Veri teslimiyetçiliği

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dijital teknolojiler ve internetin kullanımının artması ile birlikte verileşmiş bir toplum[1] ortaya çıkmıştır. Öyle ki, kişisel veriler sağlık, eğitim, gündelik yaşam, ekonomi vb. tüm alanlarda kullanımdadır. Ancak verilerin bunun gibi süreçlerde kullanımı kişisel verilerin mahremiyeti[2] ile ilgili problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu problemler ise çoğu zaman kişinin kendisini etkileyen daha büyük problemlere neden olabilmektedir. Veri mahremiyetine yönelik akademik literatürde çalışmalar olsa da, bireylerin mahremiyet meselesi noktasında literatürde yer alan çalışmaların çıktılarıyla örtüşen davranışlar sergilemedikleri bilinmektedir. Üstelik akademik alanda yapılan çalışmalarda görüldüğü üzere kişisel veriler kurumsal ve ticari süreçler ile bağlantılı bir şekilde kullanılmaktadır. Bu kullanımda ise bireyin hakları göz ardı edilmektedir.[3] Ancak bireyler de verileri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları gibi onların akıbetinde hak iddia etmek noktasında isteksiz davranmaktadırlar. Bu bağlamda “veri teslimiyetçiliği” bireyin kendi isteği doğrultusunda hiçbir mahremiyet kaygısı gütmeden kişisel verilerinin dijital ortamlarda dolaşıma girmesine izin vermesidir. Üstelik bu süreçte birey, verilerinin depolanıp, saklandığının, sonrasında tüm verilerinin işlendiğin ve belli amaçlar için kullanıldığının farkındadır. Bu haliyle veri teslimiyetçiliği, veri mahremiyeti yaklaşımlarının uğramadığı bir yaklaşım olmak ile birlikte, verilerinden kişinin kendi rızası ile sonucunu bilerek ya da bilmeyerek feragat etmesi anlamına gelmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Van Es, K., & Schäfer, M. T. (2017). The datafied society. Studying culture through data. Amsterdam University Press.
  2. ^ Nissenbaum, H. (2009). Privacy in context. Stanford University Press.
  3. ^ Couldry, N., & Mejias, U. A. (2019). Data colonialism: Rethinking big data’s relation to the contemporary subject. Television & New Media, 20(4), 336-349.