmadığı, çünkü herhangi bir kullanım oranı sonunda dünyanın sonlu stoklarının tükenmesine yol açacağı tartışılmıştır; [2]:13 Bu bakış açısı Endüstri Devrimi'ni sürdürülemez kılıyor.[3]:20f [4]:61–67 [5]:22f Ayrıca, kavramın anlamının “koruma yönetiminden" “ekonomik kalkınmaya" fırsatçı bir şekilde esnetildiği iddia edilmiştir. Aynı zamanda Brundtland Raporunun, halkla ilişkiler sloganıyla bağlı, belirsiz ve temelsiz bir kavramla, dünya gelişimi için normal bir strateji olarak bir işletmeden başka bir şeyi desteklemediğini savundu.[6]:48–54 [7]:94–99

Sürdürülebilirliğin tarihçesi

Ana maddeler: Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilirliğin tarihçesi
7 Aralık 1972'de Apollo 17 'den çekilen Mavi Mermer fotoğrafı hızla çevre koruma' nın bir simgesi haline geldi.[8]

Sürdürülebilirlik, doğal biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye atmadan, kullanılan kaynakları eşit veya daha değerli kaynaklarla değiştirerek dünya üretkenlik süreçlerini süresiz olarak sürdürmenin uygulaması olarak tanımlanabilir.[9]Sürdürülebilir gelişme, doğal sistemlerin taşıma kapasitesiyle ilgili kaygıyı, insanlığın yaşadığı sosyal, politik ve ekonomik zorluklarla ilişkilendirir. Sürdürülebilirlik bilimi sürdürülebilir gelişme ve çevre bilimi kavramlarının incelenmesidir. Gelecek nesiller tarafından kullanılmak üzere gezegen kaynaklarının yenilenmesi, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi konusunda, şimdiki nesillerin sorumluluklarına ekstradan bir vurgulama vardır.[10]Şablon:RP

Sürdürülebilir gelişmenin 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da geliştirilen sürdürülebilir orman yönetimi hakkındaki fikirlerde kökleri vardır.[11][8]Şablon:RP İngiltere'de kereste kaynaklarının tükenmesi konusundaki artan farkındalığa cevap olarak, John Evelyn, 1662 yılında "Sylva" adlı makalesinde, doğal kaynakların yıkıcı aşırı sömürüsünü durdurmak için, tohum ve ağaç ekmenin her toprak sahibinin ulusal bir görevi olarak görülmesi gerektiğini savundu. 1713 yılında Saksonya'dan Elektör Frederick Augustus I'in hizmetinde kıdemli bir madencilik yöneticisi olan Hans Carl von Carlowitz, 400 sayfalık ormancılık çalışması olan Sylvicultura oeconomica'yı yayınladı. Evelyn ve Fransa bakanı Jean-Baptiste Colbert'in fikirlerini temel alan von Carlowitz, sürekli verim için orman yönetimi konseptini geliştirdi.[11] Çalışmaları, Alexander von Humboldt ve Georg Ludwig Hartig dahil olmak üzere diğerlerini etkiledi ve sonunda orman biliminin gelişimine yol açtı. Bu da, orman yönetimine yaklaşımını kaynakların akıllıca kullanılması fikrinin yönlendirdiği ABD Orman Servisi 'nin ilk başkanı Gifford Pinchot, ve toprak etiği felsefesi, 1960'larda çevre hareketi'nin gelişiminde etkili olan Aldo Leopold gibi insanları etkiledi.[11][8]

Rachel Carson'ın Silent Spring adlı eserinin 1962’de yayınlanmasının ardından gelişen çevreci hareket, ekonomik büyüme ve gelişme ile çevresel bozulma arasındaki ilişkiye dikkat çekti. 1966 yılına ait The Economics of the Coming Spaceship Earth adlı etkili çalışmasında Kenneth E. Boulding, iktisadi sistemin sınırlı kaynak havuzları ile ekolojik sisteme uyması gerektiğini belirledi.[8] Çağdaş anlamda sürdürülebilir terimin ilk kullanımlarından biri, 1972'de Büyümenin Sınırları ile ilgili klasik raporunda Roma Kulübü tarafından yapılmıştır. Bu rapor, Massachusetts Institute of Technology'den Dennis ve Donella Meadows liderliğindeki bir grup bilim adamı tarafından yazılmıştır. Arzu edilen "küresel denge halini" tanımlayan yazarlar şöyle yazıyor: "Ani ve kontrolsüz çöküş olmadan sürdürülebilir ve tüm halkının temel maddi gereksinimlerini karşılayabilecek bir dünya sistemini temsil eden bir model çıktısı arıyoruz."[10]

Roma Kulübü raporunun ardından bir MIT araştırma grubu, ABD Kongresi için, sürdürülebilir gelişmeye ilişkin yapılan ilk oturumlar olan, "Gelecek İçin Büyüme ve Uygulaması" konulu on günlük oturumlar hazırladı. William Flynn Martin, David Dodson Gray ve Elizabeth Gray, oturumları John Dingell'in Kongre Başkanlığı altında hazırladılar.

1980'de Doğanın Korunması İçin Uluslararası Birlik, küresel öncelik olarak sürdürülebilir gelişmeye ilk atıflardan birini içeren bir dünya koruma stratejisi yayınladı[12]ve "sürdürülebilir gelişme" terimini tanıttı.[13] İki yıl sonra, Birleşmiş Milletler Doğa için Dünya Şartı, doğayı etkileyen insan davranışının yönlendirilmesi ve yargılanması için beş koruma ilkesini ortaya koydu. [14] 1987'de Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, genellikle Brundtland Raporu adı verilen “Ortak Geleceğimiz” raporunu yayınladı. Raporda, şu anda sürdürülebilir kalkınmanın en yaygın olarak tanınmış tanımlarından biri vardı.[15][16]Şablon:Pull quote

Brundtland Raporundan bu yana, sürdürülebilir gelişme kavramı, "sosyal olarak kapsayıcı ve çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik büyüme" hedefine daha fazla odaklanmak için baştaki nesiller arası çerçevenin ötesinde gelişmiştir. [13]Şablon:RP 1992'de BM Çevre ve Kalkınma Konferansı, 21. yüzyılda adil, sürdürülebilir ve barışçıl bir küresel toplumun inşasını özetleyen Dünya Şartı'nı yayınladı. Sürdürülebilir gelişmeye yönelik eylem planı Gündem 21, ülkelerin bu birbirine bağlı boyutları tanıyan kalkınmaya ulaşmalarına yardımcı olmak için bilgi, entegrasyon ve katılımı kilit yapı taşları olarak tanımladı. Sürdürülebilir gelişmede herkesin bir kullanıcı ve bilgi sağlayıcısı olduğunu vurgulamaktadır. Eski sektör merkezli iş yapma yöntemlerinden, sektörler arası koordinasyonu ve çevresel ve sosyal kaygıların tüm gelişim süreçlerine entegrasyonunu içeren yeni yaklaşımlara geçme ihtiyacını vurgulamaktadır.[17]

Birleşmiş Milletler Tüzüğü Binyıl Bildirgesi'nin ilkeleri uyarınca, ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma ve çevre koruma dahil olmak üzere sürdürülebilir gelişme ile ilgili ilkeler ve anlaşmalar belirlenmiştir. Genel olarak tanımlanmış şekliyle, sürdürülebilir gelişme, şimdiki ve gelecek nesillerinin refahı için büyüme ve gelişmeye yönelik ve doğal, üretilen ve sosyal sermaye yönetimi için bir sistem yaklaşımıdır. Birleşmiş Milletler tarafından kullanılan sürdürülebilir gelişme terimi, hem toprak kalkınmasıyla ilgili konuları hem de eğitim, halk sağlığı ve yaşam standardı gibi daha geniş insani gelişme konularını içermektedir.[kaynak belirtilmeli]

2013 yılında yapılan bir araştırma, sürdürülebilirlik raporlamasının birbirine bağlı dört alanın objektifleri aracılığıyla yeniden gözden geçirilmesi gerektiği sonucuna vardı: ekoloji, ekonomi, politika ve kültür. [18]

Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri (SDG'ler)

Eylül 2015'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin oluşturduğu “Sürdürülebilir Gelişme için Evrensel, Bütünleşik ve Dönüştürücü” 2030 Gündemi'ni resmen kabul etti. Hedefler 2016'dan 2030'a kadar her ülkede uygulanmalı ve gerçekleştirilmelidir.

Sürdürülebilir Gelişme Eğitimi (ESD)

Sürdürülebilir Gelişme İçin Eğitim (ESD), daha sürdürülebilir ve adaletli bir toplum sağlamak için bilgi, beceri, değerler ve tutumlardaki değişiklikleri teşvik eden eğitim olarak tanımlanmaktadır. ESD, sürdürülebilir gelişmenin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına dengeli ve bütünleşik bir yaklaşım kullanarak ihtiyaçları karşılamak için mevcut ve gelecek nesilleri güçlendirmeyi ve donatmayı amaçlamaktadır. [19]

Kavram

ESD kavramı, gezegen'in karşı karşıya kaldığı büyüyen ve değişen çevresel zorlukları ele alma ihtiyacından doğdu. Bunu yapabilmek için eğitim, öğrenenlerin sürdürülebilir gelişmeye katkıda bulunmaları için güçlendirecek bilgi, beceri, değerleri ve tutumları sağlayacak şekilde değişmelidir. Sürdürülebilir gelişme eğitim içine entegre edilmeli ve eğitim sürdürülebilir gelişmeye entegre edilmelidir. ESD, bu kritik sürdürülebilirlik konularının, öğrencileri değişen dünyayı anlamaya ve yanıt vermeye hazırlamak için yerel ve küresel bağlamlardaki müfredata entegrasyonunu teşvik eder. ESD, eleştirel ve sistemik düşünme, işbirlikçi karar verme ve şimdiki ve gelecek nesiller için sorumluluk alma gibi temel yetkinlikleri içeren öğrenme çıktıları üretmeyi amaçlar. Geleneksel tek yönlü bilgi transferi, öğrencilere sorumlu vatandaşlar olarak harekete geçme konusunda ilham vermek için yeterli olmadığından, ESD, fiziksel ve sanal öğrenme ortamını yeniden düşünmeyi gerektirir. Öğrenme ortamının kendisi, sürdürülebilir gelişme felsefesini yerleştirmek için bütünsel kurum yaklaşımını uyarlamalı ve uygulamalıdır. Eğitimcilerin kapasitesinin arttırılması ve uluslararası, bölgesel, ulusal ve yerel düzeylerde politika desteği, eğitim kurumlarında değişikliklerin yönlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Eğitim kurumlarıyla etkileşime giren güçlendirilmiş gençlik ve yerel topluluklar sürdürülebilir gelişmenin ilerletilmesinde kilit unsurlar haline geliyor. [19]

BM Sürdürülebilir Kalkınma İçin On Yıl

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Eğitim On Yılı'nın (2005-2014) başlatılması, eğitimi yeniden yönlendirmeye yönelik sürdürülebilir gelişmenin zorluklarını ele almak için küresel bir hareket başlattı. ESD hakkındaki Aichi-Nagoya Deklarasyonu'nda belirtilen On yılın başarısını temel alan UNESCO, Genel Konferansının 37. oturumunda ESD Küresel Eylem Programını onayladı. BM Genel Kurulu, A/RES/69/211 sayılı Kararı ile kabul edilen ve 2014 yılında ESD UNESCO Dünya Konferansında başlatılan GAP, eylemleri ve iyi uygulamaları büyütmeyi amaçlamaktadır. UNESCO, ortaklarıyla birlikte, ESD ilkelerinin resmi ve gayrı resmi eğitim yoluyla teşvik edilmesini sağlamak için temel kazanımların sağlanmasında önemli bir role sahiptir.[20]

Sürdürülebilir kalkınmanın anahtar aracı olarak ESD'nin uluslararası olarak tanınması giderek artmaktadır. ESD'nin rolü, sürdürülebilir gelişme konusunda üç ana BM zirvesinde tanındı: 1992, Rio de Janeiro, Brezilya’da Çevre ve Kalkınma Konferansı (UNCED); Johannesburg, Güney Afrika’da 2002 Dünya Sürdürülebilir Gelişme Zirvesi (WSSD); ve Rio de Janeiro'da 2012 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Gelişme Konferansı (UNCSD). Paris Anlaşması (Madde 12) gibi diğer önemli küresel anlaşmalar da ESD'nin önemini kabul ediyor. Bugün, ESD'nin, 2030 Sürdürülebilir Gelişme Gündemi ve 17 Sürdürülebilir Gelişme Hedefinin (SDG'ler) (Birleşmiş Milletler, 2015) merkezinde yer aldığı söylenebilir. SDG'ler, tüm ülkelerin insanlığın hayatta kalması için çok önemli olan küresel zorlukların üstesinden gelmek üzere aşağıdaki kilit alanlarda - insanlar, gezegen, refah, barış ve ortaklık - eylemi teşvik etmesi gerektiğini kabul ediyor. ESD, tüm öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için gerekli bilgi ve becerileri edinmelerini sağlamayı amaçlayan SDG-4 Amaç 4.7'de açıkça belirtilmiştir. Amaç 4.7, aynı zamanda diğer tüm 16 SDG'ye ulaşmak için önemli bir araç olarak anlaşılmaktadır (UNESCO, 2017). [19]

Alt gruplar

Ayrıca bakınız: Gezegensel limitler

Şablon:Sürdürülebilirliğin boyutları Sürdürülebilir gelişme veya sürdürülebilirlik üç alan veya boyut, yani çevre, ekonomi ve toplum çerçevesinde tanımlanmıştır. Üç boyut çerçevesi ilk olarak ekonomist Rene Passet tarafından 1979'da önerildi. [21] Aynı zamanda "ekonomik, çevresel ve sosyal" veya "ekoloji, ekonomi ve eşitlik" olarak ifade edilmiştir. [22] Bu, bazı yazarlar tarafından dördüncü boyutu: kültür, kurumlar veya yönetişimi içerecek şekilde genişletildi; veya alternatif olarak ekoloji, ekonomi, politika ve kültür olarak sosyal boyutun dört alanı olarak yeniden yapılandırıldı. Bu, ekonomiyi toplumsal boyut içine getirdi ve ekolojiye sosyal ve doğal olanın kesişme noktası olarak baktı. [22] [23] [24]

Çevresel (veya ekolojik)

Ayrıca bakınız: Ekolojik mühendislik
Graph comparing the Ecological Footprint of different nations with their Human Development Index
Ekolojik ayak izi ve İnsani Gelişme Endeksi (HDI) arasındaki ilişki

İnsan yerleşimlerinin ekolojik istikrarı, insanlar ile doğal, sosyal ve yapılı çevreleri arasındaki ilişkinin bir parçasıdır. [25] İnsan ekolojisi olarak da adlandırılan bu kavram, insan sağlığı alanını içerecek şekilde sürdürülebilir gelişmenin odağını genişletiyor. Hava, su, yiyecek ve barınakların mevcudiyeti ve kalitesi gibi temel insan ihtiyaçları, sürdürülebilir gelişmenin ekolojik temelleridir. [26] Ekosistem hizmetleri içindeki yatırımlarla halk sağlığı riskini ele almak, bu anlamda, tüm türlere yayılan sürdürülebilir gelişme için güçlü ve dönüştürücü bir güç olabilir. [27]

Çevresel sürdürülebilirlik doğal çevre ile ve bunun nasıl sürdüğü ve nasıl çeşitliliği koruduğu ve üretken kalabildiği ile ilgilidir. Doğal kaynaklar çevreden alındığından, havanın, suyun ve iklimin durumu özel bir endişe kaynağıdır. IPCC Beşinci Değerlendirme Raporu, iklim değişikliği ile ilgili bilimsel, teknik ve sosyo-ekonomik bilgiler hakkındaki güncel bilgileri özetler ve uyum ve hafifletme seçeneklerini listeler. [28] Çevresel sürdürülebilirlik, toplumun gezegenin yaşam destek sistemlerini korurken, insan ihtiyaçlarını karşılayacak etkinlikler tasarlamasını gerektiriyor. Bu, örneğin, suyun sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını, yenilenebilir enerjiden ve sürdürülebilir malzeme kaynaklarından (örneğin, biyokütle ve biyoçeşitliliği koruyan bir oranda ormandan odun hasat etmek) faydalanmayı gerektirir.[kaynak belirtilmeli]

Sürdürülebilir olmayan bir durum, doğal sermaye (doğanın kaynaklarının toplamı) yenilenebildiğinden daha hızlı kullanıldığında ortaya çıkar. Sürdürülebilirlik, insan faaliyetlerinin doğanın kaynaklarını, sadece doğal olarak yenilenebilecek bir oranda kullanmalarını gerektirir. Doğal olarak, sürdürülebilir gelişme kavramı taşıma kapasitesi kavramı ile iç içe geçmiştir. Teorik olarak, çevresel bozulma'nın uzun vadeli sonucu, insan yaşamını sürdürememektir. Küresel ölçekte böyle bir bozulma, popülasyonun bozulmuş ortamın destekleyebileceği düzeye inene kadar insan ölüm oranında bir artış anlamına gelir. [kaynak belirtilmeli] Eğer bozulma belli bir devrilme noktasının veya kritik eşiğin ötesine devam ederse, insanlık için nihai olarak nesil tükenmesine yol açacaktır. [kaynak belirtilmeli]

Doğal kaynakların tüketimi Çevrenin durumu Sürdürülebilirlik
Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha fazlası Çevresel bozulma Sürdürülebilir değil
Doğanın yenilenme kabiliyetine eşit Çevresel denge Sabit hal ekonomisi
Doğanın yenilenme kabiliyetinden daha az Çevresel yenileme Çevresel olarak sürdürülebilir

Sürdürülebilir bir gelişme için ayrılmaz unsurlar araştırma ve yenilik faaliyetleridir. Açıklayıcı bir örnek, gerçekten sürdürülebilir bir gelişme sağlamak için ekonomiyi ve toplumu bir bütün olarak yeşile dönüştürmeyi ve böylece dönüştürücü bir gündem tanımlamayı ve uygulamayı hedefleyen Avrupa çevre araştırma ve yenilik politikasıdır. Avrupa'da araştırma ve yenilik, dünya çapında katılımın da mümkün olduğu program Horizon 2020 tarafından finansal olarak desteklenmektedir. [29] Sürdürülebilir gelişmeye doğru umut verici bir yön, esnek ve tersinebilir sistemler tasarlamaktır. [30][31]

Kamusal kaynakların kirletilmesi gerçekten farklı bir eylem değildir, sadece müştereklerin tersine bir trajedidir, bir şeyi çıkarmak yerine, müştereklerin içine bir şey konur. Müşterekleri kirletme maliyetleri tüketilen ürünlerin maliyet hesabına katılmadığında, kirletmenin maliyeti üretilen malların maliyetinin dışında olduğu için ve atığın boşaltılmadan önce temizlenme maliyeti, atığın doğrudan müştereklere bırakılma maliyetini aştığı için kirletmek doğal hale gelir. Bu nedenle, bu sorunu çözmenin tek yolu, atıkları doğrudan müştereklerin içine bırakmayı, atıkları boşaltmadan önce temizlemenin maliyetinden, vergiler veya cezalar yoluyla, daha pahalı hale getirmektir.[32]

Dolayısıyla, birey olarak doğru olan yapılarak durumun etiğine uygun davranılmaya çalışılabilir, ancak doğrudan yaptırımların olmadığı durumlarda, halkın ortak yararı yerine, kişi, kendisi için en iyi olanı yapma eğiliminde olacaktır. Bir kez daha, bu konunun ele alınması gerekiyor. Çünkü ele alınmadığında, ortak mülkiyetin gelişiminin sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesi imkansız hale gelecektir.

Tarım

Ayrıca bakınız: Sürdürülebilir tarım

Sürdürülebilir tarım, insan ya da doğal sistemlere zarar vermeden mahsul ya da hayvancılık üretimine izin veren çevre dostu tarım yöntemlerinden oluşur. Toprağa suya, biyolojik çeşitliliğe, çevreleyen ya da aşağı havza kaynaklarına ve ayrıca çiftlikte ya da komşu bölgelerde çalışan ya da yaşayanlara olumsuz etkilerin önlenmesini içerir. Sürdürülebilir tarım kavramı, tükenmiş veya kirlenmiş yerine, korunmuş veya gelişmiş bir doğal kaynak, biyotik ve ekonomik temelin aktarılmasını da içerdiğinden nesilller arası boyuta yayılır. [33] Sürdürülebilir tarımın unsurları permakültür, tarımsal ormancılık, karma tarım, çoklu ekin ve ürün rotasyonunu içerir. [34] Çevreye zarar vermeyen tarımsal yöntemler, insanların gelişmesi ve çöllerin gerikazanımı ve tarım alanlarına dönüştürülmesi için kaliteli bir çevreyi geliştiren akıllı tarım teknolojilerini içerir (Herman Daly, 2017).[kaynak belirtilmeli]

Organik sertifikası, Rainforest Alliance, Fairtrade sertifikası, UTZ Certified, Bird Friendly ve Kahve Topluluğunun Ortak Kodu (4C) dahil olmak üzere çok sayıda sürdürülebilirlik standartları ve sertifikasyon sistemi mevcuttur.[35][36]

Ekonomi

Mayorka, Santuari de Lluc manastırında bulunan güneş enerjisi kullanan bir atık su arıtma tesisi.
Ayrıca bakınız: Ekolojik ekonomi

Kırsal yoksulluk ve aşırı tüketim nedeniyle, çevresel kaynakların doğal sermaye adı verilen önemli ekonomik varlıklar olarak ele alınması gerektiği öne sürülmüştür. [37] Ekonomik gelişme geleneksel olarak gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi gerektirmiştir. Bu sınırsız kişisel büyüme ve GSYİH büyümesi modeli sonuna gelmiş olabilir. Sürdürülebilir gelişme birçokları için yaşam kalitesinde iyileşmeler içerebilir, ancak kaynak tüketiminde bir düşüş gerektirebilir.[38] Ekolojik ekonomist Malte Faber'in açıklamasına göre, ekolojik ekonomi doğaya, adalete ve zamana odaklanması ile tanımlanır. Nesiller arası eşitlik, çevresel değişimin geri dönüşümsüzlüğü, uzun vadeli sonuçların belirsizliği ve sürdürülebilir gelişme sorunları ekolojik ekonomi analiz ve değerlemesine yön verir. [39]

1970'lerin başlarında bile, sürdürülebilirlik kavramı, “temel ekolojik destek sistemleri ile dengede” olan bir ekonomiyi tanımlamak için kullanıldı.[40] Birçok alandaki bilim insanları Büyümenin Sınırları 'nı vurguladılar. Ekonomistler gezegendeki insan gelişimini genişletmenin etkileri konusundaki endişeleri ele almak için sabit hal ekonomisi gibi alternatifler sundular. [5] 1987'de ekonomist Edward Barbier, “Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Kavramı” çalışmasını yayınladı; burada çevre koruma ve ekonomik kalkınma hedeflerinin çelişkili olmadığını ve birbirlerini destekleyebileceğini kabul etti. [41]

1999'da yapılan bir Dünya Bankası çalışması, gerçek tasarruf teorisine dayanarak, politika yapıcıların sürdürülebilirliği artırmak için makroekonomi veya tamamen çevresel olarak birçok olası müdahaleye sahip oldukları sonucuna varmıştır. [42] Bazı araştırmalar, yenilenebilir enerji ve kirlilik için etkili politikaların artan insan refahı ile uyumlu olduğunu ve sonunda altın kurallı istikrarlı bir duruma ulaştığını belirtti.[43][44][45][46]

Sürdürülebilirliği Ekonomik terimlerle yorumlama çalışması sürdürülebilir gelişmenin üç boyutunu buldu; bağlantı, nesillerarası eşitlik, ve dinamik verimlilik. [47]

Fakat Gilbert Rist, Dünya Bankası'nın, ekosistemi korumak adına ekonomik kalkınmanın caydırılması gerekmediğini kanıtlamak için sürdürülebilir gelişme fikrini çarpıttığını belirtti. Şöyle yazıyor: “Bu açıdan, 'sürdürülebilir gelişme' bir örtbas etme operasyonu gibi görünüyor. ... Ekosistemin veya insan toplumlarının kaldırma kapasitesini sürdürmeyi değil, kalkınmayı sürdürmeyi amaçlıyorlar."[48]

Önde gelen bir çevresel bilgi üreticisi olan Dünya Bankası, ekonomistlerin şüphelerini dile getirmelerine rağmen ekonomik büyüme ve ekolojik istikrar için kazan-kazan umutlarını savunmaya devam ediyor.[49] 1988'den 1994'e kadar Bankanın bir ekonomisti olan Herman Daly şöyle yazıyor:

WDR '92 yazarları çevreyi içeren çok etkili 1992 Dünya Gelişim Raporu raporunu hazırlarken, çalışmamda "kazan-kazan" stratejileri örnekleri sormak için aradılar. Ne söyleyebilirdim? Bu saf formda hiç yok; "kazan-kazanlar" değil, takaslar var. Katkıda bulunmak istedim, çünkü WDR 'ler Banka'da önemli, [çünkü] görev yöneticileri son projeleri için felsefi gerekçeyi bulmak için [onları] okuyorlar. Ancak işlerin gerçekte nasıl olduğunu veya çalışmamda ne bulduğumu duymak istemediler...[50]

2002 yılında yapılan meta gözden geçirme, çevresel ve ekonomik değerlemelere inceledi ve "sürdürülebilirlik politikaları" eksikliği buldu.[51]2004'teki bir çalışma, çok fazla tüketip tüketmediğimizi sordu. [52]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Shaker, Richard Ross (September 2015). "The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations". Applied Geography. 63. p. 35. doi:10.1016/j.apgeog.2015.07.009. 
  2. ^ Turner, R. Kerry (1988). "Sustainability, Resource Conservation and Pollution Control: An Overview". Turner, R. Kerry (Ed.). Sustainable Environmental Management. London: Belhaven Press. 
  3. ^ Georgescu-Roegen, Nicholas (1971). The Entropy Law and the Economic Process (Full book accessible at Scribd). Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0674257801. 
  4. ^ Rifkin, Jeremy (1980). Entropy: A New World View (PDF contains only the title and contents pages of the book). New York: The Viking Press. ISBN 978-0670297177. 
  5. ^ a b Daly, Herman E. (1992). Steady-state economics (2nd bas.). London: Earthscan Publications. 
  6. ^ O'Riordan, Timothy (1993). "The Politics of Sustainability". Turner, R. Kerry (Ed.). Sustainable Environmental Economics and Management: Principles and Practice. London: Belhaven Press. 
  7. ^ Perez-Carmona, Alexander (2013). "Growth: A Discussion of the Margins of Economic and Ecological Thought" (Article accessible at SlideShare). Meuleman, Louis (Ed.). Transgovernance. Advancing Sustainability Governance. Heidelberg: Springer. ss. 83–161. doi:10.1007/978-3-642-28009-2_3. ISBN 9783642280085. 
  8. ^ a b c d Blewitt, John (2015). Understanding Sustainable Development (2nd bas.). London: Routledge. ISBN 9780415707824. Erişim tarihi: 26 November 2017. 
  9. ^ Lynn R. Kahle, Eda Gurel-Atay, Eds (2014). Communicating Sustainability for the Green Economy. New York: M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-3680-5. 
  10. ^ a b Finn, Donovan (2009). Our Uncertain Future: Can Good Planning Create Sustainable Communities?. Champaign-Urbana: University of Illinois. 
  11. ^ a b c Ulrich Grober: Deep roots — A conceptual history of "sustainable development" (Nachhaltigkeit), Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, 2007
  12. ^ World Conservation Strategy: Living Resource Conservation for Sustainable Development (PDF). International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. 1980. 
  13. ^ a b Sachs, Jeffrey D. (2015). The Age of Sustainable Development. New York: Columbia University Press. ISBN 9780231173155. 
  14. ^ World Charter for Nature, United Nations, General Assembly, 48th Plenary Meeting, 28 October 1982 
  15. ^ Brundtland Commission (1987). "Report of the World Commission on Environment and Development". United Nations. 
  16. ^ Smith, Charles; Rees, Gareth (1998). Economic Development, 2nd edition. Basingstoke: Macmillan. ISBN 978-0-333-72228-2. 
  17. ^ Will Allen. 2007."Learning for Sustainability: Sustainable Development."
  18. ^ Liam Magee; Andy Scerri; Paul James; James A. Thom; Lin Padgham; Sarah Hickmott; Hepu Deng; Felicity Cahill (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. 15: 225–243. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. 
  19. ^ a b c Issues and trends in education for sustainable development. Paris: UNESCO. 2018. s. 7. ISBN 978-92-3-100244-1. 
  20. ^ Issues and trends in education for sustainable development. Paris: UNESCO. 2018. s. 8. ISBN 978-92-3-100244-1. 
  21. ^ Passet, René (1979-01-01). L'Économique et le vivant (Fransızca). Payot. 
  22. ^ a b United Nations (2014). Prototype Global Sustainable Development Report (Online unedited bas.). New York: United Nations Department of Economic and Social Affairs, Division for Sustainable Development. 
  23. ^ James, Paul; with Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. London: Routledge. 
  24. ^ Circles of Sustainability Urban Profile Process and Scerri, Andy; James, Paul (2010). "Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability". International Journal of Social Research Methodology. 13 (1): 41–53. doi:10.1080/13645570902864145. 
  25. ^ http://citiesprogramme.com/aboutus/our-approach/circles-of-sustainability; Scerri, Andy; James, Paul (2010). "Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing 'indicators' of sustainability". International Journal of Social Research Methodology. 13 (1): 41–53. doi:10.1080/13645570902864145. .
  26. ^ White, F; Stallones, L; Last, JM. (2013). Global Public Health: Ecological Foundations. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-975190-7. 
  27. ^ Bringing human health and wellbeing back into sustainable development. In: IISD Annual Report 2011-12. http://www.iisd.org/pdf/2012/annrep_2011_2012_en.pdf
  28. ^ IPCC Fifth Assessment Report (2014). "Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability" (PDF). Geneva (Switzerland): IPCC. 
  29. ^ See Horizon 2020 – the EU's new research and innovation programme http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-1085_en.htm
  30. ^ Fawcett, William; Hughes, Martin; Krieg, Hannes; Albrecht, Stefan; Vennström, Anders (2012). "Flexible strategies for long-term sustainability under uncertainty". Building Research. 40 (5): 545–557. doi:10.1080/09613218.2012.702565. 
  31. ^ Zhang, S.X.; V. Babovic (2012). "A real options approach to the design and architecture of water supply systems using innovative water technologies under uncertainty". Journal of Hydroinformatics. 
  32. ^ Daly, H. E. Economics, Ecology, Ethics: Essays toward a Steady-State Economy. Hardin, G. "The tragedy of the commons". New York and San Francisco: W. H. Freeman and Company. ss. 100–114. 
  33. ^ Networld-Project (1998-02-09). "Environmental Glossary". Green-networld.com. Erişim tarihi: 2011-09-28. 
  34. ^ Ben Falk, The resilient farm and homestead: An innovative permaculture and whole systems design approach. Chelsea Green, 2013. pp. 61-78.
  35. ^ Manning, Stephen; Boons, Frank; Von Hagen, Oliver; Reinecke, Juliane (2012). "National Contexts Matter: The Co-Evolution of Sustainability Standards in Global Value Chains". Ecological Economics. 83: 197–209. doi:10.1016/j.ecolecon.2011.08.029. SSRN 1752655 $2. 
  36. ^ Reinecke, Juliane; Manning, Stephen; Von Hagen, Oliver (2012). "The Emergence of a Standards Market: Multiplicity of Sustainability Standards in the Global Coffee Industry". Organization Studies. 33 (5/6): 789–812. doi:10.1177/0170840612443629. SSRN 1970343 $2. 
  37. ^ Barbier, Edward B. (2006). Natural Resources and Economic Development. https://books.google.com/books?id=fYrEDA-VnyUC&pg=PA45: Cambridge University Press. ss. 44–45. ISBN 9780521706513. Erişim tarihi: 8 April 2014. 
  38. ^ Brown, L. R. (2011). World on the Edge. Earth Policy Institute. Norton. ISBN 978-0-393-08029-2. 
  39. ^ Malte Faber. (2008). How to be an ecological economist. Ecological Economics 66(1):1-7. Preprint.
  40. ^ Stivers, R. 1976. The Sustainable Society: Ethics and Economic Growth. Philadelphia: Westminster Press.
  41. ^ Barbier, E. (1987). "The Concept of Sustainable Economic Development". Environmental Conservation. 14 (2): 101–110. doi:10.1017/S0376892900011449. 
  42. ^ Hamilton, K.; Clemens, M. (1999). "Genuine savings rates in developing countries". World Bank Economy Review. 13 (2): 333–356. CiteSeerX 10.1.1.452.7532 $2. doi:10.1093/wber/13.2.333. 
  43. ^ Ayong Le Kama, A. D. (2001). "Sustainable growth renewable resources, and pollution". Journal of Economic Dynamics and Control. 25 (12): 1911–1918. doi:10.1016/S0165-1889(00)00007-5. 
  44. ^ Chichilnisky, G.; Heal, G.; Beltratti, A. (1995). "A Green Golden Rule". Economics Letters. 49 (2): 175–179. doi:10.1016/0165-1765(95)00662-Y. 
  45. ^ Endress, L.; Roumasset, J. (199). "Golden rules for sustainable resource management". Economic Record. 70 (210): 266–277. 
  46. ^ Endress, L.; Roumasset, J.; Zhou, T. (2005). "Sustainable Growth with Environmental Spillovers". Journal of Economic Behavior and Organization. 58 (4): 527–547. CiteSeerX 10.1.1.529.5305 $2. doi:10.1016/j.jebo.2004.09.003. 
  47. ^ Stavins, R.; Wagner, A.; Wagner, G. (2003). "Interpreting Sustainability in Economic Terms: Dynamic Efficiency Plus Intergenerational Equity". Economics Letters. 79 (3): 339–343. doi:10.1016/S0165-1765(03)00036-3. hdl:10419/119677. 
  48. ^ The History of Development, 3rd Ed. (New York: Zed, 2008) 194.
  49. ^ Daniel P. Castillo, "Integral Ecology as a Liberationist Concept" in Theological Studies, Vol 77, 2, June 2016, 374.
  50. ^ Michael Goldman, Imperial Nature: the World Bank and the Struggle for Justice in the Age of Globalization. (New Haven: Yale University, 2005), 128, quoted in Theological Studies, supra.
  51. ^ Pezzey, John C. V.; Michael A., Toman (2002). "The Economics of Sustainability: A Review of Journal Articles" (PDF). —. 8 April 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 April 2014. 
  52. ^ Arrow, K. J.; Dasgupta, P.; Goulder, L.; Daily, G.; Ehrlich, P. R.; Heal, G. M.; Levin, S.; Maler, K-G.; Schneider, S.; Starrett, D. A.; Walker, B. (2004). "Are we consuming too much?" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 18 (3): 147–172. doi:10.1257/0895330042162377. JSTOR 3216811. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sürdürülebilir_gelişme&oldid=20973153" sayfasından alınmıştır