Uhha-Ziti

Uhha-Ziti, Batı Anadolu'daki bir Tunç Çağı krallığı olan Arzava'nın son bağımsız kralıdır.

Uhha-Ziti'nin M.Ö. 1322'den itibaren savaşabilecek yaşta olan Piyama-Kurunta ve Tapalazunauli adlı iki kayıtlı çocuğu vardı.

Hitit İmparatoru II. Murşili M.Ö. 1322'deki ikinci seferinde Arzava sınırında Attarimma, Hu[va]rşanaşşa ve Şuruda'ya saldırdı. Bu krallıkların liderleri Arzawa'ya sığındılar. II. Murşili bu kralların iadelerini talep ettiğinde, Uhha-Ziti ona karşı geldi ve II. Murşili'yi "çocuk" olarak çağırarak aşağıladı. Ayrıca Şeha Nehri Ülkesinden Manapa-Tarhunta'yı Hititlere karşı savaşta yanına çekmeyi başardı, ancak Mira kralı Maşkhuiluva'yı ikna edemedi.

Kuzeyde Kaşkalar tarafından çıkarılan bir isyanı bastıran Murşili Arzava'yı işgal etti. Uhha-Ziti bu sırada üssünü Apaşa'da kurmuştu. Mursili'nin yürüyüşü sırasında, bir yıldırım veya göktaşı Apaşa'ya çarptı ve II. Murşili Yıllıkları'nda kaydedildiği gibi Uhha-Ziti'yi yaraladı:

"Kudretli Fırtına Tanrısı, Lordum ilahi ve hakkaniyetli gücünü gösterdi ve bir yıldırım fırlattı. Tüm askeri birliklerim bu yıldırımı gördü. Bütün Arzava ülkesi bu yıldırımı gördü. Yıldırım (bizi) pas geçti ve Arzava ülkesini vurdu. Uḫḫa-Ziti'nin (başkenti olan) şehri Apaşa'yı vurdu. Uḫḫa-Ziti'nin dizlerine yerleşti ve onu hasta etti."^[1]

Yaralı olan Uhha-Ziti artık hücumu yönetemezdi; bu nedenle, Ahhiyava Kralı (muhtemelen Miken Yunanistanı) ile ittifak kurduktan sonra -ki bu "Ahhiya" kelimesinin tarihteki ilk kaydıdır- Piyama-Kurunta'ya Aştarpa nehri (Büyük Menderes) kıyısındaki Valma'da savaşa girmesini emretti. Piyama-Kurunta savaşı kaybetti ve Uhha-Ziti ile oğulları yakındaki Ahhiyava kontrolündeki adalara kaçtı.

Uhha-Ziti, Murşili'nin Puranda'da Attarimma, Hu[va]rşanaşşa ve Şuruda'nın adamlarını kuşatmaya aldığı sırada hayatını kaybetti.