Ludwig Windthorst

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ludwig Windthorst
Alman Merkez Partisi genel başkanı
Görev süresi
26 Mayıs 1874 - 14 Mart 1891
Yerine geldiği Hermann von Mallinckrodt
Yerine gelen Franz von Ballestrem
Reichstag üyesi
Görev süresi
21 Mart 1871 - 14 Mart 1891
Seçim bölgesi Hannover
Kişisel bilgiler
Doğum 17 Ocak 1812(1812-01-17)
Ostercappeln, Ems-Supérieur, Birinci Fransız İmparatorluğu
Ölüm 14 Mart 1891 (79 yaşında)
Berlin, Prusya, Alman İmparatorluğu
Partisi Alman Merkez Partisi
Evlilik(ler)
Julie Engelen
(e. 1838; ö. 1891)
Çocuk(lar) 4

Ludwig Joseph Ferdinand Gustav Windthorst, (17 Ocak 1812 – 14 Mart 1891) Alman Merkez Partisi'nin lideri ve Almanya'nın Prusya önderliğinde birleşmesi ve Kulturkampf sırasında Şansölye Otto von Bismarck'ın en önemli muhalifi olan siyasetçiydi. Tarihçi Margaret L. Anderson onun "İmparatorluk Almanyası'nın en büyük parlamenteri" olduğunu ve "parti mekanizmasını kullanması ve kitlelerle ilişkisi bakımından" İrlandalı Daniel O'Connell ve Charles Stewart Parnell ile kıyaslanabileceğini iddia etmiştir.

Windthorst, Protestan Hannover Krallığı'nda 1848 ve 1849 devrim yıllarında siyasete girdi. Hannover'in bağımsızlığını destekledi ve monarşizme sadık kaldı. Windthorst liberal olmamasına rağmen kralın gerici politikalarına karşı çıkışı, bağımsız yargıya ve sanık haklarına verdiği güçlü desteği birçok kişi tarafından takdir edildi. 1851 ve 1862 yıllarında adalet bakanı olarak görev yaptı.

Prusya Krallığı, Hannover'i topraklarına katıp 1871'de Alman İmparatorluğu'nu kurduğunda Windthorst tamamı Katolik olan Merkez Partisi'nin yeni lideri oldu. Üçte biri Katolik olan yeni ülkede Katolik oyların %80'inden fazlasını kazandı. Bismarck'ın Katolikler, Hannoverli Guelfolar, Polonyalılar, Danimarkalılar ve Alsaslılar gibi azınlıklara yönelik tacizlerine karşı çıktı. Siyasi hakların temeli olarak doğal hukuku savundu. Muhalefet sanatını mükemmelleştirerek çoğunluk kazanabilecek ittifaklar kurdu.

Windthorst 1870'lerde, papalığın kontrolünü yok etmek amacıyla Prusya'daki Katolik Kilisesi'ne zulmeden Bismarck'ın Kulturkampf politikalarının şiddetli bir düşmanı oldu. Windthorst ve Papa XIII. Leo'nun uzun süren baskılarıyla Bismarck, bu politikalarından vazgeçti.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ludwig Joseph Ferdinand Gustav Windthorst, 17 Ocak 1812'de Ostercappeln'deki Caldenhof malikanesinde doğdu ve üç gün sonra aynı şehirdeki Aziz Lambertus Katolik Kilisesi'nde vaftiz edildi.[1] Annesi avukat volan Franz Joseph Benedikt Windthorst (1774–1822) ve annesi ise Klara Antoinette Josephine (1787–1859) idi. Windthorst, Protestan eyalet Hannover'de geleneksel Katolikliğin hakim olduğu bir ailede büyüdü. Katolik Kilisesi'nin bir ferdi olarak, yüksek devlet makamlarına erişimi fiilen çok zor olan bir kişiydi. Ailenin tek erkek çocuğu olan Windthorst, kısa boyu ve nispeten büyük kafaya sahipti. Babası Franz'ı on yaşındayken kaybetti. Annesi Klara, oğluna uygun bir eğitim sağlamayı başardı.

Osnabrück'te vakıf okulu olan Gymnasium Carolinum’da eğitim gördü ve Abitur sınavlarını başarıyla geçerek 1830'dan itibaren Göttingen ve Heidelberg üniversitelerinde hukuk eğitimi aldı.[2] Vormärz döneminde liberalizmin yükselişinden, 1832 yılındaki Hambach Festivali'nden ve Katolik teolog Georg Hermes'ten etkilenen Windthorst, Katolik mezhebini özgürlük, sivil haklar ve ulusal birlik idealleriyle uyumlu hale getirmeye çalıştı.

29 Mayıs 1838'de kendisinden altı yaş büyük Julie Engelen ile Oedingberge'de evlendi. Bu evlilikten iki kız (Maria 1841–1933; Anna 1843–1867) ve iki erkek (Julius 1843–1872; Eduard 1846–1860) olmak üzere dört çocuğu oldu. 1842 yılında Osnabrück'teki Katolik Konsili'nin başkanlığına atandı. Osnabrück şövalyeliği onu sendika başkanı seçti. 1848 gibi erken bir tarihte, Hannover Krallığı'nın en yüksek mahkemesi olan Celle'deki Yüksek Temyiz Mahkemesi'nde hâkim oldu.[3]

Hannover'deki siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Windthorst, Merkez Partisi'nin bazı Reichstag üyeleriyle birlikte 1889 yılında. Windthorst oturanlardan soldan ikincisidir.

Çalışkanlığı ve hırsının yanı sıra yeni durumlara uyum sağlama yeteneği, hızlı kavrayışı ve büyük hukuk yeteneği sayesinde Windthorst, eğitiminin ardından hızla üst düzey görevlere yükseldi. Katoliklerin Hannover'de kendilerini kabul ettirmiş olmaları da yükselişine yardımcı oldu. Katolikler 1837'deki anayasal çatışma sırasında Hannover kraliyet ailesine sadık kaldılar. 1848–1849 Alman devrimleri Hannover'e ulaştığında, Kral Ernest Augustus tavizler vererek devrimin önünü kesmeye çalıştı. Daha liberal bir siyasi dönüşün arka planında, devrimden proleter kitlelerin patlaması olarak korkan Windthorst, 1849'da Osnabrück yakınlarındaki Iburg'dan "Groß- und echt-deutsche Partei" (Büyük ve Gerçek Alman Partisi) adına Hannover Krallığı Temsilciler Meclisi'ne seçildi ve 1851'de başkanı oldu. 1848'de Frankfurt Meclisi'ne seçilme girişimi üç seçim bölgesinde başarısız oldu. Birinde kurayla, diğerinde ise iki oy farkla kaybetti. 1851'den 1853'e ve 1862'den 1865'e kadar Adalet Bakanı olarak görev yaptı ve Avusturya yanlısı politikalar lehine kampanya yürüttü. Görevde bulunduğu süre boyunca yargıda çığır açan reformlar gerçekleştirdi. Hannover Krallığı'nın ilk Katolik bakanı, 1851'de bir süre, 1849'dan 1855'e kadar Iburg bölgesi için ve 1855'ten 1856'ya ve 1863'ten 1866'ya kadar Papenburg kasabası için başkanlık ettiği İkinci Hannover Meclisi'nin bir üyesiydi. 1857 yılında Papenburg şehri tarafından yeniden seçilmesi eyalet tarafından reddedildi. Milletvekilliği ve bakanlık görevlerinin yanı sıra avukat olarak da çalışan Windthorst, 1865 yılında Celle'de kraliyet avukatı oldu.

Prusyalı Bismarck daha 1850'lerde Hannoverli Windthorst'un siyasi bir rakip olduğunu fark etti. Ona göre Windthorst, Prusya'nın antitezi olarak gördüğü Katolik-ultramontan, liberal, demokratik, federalist ve Avusturya'nın dostu olan pek çok şeyi temsil ediyordu. Bismarck, Hannover Kralı V. George üzerinde baskı kurdu ve Windthorst'un 1851'den 1853'e kadar içinde yer aldığı liberal-demokratik kabineyi görevden alması için kralı ikna etti. Bismarck'ı tatmin edecek şekilde, Windthorst'un görevden alınmasını polis devleti yöntemlerinin kullanıldığı bir tepki dönemi izledi. Sonunda Windthorst'un İkinci Meclis'te yer almasına izin verilmedi. Windthorst, Bismarck'ın Hannover siyasetine yaptığı bu müdahaleyi unutmadı. Yıllar sonra bile 1850'lerin sonundaki keyfi politikalardan kısmen Bismarck'ı sorumlu tutuyordu.

Hannover kralı ile Windthorst arasındaki ilişki bu dönemden itibaren hep gergin olsa da -kral onu monarşik prensiplere karşı çalışan sinsi, Cizvit ve liberal bir politikacı olarak görüyordu- V. George yine de Windthorst'un milliyetçi duygularına ve Prusya ile Avusturya'nın çıkarları arasında bağımsız politikalar izleme isteğine ikna olmuştu. Almanya'daki durum giderek Prusya lehine değişirken, Bismarck'ın politikalarına karşı kendini savunabilmek umuduyla 1862'de Windthorst'u bir kez daha Adalet Bakanı olarak atadı. Ancak Windthorst liberal reformlar getirince V. George 1865'te ona olan güvenini ikinci kez geri çekti. Windthorst görevden alınması nedeniyle öfkeliydi. Krala ve yeni hükûmete Prusya'ya karşı kendilerini savunabilecekleri konusunda güvenmiyordu.

Kuzey Almanya Konfederasyonu'nda[değiştir | kaynağı değiştir]

1880 yılı civarında Heinrich Johann Sinkel tarafından yapılan yağlıboya tablosu.

1866 yazında Alman Konfederasyonu, Prusya ve müttefiklerine karşı savaştı. Galip gelen Prusya, Hannover Krallığı da dahil olmak üzere birçok rakibini ilhak etti. Windthorst bunu siyasi ve kişisel bir talihsizlik olarak değerlendirdi. Onun gözünde karar veren hukuk değil güçtü. Hannover'in ilhakından sonra Windthorst, diğer pek çok Hannoverli siyasetçinin aksine, özel hayatına çekilmedi. Ağustos 1867'den itibaren Kuzey Almanya Konfederasyonu meclisinde Meppen-Aschendorf-Hümmling-Bentheim-Lingen seçim bölgesi ve ölümüne kadar Prusya Temsilciler Meclisi'nde Meppen-Aschendorf-Hümmling seçim bölgesi milletvekili olarak görev yaptı. Ayrıca Prusya tarafından tahttan indirilen Kral V. George'un hukuk danışmanı ve temsilcisi olarak çalıştı.

Windthorst, Reichstag'da, Hermann von Mallinckrodt dışında tek Katolik olan Federal-Devlet-Anayasa Derneği'ne katıldı. Dernek federalistti ve Bismarck ile liberallere muhalefet ediyordu. Bununla birlikte, birçok noktada liberallerle işbirliği yapabildi. Windthorst bağımsız bir parlamento oluşturmak için çabaladı ve parlamenter maaşları lehinde konuştu. Katolik Kilisesi'nin çıkarlarını da savundu.

Bismarck'a muhalefet[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulturkampf sırasında Windthorst'u Bismarck ve Papa ile birlikte karikatürize eden Kladderadatsch dergisi. (1878)

Windthorst'un 1871'de kurulan Alman İmparatorluğu'na karşı büyük bir güvensizliği vardı. Savaşlarla kurulmuş olan bu devletin yine savaşlarla sona ereceğine inanıyordu. Merkez Parti kurulduğunda, kısmen eski Hannover Kralı V. George'a olan bağlılığıyla yeni partiyi suçlayabileceğinden korktuğu için başlangıçta partiye yanaşmadı. Ancak Ocak 1871'de partiye katıldı. Bununla birlikte, Lutherci olarak Merkez'e sadece misafir üye olarak katılan ve Reichstag seçimleri sırasında Hannover'de her zaman Merkez ile seçim ittifaklarına giren Alman-Hannover Partisi'nin meclis temsilcileriyle yakın temasını sürdürmeye devam etti.

Windthorst, bugünkü Emsland ve Bentheim bölgelerini kapsayan Meppen-Lingen-Bentheim seçim bölgesi için aday olarak 1871'den 1891'deki ölümüne kadar sekiz kez Alman Reichstag'ına seçildi. Reichstag ve Prusya Temsilciler Meclisi üyesi olarak, özellikle Bismarck'ın Katolik Kilisesi'nin etkisine karşı yürüttüğü Kulturkampf’ta son derece yetenekli bir hatip olarak adını duyurdu. Resmî olarak bir meclis partisi makamında bulunmadan Merkez Parti'nin ve Alman Katolikliğinin önde gelen temsilcisi haline geldi. Hermann von Mallinckrodt'un 1874'te ölümünden sonra Windthorst, Alman Merkez Partisi'nin lideri oldu ve ölümüne kadar bu ünvanını korudu. Bismarck'ın meclisteki en büyük rakibi olarak kabul edildi. Bu nedenle Bismarck, Windthorst'un Emsland'da seçilmesini çeşitli önlemlerle, örneğin basın kuruluşlarını gizlice teşvik ederek, defalarca engellemeye veya önlemeye çalıştı.

Windthorst Kulturkampf sırasında, okul sistemi için dini bir temel ve Yahudiler ile Polonyalıların hakları da dahil olmak üzere tüm azınlıklar için eşit haklar lehine sert kampanyalar yürüttü. Aynı nedenle Anti-Sosyalist Yasa’ya da karşı çıkmasına rağmen din karşıtı politikaları nedeniyle Sosyalistlere karşı da mücadele etti.

Kulturkampf yıllarında iki siyasetçi arasında onlarca yıldır süregelen husumet açıkça ortaya çıktı. Bismarck, Windthorst'u Reich’ın düşmanı olarak görüyor ve onun Guelfolar, Sosyal Demokratlar, Polonyalılar ve Alsace-Lorraine gibi bu iftirayla yaftalanan diğer partilerle işbirliği içinde olduğunu iddia ediyordu.[4] 1885'te bir mektupta "Windthorst ve onun İmparatorluk karşıtı komplolarından" şikayet ediyordu.[5] Milletvekili Christoph von Tiedemann ve tarihçi Heinrich von Sybel ile 25 Ocak 1875'te Berlin'de yaptığı bir konuşmada Bismarck şöyle demişti: "Ama nefret de aşk kadar büyük bir yaşam güdüsüdür. Hayatım iki şey tarafından sürdürülüyor ve süsleniyor: karım ve Windthorst. Biri aşk için orada, diğeri nefret için."[6] Windthorst'un Bismarck için işgal ettiği bu tuhaf konum, Bismarck'ın tarafındaki çatışmanın çoğu zaman nesnel düzeyden çıktığını ortaya koymaktadır.

Windthorst, genel dünya görüşünün yanı sıra neredeyse tüm bireysel konularda kendisini Bismarck'ın politikalarının bir karşıtı olarak konumlandırdı. Windthorst'u şansölyeye karşı durmaya iten şey, devletin ve Bismarck'ın her şeye muktedir olmasıydı. Bismarck'ın politikası sınır çizmeye yönelikti; ayrılıkları ya kendi çıkarları için kullanır ya da onlara karşı savaşırdı. Öte yandan Windthorst farklı pozisyonlar aldı ve Merkez Parti için merkezi bir kimlik figürü haline geldi. Sadece bir Katolik değil, aynı zamanda bir federalist, bir anayasacı ve sadık bir parlamenterdi.

Windthorst birçok Almanya'daki birçok Katolik derneğinin üyesi ve kurucusuydu. Özellikle Hannover'deki AV Gothia ile yakın temas halindeydi.[7] Ölümünden kısa bir süre önce, Alman İmparatorluğu'ndaki en önemli Katolik kitle örgütü haline gelen ve 1933'ten sonra Nasyonal Sosyalistler tarafından yasaklanan Volksverein für das katholische Deutschland'ın da (Katolik Almanya için Halk Derneği) kurulmasına öncülük etmişti.

Vefatı ve hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]

Vilma Lwoff-Parlaghy'nin Windthorst'u ölüm döşeğindeyken tasvir eden bir karekalem çalışması.

Windthorst, 14 Mart 1891'de Berlin'de zatürreden öldü. İki gün önce Kayzer II. Wilhelm kendisini ölüm döşeğinde ziyaret etti. Hannover'deki Marienkirche'ye gömüldü. Kilise, II. Dünya Savaşı sırasında Temmuz 1943–Mart 1945 arasında gerçekleşen bombalama saldırıları nedeniyle tahrip olmuş, ancak mezarı korunmuş ve 1953/4'te yeniden inşa edilmiştir. Cenazesi, Almanya'nın neredeyse tüm yönetici prenslerinin katıldığı, halkın saygısının en dikkat çekici gösterisiydi ve yirmi yıllık aralıksız mücadeleden sonra partisini yükselttiği konumun çarpıcı bir işaretiydi.[2]

Tarihçi Golo Mann'a göre Windthorst, Alman parlamento liderlerinin en büyüklerinden biriydi. Hazırcevaplık konusunda kimse onunla boy ölçüşemezdi. Hayatının neredeyse tamamının muhalefette geçmesi ve bir yönetici olarak yeteneklerini gösterme fırsatı bulamaması talihsizliği olarak nitelendirilmiştir.

Windthorst'un adı birçok sokağa, okula, kasabaya ve kiliseye verilirken hatırasına birçok anıt dikilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Taufeintrag 5 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. auf der Internetseite Matricula Online 28 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., aufgerufen am 10 Mayıs 2022.
  2. ^ a b Headlam 1911, s. 716.
  3. ^ Volker Ullrich: Die Kleine Exzellenz 22 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Porträt über Ludwig Windthorst. In: Die Zeit, 12 Ocak 2012, S. 16.
  4. ^ Heinrich August Winkler: Der lange Weg nach Westen, Bd. 1: Deutsche Geschichte vom Ende des Alten Reiches bis zum Untergang der Weimarer Republik. C.H. Beck, München 2000, S. 223.
  5. ^ Otto von Bismarck: Gesammelte Werke – Neue Friedrichsruher Ausgabe. Abteilung III, Bd. 6, Bearb. v. Ulrich Lappenküper. Schöningh, Paderborn 2011, ISBN 978-3-506-77171-1, S. 472.
  6. ^ Zit. nach Otto Pflanze: Bismarck. Der Reichsgründer. München 1997, S. 753.
  7. ^ Akademischer Verein Gothia (Hrsg.): Zur Erinnerung an das Fünfzigjährige Bestehen 1876 bis 1926. Bearb. v. Leonhard Hentzen, Eduard Endler und Hermann Sarrazin. Selbstverlag, Hannover 1926, S. 17.

Ek okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Anderson, Margaret Lavinia (1981). Windthorst: A Political Biography. Oxford New York: Clarendon Press Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822578-2. OCLC 7197184. 
  • Anderson, Margaret Lavinia. Practicing Democracy: Elections and Political Culture in Imperial Germany (2000) excerpt and text search
  • Bennette, Rebecca Ayako. Fighting for the Soul of Germany: The Catholic Struggle for Inclusion After Unification (Harvard University Press; 2012)
  • Blackbourn, David. "The Political Alignment of the Centre Party in Wilhelmine Germany: A Study of the Party's Emergence in Nineteenth-Century Württemberg," Historical Journal Vol. 18, No. 4 (Dec., 1975), pp. 821–850 in JSTOR
  • Cary, Noel D. Path to Christian Democracy: German Catholics & the Party System from Windthorst to Adenauer (1996)
  • Evans, Ellen Lovell. The German Center Party 1870-1933: A Study in Political Catholicism (1981)
  • Ross, Ronald J. "Critic of the Bismarckian Constitution: Ludwig Windthorst and the Relationship Between Church and State in Imperial Germany," Journal of Church & State (1979) 21#3 pp 483–506. online
  • Zeender, John. "Ludwig Windthorst, 1812-1891," History (1992) 77#290 pp 237–54 online
  • Zeender, John K. "The German Center Party, 1890-1906." Transactions of the American Philosophical Society (1976) 66#1 pp 1–125.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwig_Windthorst&oldid=32639911" sayfasından alınmıştır