Vikipedi tartışma:Bağımsız kaynaklar

Bilgilendirme sayfası

@Vito Genovese, bu sayfanın başında bilgilendirme sayfası şablonu var, bir deneme olarak gözükmüyor şu an. Bu şekilde kalsın mı? Yoksa topluluğa götürüp bu şekilde tanınmasını mı sağlayalım? Özellikle kayda değerlik yönergelerinde sık sık atıfta bulunulan bir kavram, deneme denilemez. Oralardan da bağlantı vermenin, bu kavramın anlaşılabilmesi açısından önem arz ettiği kanaatindeyim.--Nanahuatl^Efendim? 09.41, 30 Temmuz 2020 (UTC)

@Nanahuatl: Deneme olarak oluşturulunca ben bilgilendirme yapmışım bunu, ama aslında ikisi de değil. Enwiki'de bunlara Supplement diyorlar. Yani politika ve yönergeyi açıklayıcı nitelikte sayfa. Evet, bir tür bilgilendirme, ama PY açıklama amaçlı bilgilendirme, dolayısıyla bir yönüyle PY'nin uzantısı diye düşünülebilir.

Bu artık içselleştirdiğimiz bir kavram, ihtilaf olacağını zannetmiyorum. O supplement şablonu bize {{tamamlayıcı}} olarak aktarılmış. İstersen onunla etiketle, olsun bitsin.

Vito Genovese 09.55, 30 Temmuz 2020 (UTC)

@Vito Genovese, @Kingbjelica dile getiriyordu sürekli. Kendisinin de bakmasını rica ederim. Duruma göre ister bahsettiğin şablonla etiketlensin direkt ister topluluğa sunup o statüyü kazandıralım (ya da reddedilsin tabi). Ancak bu kavramın tanımlanması konusu açıklığa kavuşsun.--Nanahuatl^Efendim? 10.00, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Politika ve yönerge şablonlarını taşıyacak sayfalar için bir topluluk onayı kesinlikle şart. Tamamlayıcı şablonunu taşıyacak sayfalar için belki böyle bir ciddi topluluk onayı gerekmeyebilir, ancak çeşmeden topluluğa böyle bir sayfa oluşturulup etiketlendi, diye bilgi verilmesi istenebilir. Bu durumda da tamamlayıcı sayfanın içeriğinde sakınca görenler itirazlarını getirebilir. Bilgi ise çok prosedürsel şeyler oluyor, sanırım onlara da hiç gerek olmaz.

Vito Genovese 10.03, 6 Ağustos 2020 (UTC)

@Vito Genovese, dediklerine tamamen katılmakla birlikte şöyle ifadeleri oluyor kendisinin. Dolayısıyla artık bu konunun net bir şekilde açıklığa kavuşmasını istiyorum. En azından kayda değerlik yönergelerinden buraya bağlantı verilip kullanıcıların "bağımsız kaynak nedir?" sorusunun cevabını almaları gerekiyor diye düşünüyorum.--Nanahuatl^Efendim? 10.09, 6 Ağustos 2020 (UTC)

@Nanahuatl 2016'dan beri bu konuda tartışıyoruz bence de uygun bir şekilde gereğini yapalım. Tartışırken de Kingbjelica şunu Nanahuatl şunu diyora gelmesin konu, özellikle SAS'lardaki karmaşaya göre hareket etmekte yarar var. Benim genel itirazım röportajlar üzerine, SAS'larda bu konuda karmaşa yaşanıyor. "Maddelerin bazı bölümlerinde bağımsız olmayan kaynaklar da kullanılabilir; ancak maddenin büyük kısmı bağımsız kaynaklara dayandırılmalıdır." ifadesine katılıyorum ancak bunun SAS'lardaki yansıması farklı. Her röportaja çöp niteliğinde bakılıyor. Milliyet Sanat da bile yayımlansa röportaj "çöp" demeye geliyor konu. Röpörtajlardaki sorular ve röportajın girişindeki editöryal yazı bana kalırsa "bağımsızdır". Seksen245 de geçen bunu dillendirip "bir kişinin birçok yerde röportajının olmasını" kayda değerlik emareleri olarak görülebilir dedi, doğru bir yaklaşımdı. Röportajın içeriği, yayımlandığı yer vs. gibi birçok etken röportajın kaynak değerini arttıran şeyler. Bu metinde röportajlara doğrudan bir atıf yok ancak SAS'larda "bağımsız kaynak nedir" sorusuna verilen yanıtlarda röportajın durumu hakkında ortak bir yaklaşım da yok. Keza metinde yerel gazeteler dahi bağımsız kaynak değil deniyor, koca bir Cumhuriyet tarihinin erken dönemi yerel gazete ve sözlü tarih (röportajvari) üzerine kurulu. Birisi bu yayınlardan (röportajlar yerel gazeteler) bir makale yayımlasa ve bir Vikipedi editörü de bu kaynağı alıp bir madde içinde kullansa sorun olmuyor oysa. SAS'lardaki bazı genelgeçer yargılara son vermek lazım bana kalırsa, devam ettiği zaman defalarca açıklama yapmak durumu doğuyor. Tıpkı kafa sayımı gibi kabaca kaynak sayımı yapıyoruz SAS'larda. "1. kaynak röp, 4. kaynak röp, 6. kaynak röp. demek ki kayda değer değil" gibi bir algı var, niteliğine bakmak, maddeye hangi konuda ne sunduğuna bakmak yararlı.. Kişinin doğum yeri için kullanılan bir röpe bile SAS'ta çöp deniyor. Bunu izah etmeye çalışıyorum. Metnin söylediği ile SAS'ta anlaşılan "bağımsız kaynak" farklı.--Kingbjelica (mesaj) 14.47, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Burada konuşulan şey bu sayfanın deneme değil de bilgilendirme/tamamlayıcı olarak var olması @Kingbjelica. Siz sürekli olarak "senin denemen" diyorsunuz, ondan ötürü size bildirim gönderiyorum. Buna bir itirazınız var mıdır? Benim yanlış yorumlamam ayrı bir konu, onunla alakalı konuşmuyoruz şu anda. Benim yanlış yorumlamama "kendi denemenize atıfta bulunup durmayın" çıkışı yapıyorsunuz zira, yanlış yorumlamamla "benim" (?) "dememem" (?) arasında bir ilgi bulunmuyor. Bu şekilde adapte etmemize bir itirazınız var mıdır? Varsa, köy çeşmesine çıkaracağım konuyu, orada karara bağlanması için. Yoksa, yine köy çeşmesine çıkarıp üstte @Vito Genovese'nin dediği gibi topluluğu haberdar edeceğim.--Nanahuatl^Efendim? 19.54, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Vikipedi'de her politika/yönerge için tamamlayıcı/bilgilendirici metinler yazılabilir. Tecrübeli kullanıcılar bir konuda topluluğun teamüllerini bu metinlere daha fazla yansıtabilir ancak aradaki muğlaklıklar/eksik tanımlar tartışma götürüyorsa metnin ne kadar "tamamlayıcı" olduğu tartışılır. Bir metnin tamamlayıcı olabilmesi için de topluluk onayı gerektiğini düşünüyorum çünkü mevcut politikalarla çelişen muğlak yerler, SAS'lardaki yansıması vs. gibi her türlü endişenin dile getirilmesi gerekir. SAS'larda topluluğun ortak bir kararıymış gibi atıf yapılamayacağını belirttim, ifade ettiğim gibi oradaki kullanımlar(ınız) farklı. Sayfaya olan bağlara bakılırsa sizin haricinizde pek de kullanımının olmadığı görülüyor, tamamlayıcı bir metinden beklenti topluluktan daha fazla kabul görmüş olması. Ayrıca bu metin en'deki sürümün gerisinde "kabaca" yazılmış bir metin. Benim için deneme-bilgilendirme farkı az; metnin tartışmalarda nasıl/ne yönde kullanıldığı önemli. Genel itirazım "politika"ymış gibi sunulmasıydı.--Kingbjelica (mesaj) 20.32, 6 Ağustos 2020 (UTC)

İhtilaf konusu olan ibare hangisi, sormamda mahzur yoksa? Enwiki sürümüne göre biraz eksik kalmış bizim sayfa.

Vito Genovese 20.27, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Bir üstte cevaplamaya çalıştım.--Kingbjelica (mesaj) 20.34, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Metnin içeriğinde anlaşmazlık konusu olan bir yer yok mu?

Vito Genovese 20.36, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Var, "yerel gazeteler" kısmı sorun taşıyor, sınırları/kullanım niteliği belli değil. Yerel tarih bile hemen hemen bu çervede kurulu. Sanıyorum @Vitruvian bu konuda bir şeyler yazabilir. Asıl sorun Vito, metinde doğrudan atıf olmamasına rağmen özellikle röplerin kullanımı konusunda yaşanıyor. SAS'lara yansımasına yukarıda değindim.--Kingbjelica (mesaj) 20.56, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Özellikle tabloda sıkıntılar var, bu hâliyle bilgilendirici metin statüsü verilmesine tamam diyemem. Örneğin bir şehir için yerel gazetelerin bağımsız kaynak olmadığını iddia etmek absürt derecede sorunlu (ki İngilizce Vikipedi'de yok zaten). Neden? Sırf orada yayımlandığı için çıkar çatışması olduğu mu düşünülüyor? Hâlbuki yerel gazeteler genelde ulusal basına kıyasla çok daha nüanslı, tarafsız ve eleştirel yaklaşıyor. Merkeziyetçi bir bakış açısıyla yaklaşan ve bu doğrultuda sistemik yanlılık getirme ihtimali olan bir ibare bu.

"Kişi" kısmındaki "kişinin kendisi" ibaresi de şu açıdan sorunlu: hangi kaynağın hangi derecede bağımsız olduğuyla ilgili eğri oturup doğru konuşmamış bir topluluk olmamızdan mütevellit bu kısım SAS tartışmalarında "röportajlar bağımsız kaynak değil ki ya" demek için kullanılıyor (İngilizce Vikipedi'deki algı bu şekilde değil, sizleri yoğun atıf alan şu denemeye yönlendireyim: en:WP:Interview). Hâlbuki kayda değerlik bağlamında böyle değil - elbette ki röportajda kişinin kendisi hakkında söyledikleri birincil bir kaynak ama bu editoryal bağımsızlık ve çıkar çatışması olduğu anlamına gelmiyor, röportaj yapılması kararı genelde "dış dünyanın verdiği önem"i gösteriyor ve kayda değerliğe katkı sağlıyor ve bağımsız olarak görülebiliyor, genelde gazeteci tarafından ek bilgiler veriliyor zaten ki bunlar hem bağımsız hem ikincil oluyor. Hatta zaman zaman bir kaynağın oluşturulmasında o kişiden faydalanıldıysa "bağımsız değil ki ya" denilebiliyor Türkçe Vikipedi'de, bu yanlış anlayışın abartılı bir örneği olarak. "Röportajlar bağımsız kaynak değildir" söylemi de yine envaiçeşit sistemik yanlılık sorunlarına yol açıyor, ana akım dışı konuları dışlıyor. Dolayısıyla bu hâliyle topluluğun yaşadığı bağımsızlık-birincillik kavram karmaşasını derinleştirecek bir sayfa. Bilgilendirme sayfası olacaksa, "kişinin kendisi" ibaresinin röportajları kapsamadığı, röportajların bağımsız kaynak olabileceğine dair bir ibare eklenmeli.

Bu noktada sıkıntılı bir çeviriden de bahsetmem lazım. İngilizcedeki "disinterested" ifadesi "ilişiği olmayan" şeklinde çevrilmiş, ki bu da "röportajlar bağımsız kaynaklar değildir" yanlış algısına katkıda bulunan bir ifade (röportaj "disinterested" olabilir ama tanım gereği kişiyle ilişiği olur). Anahtar bir çeviri sorunu, oradaki ek materyalin olmaması önemini de arttırıyor. Burada kaynağın çıkarı olmaması vurgulanmalı yanlış anlaşılmaması için.

Bu nedenle madde başındaki "bilgilendirici sayfa" ifadesi de kaldırılmalı. Bu şekilde kalacaksa da denemeye uygun bir başlığa taşınmalı.

--Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 21.13, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Enwiki sürümünün Essay statüsü 2018 sonlarında Supplement'e çevrilmiş, biraz itiraz almış, tartışılmış ve öyle kalmış. Nanahuatl'ın sayfayı getirdiği 2014 tarihinde enwiki sürümü de denemeymiş dolayısıyla. Buna rağmen enwiki sürümünü anlaşılmaz bulup itiraz edenler var. Trwiki katılımcıları da sayfanın hükümlerine itiraz ediyorsa, elbette sayfayı fikir birliği sağlanacak biçimi sokmalıyız Tamamlayıcı statüsü vermeden önce.

Vito Genovese 21.32, 6 Ağustos 2020 (UTC)

• Demek ki metnin içeriğine de itirazlar varmış :) Ben direkt olarak İngilizce Vikipedi'den çevirip "deneme" şeklinde yazmıştım, burada "bilgilendirici" statüsü eklenmiş, ben yapmadım. Yerel gazeteler kısmını da oradan almıştım, "bağımsız değil" genellemesine katılmıyorum. Keza her röportajı da aynı kapsamda değerlendiremem. Şurada demiştim: "Bağımsız kaynak tanımı, kişiden ve çalıştığı/mensubu olduğu/parçası olduğu kurumlardan tamamen bağlantısız olması şeklinde. Kurum olarak elbette bağımsızdır, ancak kişinin kendi söylemleridir neticede :) Bu bir basın açıklaması olsa mesela ve bu açıklamaya, kişiyle bağlantısı olmayan bir gazete yer verse, yine aynı konu geçerli. Buradaki nokta, o kişinin söylemlerinden farklı söylemlerin olması. Elbette burada, basın açıklamasına yer vererek haberleşen bir yayını kastetmiyorum, yani birebir kendi söylemlerini alıp da bunu aktaranları diyorum. Keza bir röportaj yapılır ve gazetede yayınlanır, şahsın söylemlerinden bağımsız olarak röportajı yapan kişi farklı çıkarımlar yapar, bu farklı bir durum tabi." İkisi farklı durumlar bana kalırsa. Neyse, sayfayı geliştirmek isteyen buyursun, ben de fırsat bulunca geliştirip sunmayı planlıyorum.--Nanahuatl^Efendim? 22.56, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Şurayı da şimdi gördüm, dediklerime benzer şeyleri yazmışlar. "If it comes straight from the horse's mouth, it's a primary source", bitti gitti.--Nanahuatl^Efendim? 22.57, 6 Ağustos 2020 (UTC)

SAS'taki evveliyatınıza fransız olduğum için yine bir gözlüklü şirinlik yapacağım ama, KD ispatı için mi ihtilaf konusu oldu röportajlar, yoksa genel olarak kullanılabilirliği için mi? Yani röportajdan başka hakkında hiçbir şey yazılmamış biri için röportajlar üzerinden KD'lik savunusu mu yapıldı, yoksa zaten KD olan kişinin röportajda kendi verdiği bilgi filan mı reddedildi?

Vito Genovese 22.59, 6 Ağustos 2020 (UTC)

Üstteki denemede bahsedilen röportajlar için "bağımsız olmayan kaynak, kayda değerliğin ispatı konusunda görmezden gelmemiz gerekiyor" argümanını savunuyorum. Katılmayan da kendi sunduğu gerekçelerle katılmıyor, onu da onlar açıklayabilir. Her röportajı aynı kefeye koyarak bu değerlendirmeyi yapmıyorum elbette. 5 kaynak varsa ve 4'ü bu şekilde, yalnızca şahsın söylemlerini içeren röportajlarsa muhtemelen kayda değer değil diyorum. Maddelerde kullanılması yönünde elbette ki bir itirazım yok, yalnızca kayda değerliğin tespitinde kullanılması farklı bir durum.--Nanahuatl^Efendim? 23.07, 6 Ağustos 2020 (UTC)

• Bağımsız kaynaklar hakkındaki bu sayfayı incelemem tavsiye edildi. Görüyorum ki bu metinde notlar bölümünde yer alan röportaj türü ile ilgili ifade anlaşılır değil. Birçok kullanıcının SAS tartışmalarında bu metne referans verdiğini ve buradaki ifadeyi "röportaj bağımsız kaynak değildir" şeklinde bir kural olarak algıladığını daha önce sıklıkla gördüm. "Röportaj içerik = çöp içerik" şeklinde pek çok yoruma (ve ilgili kararlara) dayanak olarak bu bilgilendirme metni gösteriliyor. Metnin elbirliğiyle geliştirilmesi yerinde olur.

Kayda değerliğin tespitinde bir röportajın kaynak olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği meselesinde yukarıda @Nanahuatl, "Her röportajı aynı kefeye koyarak bu değerlendirilemeyeceğini" ifade etmiş. "yalnızca şahsın söylemlerini içeren röportajlar" ve öyle olmayanlar diye bir ayırımdan bahsetmiş. Buna katılıyorum. Kullanıcılar, bilgilendirme metninde "X türündeki bir yazı bağımsız bir kaynaktır" ya da "değildir" basitliğinde bir bilgi bulmak istiyor olabilir ama bu mümkün değil. Kayda değerlik tespiti bakımından bir kaynağı değerlendirmek istediğimizde sorulacak soru, "bu yazının türü nedir?" değil. Sorulacak soru şu olmalı: "Ele alınan konuyla, tarafsız bir içerik sunmasını engeller nitelikte bir ilişkisi var mıdır?"

Yazı ister köşe yazısı olsun, ister röportaj, isterse haber metni; bu soru şöyle yanıtlanabilir: "Eğer PR çalışmalarının bir parçası niteliğinde, tanıtım-reklam-propaganda amaçlı, ısmarlama bir metin ise bağımsız değildir." Bazı röportajlar bu şekilde tanıtım amaçlıdır; kişinin/kurumun menajeri, PR ajansı veya ısmarlama yazan bir üçüncü kişi tarafından yapılmış olabilir. Bu tür röportajların içinde doğru bilgiler olabilir ve Vikipedi'de kaynak gösterilebilir ama bu nitelikteki bir kaynak, konunun kayda değerliğin tespiti için geçerli değildir. Bazı röportajlar ise tam tersine bağımsız bir haberci veya araştırmacı tarafından yapılmıştır. Bağımsız araştırmacı/habercinin, maddeye konu olan kişi hakkında bilgi edinme ve bunu yayınlama ihtiyacı duyup kendisiyle röportaj yapmış olması kayda değerliğin delilidir. @Seksen iki yüz kırk beş'in belirttiği gibi konuya dış dünyanın verdiği önemi gösterir.

Röportajlarla ilgili şöyle bir kaygı olduğunu anlıyorum: "Röportajı yapan bağımsız bir haberci/araştırmacı olsa da sonuçta röportaj yapılanın dediklerini kağıda geçiriyor, öyleyse ortaya çıkan yazı kişinin kendi açıklamasından başka bir şey değildir". Nanahuatl'in ifade ettiği, "Sadece girişindeki editoryal yazı ve sorular bağımsızdır." düşüncesi de sanırım bundan geliyor. Burada "bir röportaj ile kişinin kendisi hakkında yazdığı yazı aynı şeydir" yanlış bilgisinden kaynaklanan bir durum var. Röportajcıyı bir kalem veya daktilo makinesi gibi düşünmek, röportaj yapmayı kişinin ağzından çıkanı yazmaktan ibaretmiş gibi görmek yanlış. Bu konuda şu SAS tartışmasında da açıklamaya çalıştığım gibi:

“	Röportajcının sormayı seçtiği sorular, sormamayı seçtiği sorular, soruları ifade ediş biçimi, sıralayışı, derinleştirmesi, derinleştirmemesi, tüm konuşmanın içinden yazıya aktarmayı seçtikleri röportajcının kararıdır. Tüm bu bağımsız kararlar, röportajı röportajcıya ait bir eser kılar, röportaj yapılan kişinin kendisine değil!	„

(Not: İlk defa kendimden alıntı yaptım, çok garip bir duygu !) Kullanıcı grubunun 15 Mart'taki toplantısında gazetecilik bölümünden bir akademisyen konuk etmiş; sorular sormuştuk. Ondan da bir alıntı yapayım: "Bilginin güvenirliği için yazının türüne değil, medya okuryazarlığı becerilerini geliştirme üzerine gitmek gerekiyor." Bundan şunu anlıyorum: Bir röportajda kişi "Ben dünyanın en iyi yazarı benim" diyebilir. Vikipedi maddesinde "Bu kişi, dünyanın en iyi yazarıdır" diye yazıp kaynak olarak da röportajı gösteremezsiniz. Ancak "Bu kişi, dünyanın en iyi yazarı olduğunu iddia etmiştir." yazıp kaynak olarak röportajı gösterebilirsiniz. Bu ayrımı yapabilmek becerisinin üstüne gitmek gerek.

Kısacası elbette ki her haber metni bağımsız olmadığı gibi her röportaj da bağımsız değildir. Bu, "röportaj çöp içeriktir" diye kestirip atmayı haklı göstermez. Mevcut bilgilendirme metninde röportajla ilgili olarak tabloda "bağımsız olmayan kaynaklar" sütununda "kişi" ifadesinin yanına bir dipnot düşülmüş ve orada röportajla ilgili kafa karıştırıcı bir ifade yazılmış. Bu kafa karıştırıcı ifade, -yukarıda da söylendiği gibi- ana akım dışı konuları dışlamak üzere kullanılıyor. Kapsamlı bir açıklama yazarak bu duruma bir son vermek gerekli, katılıyor musunuz? --Başak (mesaj) 08.47, 17 Mayıs 2022 (UTC)

@Basak, sanıyorum yanlış anlaşılmalar söz konusu. İlk olarak bu "anlaşılabilirlik" kısmı çözülmüştü diye düşünüyorum. Kısaca, birisinin ağzından çıkan şeyler bağımsız değiller diyebiliriz. İkincisi ise "Röportaj içerik = çöp içerik" değil, "kişinin kendi söylemleri, kayda değerliğin ispatı için kullanılamaz" şeklinde bir yaklaşım var ve takdir edersin ki bu da doğru bir yaklaşım. Bu röportajların birçoğu da "hadi gidip kişisiyle konuşalım"dan ziyade "X kişisinin menajeri aradı, gidip konuşalım" şeklinde olabileceğinden zaten bu "röportaj yapılmışsa önemlidir" argümanını ortadan kaldıran bir durum oluşturuyor. Genel olarak konu, röportajların kaynak olarak kullanılmaması değil, kayda değerliğin ispatında bir argüman olarak sunulmasındaki sıkıntı. Nanahuatl^Efendim? 18.43, 17 Mayıs 2022 (UTC)

Selamlar @Nanahuatl. Benim itirazlarım bitmedi maalesef.

1. Birincisi, metindeki "anlaşılabilirlik kısmı çözüllebilmiş değil. "Kişin kendisinin ağzından çıkan şeyler bağımsız değiller" ne demek?

"Bir kişi hakkında başkasının söylediklerini içeren yazılar kayda değerliği gösterir, kendisi hakkında bizzat kendisinin söylediklerini içeren yazılar kayda değerlik göstermez" denmeye çalışıldığını sanıyorum.

Burada röportajın tanımı ile ilgili bir hata var. Senin de belirttiğin gibi röportaj, kişinin sorulara verdiği cevaplardan (kişinin ağzından çıkanlardan) ibaret değildir (giriş bölümü ve sorulardan bahsetmişsin). Haklısın, röportaj bir giriş bölümünü, röportajcının sorularını, ayrıca o kişi hakkında derlenmiş bilgileri, röportajcının röportaj sırasındaki gözlemlerini ve değerlendirmelerini de içerir. Vikipedi maddesine bir röportaj kaynak gösterildiğinde, kendisi ile röportaj yapılan kişinin ağzından çıkanlardan ibaret bir metnin kaynak gösterildiği varsayılamaz. Röportajın, "Kişin kendisinin ağzından çıkan şeyler" diye tanımlanması hatalıdır. Anlaşılmazlığın nedeni, röportajın tanımının yanlış yapılmasıdır.

2. "Kişinin kendi söylemleri, kayda değerliğin ispatı için kullanılamaz" denildiğinde öncelikle gene röportajı yanlış tanımlama, "bir kişinin kendisi hakkında sözler söylemesi"ne indirgeme var. Şu konuda hemfikiriz: Kişi, bir basın açıklaması yapmışsa, böyle bir açıklamanın yapılmış olması, kayda değerlik ispatı değildir. Öte yandan kişiden bağımsız birisi, sipariş üzerine değil de kendi kararı ile kişi ile görüşüp ona soru soruyorsa ve cevapları yayımlıyorsa bu kayda değerlik gösterir. Niçin A gazetesinin muhabiri gelip bana soru sormuyor da X kişisinden randevu almaya çalışıyor, röportaj yapıp yayımlıyor ya da B programı için podcast yayınına beni çağırıp benim hakkımda sorular sormuyor da Y kişisini davet edip ona kendisi hakkında sorular soruyor? Dediğin gibi sipariş aldığı için olabilir ama olmayabilir de. Senin son yazdıklarından anladığım, toptan bütün röportajlara ısmarlama röportaj muamelesi yapılması gerektiğidir. Bu toptancı tutumun yanlış olduğu görüşümde ısrarcıyım.

Bir bilgilendirme metninden beklenen, iki tür röportajı -ısmarlama röportaj ve ısmarlama olmayan röportajı - ayırt etme konusunda rehberlik sunmasıdır. Toptancı bir yaklaşımı benimsemeye yöneltmek değil. Metinde tüm röportajları ısmarlama röportaj sayma kolaycılığının önerilmesini reddediyorum.--Başak (mesaj) 20.32, 17 Mayıs 2022 (UTC)

@Basak, bunlar Vikipedi'nin temeli olan şeyler. "Bir şahsın ağzından çıkanlar bağımsız değildir" bitti. Bunun tartışmaya açık bir yanı yok ki. Şahsi fikrim değil bunlar, kayda değerlik kavramının temeli zaten bu. Röportajda kişinin dedikleri, kişinin ağzından çıkanlar işte :) Anlatamıyor muyum bu kısmı? Kayda değerlik tartışması yaparken bu kısımları komple görmezden geliyoruz demek bu. O röportajda atıyorum, röportajı yapan kişi "filminiz benim hayatımdaki en iyi film" dese örneğin, bu, o bağımlı kısma girmiyor doğal olarak. Yahut röportaj sonrasında yaptığı bir değerlendirme girmiyor. Birincil ağızdan çıkanlar burada mevzubahis. Türkiye'deki çoğu röportaj basit bir soru-cevap şeklinde olduğundan tabi biz bunlara nadiren denk geliyoruz.

Öte yandan basit bir giriş bölümü, "konuğumuz ünlü şarkıcı X, geçen yıl albüm yayımladı" vs tarzındaysa zaten o kısım, başka kaynaklardan teyit edilebilen hususlar. Yok eğer teyit edilemiyorsa zaten o röportajın o ufak kısmı, kaynak oluşturabilecek ve kayda değerliğe etkide bulunabilecek nitelikte.

Toptan "röportajlar olmaz" demedim hiçbir zaman, neden böyle anlaşılıyor anlamış değilim. İstersen @Styyx de görüşlerini paylaşsın, kendisinin hem burada hem İngilizce Vikipedi'de bu konularda tecrübesi var. Nanahuatl^Efendim? 07.20, 18 Mayıs 2022 (UTC)

@NanahuatlBen senin "her röportajı aynı kapsamda değerlendiremem" dediğini biliyorum; zaten dikkat edersen yazdıklarımda da "Nanahuatl'in dediği gibi", " senin dediğin gibi" diyerek yine senin tartışma sayfasında yazdıklarına referans veriyorum. Ancak tıpkı şimdi senin yaptığın gibi "Türkiye'deki çoğu röportaj basit bir soru-cevap şeklinde olduğundan" diye genelleme yapılıyor ve bundan ötürü uygulamadan sıkıntı yaşanıyor; işte buna dikkat çekiyorum . Kaynakçada röportaj görülünce maddenin üstüne şap diye "röportajlardan yararlanılarak yazılmış, kayda değerliği belirsiz" şablonu şap diye yapıştırılıyor; SAS'larda aynı şekilde çöp-içerik denilip çıkılıyor; sen de görüyorsundur bunları.

Röportajı ve içeriği okuyup da acaba o "röportajcın röportaj öncesinde- sonrasında yaptığı değerlendirmelere, derlediği bilgiye binaen mi o röportaj kaynak gösterilmiş" yoksa röportaj yapılan şahsın kendisi hakkında kendi söyledikleri mi bilginin kaynağı olarak alınmış buna bakılmıyor. İşte o hazır-lop ezbere davranışlara hep bu metin dayanak gösteriliyor. Belli ki bu metnin dili sorunlu, bunun düzeltilmesi gerek. Düzeltmeye talibim. Nasıl ilerlemeli? Kendi deneme tahtama yazsam, neyi nasıl değiştirmek istediğimi açıklasam, isteyen gelse düşüncesini mi paylaşsa? --Başak (mesaj) 09.08, 18 Mayıs 2022 (UTC)

Metinde önerdiğim değişiklikler

• Metindeki değişiklik önerilerim burada,
• içeriğin önerilen hali burada.

Düşüncelerinizi paylaşırsanız sevinirim @Nanahuatl, @Styyx, @Kingbjelica @Vikipolimer..--Başak (mesaj) 13.38, 18 Mayıs 2022 (UTC)

Eklemeleri ve değişiklikleri gösterebilirsen daha anlaşılır olacaktır @Basak. Zira bu şekilde tek tek kıyas yapmak zor oluyor :D Nanahuatl^Efendim? 18.58, 18 Mayıs 2022 (UTC)

Şuradan bakmak daha kolay olur mu acaba: Karşılaştır ? @Nanahuatl--Başak (mesaj) 09.12, 19 Mayıs 2022 (UTC)

@Basak, bu metin özgün mü yoksa İngilizceden çeviri mi? Ben çevirdiğim zaman orası da bizdeki kadardı, çok fazla genişletmişler. O dönem bu sayfa İngilizce Vikipedi'de bir deneme statüsündeydi, yani uymak zorunda olmadığımız bir metindi. Ben de buraya deneme olarak çevirdim zaten. Sonra "bilgilendirme sayfası" statüsü almış ve "uyulması gereken" bir sayfa hâline gelmiş. Hatta burada da öyle yapılmıştı, bir üst başlıkta görebileceğin üzere benim de haberim yoktu.

Şu anda bu sayfayı, orada olduğu gibi genişletip detaylandırmak ben de dahil herkesin ufkunu açacaktır, herkesin daha sağlıklı gözlerle kayda değerlik değerlendirmesi yapmasını sağlayacaktır. Aslında benim anlatmaya çalıştığım şey ile senin metinde yaptığın değişiklikler aynı şeyleri işaret ediyor. En rahat nasıl anlaşılabiliyorsa, en sade nasıl oluyorsa, en çok açıklık getirecek anlatım hangisiyse ben onu destekliyorum. Not, metinde "Bağımsız kaynaklar ise maddenin kayda değerliğinin ortaya koymak için tek başına yeterli değildir" hatalı sanırım, "bağımsız olmayan" demek istedin :)

İkinci olarak, sırf röportajları konu alan en:Wikipedia:Interviews sayfasını buldum. O da deneme. İleride resmî bir statü alabilir mi? Muhtemel. Oranın nutshell kısmı durumu güzel özetlemiş: Interviews generally count as primary sources, but commentary added to interviews by a publication can sometimes count as secondary-source material. Interviews may be published in reliable publications, but that does not make primary source material contained in them acceptable to cite claims for which Wikipedia requires secondary sources. Tam olarak benim ifade etmek istediğimi diyor. İşbu sayfanın İngilizce sürümüne gelirsek de zaten "bir kişi maddesi" için "o kişi" bağımsız olmayan bir kaynak olarak tanımlanıyor. Yani herhangi bir röportajda o şahsın ağzından çıkan ifadeler, bağımsız olmayan kaynaklar, dolayısıyla kayda değerliğin ispatına bir katkı sağlamıyor ("bir konunun kayda değer kabul edilmesi için bağımsız ve güvenilir kaynaklar olması gerekir" prensibine dayanarak).

Bununla birlikte röportajlardan en:Wikipedia:No original research sayfasında da bahsediliyor ucundan. Bizdeki denk sayfanın da genişletilmesi şart zaten, bu da kenarda dursun. Nanahuatl^Efendim? 05.22, 20 Mayıs 2022 (UTC)

Metin, İngilizce'deknin "Identifying independent sources" bölümünün hemen hemen aynısı ama birebir çeviri değil @Nanahuatl. Bizdeki mevcut Türkçe metinde olup da şu anda İngilizce metinde bulunmayan cümleleri korudum ve iki yerde daha akıcı olacağını düşündüğüm şekilde cümlelerin yerini değiştirdim; İngilizce'de olmadığı halde daha net anlaşılacağını düşündüğümden bazı paragrafların üstüne başlık ekledim. "Bağımsız olmayan kaynaklar" bölümündeki örnekler orijinal. Asıl önemlisi İngilizce metinde olmayan, bizdeki metne sonradan eklenen bir not vardı; o not metnini tamamen değiştirdim; daha anlaşılır olduğunu umuyorum.

en:Wikipedia:Interviews sayfası güzelmiş; özellikle Notability bölümü. Röportaj dediğin çeşit çeşit: Araştırmacı gazetecilik ürünü röportaj, standart gazetecilik röportajı, promosyonel röportaj, edebî röportaj. Değerlendirme yaparken bu farkların farkına dikkat çekmek için aydınlatıcı bir metin çok iyi olabilir. --Başak (mesaj) 10.01, 20 Mayıs 2022 (UTC)

Anlıyorum @Basak. Dediğim gibi, kullanıcılar için en anlaşılabilir nasılsa öyle olsun, içerikte kritik değişiklikler yapılmadığı müddetçe benim açımdan bir problem yok. Gün içerisinde metni bir kontrol edip inceleyeceğim. Emeğine sağlık. Arzu edersen röportaj kısmını da çevir bir ara, onu da işbu sayfa gibi "bilgilendirme sayfası" statüsüne alalım. Bir denemeden fazlası zira. Vikipedi:Sopayı bırakın ve ölü attan uzaklaşın örneğin, bir bakış açısı sunuyor ve bağlayıcılığı yok. Röportaj konusu bundan farklı, bir bakış açısı sunmuyor. Nanahuatl^Efendim? 20.42, 20 Mayıs 2022 (UTC)