Tanrının Antonius'u Bırakması
"Tanrının Antonius'u Bırakması" (Yunanca: Ἀπολείπειν ὁ θεὸς Ἀντώνιον) veya "Tanrı Antonius'u Terk Ediyor", Konstantinos Kavafis'in 1911'de yayınlanan bir şiiridir.
Şiirin Hikayesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tanrının Antonius'u Bırakması Plutarhos'un Parallel Yaşamları'nda Marcus Antonius'un İskenderiye'de Octavianus (sonradan Augustus) tarafından son kez kuşatılma hikâyesine gönderme yapar. Bu Marcus Antonius'un Kleopatra ile beraber intihar etmeden önceki son savaşıdır.
Plutarhos'a göre Octavianus'un saldırısının arifesinde, gecenin bir yarısı birdenbire çeşitli enstrüman sesleri görünmez bir geçit töreni olarak uyum içinde şehrin içinden geçer.[1] Bu oluşan mistik sesler, Antonius'un koruyucu tanrısı Dionysos'un (Bacchus) onu terk ettiğinin bir işareti olarak algılanır.[2][3] Şiirin başlığı Plutarhos'un metninden bir alıntıdır.[2]
Şiir (Yunanca ve Türkçe)[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yunanca Aslı | Türkçe Çevirsi[4] | |
|---|---|---|
| 1 | Σὰν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεῖ | Birdenbire duyarsan geceyarısı |
| 2 | ἀόρατος θίασος νὰ περνᾶ | görünmeyen bir alayın geçtiğini |
| 3 | μὲ μουσικὲς ἐξαίσιες, μὲ φωνές— | eşsiz ezgilerle, seslerle- |
| 4 | τὴν τύχη σου ποῦ ἐνδίδει πιά, τὰ ἔργα σου | artık boyun eğen yazgına başarısız |
| 5 | ποῦ ἀπέτυχαν, τὰ σχέδια τῆς ζωῆς σου | yapıtlarına, tasarladığın işlere |
| 6 | ποῦ βγῆκαν ὅλα πλάνες, μὴ ἀνοφέλετα θρηνήσεις. | hepsi aldanışlarla biten, ağlamayasın boş yere. |
| 7 | Σὰν ἕτοιμος ἀπὸ καιρό, σὰ θαρραλέος, | Çoktan hazırmış gibi bir yiğit gibi |
| 8 | ἀποχαιρέτα την, τὴν Ἀλεξάνδρεια ποῦ φεύγει. | hoşçakal de ona, giden İskenderiye'ye. |
| 9 | Πρὸ πάντων νὰ μὴ γελασθεῖς, μὴν πεῖς πῶς ἦταν | Hele kendini aldatmayasın demeyesin: |
| 10 | ἕνα ὄνειρο, πῶς ἀπατήθηκεν ἡ ἀκοή σου· | bu bir düştü, kulaklarım iyi duymadı; |
| 11 | μάταιες ἐλπίδες τέτοιες μὴν καταδεχθεῖς. | böyle boş umutlara eğilmeyesin. |
| 12 | Σὰν ἕτοιμος ἀπὸ καιρό, σὰ θαρραλέος, | Çoktan hazırmış gibi bir yiğit gibi |
| 13 | σὰν ποῦ ταιριάζει σε ποῦ ἀξιώθηκες μιὰ τέτοια πόλι, | böyle bir kente erişmiş sana yaraşırcasına, |
| 14 | πλησίασε σταθερὰ πρὸς τὸ παράθυρο, | kesin adımlarla yaklaş pencereye, |
| 15 | κι ἄκουσε μὲ συγκίνησιν, ἀλλ’ ὄχι | dinle duygulanarak, ama |
| 16 | μὲ τῶν δειλῶν τὰ παρακάλια καὶ παράπονα, | yanıp yıkılmalarıyla değil korkakların- |
| 17 | ὡς τελευταία ἀπόλαυσι τοὺς ἤχους, | son bir kez, dinle doya doya ezgileri, |
| 18 | τὰ ἐξαίσια ὄργανα τοῦ μυστικοῦ θιάσου, | o gizli alayın eşsiz çalgılarını, |
| 19 | κι ἀποχαιρέτα την, τὴν Ἀλεξάνδρεια ποῦ χάνεις. | hoşçakal de ona, yitirdiğin İskenderiye'ye. |
Kullanılan Teknikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Tanrının Antonius'u Bırakması, Kavafis'in antolojisinde felsefi şiirler kategorisi altına girer. Kavafis, tarihsel anlatıdaki unsurları alır ve bunu kendi şiir anlayışıyla harmanlayarak okuyucularına felsefi bir mesaj verir.[1]
Verilen mesaj iki bölümde incelenebilir:
(1-8) Birinci bölüm, yenilgi temasını ve insanların karşı karşıya olduğu kaçınılmaz sonu anlatır.
(9-19) İkinci bölüm ise kişinin hayatı için korkmadan veya yalvarmadan olayları durumu nebilabullenme fikri üzerinedir.[1]
İnceleme[değiştir | kaynağı değiştir]
- İkinci tekil şahıs dilinde yazılmıştır. Böylece okuyucuyla daha samimi bir iletişim kurulur.
- Şair, kuyucularına hayatta yapılması ve yapılmaması gerekenleri uyardığı bir atmosfer yaratır [5][6]
- Kavafis, kahramanın her şeyini kaybetmesine rağmen onurunu nasıl sonuna kadar büyük bir cesaretle korumak zorunda olduğunu ele alır.[5][6]
Semboller[değiştir | kaynağı değiştir]
Antonius: ,Bu şiirin baş kahramandır (bir trajik kahraman olarak da okunabilir). Çok seçkin bir hayat yaşamış, başarılı olduğu kadar hırslı bir kişinin simgesidir. Ancak kahramanın yaşadığı bu hayat bir anda yıkımın ve ölümün eşiğine gelir.[5][6]
İskenderiye: Bu şehir Kavafis'in birkaç şiirinde kullanılmıştır. Burası şairin evi olmakla beraber arzu ve başarının da simgesidir. Bu şiirde, maddi olduğu kadar manevi zevkleriyle de var olan bir şehir olarak nitelendirilebilir.[1][5]
Dionysos (Bacchus): Şarap ve zevk tanrısıdır. Aniden kopan ve Antonius'un kaçınılmaz felaketine yol açan kaderi sembolize eder.[5]
Ezgiler: Şehrin dört bir yanından duyulan zaferin sesidir. Bir kişinin yaşamının sonunda kutsanan güzel anların, yaşamdaki başarıların bir işaretidir. Buradaki trajik kahraman, bundan sonra sonsuza dek kaybetmiş olarak sayılacak olsa da, kendisi bunun bilincinde hayatındaki zaferleri hatırlar.[5][6]
Gece Yarısı: Şiir, kaderlerini kabul etmeye veya yüzleşmeye tamamen hazırlıksız olduğu için, kişinin hayatının sona ermesine uygun görülen gece yarısında geçer.[5]
Görünmeyen Geçit Töreni: Bu, uğursuz bir mesajın, kaçınılmaz bir sonun ve kötü alametlerin simgesidir. Şiiri bize Plutarhos tarafından aktarılan anlatıyla birleştirir. Bu alay, kahramanın hayatının sonunu işaret ettiği için sevinç ve heyecanın kaybını sembolize eder.[5]
Uyarlamalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Leonard Cohen ve Sharon Robinson bu şiiri "Alexandra Leaving" adlı şarkıları için bu şiirden esinlenirler (, 2001).[7] Kavafis'in teması İskenderiye şehrine itafen yazılıyken, Cohen'in versiyonu Alexandra adında bir kadına yazılmıştır.
Müslüm Gürses'in İstanbul'a Elveda şarkısı Murathan Mungan'ın seçimi üzerine bu şiirden esinlenerek yazılmıştır.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "Κωνσταντίνος Καβάφης 🌿 Απολείπειν ο θεός Αντώνιον 🌿". ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ (Yunanca). 18 Ekim 2015. 4 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ a b Plutarch (1920). "Antony 75.3–4". Plutarch's Lives (İngilizce). 9. Perrin, Bernadotte tarafından çevrildi. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
- ^ "Antony 75.3–4". Plutarch's Lives (Yunanca) – Perseus Project vasıtasıyla.
- ^ "Tanrının Antonius'u Bırkmasıdır". 4 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ a b c d e f g h "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, Κ. Καβάφης (Ανάλυση)". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ a b c d "Κ.Π. Καβάφης, "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον" : Ανάλυση". Stratilio's Cloud (Yunanca). 19 Mayıs 2011. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "The god abandons Antony". Leonard Cohen: The Leonard Cohen Files. 15 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Müslüm Gürses - Aşk Tesadüfleri Sever". 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
Dış bağlantılar(Şablon:Lang-gr)[değiştir | kaynağı değiştir]
- Şiirin Yunanca 9 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Türkçe çevirisi 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("Tanrının Antonius'u Bırakmasıdır" adı altında, Ionna Kuçuradi ve A. Turan Oflazoğlu)