Marie Walewska

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Maria Walewska ya da Kontes Walewska (evlilik öncesi soyadı Łączyńska; Lehçe: Maria Walewska; 7 Aralık 1786 - 11 Aralık 1817) Napolyon Bonapart'ın en bilindik metresi ve imparatorun Polonya davası için önemli bir figür haline gelmiş Leh soylu kadındır.

Erken Yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

Marie Polonya'nın Kiernozia kasabasında soylu fakat maddi anlamda zor durumda olan bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi Eva Zabarowska ve Babası Kont Mathieu Laczynski'dir.

Küçük yaştan itibaren muhafazakar okullarda eğitim gördü. Ailenin en büyük çocuğu olduğundan erkek kardeşlerinin borçlarını ödeyebilmek ve ailesinin geleceğini güvence altına almak için on sekiz yaşındayken, altmış sekiz yaşındaki zengin Athenasius kontu Collona Walewski ile evlendi. Kontdan Antoni Rudolf Bazyli adında bir oğlu oldu. Antoni, genç kontesten çok daha yaşlı olan görümcesi ve yeğenleri tarafından alıkoyuldu.

Napolyon İle Tanışma[değiştir | kaynağı değiştir]

Marie Walewska, Napolyon ile ilk kez 1806'da (Yılbaşı Gecesi olduğu söylenir) Fransız Ordusu Varşova'ya girdiğinde tanıştı. Bu tanışmanın iki versiyonu bulunur. Bazı kişilere göre Marie at arabalarının en önünde ilerleyen imparatora köylü kıyafetlerinin içinde bir buket çiçek vererek onun dikkatini çekmişken; Marie'nin anılarında bu karşılaşmanın Błonie, Jabłonna'da olduğu ve İmparatorun arabası at değiştirirken bir handa Marie ile kısa bir konuşma yaptıkları fakat bir neticeye varmadığı yazar. Fakat her iki ihtimalin sonucunda Fransa İmparatoru, genç Marie'nin sohbetinden ve kendisinden hoşlanmış, onunla düzenli bir şekilde tekrar Varşova'da görüşmek istemişti. Bu dönemde Polonya'nın siyasi hali karmakarışıktı, ülke geçen yüzyılın sonunda haritadan silinmişti ve Polonyalı milliyetçiler, Napolyon'un ülkeyi hayata döndürebileceğini umuyorlardı.

İkisi Kont Stainskaw Potocki'nin Varşova'da düzenlediği bir baloda tekrar bir araya geldiler. Bu sırada İmparatorun yardımcısı General Geraurd Duroc (ayrıca sarayın büyük mareşali) Marie'ye, Napolyon'un yakın çevresine dahil olmasını sıkça tavsiye ediyordu. Sonrasında bir dizi Polonyalı aristokrat, ülkelerinin Rus İmparatorluğu, Prusya Krallığı ve Habsburg Monarşisi'nden bağımsızlığını yeniden kazanma mücadelesinde Marie'nin İmparatorun aklına girerek büyük bir görev üstlenebileceğinde karar kıldılar. Burada Walewska bir nevi Kraliçe Esther misali Napolyon'a kurban olarak sunulmuştu. Genç Kontes anılarında, tamamen vatansever nedenlerle kendisinin Napolyon ile ilişki kurmaya zorlandığını ileri sürdü.

"Fedakarlık tamamlanmıştı. Artık her şey meyvesini vermesiyle, imparatoru ikna ederek amacımıza ulaşmakla ilgiliydi. Ancak bu benim alçaltılmış konumumu mazur gösterebilirdi. Beni teselli eden düşünce buydu. Kötü düşüncelerimin ve ızdırabımın altına girmeme izin verme..."

Jacques Louis David'in tablosu (1748 - 1825
Marie Walewska

Bu yakın ilişki gayri resmi olarak Varşova'nın sosyete çevrelerinde en çok konuşulan haberlerden biri olmasına rağmen ilişki başlangıçta gizli tutuldu. Walewska, başkentin Kraliyet Kalesinde ikamet eden Napolyon'u yalnızca geceleri ziyaret eder ve her sabah gizlice binayı terk ederdi. Napolyon, Doğu Prusya'daki saha karargahına taşındığında ilişki ilerledi. Walewska imparatora orada eşlik etti ve komşu apartmanlara taşındılar. Marie, zamanına göre gayet dindar olduğu için bu ilişki görünürde hala bir sırdı. Genç Kontes, Napolyon'un etrafındaki tanıdıkları veya akrabaları olan memurlar tarafından görülmekten korktuğu için binayı terk etmeyi reddetti.

1809 senesine gelindiğinde Walewska, Napolyon'un ikametgâhı olan Schönbrunn Sarayı yakınlarındaki bir evde yaşadığı Viyana yolculuğu sırasında İmparatora eşlik etti. Marie bu sırada Napolyon'dan hamile kalmıştı ve ikinci oğlu Alexandre Joseph'i doğurmak için Walewic'e, annesinin yanına döndü. Çocuğun imparatorun biyolojik oğlu olduğu herkes tarafından kabul görse de Kont Athenasius tarafından resmen oğlu olarak tanıtıldı ve bu nedenle Collona - Walewski kontlarının adını aldı.

1810'da Napolyon Paris'e döndü. Orada ona Walewska da katılmıştı. Kontes'e Rue de Montmorency'de saray gibi bir konut verildi, 120.000 franklık büyük bir miktar para ve tüm imparatorluk müzelerine giriş izni verildi. Ancak Napolyon ile olan ilişkisi sona erdi. İmparator Joséphine de Beauharnais'den boşanmayı ve bunun yerine Avusturya İmparatoru'nun kızı Marie Louise (Parma düşesi) ile stratejik bir evlilik planladı. Walewska ile ilişkisini sürdürmek, bu politik amaca ulaşmak için uygunsuz görünüyordu. Yine de Walewska'nın ve oğlunun geleceği, Napoli Krallığı'nda büyük arazi mülklerinin verilmesiyle güvence altına alındı.

Her ne kadar Marie, Napolyon ile sırf Polonya'nın istikbali için birlikteliğe başladığını yazsa da, Napolyon onunla ilişkisini bitirdikten sonra bile Elba'daki sürgün günlerinde imparatoru ziyaret etmesi ve ona maddi olarak destek olmaya çalışması, ayrıca gündemdeki skandallardan ona bahsetmemesi çoğu kişiye Marie'nin Napolyon'a gönülden de bağlılığı olduğunu düşündürüyor. Ki Walewska'nın imparator onu terk etmeden önce ona içinde kendi saçından bir tutam bulunan cam bir kolye armağan ettiği bilinir. İçindeyse şu not yazmaktadır: Beni sevmeyi bıraktığında, seni hala sevdiğimi unutma...

Napolyon'un Gayri Meşru Oğlu[değiştir | kaynağı değiştir]

Her ne kadar Athanasius, Kont Alexandre Walewski'yi kendi oğlu olarak kabul etse de birçok tarihçi onun Napolyon Bonapart'ın öz oğlu olduğuna inanıyor. Bu konu üzerine dna çalışmaları Alexandre'nin Bonapart Hanedanı'nın genetik erkek hattına üyeliğini gösterdi.

Alexandre Florian Joseph

Marie ve Napolyon'un oğlu Alexandre sonraki yıllarda başarılı bir politikacı olarak kuzeni III. Napolyon'un yönetimi altındaki imparatorlukta Fransa Dışişleri Bakanlığı yaptı. Ayrıca Osmanlı - Rus çekişmesinin önemli adımlarından biri olan Paris Antlaşması (1856)'da da Fransa adına kongre başkanlığı yaptı.

Sonraki Yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

1812'de Marie, Kont Collona-Walewski'den boşandı. Boşanma sürecini kolaylaştırmak için erkek kardeşinin onu evliliğe zorladığını itiraf etti. Marie, anılarında Athenasius ile evlenmek seçimini annesinin etkilediğini belirtmesine rağmen bunun gerçek olup olmadığı belirsizliğini koruyor. Marie ve oğlu boşanma sonrasında Kont Walewski ağır borçlu olmasına rağmen mülklerinin yarısına sahip oldular.

1816'da Marie, uzun süredir hayranı ve sevgilisi olan (ayrıca Napolyon'un uzaktan kuzeni) Philippe Antoine d'Ornano ile evlendi. 1817'de Marie, Konta Rudolph Augustus'u doğurdu ve kısa bir süre sonra otuz yaşındayken böbrek yetmezliği nedeniyle Paris'te öldü. Ölümünden önce ilk kocası Athaneus'a masumluğunu kanıtlamaya hitaben yazdığı (ki kocası o zamana kadar ölmüştü) anılarını tamamladı. Polonyalı akrabalarının talebi üzerine cenazesi Paris'teki Pére Lachaise Mezarlığında çıkarılarak Kiernozia'daki aile mahzenine taşındı. Fakat Marie'nin kalbi çıkartılarak D'ornano aile Mezarlığı'nda kalması sağlandı.

Filmde Marie Walewska[değiştir | kaynağı değiştir]

Walewska'nın hikâyesi aynı zamanda Marie Walewska olarak da bilinen 1937 yapımı Conquest (film, 1937) filminde anlatıldı. Greta Garbo Marie Walewska'yı, Charles Boyer ise Napolyon'u oynadı. Boyer ve sanat yönetmeni Cedric Gibbons, film için Akademi Ödüllerine aday gösterildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • d'Ornano, Antoine 'Marie Walewska, "l'ėpouse polonaise de Napolėon"', Paris 1937.
  • Masson, Frederic "Marie Walewska", E. Guillaume, Paris 1897.