Maya tanrılarının ve doğaüstü varlıkların listesi
Maya mitolojisi mitolojik varlıklar[değiştir | kaynağı değiştir]
A[değiştir | kaynağı değiştir]
Acan[değiştir | kaynağı değiştir]
Balché içeceği ile özdeşleşmiş şarap ve sarhoşluk tanrısı.
Acat[değiştir | kaynağı değiştir]
Dövme tanrısı.
Alom[değiştir | kaynağı değiştir]
Gök ve ormanın tanrısı, bir yaratıcı tanrı.
Ah-Muzen-Kabin[değiştir | kaynağı değiştir]
Arıların ve balın tanrısı.
Awilix[değiştir | kaynağı değiştir]
Ay tanrıçası, gecenin kraliçesi.
B[değiştir | kaynağı değiştir]
Bacab[değiştir | kaynağı değiştir]
Yerin ve gök gürültüsünün eski tanrısı.
Baalham[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeraltı dünyasının jaguar tanrısı.[1] Ayrıca insanları ve toplulukları koruyan jaguar tanrılarının herhangi biri.
Bitol[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir gökyüzü tanrısı. İnsanlığı yaratmaya yönelik son iki girişime katılan yaratıcı ve yok edici tanrılardan biri.
Bolon Tzʼakab[değiştir | kaynağı değiştir]
Ah Bolon Dzacab şimşek tanrısı, hasat ve tohumların koruyucusu.
Bolontiku[değiştir | kaynağı değiştir]
Dokuz yeraltı tanrısından oluşan bir grup.
Bolon Yokteʼ[değiştir | kaynağı değiştir]
Chilam Balam Kitaplarında ve Klasik yazıtlarda bahsedilen bilinmeyen işlevlere sahip varlık.
Buluc Chabtan[değiştir | kaynağı değiştir]
Savaş, şiddet, fedakarlık ve kumar tanrısı.
C[değiştir | kaynağı değiştir]
Cabrakan[değiştir | kaynağı değiştir]
Dağların ve depremlerin tanrısı. Vucub Caquix ve Chimalmat'ın oğluydu.
Cacoch[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir yaratıcı tanrı.
Camazotz[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir yarasa, ölüm tanrısı.
Can Tzicnal[değiştir | kaynağı değiştir]
Beyaz renkle ve Muluc yıllarıyla ilişkilendirilen varlık. Itzamna ve Ixchel'in oğlu.
Chaac[değiştir | kaynağı değiştir]
Fırtına ve yağmur tanrısı, Camazotz'un düşmanı ve şimşek baltası kullanıyor.
Chaac Uayab Xoc[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir balık tanrısı ve balıkçıların koruyucu tanrısı.
Chiccan[değiştir | kaynağı değiştir]
Göllerde yaşayan ve içlerindeki sudan yağmur bulutları oluşturan dört Chorti yağmur tanrısından oluşan bir grup.
Cit-Bolon-Tum[değiştir | kaynağı değiştir]
Tıp ve şifa tanrısı.
Chimalmat[değiştir | kaynağı değiştir]
Cabrakan ve Zipacna'nın annesi Vucub Caquix tarafından yapılmış bir dev.
Chin[değiştir | kaynağı değiştir]
Eşcinsel ilişkilerin ana tanrısı
Cizin[değiştir | kaynağı değiştir]
Metnal'da yaşayan bir deprem ve ölüm tanrısı. Sık sık sigara içen dans eden bir insan iskeleti olarak tasvir edilir.
Colel Cab[değiştir | kaynağı değiştir]
Arıların tanrıçası.
Colop U Uichkin[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir tutulma tanrısı.
Coyopa[değiştir | kaynağı değiştir]
Şimşek tanrısı. Cakulha'nın kardeşi.
E[değiştir | kaynağı değiştir]
Ek Chuaj[değiştir | kaynağı değiştir]
savaşçıların ve tüccarların koruyucu tanrısıydı. Omzunun üzerinde bir çanta taşırken tasvir edilmiştir.
G[değiştir | kaynağı değiştir]
GI, GII, GIII[değiştir | kaynağı değiştir]
Palenque krallığının üç koruyucu tanrıları, deniz kabuğundan kulağı olan bir deniz tanrısı, GII bir bebek şimşek tanrısı ve aynı zamanda yedi numaranın koruyucusu olan jaguar ateş tanrısı GIII'den oluşur.
Gukumatz[değiştir | kaynağı değiştir]
Tüylü bir yılan tanrısı ve yaratıcı tanrı. Tüylü yılan tanrısının tasviri, Mezoamerika'nın diğer kültürlerinde mevcuttur.
H[değiştir | kaynağı değiştir]
Hachäkʼyum[değiştir | kaynağı değiştir]
Lacandon'ın koruyucu tanrısı.
Hobnil[değiştir | kaynağı değiştir]
Doğunun Bacabı.
Hozanek[değiştir | kaynağı değiştir]
Güneyin Bacabı.
Hum Hau[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir ölüm ve yeraltı tanrısı.
Hun-Batz[değiştir | kaynağı değiştir]
"Bir Uluyan Maymun", Kahraman İkizler'in iki üvey kardeşinden biri, Uluyan Maymun Tanrılarından biri ve sanatın koruyucusu.
Hun-Came[değiştir | kaynağı değiştir]
Hunahpu'yu öldüren yeraltı dünyasının (Xibalba) efendisi.
Hun-Chowen[değiştir | kaynağı değiştir]
Hero Twins'in iki üvey kardeşinden biri, Uluyan Maymun Tanrılarından biri ve sanatın koruyucusu.
Hun-Hunahpu[değiştir | kaynağı değiştir]
Hero Twins hikâyeside ismi geçen tanrılardan biri
Hunab Ku[değiştir | kaynağı değiştir]
En yüksek Yucatec tanrısı olarak Itzamna ile özdeş "Tek Tanrı"; veya daha soyut bir üst tanrı. * Şu anki araştırmalar, bu 'Maya' sembolünün Maya kökenli olmadığını ve daha ziyade bir Katolik misyoner tarafından tek tanrı kavramını Maya kültürüne daha kolay sokmak için bir icat olduğunu gösteriyor.
Hun-Ahpu[değiştir | kaynağı değiştir]
Hero Twinslerden biri .
Hunahpu-Gutch[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsanlığın yaratılmasına yardım eden on üç yaratıcı tanrıdan biri.
Hunahpu Utiu[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsanlığın yaratılmasına yardım eden on üç yaratıcı tanrıdan biri.
Hun-Ixim[değiştir | kaynağı değiştir]
Mısır (bitki) tanrısı.
Hun-nal-ye[değiştir | kaynağı değiştir]
Klasik Dönem Mısır Tanrısının artık eskimiş bir okuması
Huracan[değiştir | kaynağı değiştir]
Üç yıldırım tanrısından biri olan ve "Gökyüzünün Kalbi" olarak adlandırılan grubun üyesidir.
I[değiştir | kaynağı değiştir]
- Itzamna
- Mısır ve kakaonun, yazının, takvimin ve tıbbın kurucusu. Bir zamanlar Bacabs'ın babası olarak bahsedilmiştir.
- Itzananohkʼu
- Lacandon halkının koruyucu tanrısı.
- Ixchel
- Jaguar ebelik ve tıp tanrıçası.
- Ixmucane
- İnsanlığın yaratılmasına yardım eden on üç yaratıcı tanrıdan biri, Hero Twins'in büyükannesi.
- Ixpiyacoc
- İnsanlığın yaratılmasına yardım eden bir yaratıcı tanrı.
- Ixtab
- İntihar tanrıçası boynunda bir ip ile temsil edildi.
J[değiştir | kaynağı değiştir]
Jacawitz[değiştir | kaynağı değiştir]
Dağ tanrısı.
K[değiştir | kaynağı değiştir]
Kʼawiil (Kawil, Kauil)[değiştir | kaynağı değiştir]
Varlıktan ziyade başlık olarak kullanılır.
K'inich Ahau[değiştir | kaynağı değiştir]
Güneş tanrısı.
Kisin (Cisin)[değiştir | kaynağı değiştir]
En sık tasvir edilen ölüm tanrısı.
Kukulkan[değiştir | kaynağı değiştir]
"Tüylü Yılan". Büyük ölçüde Meksikalı olmasına rağmen, Kukulkan'ın kökenleri Savaş Yılanı olarak bilindiği Klasik Dönemin Maya'sına dayanmaktadır.
M[değiştir | kaynağı değiştir]
Mam[değiştir | kaynağı değiştir]
"Büyükbaba" anlamına gelen ve birçok farklı Maya tanrısına uygulanan bir saygı başlığı.
Maximon[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaramazlık ve bereket tanrısı, daha sonra Aziz Simon'la birleşti ve modern zamanlarda Kutsal Hafta kutlamalarının bir parçası.
N[değiştir | kaynağı değiştir]
Nakon[değiştir | kaynağı değiştir]
Savaş tanrısı. Her dinde diğer tüm savaş tanrılarından daha güçlü olduğu iddia edilen Güçlü bir tanrı.
Nohochacyum[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir yaratıcı-yok edici tanrı.
Q[değiştir | kaynağı değiştir]
Qaholom[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaratıcı tanrıların ikinci setinden biri.
Qʼuqʼumatz[değiştir | kaynağı değiştir]
Tüylü Yılan tanrısı ve yaratıcısı. Tüylü yılan tanrısının tasviri, Mezoamerika'nın diğer kültürlerinde mevcuttur.
S[değiştir | kaynağı değiştir]
Sip[değiştir | kaynağı değiştir]
Yucatec Maya'nın bir av tanrısı, muhtemelen Klasik dönemde geyik kulakları ve boynuzları olan yaşlı bir insana karşılık gelir.[2]
T[değiştir | kaynağı değiştir]
Tepeu[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir gökyüzü tanrısı ve insanlığı yaratmaya yönelik her üç girişimde yer alan yaratıcı tanrılardan biri.
Tohil[değiştir | kaynağı değiştir]
Kʼicheʼ'nin başkenti Qʼumarkaj'da kendisine büyük bir tapınağın dikildiği Kʼiche of'nin koruyucu tanrısı.
V[değiştir | kaynağı değiştir]
Vatanchu[değiştir | kaynağı değiştir]
Postclassic Manche Chʼol'un dağ tanrısı.[3]
Votan[değiştir | kaynağı değiştir]
Efsanevi ata tanrı.
Vucub-Caquix[değiştir | kaynağı değiştir]
Karısı Chimalmat ve oğulları şeytani devler Cabrakan ve Zipacna olan bir kuş.
X[değiştir | kaynağı değiştir]
Xaman Ek[değiştir | kaynağı değiştir]
Yolculuk sırasında yol kenarında ona adaklar sunan gezginlerin ve tüccarların tanrısı.
Xbalanque[değiştir | kaynağı değiştir]
Kahraman veya Savaş İkizlerinden biri ve Hunahpu'nun arkadaşı.
Xcarruchan[değiştir | kaynağı değiştir]
Postclassic Manche Chʼol'un bir dağ tanrısı.[4]
Xmucane ve Xpiayoc[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk insanları yaratmaya yardım eden bir yaratıcı tanrı çifti. Ayrıca Hun Hunahpu ve Vucub Hunahpu'nun ebeveynleridir.
Xquic[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeraltı dünyasının efendilerinden biri olan Xibalba'nın kızıdır.
Y[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaluk[değiştir | kaynağı değiştir]
Baş şimşek tanrısı.
Yopaat[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney Maya bölgesindeki Copán ve Quiriguá'da önemli bir yağmur tanrısı.[5]
Yum Cimil[değiştir | kaynağı değiştir]
Ölüm, hastalık ve yeraltı tanrısı.
Yum Kaax[değiştir | kaynağı değiştir]
Ormanın, vahşi doğanın ve avın tanrısı.
Z[değiştir | kaynağı değiştir]
Zac Cimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Batının Bacabı .
Zipacna[değiştir | kaynağı değiştir]
Yer kabuğunun şeytani bir kişiliği.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Religion-Mayan Gods Deities". www.maya-archaeology.org. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ The Maya and Teotihuacan: Reinterpreting Early Classic Interaction. Austin, Texas: University of Texas Press. 2003. s. 286. ISBN 0-292-70587-5. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015.
- ^ Thompson 1938, p. 594.
- ^ Wanyerka August 2009, p. 182.
- ^ Gutiérrez González 2012, p. 1061.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gutiérrez González, Ma. Eugenia (2012). "Yopaat, un dios maya de la tormenta en Quiriguá" (PDF). Simposio de Investigaciones Arqueológicas en Guatemala (İspanyolca). Guatemala City, Guatemala: Ministerio de Cultura y Deportes, Instituto de Antropología e Historia and Asociación Tikal. XXV (2011): 1061-1073. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014.
- Knowlton, Timothy W., Maya Yaratılış Mitleri: Chilam Balam'ın Sözleri ve Dünyaları . Colorado University Press, Boulder 2010.
- Taube, Karl, Antik Yucatán'ın Başlıca Tanrıları . Dumbarton Oaks, Washington 1992.
- Mark, Joshua, Maya Pantheon: Maya'nın birçok tanrısı . 2012
- Thompson, J. Eric S. (Ekim–Aralık 1938). "Sixteenth and Seventeenth Century Reports on the Chol Mayas". American Anthropologist. New Series. Wiley on behalf of the American Anthropological Association. 40 (4 (Part 1)): 584-604. doi:10.1525/aa.1938.40.4.02a00040.
- Thompson, J. Eric S. Maya Tarih ve Din . Oklahoma Üniversitesi Yayınları, Norman 1970.
- "Classic Maya Political Organization: Epigraphic Evidence of Hierarchical Organization in the Southern Maya Mountains Region of Belize" (PDF). Carbondale, Illinois, US: Southern Illinois University. Ağustos 2009. 5 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2014.
- "Hunab Ku: The FAKE Maya god…". 12 Nisan 2017. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.