Pingo

pingo

Pingo ya da diğer adıyla hydrolaccolith yüksekliği 70 metre ve çapı 600 metreye kadar ulaşabilen, Arktik ve yarı Arktik bölgesinde bulunan toprak kaplı buz höyüktür. Bir pinponun buzlu yüzey şekilleri vardır. Bu şekiller havanın soğukluğuyla alakasızdır.

Oluşumu

Pingolar sadece donmuş toprak içeren bir ortamda oluşabilir. Bölgedeki çökmüş pingolar, bölgede donmuş toprak olduğunun kanıtıdır. Pingolar genellikle her yıl birkaç santimetre büyür.

Bulunduğu yerler

Kuzeybatı Toprakları'ndaki Mackenzie Nehri'nin üzerinde bulunan Tuktoyaktuk adlı mezra, 1350 pingo ile dünyada pingoların en sık görüldüğü yerdir. Pingo Ulusal Parkı, bu pingolardan sekiz tanesini korumaktadır. Alaska, dünyanın en büyük pingosu olan Kadleroshilik'e ev sahipliği yapar. Bazı eski pingo kalıntıları Norfolk, İngiltere'de bulunabilir. Ayrıca Drenthe ve Groningen illerinde son tahminlere göre 11,000'den fazla pingo bulunmaktadır. Bu sayı Kuzey Asya'da ise 6.000 civarındadır.

Türler

Küçük pingolarda yaygın olarak yuvarlak üstlü pingolar vardır. Büyük pingolarda ise tepedeki buzda kırık vardır. Pingonun çekirdeğindeki buzlar, segregasyon veya sıvı su enjeksiyonu nedeniyle ağır olur. Gerilme kırıkları höyüğün zirvesi için normaldir, ama pingolarda buz genişlemesi nadiren görülür. Pingolar genellikle hidrostatik (kapalı sistem) veya hidrolik (açık sistem) olarak sınıflandırılır. Soydan gelen hidrostatik (kapalı sistem) ve hidrolik (açık sistem) pingolar göl yatakları oluşumu ile bağlantılı olduğunun belirlenmesi yoluyla birbirinden ayırt edilebilir. Yamaçlarda oluşan pingolar, genellikle küçük, düzensiz, şekillidir. Üst kısımlarında kırık vardır. Bu pingolar genellikle alt yüzeydeki hidrolik basınç sonucu oluşur.

Tarihi

Pingo terimi, Arktik botanikçi Alf Erling Porsild tarafından 1938’de Inuvialuit sözcüğünden türetilmiştir. Bu yüzden Tuktoyaktuk’taki pingo onun onuruna Porsild Pingo diye adlandırılmıştır.