Vikipedi:Kategori tartışmaları/Bilim insanına göre kategoriler

Aşağıdaki sayfa, tartışılan kategorinin veya kategorilerin arşivlenmiş sayfasıdır. Lütfen üzerinde değişiklik yapmayınız. Bu sayfaya herhangi bir ek değişiklik yapılmamalıdır.

Yapılan tartışmalar sonucunda bir fikir birliğine varılamamıştır.--Vito Genovese 14:54, 10 Temmuz 2012 (UTC)

Kategori:Biliminsanına göre kategoriler[kaynağı değiştir]

Önerilen isim değişikliği: Biliminsanına göre kategoriler > Bilim adamına göre kategoriler

Gerekçe: Ana kategoriyle uyumlu olması için yeniden adlandırılması gerekiyor. esc2003 (mesaj) 08:06, 5 Nisan 2012 (UTC)

Yorum Açıkçası ana kategorinin de öyle kalmasından yana olmadığım için destek veremiyorum. Adam kelimesinin insan anlamı da var tamam ama Bilimadamı unvanı kullanan bir kadın gördünüz mü hiç? Biraz zorlama değil mi?–h.çağrı^msj 14:36, 9 Nisan 2012 (UTC)
Yorum "Adam" farklı anlamlara gelebilen bir kelime. TDK'ya göre anlamlarından ikisi "insan" ve "erkek kişi, kadın karşıtı". Yani aynı zamanda hem insanların tümünü kapsayabiliyor, hem de kadınları dışarıda bırakabiliyor. Bu ikilemden kurtulmak için "insan" anlamında kullanmaktan elimizden geldiğince kaçınmamız gerektiğini düşünüyorum. Kısa süren şu tartışma da incelenebilir. Öte yandan "bilim insanı" ve "bilim kadını"ysa "bilim adamı"na yönlendirilmiş TDK sözlüğünde. Ayriyeten literatürde bilim adamı bilim insanından çok daha yaygın görünüyor. Kararsız kaldım bu nedenle. --seksen 21:16, 10 Nisan 2012 (UTC)
Ana kategorideki çok eski tarihli tartışmaya ek olarak bir de şu tartışma var ama zamanında fark edip orada fikrimi belirtememiştim.–h.çağrı^msj 21:28, 10 Nisan 2012 (UTC)
Yorum Şu açıdan bakmakta fayda var Hemşire de "kız kardeş" demek (üstelik adam kelimesinin aksine bu kelimenin başka bir karşılığı da bulunmuyor) fakat hemşireliği meslek edinmiş erkekler var. esc2003 (mesaj) 06:57, 11 Nisan 2012 (UTC)
Doğru. Fakat o insanlara hemşire denmiyor sanırım. Tam bilmiyorum hangi unvanı kullandıklarının ama sağlık memuru olabilir. Öyle olmasa bile hemşire günümüzde gerçek anlamıyla kullanılan bir kelime de değil. Ama "adam" kullanılıyor. Kaldı ki hemşirelik o mesleğin adı. Bilim adamı ya da bilim insanı öyle değil. Bilim adamlığı diye bir meslek yok, bilim yapan kişileri (akademisyen, laborant, mühendis, matematikçi, sosyolog, psikolog, ekonomist vs) içine alan geniş bir kavramdan söz ediyoruz.–h.çağrı^msj 07:18, 11 Nisan 2012 (UTC)

Bilim adamlığı bir meslektir. Söylediğiniz gibi genel bir tanımdır ama mesleki bir sıfattır. Adam kelimesi günümüzde yalnızca cinsiyet belirtme görevinde kullanılmıyor. Hemşire örneğini mantık yürütmek açısından verdim. Alanı diğerine göre daha sınırlıdır vs. fark etmez. esc2003 (mesaj) 17:59, 11 Nisan 2012 (UTC)

Şu an tüm kategoriler bilim adamı adıyla oluşturulduğu için değiştirilmesi gerekiyor. Usule uygun olması açısından tartışmaya çıkarılması gerekiyordu. Kapsamlı bir tartışma yapılana dek tüm adların bir tanım altında toplanması gerekiyor. Bu nedenle de adı bu şekilde tutmanın bir anlamı yok şu an için. esc2003 (mesaj) 05:08, 18 Nisan 2012 (UTC)

Peki değişsin. Ama ana madde içinde İngilizce'deki chairman maddesinden olduğu gibi bir isimlendirme alt başlığı açmak ya da en azından bir cümleyle konudan bahsetmek iyi olabilir.–h.çağrı^msj 07:17, 18 Nisan 2012 (UTC)

"Adam" sözcüğü insan anlamında da kullanılıyor. "Bilim adamı" MEB'in Fen Bilimleri kitaplarında da geçmekte. "Bilim insanı" ile "Bilim adamı" tartışmasını aşırı Feminizm yandaşlarının çıkardığını duymuştum . Kısacası "bilim adamları" tarafından da bizzat kullanılan bu sözcüğün sırf "adam" sözcüğünün diğer anlamına bakıldığı için kullanılmamasına mantığım el vermiyor. امپريان-ileti 10:56, 18 Nisan 2012 (UTC)

Sözlükte yazılan anlamı kaç kişi biliyor ki? Açıkçası feministlerden pek hazzetmem. Ama bana da bilim insanı denmesi daha doğru gibi geliyor. Adam dendiğinde ilk aklıma gelen şey hiç bir zaman bir kadın figürü olmadı. Çoğu kişinin de öyledir heralde. Bilim yapan kadınlara empati yapmaya çalıştığımda rahatsız edici bir durum bence. Herneyse. Yaygın kullanım böyleyse böyle olsun napalım.–h.çağrı^msj 11:13, 18 Nisan 2012 (UTC)

Kalsın 'adam' kelimesinin sözlükteki anlamının da, bizim aklımıza ne geldiğinin de pek önemi yok. biliminsanı yaygın olarak kullanılmaktadır. diğer bilim adamı maddeleri-kategorileri de gözden geçirilmeli. --kibele 18:20, 23 Haziran 2012 (UTC)

İlk olarak "biliminsanı" şeklinde bir yazılış hatalıdır. Bu nedenle bile kalması doğru değildir. Bu kullanımın yaygın olduğunu söylediniz 'biliminsanı' 20.60 sonuç veriyor. Doğru şekildeki yazılışı bilim insanı 394.000 sonuç. Bilimadamı şeklindeki yanlış yazım 299.000 sonuç, doğru yazılış bilim adamı 2.030.000 sonuç veriyor. Mevcut adlandırma her durumda diğerlerine göre daha az kullanılmaktadır. "Bilim adamı" ise görüldüğü gibi en yaygın olandır. esc2003 (mesaj) 15:24, 26 Haziran 2012 (UTC)

'yaygın olarak kullanılmaktadır' aşağıda verilen örneklerde de görüldüğü gibi. bu, en yaygın olmak demek değildir. adlandırmaları, sadece arama motorlarının rakamları ile değerlendirmiyoruz. yazım farkları silinme nedeni değildir, ayrı yazılması tercih ediliyorsa değiştirilir. --kibele 17:07, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Yazım yanlışı silinme nedeni değil değiştirilmesi için belirtebilirsiniz, kalsın dediğinizde yanlış adlandırma kalır. Aşağıda verilen örneklerden anlaşılmamaktadır. Arama motorlarının birçok tartışmada karar için değerlendirildiğini biliyoruz. esc2003 (mesaj) 17:33, 2 Temmuz 2012 (UTC)

bilim adamı olarak değiştirilmesi istenmiş, ben de kalsın demişim. bilim insanı olsun denirse, kalsın demem. yeterince açık sanırım artık. --kibele 17:45, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Tartışmalarda önerilen haricinde birleştirilsin, taşınsın gibi kararlar verenler oluyor onu kastettim ama anlatamadım. Şimdi anlaşılır artık. Yaygınlık konusunda açıklama getirmediniz. esc2003 (mesaj) 17:57, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Yaygın olduğu doğrudur. Hala el, ağız alışkanlığıyla kullanılıyor çoğunlukla bu terim. Ama yaygın olması doğru olduğu anlamına gelmez her zaman.–h.çağrı^msj 16:11, 26 Haziran 2012 (UTC)

Yorum Bir kadının, bilimadamı olarak tanıtıldığına dair örnekler var mıdır? Açıkçası madde yazarken biyografi maddelerinde bir kadın için bilimadamı tanımını kullanmam. İnsanı çelişkiye düşürüyor, uygun olur mu olmaz mı. Rahat rahat biliminsanı diye yazarım, olur biter. Kategori adının biliminsanı olması ve diğer kategorilerin de b.insanı olacak şekilde değiştirilmesi daha uygun bence.--Sadrettin^mesaj 16:36, 26 Haziran 2012 (UTC)

"Bilim adamı" Türkan Saylan arama sonucuna göre adlandırmanın bu meslekteki kadınlar için de kullanıldığı görülebilir. esc2003 (mesaj) 17:21, 27 Haziran 2012 (UTC)

Türkan Saylan iyi bir örnek, belki biraz daha örnek bulunabilir ama bunun yaygın olduğunu söyleyemeyiz. Bilimle uğraşan insanlara baktığımızda geçmişten günümüze erkekler çok önde. Bu sadece Türkiye'de değil, Avrupa'da da böyle. Belki bu yüzden bilimadamı-biliminsanı ikilemi günlük hayatta çok yaşanmıyor. Vikipedi'de ise her seçeneği değerlendirmek durumundayız. İkisi de yanlış olmadığı için, ikisi arasında tercih yapmak gerekirse "biliminsanı" daha uygun geliyor. --Sadrettin^mesaj 21:28, 27 Haziran 2012 (UTC)

Vikipedi'nin Türkçeye yön verme gibi bir misyonu olmadığından sürekli dem vuruluyor. Bunun bir yön verme olduğu kanısındayım. Biliminsanı hatalı yazılışı Bilim insanı olarak değiştirilmesi de gerekiyor eğer kalacaksa. esc2003 (mesaj) 04:59, 28 Haziran 2012 (UTC)

Arama sonuçlarından dördüncüsü: [1]. Daha ilk sayfadaki sonuçların bile neredeyse yarısı alakasız. Yani kullanımı var ama orada yazan sayı haddinden fazla. Sağlıklı bir arama yöntemi değil.–h.çağrı^msj 17:28, 27 Haziran 2012 (UTC)

"Bir kadının, bilimadamı olarak tanıtıldığına dair örnekler var mıdır?" diye sormuşlar. Kullanıma dair örneklerin olduğu görüldü sanırım. Aramada ne kadar sonuç çıkıyor diye bir şey söylemedim. esc2003 (mesaj) 17:33, 27 Haziran 2012 (UTC)

Ben de direk senin yazdığına atıfta bulunmadım zaten. Burada dönen yaygınlık tartışmalarında aynı aramanın argüman olarak kullanılma ihtimaline karşılık yazdım.–h.çağrı^msj 18:17, 27 Haziran 2012 (UTC)

Yakın zamanda meslek adlarının giderek cinsiyet ayrımlarından arındırılıyor olmasıyla ilgili bir makale okumuştum. İngilizcedeki "Businessman" gibi kullanımların zamanla "Businessperson"'a dönüşmesi gibi birçok örnek veriyordu. Üç beş bir şey anladığım Almancada da "Geschäftsmann" gibi kullanımların da "Geschäftsperson"'a dönüşmesi örneklerini gördüm. Üstelik, bu iki dilde yine "Man" ve "Mann" sözcüklerinin de insan anlamı vardır; buradaki "Adam" sözcüğünde olduğu gibi.

Adam'ın "erkek" olma intibası o kadar baskın ki, algıyı da etkiliyor ve kavramı kökünden değiştiriyor. İdeal şartlar altında terim için "bilim adamı" diyebilirdik; ancak, ben de Sadrettin'n belirttiği gibi bir kadın için "bilim adamı" etiketinin kullanılmayacağı görüşündeyim ve "bilim adamı" sözcüğünün yaygınlığının nedeninin, tarihsel süreçte erkek egemen bir toplum olagelmemize bağlama eğilimindeyim.

Popülerliği elbette gözetiyoruz adlandırmalarımızda; ancak, tek gözettiğimiz faktör de bu değil elbette ki. Bir kadını Bilim Adamı kategorisine almayı, algı nedeniyle uygunsuz buluyor; bunun getirisi olacak Bilim Kadını kategorisini cinsiyet ayrımcısı olacağı için tercih etmiyor ve kategorinin ve benzer her türlü sayfanın "Bilim İnsanı" olarak adlandırılmasının yararlı olabileceğini düşünüyorum.

"Biliminsanı" sözcüğü, bir yazım yanlışı gibi görünüyor. TDK öyle diyor en azından ve bazı kararlarından hazzetmiyor olsam da, bağlayıcılık açısından TDK'ya mutlak uyum sergilememizi faydalı buluyorum.

Vito Genovese 17:00, 26 Haziran 2012 (UTC)

Taşınsın Yönündeki görüşlere katılarak.--Rapsar^Efendim? 21:01, 26 Haziran 2012 (UTC)

Yorum Bilim insanı şeklinde düzeltmek lazım. Gayet yaygın kullanılıyor, sırıtma gibi bir problemi de yok. Yalnız niçin bitişik yazıldığını anlayamadım. Sadece bunda değil, genel olarak iki kelime görünce birleştirme durumu var (renkyükü, renkdevinimi bazı gördüklerim ki bunlar da yanlış).--Gökhan (mesaj) 23:57, 26 Haziran 2012 (UTC)

Yorum Cinsiyet ayırt etmeyen Bilgin diye bir kelime var --Kmoksy (mesaj) 18:21, 27 Haziran 2012 (UTC)

Bilgin, alim sadece geniş bilgi birikimi olan kişiler için kullanılıyor. Yani deney yapmak, yeni buluşlar elde etmek gibi şeyler yapmıyorlar. Alim olmak, bilgin olmak tam anlamıyla meslek de olmayabilir daha çok felsefi gibi. esc2003 (mesaj) 15:05, 28 Haziran 2012 (UTC)

Sanırım Bilge ve Bilgili kelimeleriyle bir karışıklık (kontaminasyon) söz konusu. Aslında her üçü farklı anlamdadır ve bunlar içinde "bilim insanı" ya da "bilim adamı" ve "bilim kadını" nitelemesini hak eden yalnızca Bilgin kelimesidir. Bilim dalını pratisyen ya da teorisyen olarak katkılarıyla bugünkü durumundan ileriye götüren her bilgili (ya da bilge) kişi bilgindir. --Kmoksy (mesaj) 15:41, 28 Haziran 2012 (UTC)

bilgin çok güzel bir kelime, evet tam da karşılığı. ancak artık bu kapsamda kullanılmıyor ve esc2003'ün dediği anlama çekilmiş durumda. benim bir itirazım olmaz ama kişileri kendi kullanmadıkları bir tanıma yerleştiremeyiz sanırım. --kibele 17:15, 28 Haziran 2012 (UTC)

"Mucit" diye bir kelime de var (ancak muhtemelen farklı bir dilden geçmiştir). Ben "Bilim insanı" olarak kullanılması taraftarıyım, iki kelime birleştirilmesin, diğer kullanımlar, "bilgin" de dahil olmak üzere yönlendirilsin. İkincil seçenek ise bilgin kullanılsın diğer seçenekler yönlendirilsin. Adam sözcüğü sözlük anlamı ne olursa olsun erkeği akla getiriyor. --anerka^{'ya söyleyin} 17:19, 28 Haziran 2012 (UTC)

Bilgin kelimesi çok rahat "scientist" anlamında kullanılır: fizik bilgini, kimya bilgini, jeoloji bilgini, tıp bilgini, gök bilgini, hayvan bilgini gibi kullanışlar "en:scientist" anlamında değil midir. Bilmiyorum acaba sorulmuş mudur üniversitelerdeki "... ana bilim" dallarının akademisyenlerine "siz kendinizi ne olarak ifade ediyorsunuz: Bilim insanı/Bilim adamı/Bilim kadını/Bilgin?" diye ya da böyle bir çalışma var mıdır? --Kmoksy (mesaj) 17:57, 28 Haziran 2012 (UTC)
Tübitak'ta şöyle bir ad değişikliği yapılmış. TDK'nın dili yönlendirici bir sıfatı varsa Tübitak'ın da bilim konusunda böyle bir niteliği olabilir. Yine Tübitak'ın sitesinde, şöyle bir makale var, doğrudan savunmasa da ülkedeki değişimin yönünden son paragrafta bahsetmiş. --anerka^{'ya söyleyin} 06:54, 2 Temmuz 2012 (UTC)

"Dilimizdeki "bilim adamı" kavramı "bilim insanı" kavramıyla değiştirilmeye çalışılıyor. Whorf'un kuramına göre dildeki bu değişim, düşünce sistemlerimizde de mutlaka bir değişime yol açacaktır." denilmiş. Ancak Vikipedi'nin misyonu metinde söylendiği gibi "değiştirmeye çalışmak" değildir, yön vermek değildir. Eğer bu tanım yaygınlaşır ve dile yerleşirse işte o zaman Vikipedi'de de ad değişimine gidilir. esc2003 (mesaj) 07:07, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Tabii ki Vikipedi'nin misyonu yön vermek değildir, ancak ilk bağlantıdaki değişikliği kaçırıyorsunuz. Tübitak, isminde "bilim adamı" geçirerek başlattığı bir programının adını değiştirmiş ve bu adda "bilim insanı" nitelemesini kullanmıştır. Bu değişiklik ise 2006 yılında gerçekleştirilmiştir. Öte yandan tarafsız olmak adına verdiğim ikinci bağlantının tarihi de belli değildir. (ya da ilgili sayfada ben göremedim, tekrar inceleyebilirsiniz.) --anerka^{'ya söyleyin} 08:20, 2 Temmuz 2012 (UTC)

TÜBİTAK'ın böyle bir karar alması durumu değiştirmiyor. Kavramın yaygınlaşması için atılmış bir adım ama görüldüğü gibi hala yaygın değil. esc2003 (mesaj) 08:32, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Kendi adıma, "yaygın değil" yorumuna katılmıyorum. "bilim adamı" kullanımı daha eski, bu yadsınamaz ancak "bilim insanı" buna göre yeni ortaya atılmış bir kavram olmasına karşın gazetelerde, televizyonda ve kurumlarda yer bulmuş. --anerka^{'ya söyleyin} 10:16, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Maalesef bu bir yorum değil, sonuçlar böyle olduğunu gösteriyor. Bilim insanı yanlış bir tanım olmadığı için elbet medyada yer bulacaktır ama Vikipedi için kurallar gereği(yaygınlık) uygun değil. esc2003 (mesaj) 16:05, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Adlandırma için sadece ve sadece yaygınlığa dikkate diyor olsak, görüşlerine ilk hak veren ben olacaktım Esc. Ancak böyle bir durum söz konusu değil. Argümanlarımı konsantre biçimde tekrarlamak isterim.

"Adam" sözcüğünün "erkek" intibası, "insan" intibasından daha baskın bir hale gelmiş durumdadır. Kendini "bilim adamı" olarak tanımlayan bir kadın bulmak sıkıntılı görülmektedir. 1. maddeyle bağlantılı olarak yaratılan yanlış bir algı söz konusudur. Dillerdeki sözcük algıları zamanla değişebilir. Aklıma ilk örnek olarak zamanında "mutlu" anlamına gelen, ancak günümüzde neredeyse tamamen "eşcinsel" anlamında kullanılan İngilizce "gay" sözcüğü geliyor. Bilim adamı / bilim kadını ayrıştırmasını çözecek tek kullanım "bilim insanı" olacaktır. Bilim insanı, "yeterince" popüler bir kullanımdır ve Anerka'nın örneğinde olduğu gibi ilgili alanda kullanım da bulmuştur.

Bir değişiklik hareketini başlatacak, toplumun algısını değiştirmek için araç olarak kullanılacak yerin burası olmadığı yönündeki eleştirilerine sonuna kadar katılıyorum genel anlamda; ancak buradaki farklı faktörler göz önüne alındığında ortada geçen bir sözcüklerarası düello söz konusu.

Şu anda da tartışmada herhangi bir konu üzerinde fikir birliği bulunmuyor gibi gerçi.

Vito Genovese 16:34, 2 Temmuz 2012 (UTC)

esc2003'ün mesaj sayfamda söylediklerini ve burada "yaygınlık konusunda açıklama getirmediniz." şeklinde devam eden yorumlarını VP:GÖRÜŞ dahilinde değerlendiriyorum. başka kullanıcıların yorumlarına da benzer değerlendirmeleri mevcut. konunun ne şekilde bağlanacağından bağımsız olarak söylemek isterim. --kibele 18:41, 2 Temmuz 2012 (UTC)

Kullanıcı sayfanıza mesaj atmam hatırlatmadan ibaretti. şimdilik söyleyeceğim yeni bir şey yok. başka sesleri duymayı tercih ederim demiştiniz. Görüldüğü gibi kararınızın ardından birçok yorum yazılmış. Diğer kullanıcılarla karşılıklı fikirleşiyoruz, kimseye baskı yaptığımı düşünmüyorum. Tartışma başka nasıl yapılabilir ki? esc2003 (mesaj) 18:58, 2 Temmuz 2012 (UTC)

An itibarıyla tartışmada fikir birliğinin sağlanamadığını ve bu nedenle KT-Kararsız sonucu ile tartışmanın sonlanmasının uygun olacağını düşünüyorum. Katıldığım tartışmaları sadece savunduğum görüşün zıttı sonuca sahipse kapatma adetim vardır. Burada ortaya çıktığını düşündüğüm sonuç benim savunduğum adlandırmaya yaradığı için, direkt kapatmam söz konusu olamaz. Ancak Esc de burada fikir birliği sağlanamadığı görüşüme ve kendisi hizmetli olsaydı bu tartışmayı yine KT-Kararsız sonucu ile kapatacağı varsayımıma katılırsa, o zaman en azından tartışmanın nasıl sonuçlandığı konusunda mutabakat sağlamış olarak kapatabiliriz bu tartışmayı (Sadece yazım yanlışını düzeltmek gerekecek sanıyorum). KT süreci ile ilgilenen ve kapama işlemlerini yapan hizmetli sayısı da çok sınırlı, malum. Ne dersin Esc?--Vito Genovese 14:28, 10 Temmuz 2012 (UTC)

Sonuç değişmediğine göre tüm kategorilerin "bilim insanı" başlığı altında toplanması gerekir. Kategorilerin düzenli olması gerektiğini hepimiz biliyoruz çünkü. Bilim insanı aykırı bir tanım değil, benim açımdan sorun olmaz. Benzer durumda olan "iş adamları" gibi kategorilerin de aynı şekilde düzenlenmesi gerekir. Bunun haricinde bir düşüncem yok. esc2003 (mesaj) 14:44, 10 Temmuz 2012 (UTC)

İşin sıkıntılı yanı, ne "bilim insanı" ne de "bilim adamı" üzerinde fikir birliği sağlayamayıp ortada kalmış olmamız. Şimdi "bilim adamı" ifadesini kullanan kategori ve sayfalar da var ama bu KT'ye atıfta bulunarak onları değiştirme hakkımız da yok; çünkü fikir birliği yok. Yani saçma sapan bir durumdayız :)

Yeterli düzeyde olan tartışmadan sonuç alınamadığına göre, "straw poll" denilen basit oylamayla bunu belirleme yoluna gidebiliriz uygun bir sayfada. Çünkü çözümsüz olarak kalacak bu konu şu haliyle.

Ben bunu KT-Kararsız olarak kapıyorum o zaman. Yazım yanlışını da düzeltelim bu arada.

Vito Genovese 14:53, 10 Temmuz 2012 (UTC)

Yukarıdaki tartışılan bir kategorinin arşivlenmiş sayfasıdır. Lütfen üzerinde değişiklik yapmayınız. Bu sayfaya herhangi bir ek değişiklik yapılmamalıdır.