Senem Ayşe

Kahramanmaraş'ın milli mücadele kahramanı.

1919'da Kahramanmaraş'ı Fransızlar'ın işgali üzerine kurulan Kuvayı milliye çetesinde mücadele eden kocasının şehit düşmesi üzerine çetenin başına geçti. Maraş işgali sona erene kadar mücadrele etti.

Yaşamı

1879’da Adıyaman’ın Suvarlı nahiyesine bağlı Körtenli Köyünde doğdu. Babası Haveydi aşiretinden Yusuf Bey, annesi Senem Hanımdır. Hem kardeşi Hasan, hem de kendisi, kendi isimlerinin yanı sıra annelerinin ismiyle, Senem Hasan ve Senem Ayşe olarak anılmıştır. 1886'da, Senem Ayşe 7 yaşında iken, ailesi Maraş’a göç edip Duraklı Mahallesine yerleşti. Senem Ayşe, Maraş'a birlikte göç ettikleri yeğeni Ramazan ile evlendirildi. Bu evlilikten Ökkeş adını verdikleri bir çocukları oldu.

I. Dünya Savaşı sonrasında önce İngilizler Maraş'ı işgal etti, ardından Fransızlar'la anlaşarak yerlerini onlara bıraktılar. 13 Aralık 1919'da Fransızlar Maraş'ı kontrolleri altına aldılar ve işgal komutanı General Queretee komutasında Türk halkına yönelik zulüm başladı. Şehirde bir Türk'ün üzerinde rovelver bulunması halinde sorgulanmaksızın kurşuna dizilmesi, şehirde bir Fransız öldürülecek olursa karşılık olarak iki Türk'ün öldürülmesi gibi uygulamalar getirildi. Tüm bunlar üzerine halk, çetteler oluşturarak direniş hareketine girişti. Kümbet ve Kayabaşı Mahalleleri'nde de çete oluşturuldu. Senem Ayşe'nin kocası Ramazan Bey de bu çetenin reisiydi. Senem Ayşe, mücadelede yaralananlara bakım vererek ve direnişçilere yemek yaparak yardım etti. Mücadelenin ilk haftası içinde kocasının şehit olduğu haberi geldi. Bunun üzerine Senem Ayşe, onun yerine savaşmak istedi. Kocasının kıyafetlerini giyinip onun silahıını alıp fişekliğini kuşanarak Kılıç Ali Paşa'nın karargahına gitti ve ondan silah ve cephane istedi. O'na önce savaşı erkeklere bırakmasını söylese de, Senem Ayşe, Kılıç Ali Paşa'yı ikna etti. Kocasının yerine, 50 kişilik bir çetenin komutasını üstlendi.

Komşusunun evinin düşman cephaneliği olarak kullanıldığını fark edince kendi evini yakıp yangını yan eve sıçratarak cephaneliği havaya uçurdu. Bu olay, Türk direnişçilerinin moralini yükseltirken işgalcileri çok kızdırdı.

Kümbet mezarlığının batısındaki Hemhane Kilisesi'nin işgalciler tarafından Türkler'e ateş açmak için kullanılıyor olması sebebiyle, Senem Ayşe burayı ele geçirmek için çetesiyle harekete geçti. Birkaç çeteci kilisenin çatısındaki işgalci askerlere ateş açıp dikkatlerini dağıtırken diğerleri kiliseye dalıp kontrolü ele geçirdiler.

Senem Ayşe, Maraş'ın kurtuluşuna kadar çetesiyle birlikte mücadeleyi sürdürdü. Düzenli ordu kurulunca düzenli orduya katıldı.

Savaştan sonra, savaş sırasında köye gönderdiği oğlu Ökkrş'i getirip yanan evini onarıp oğluyla birlikte, geçim mücadelesi içinde hayatını sürdürdü. Kocakarı ilacı yapmak ve kırık çıkık tedavisi gibi uğraşlarla geçim sağlamaya çalıştı. Erkek elbisesi giyip, erkek gibi yaşadı. 8 Şubat 1954'te, yoksulluk içinde öldü.