Turbo lag

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Turbo lag, Turbo lag turbonun belli bir basınç oluşturduktan sonra; gaz pedalının bırakılması ile, emme manifoldundaki gaz kelebeği kapanır. Bu durumda turbodan motora kadar olan düzenekte (turbo boruları/intercooler) yüksek bir basınç oluşur. Bu yüksek basınç yüksek hızla dönmekte olan turbo pervanesi aşırı ters basınçtan durur. Tekrar gaz pedalına basıldığında bu ters basıncın motor tarafından emilerek turbo pervanesinin yeniden dönmeye başlaması ve ihtiyaç duyulan basıncı tekrar sağlayabilmesi için geçen zamana "TURBO LAG" ya da "TURBO GECİKMESİ" denir. Bu durum aynı zamanda turbo pervanesi için de zararlı bir durumdur. Turbo gecikmesini önlemek için birçok standart motorda ters basıncı boşaltan düzenekler olmakla birlikte, daha çok yüksek güçlü motorlarda -proffesional modifiyede kullanılan- BLOW-OFF adıyla anılan parça kullanılmaktadır. BLOW-OFF, Turbo ile gaz kelebeği arasındaki bir yere konumlandırılır. Emme manifoldunda gaz kelebeğinden sonra alınan bir hortum vasıtası ile, gaz kelebeği kapandığında motorda oluşan vakumdan faydalanılarak bir valfin açılması sağlanır ve açılan valfden turbo üzerinde oluşan ters basınç boşaltılır. Turbo üzerinde oluşan basıncın boşaltılması ile turbo pervanesinin aniden durması önlenmiş olur. Dönmeye devam eden turbo pervanesi tekrar gaz pedalına basıldığında daha kısa sürede basınç oluşturur.

Turbonun yeterli basıncı oluşturabilmesi için belirli bir dönüş devirin üzerine çıkması gerekmektedir. Bu devir moturun egzoz manifoldundan tahliye edilen egzoz gazı basıncı ile doğru orantılıdır. Gücünü egzoz çıkışındaki gazın, turbonun eskoz manifoldu tarafındaki pervaneyi döndürmesinden alan turbo, ona paralel bağlı olan emme manifoldu üzerindeki pervaneyi döndürür. Bu da motora yüksek basınçlı hava sağlar. Motor devri ~2000 d/d geçtikten sonra ideal dönüş hızına ulaşan pervaneler, dolayısı ile ideal basıncı ancak o zaman sağlamaya başlar. Motorun rölanti devri olan ~800 d/d ile ~2000 d/d devire ulaşana kadar geçen zamana turbo gecikmesi denilse de bu daha çok doğal yapısal bir çalışma şartıdır. Asıl gecikme ters basıncın turbo pervanesini yavaşlatması hatta tamamen durdurması sonucu oluşmaktadır. Çünkü bu olay motorun devrinin 2000 üzerinde olduğu durumlarda da gerçekleşebilmektedir.