Mathmos
Mathmos bir İngiliz şirketi olup aydınlatma ürünleri satışı yapar, en iyi bilinen ürün şirket kurucusu Edward Craven Walker tarafından keşfedilen lav lambasıdır. Şirket merkezi Poole, Dorset'te bulunan fabrikadadır.
Şirket Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Astro lambası veya lav lambası 1963 yılı civarında Edward Craven Walker tarafından icat edilmiştir. Dorset, İngiltere'de bir barda kullanılan yumurta pişirme zamanlayıcısı tasarımından adapte edilmiştir. Edward ve Christine Craven-Walker belirli sayıda dış pazara ürün lisansı verirken Avrupa pazarı için üretimi şirketin orijinal adı olan Crestworth markası altında kendileri yapmıştır.[1] Patent kapsamında lambanın Amerikan pazarında üretimi ve satışı 1966 yılında Lava Simplex International firmasına verilmiştir.[2] Amerikan şirketi Amerika'daki fabrikasını artık kapatmış ve üretime Çin'de devam etmektedir.
Avrupa'da Craven-Walker'ın orijinal lamba tasarımı 1960'lı yılların başından beri devam etmektedir ve halen Pole, Dorset, Birleşik Krallıkta yerleşik Mathmos firması tarafından yapılmaktadır. Mathmos lav lambalarının formülü ilk olarak Craven-Walker tarafından 1960'lı yıllarda geliştirilmiş ve daha sonra da 1990'lı yıllarda yaptığı çalışmalar ile iyileştirilmiştir ve bugün hala kullanılmaktadır.[3]
Mathmos lav lambalarının satış figürleri bir dizi iniş çıkış göstermiştir. 1960 ve 1970'li yıllarda dünya çapında milyonlarca lamba satışı yaptıktan sonra 1990'lı yıllara kadar tekrar canlanamamıştır. 1989 yılında Cressida Granger ve David Mulley, Walker'ın orijinal şirketi olan ve Poole, Dorset'te yerleşik Crestworth'ün işletmesini devir almışlar ve 1992 yılında da adını Mathmos olarak değiştirmişlerdir. Halen lav lambalarının yanında bir dizi değişik aydınlatma unsuru da satmaktadırlar.[4]
Ürünün adı 1968 yapımı Barbarella filminden gelmektedir. Mathmos (veya matmos) Sogo şehrinin altında kaynayan lav gölünden adını almaktadır.
Orijinal lav lambalarının 1990'lı yıllarda yeniden piyasaya çıkartılması ile satışlar ciddi bir artış göstererek, 1989'da 10.000 lamba satışı gerçekleşirken 1999 yılında 800.000 lamba satışı yapılmıştır. Mathmos iki kez Kraliçe İhracat Ödülü ve bir dizi diğer ödüllerin sahibi olmuştur.[5] Edward Craven-Walker şirkette danışman ve şirket direktörü olarak 2000 yılında ölümüne kadar görev yapmıştır.
Modern Mathmos[değiştir | kaynağı değiştir]
1999 yılından bu yana Cressida Granger'in tek başına sahip olduğu Mathmos ürün yelpazesini geliştirirken klasik Mathmos lav lamba çeşitlerini de üretim ve geliştirmesine devam etmektedir.[6] Mathmos yeni ürünleri kendi bünyesinde bulunan Mathmos Tasarım Stüdyosunda geliştirdiği gibi Ross Lovegrove[7] ve El Ultimo Grito gibi bir dizi harici tasarımcıyla da beraber çalışmaktadır.
Yeni ürün gamı içinde değişen bir dizi renkli LED ışıklar ve şarj edilebilir lambalar bulunmaktadır ve bunlardan bazıları tasarım ödülleri almışlardır.[8] Mathmos aynı zamanda Airswitch teknolojisi olarak bilinen yeni ışıklandırma teknolojileri geliştirmiştir. Söz konusu teknoloji ile kullanıcılar, ellerini lamba üzerinde hareket ettirerek ışıkları kapayıp açabilmekte ve ışığı daha parlak veya daha loş hale getirebilmektedirler.[9]
Mathmos aynı zamanda lav lamba ürün yelpazesinde de yenlikler getirmektedir ve 2009 yılında küçük dekoratif mumlarla çalışan ilk lav lambasını piyasaya çıkarmıştır. Smart Astro, ilk renk değiştiren çip ile kontrol edilen lav lambası, 2011 yılında satışa sunulmuştur. Mathmos 2013 yılında 50. yılını kutluyor.[3][10][11]
İş ve pazarlama ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kraliçe İhracat Ödülü 2000 ve 1997[12]
Fast Track 100 (en hızlı büyüyen 3. üretici 1999)[13]
Yell Ödülü en iyi ticari web sitesi 1997[14]
Design Week En İyi Tüketici Web Sitesi 1998
Ürün tasarım ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
“Grito” abajur: Red Dot Ödülü 2006[15]
“Airswitch tc” lamba: Gift Magazin Design Homewares Ödülü 2005
“Aduki” Design Week Onur Ödülü 2003
“Tumbler” aydınlatma: Form 2001 Ödülü, Red Dot Ödülü 2002, Design Week Onur Ödülü 2002
“Fluidium”: Design Week finalist en iyi tüketici ürünü 2001, FX Magazine finalist en iyi aydınlatma ürünü 2000
“Bubble” Aydınlatma: Industrial Design Excellence Award (IDEA) 2001[15]
D&AD Onur Ödülü 2001
Red Dot Ödülü 2001
Light Magazine Dekoratif Aydınlatma Ödülü 2001
Fuar ve tasarım yıllıkları[değiştir | kaynağı değiştir]
Mathmos Klasik Lav Lamba Fuarı 2009, Londra Tasarım Festivali[16]
“Astro” Tasarımİkonları Sergisi, Harrods ve Tasarım Müzesi 2008
“Telstar” Space Age, Museum of Childhood 2007[17]
“bubble, Airswitch tc, aduki ni, grito” tamamı V&A kalıcı koleksiyon 2006[18]
“Airswitch tc” V&A “Touch Me” fuarı, bahar 2005
“Fluidium” “Blobjects and Beyond” San Jose Sanat Müzesi 2005
‘bubble” Büyük Beklentiler Tasarım Konseyi 2003
“Aduki” aydınlatma: Uluslararası Tasarım Yıllığı 2003
“Tumbler” Uluslararası Tasarım Yıllığı 2002
“Bubble” “Skin” Cooper Hewitt Müzesi New York'ta sergi 2001
“bubble” Tasarım Konseyi Sergisi New York 2002, Uluslararası Tasarım Yıllığı 2001
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Melanie Rickey, The material world / Light of our lives 16 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Independent, January 27, 1996
- ^ "The Independent, Melanie Rickey, Saturday, 27 January 1996 The material world / Light of our lives". 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ a b "Lava lamp creators mark 50 years of 1960s icon, BBC News, 30th August, 2013". 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ Miranda Haines, Lava Lamps Keep Firm Floating 14 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", International Herald Tribune, January 22, 1996
- ^ "Mathmos at Southbank Centre, The London Design Festival, September 2013". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ Features, Meet the lady of the (lava) lamps 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Daily Echo, February 2, 2013
- ^ "The Guardian, Space 27th April 2000". 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ Design Week, Miriam Cadji, 30 August 2001, Modern Retro 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Subscription only
- ^ The Guardian, Mil Millington, 1 July 2006
- ^ "Far out, man: world's largest lava lamp, Time Out, 11 September, 2013". 14 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "Wired, Lava Lamp's 50 Years of Gooey Light by Roberto Baldwin, 9th March 2013". 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "The Independent 21 April 1997". 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "Fast Track 100". 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "Marketing Magazine, Derek Scanlon, 16 July 1998 NEW MEDIA: This Is London grabs top prize at Yell Awards". 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ a b "I.D.S.A." 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "London Design Festival". 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "V and A Museum" (PDF). 9 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Kasım 2013.
- ^ "V&A Museum".
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mathmos Official Page1 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mathmos Company History 1 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.