Letraset

Bir rakip firma tarafından yapılan benzer bir ürünün yanında Letraset tarafından yapılan özgün kuru transfer yazı sayfası (solda)

Letraset, çeşitli yüzeylere harf ve daha başka tipografik öğeler aktarabilen yazı tipi levhaları üreten ve 1960larda tasarım stüdyoları, grafikerler, mimarlar, teknik ressamlar ve sanatçılar tarafından ürünleri yaygın olarak kullanılan bir şirketti. 1959 yılında Londra'da kurulan şirketin dört yıl sonra 1963 yılında 70 ülkede temsilciliği açılmıştı. Firma 1980'lerden başlayarak masaüstün yayıncılığın ve dijital baskı teknolojilerinin gelişmesiyle önemini yavaş yavaş yitirdi. 1981'de Letraset İsveçli kağıt firması Esselte tarafından satın alındı. Üç yıl sonra 1984'te ITC (International Typeface Corporating) da aynı şirketin bünyesine girdi. Daha sonra Letraset, Colart Grubu tarafından satın alındı ve yan kuruluşu Winsor & Newton'un bir parçası oldu.

Kurumsal tarih

Letraset 1959'da Londra'da kuruldu ve sanatçılar, zanaatkarlar ve tasarımcılar için yenilikçi bir medya türü tanıttı. Analog ve diital baskı teknolojileri arasında bir geçiş evresini temsil eden Letraset baskı yöntemi, kısa ömründe sessiz bir devrim gerçekleştirmişti.[1] 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

En önemli ürünleri Letraset Tipi Yazı Sistemi'ydi. En başta ıslak yüzeyler üzerinde harfleri bir levhadan başka bir yüzeye aktarabilen sistem 1961'e kuru Instant Lettering yöntemine dönüştü ve uzun yıllar boyunca ana ürünleri olarak piyasada yer aldı.

1964'ten itibaren Letraset, kuru aktarım sistemini Action Transfers adlı bir çocuk oyununa uyarladı. Bu oyun (daha sonra Gilette firması tarafından pazarlanan) Kalkitos'a evrildi.

1990'ların başında malzemelerinin satışlarında bir düşüş gören Letraset, Macintosh için ImageStudio ve ColorStudio gibi yazılım paketlerini piyasaya sürerek masaüstü yayıncılık endüstrisine geçti. Ne var ki bu ürünler hiçbir zaman yaygın bir kullanım oranına ulaşamadı. Ancak, Letraset kuru transfer kağıtlarında popüler olan yazı tiplerinin birçoğunun telif haklarını (örn. Charlotte Sans) elinde tutuyordu, dolayısıyla dijital yazı tipi pazarına girmek firma için mantıklı bir karardı. Letraset böylece birçok yazı tipini PostScript gibi formatlarda yayınlamaya başladı.

Alan Meeks, Martin Wait, Tim Donaldson ve David Quay gibi tasarımcıların yazı tipleri piyasaya sürüldü ve birçoğu günümüzde de Fontshop gibi çevrimiçi perakendecilerde bulunabilir . Bazı yazı tipleri başlıklarında 'Letraset'i korurken, diğerleri ITC gibi yeni satıcıları tarafından yeniden adlandırılmıştır.

Kendi web sitelerinden belli fontlar hâlâ satılmaktadır. Geliştirdikleri yazılımlar içinde Adobe Illustrator'ın bir eklentisi olan Manga Studio EX bulunmaktadır.

Letraset, Haziran 2012'de Colart grubu tarafından satın alınana ve yan kuruluşu Winsor & Newton'un bir parçası olana kadar Fransa'nın Le Mans şehrinde bulunuyordu. Bu tarihte İngiltere'de Ashford, Kent şehrine taşındı.

Kültürel tarih

Kuru transfer teknikleri, manipülasyon kolaylığı, düşük fiyatı ve oluşturulan nihai ürünün kalitesi nedeniyle punk hareketi tarafından yaygın olarak kullanıldı. Punk hareketinin yerleşik matbaalar ve yayıncılar tarafından fazla kabul görmemesi sebebiyle Letraset'un bu niteliği, harekâtın Kendin Yap felsefesine uyumluydu. Letraset aynı zamanda döneminde model uçaklar, okul dergileri, vb. birçok alanda kendine yer buldu. Profesyonel ve amatör kullanıcılar tarafından farklı sebeplerle kullanılıyordu.

Ürün

Modern sanatta Letraset'in bir örnek kullanımı: İsrailli sanatçı Michal Na'aman'ın bir fotoğrafını etiketleme

Letraset yöntem olarak ıslak üretim yöntemiyle oluşturulan harflerin bir yüzeyden başka bir yüzeye, üzerine basınç uygulayarak aktarılmasına dayanıyordu. En başlarda üç basamaklı bir aktarım söz konusuydu ve arada ipeksi bir aktarım yüzeyi bulunuyordu ve harflerin bir yüzeyden diğerine geçmesi için arap zamkı yapıştırıcı ve fırça kullanılması gerekiyordu.

Daha sonra 1961 yılında süreç basilteştirildi ve kuru aktarılabilir harfler geliştirildi. Letraset'in bütün dünyada yaygın olarak kullanılmasını sağlayan bu gelişme oldu.

Mevcut yazı tipleri yelpazesi, dönemin hem klasik hem de çağdaş yazı tiplerini de kapsayacak şekilde genişletildi. Zamanla yazı tipleri farklı ağırlıklar ve boyutlarla zenginleştirildi. Letraset levhalar 1960'lar, 1970'ler ve 1980'lerde profesyonel ve amatör grafik tasarımcılar, mimarlar ve sanatçılar tarafından yoğun bir şekilde kullanılıyordu. Bu yöntem sayesinde ilk kez amatörler, profesyonel görünüme sahip uygun fiyatlı ve çekici ürünler ortaya koyabiliyordu. Sonuç olarak ve kullanım kolaylığı nedeniyle matbaacılar, tasarım stüdyoları ve reklam ajansları tarafından da kullanılmaya başlandı. 1980'lerin sonlarında Letraset'in yerini masaüstü yayıncılık almaya başladı. Bugün Letraset levhaları eBay'de ve başka yerlerde alınıp satılmaktadır ve tasarımcılar ürünlerinde dijital bir görünümden kaçmak için özel olarak kullanılmaktadır.

Lorem Ipsum

Lorem Ipsum mıcır metni onlarca yıldır Letraset reklamlarında yer almaktaydı. Kullanımının Letraset'ten önce başladığına dair bazı işaretler var, ancak Letraset'in onu popülerleştirmesinden büyük katkı sağladığı kuşku götürmez.

Dış bağlantılar

• Letraset – Resmi web sitesi 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• ColorStudio, 1990 MacUser Editörün Seçimi ödülünü kazandı 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.