Litvanya Milliyetçi Birliği

Litvanya Milliyetçi Birliği
*Lietuvių tautininkų sąjunga*
Litvanya Milliyetçi Birliği; Lietuvių tautininkų sąjunga
Kısaltma	LTS
Liderler	Antanas Smetona; Augustinas Voldemaras
Başkan	Vincas Krėvė-Mickevičius; (19 Ağustos 1924 – 29 Haziran 1925); Antanas Smetona; (29 Haziran 1925 – 26 Aralık 1926); Liudas Noreika; (26 Aralık 1926 – 4 Ağustos 1927); Vincas Matulaitis; (4 Ağustos 1927 – 1 Ekim 1927); Aleksandras Žilinskas; (5 Ekim 1927 – 1 Şubat 1928); Liudas Noreika; (1 Şubat 1928 – 30 Mayıs 1928); Vytautas Vileišis; (30 Mayıs 1928 – 2 Ekim 1929); Jonas Lapėnas; (2 Ekim 1929 – 1 Haziran 1931); Juozas Tūbelis; (1 Haziran 1931 – 5 Ocak 1939); Vladas Mironas; (5 Ocak 1939 – 2 Aralık 1939); Domas Cesevičius; (2 Aralık 1939 – 19 Haziran 1940)
Kuruluş tarihi	Ağustos 1924
Kapanış tarihi	Haziran 1940
Birleşme	•Ulusal İlerleme Partisi; •Litvanya Çiftçiler Birliği
Ardılı	•Litvanya Aktivist Cephesi; •Litvanya Milliyetçi ve Cumhuriyetçi Birliği
Merkez	Vilnius
Gazete(ler)	•Lietuvis (1924–28); •Lietuvos aidas (1928–40); •Vairas (1929–40); •Mūsų kraštas (1930–33)
Gençlik kolu	Genç Litvanya
Paramiliter kolu	Demir Kurt
İdeoloji	Otoriteryenizm; Litvanya milliyetçiliği; Millî muhafazakârlık; Sosyal muhafazakarlık; Faşist korporatizm; Sağ popülizm; Antikomünizm; Antisemitizm
Siyasi pozisyon	1924–1930'lar: Sağcılık ve aşırı sağ; 1930'lar–1940: Aşırı sağa[›]
Dini	Katolik Hristiyanlık
Uluslararası üyelik	Faşist Enternasyonel
Resmî renkler	Altunî ve mavi
Seimas (1936)	42 / 49
Parti bayrağı
	Litvanya
	^ a: 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı.

Litvanya Milliyetçi Birliği (Litvanca: Lietuvių tautininkų sąjunga veya LTS), Milliyetçiler (Litvanca: Tautininkai), 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti (2017'den beri Litvanya Milliyetçileri ve Cumhuriyetçiler Birliği olarak biliniyor) 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Parti, 17-19 Ağustos 1924'te Šiauliai'de düzenlenen bir konferans sırasında , Ulusal İlerleme Partisi (1916'da kuruldu) ve Litvanya Çiftçi Derneği'nin (1919'da kuruldu) birleşmesi olarak kuruldu. Parti halk desteğinden yararlanamadı ve Mayıs 1926'da yapılan parlamento seçimlerinde 85 sandalyeden yalnızca 3'ü kazandı. Bununla birlikte, liderleri Antanas Smetona ve Augustinas Voldemaras popüler ve etkili halk figürleriydi. Parti muhafazakâr ve milliyetçiydi; güçlü bir orduya ve güçlü bir lidere duyulan ihtiyacı vurguladı.

Aralık 1926 darbesi sırasında, ordu demokratik olarak seçilmiş hükûmeti görevden aldı ve Smetona'yı Litvanya'nın yeni cumhurbaşkanı ve Voldemaras'ı yeni başbakanı olmaya davet etti. Milliyetçiler ve Litvanyalı Hristiyan Demokratlar yeni bir hükûmet kurdular. Hristiyan Demokratlar geçici bir önlem olarak darbeyi kabul ve yeni seçimlerin yapılmasını istedi ancak iki taraf arasındaki ilişki zamanla gerginleşti. Nisan 1927'de Smetona meclisi feshetti ve Hristiyan Demokratlar mayıs ayında hükûmetten istifa etti. Seimas'a yeni seçimler 1936'ya kadar yapılmadı. Milliyetçiler, Almanların Klaipėda Bölgesi ile ilgili ültimatomunun LTS'yi, muhalefetin iki üyesini Bakanlar Konseyi'ne kabul etmeye zorlaması sonrasında siyasi krize kadar hükûmetteki tek parti olarak kaldılar.

Voldemaras, Milliyetçilerin paramiliter kanadı olarak Demir Kurt'u (Geležinis Vilkas) kurdu. Eylül 1929'da Smetona, Voldemaras'ı başbakanlıktan aldı ve yerine kayınbiraderi Juozas Tūbelis'i atadı.^[5] 1928 ve 1938 anayasaları ile bir başkanlık diktatörlüğü kurdu. Siyasi muhalefet bastırıldı. Haziran 1936 seçimine hazırlık olarak, diğer siyasi partiler yasaklandı ve LTS Litvanya'daki tek yasal parti oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı .

Parti tarafından yayınlanan başlıca süreli yayınlar arasında Lietuvis (1924–28), Lietuvos aidas (1928–40), Mūsų kraštas (1930–33) ve Vairas (1914–40) yer aldı.

Başkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin genel başkanları:

Vincas Krėvė-Mickevičius (19 Ağustos 1924 - 29 Haziran 1925)
Antanas Smetona (29 Haziran 1925 - 26 Aralık 1926)
Liudas Noreika (26 Aralık 1926 - 4 Ağustos 1927)
Vincas Matulaitis (4 Ağustos 1927 - 1 Ekim 1927)
Aleksandras Žilinskas (5 Ekim 1927 - 1 Şubat 1928)
Liudas Noreika (1 Şubat 1928 - 30 Mayıs 1928)
Vytautas Vileišis (30 Mayıs 1928 - 2 Ekim 1929)
Jonas Lapėnas (2 Ekim 1929 - 1 Haziran 1931)
Juozas Tūbelis (1 Haziran 1931 - 5 Ocak 1939)
Vladas Mironas (5 Ocak 1939 - 2 Aralık 1939)
Domas Cesevičius (2 Aralık 1939 - 19 Haziran 1940)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Sužiedėlis, Simas, (Ed.) (1970–1978). "Lietuvos aidas". Encyclopedia Lituanica. III. Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. ss. 340-341. LCC 74-114275.
^ Kamuntavičius, Rūstis; Vaida Kamuntavičienė; Remigijus Civinskas; Kastytis Antanaitis (2001). Lietuvos istorija 11–12 klasėms (Litvanca). Vilnius: Vaga. ss. 396-397. ISBN 5-415-01502-7.
^ Urbonas, Vytas (2002). Lietuvos žurnalistikos istorija (Litvanca) (2. bas.). Klaipėda: Klaipėdos universiteto leidykla. s. 160. ISBN 9955-456-49-3.
^ Kamuntavičius, Rūstis; Vaida Kamuntavičienė; Remigijus Civinskas; Kastytis Antanaitis (2001). Lietuvos istorija 11–12 klasėms (Litvanca). Vilnius: Vaga. ss. 385-386. ISBN 5-415-01502-7.
^ ^a ^b Berend, Iván T. (1998), Decades of Crisis: Central and Eastern Europe Before World War II, University of California Press, s. 134
^ Hiden, John and Salmon, Patrick; The Baltic Nations and Europe: Estonia, Latvia and Lithuania in the Twentieth Century; p. 56 0582082463
^ Eidintas 2015, s. 149
^ Griffin, Roger. The Nature of Fascism St. Martin's Press, New York. 1991, page 121
^ Tamošaitis, Mindaugas (27 Mayıs 2019) [2008]. "Lietuvių tautininkų ir respublikonų sąjunga". Visuotinė lietuvių enciklopedija (Litvanca). Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.

Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "kamun" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)

[el-1] Sužiedėlis, Simas, (Ed.) (1970–1978). "Lietuvos aidas". Encyclopedia Lituanica. III. Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. ss. 340-341. LCC 74-114275.

[kamun-2] Kamuntavičius, Rūstis; Vaida Kamuntavičienė; Remigijus Civinskas; Kastytis Antanaitis (2001). Lietuvos istorija 11–12 klasėms (Litvanca). Vilnius: Vaga. ss. 396-397. ISBN 5-415-01502-7.

[urbon-3] Urbonas, Vytas (2002). Lietuvos žurnalistikos istorija (Litvanca) (2. bas.). Klaipėda: Klaipėdos universiteto leidykla. s. 160. ISBN 9955-456-49-3.

[ist-4] Kamuntavičius, Rūstis; Vaida Kamuntavičienė; Remigijus Civinskas; Kastytis Antanaitis (2001). Lietuvos istorija 11–12 klasėms (Litvanca). Vilnius: Vaga. ss. 385-386. ISBN 5-415-01502-7.

[Berend_1998_134-5] Berend, Iván T. (1998), Decades of Crisis: Central and Eastern Europe Before World War II, University of California Press, s. 134

[6] Hiden, John and Salmon, Patrick; The Baltic Nations and Europe: Estonia, Latvia and Lithuania in the Twentieth Century; p. 56 0582082463

[7] Eidintas 2015, s. 149

[Griffin-8] Griffin, Roger. The Nature of Fascism St. Martin's Press, New York. 1991, page 121

[tamos-9] Tamošaitis, Mindaugas (27 Mayıs 2019) [2008]. "Lietuvių tautininkų ir respublikonų sąjunga". Visuotinė lietuvių enciklopedija (Litvanca). Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]