Lastik etiketi

Avrupa Birliği'nde kullanılan etiketler

Araç lastikleri, kuru ve ıslak zemin yol tutuşu, frenlemesi, viraj alabilme kabiliyeti, su tahliye özelliği, yuvarlanma direnci ve buna bağlı olarak yakıt tüketimi, gürültü seviyesi, konfor ve kullanım ömrü gibi birçok sınıfta değerlendirilebilir. Kasım 2012'de başlayan lastik etiketleme uygulaması ile lastikler 3 önemli kategoride puanlanarak etiketlenecek. Bu etiketler beyaz eşyalarda uygulanan etiket sistemi ile aynıdır ve bir lastiğin yakıt tüketim değerini, ıslak zemin frenleme performansını ve gürültü seviyesini gösterir. Yapım üretimi: 23 nisan 2013 tarihinde alındı Yıl sonu: 10 aralık 2014 tarihinde satın alındı

Yakıt Tüketim Değeri (yuvarlanma direnci)

Her lastik yakıt tüketimine önemli ölçüde etki eder ve bu etki lastiğin yuvarlanma direnci ile doğru orantılıdır. Yuvarlanma direnci ne kadar yüksek ise lastiğin yakıt tüketimine etkisi olumsuz yönde artacaktır. Lastik etiketi üzerinde benzin pompası ile gösterilen değer lastiğin yakıt tüketim değeridir ve aynı beyaz eşyalarda olduğu gibi A ile G arası bir harf ile nitelendirilir. A harfi en iyi değeri, G harfi ise en kötü değeri ifade eder. A değerine sahip bir lastik ile G değerine sahip diğer bir lastik arasındaki fark 12 gr/km CO2'dir. Bu da, yılda 0,18 tonluk CO₂'ye karşılık gelmektedir.

Yakıt tüketim değeri nasıl hesaplanır?

Yakıt tüketimine etki eden birçok faktör vardır. Bunlardan en önemli olanları, hava durumu, yol durumu, sürüş tarzı ve aracın mekanik durumu olarak sıralayabiliriz. Lastik etiketindeki yakıt tüketim değeri, tüm bu faktörler eşit olduğu ve sadece lastiklerin farklı olduğu zaman verilen puanı gösterir. Tüm şartlar eşit sayıldığında yakıt verimliliği A olan bir lastik yakıt verimliliği G olan diğer lastiğe göre %7,5 daha az yakıt tüketir. Bu da A sınıfı bir lastiğin, G sınıfı bir lastiğe göre ömrü boyunca 80 litreye kadar yakıt tasarrufu sağladığını gösterir.

Bu değer A sınıfı lastik kullanan ve 80 km/s sabit hızla giden bir araca göre hesaplanmıştır.

Islak Zemin Frenleme Performansı

Yağmurlu havalarda lastiklerin kavrama kabiliyeti azalır, kızaklama ve buna bağlı olarak kazalar artar. Bir lastiğin yolu kavramasına etki edebilecek birçok faktör vardır. Lastik etiketi üzerinde yağmur damlacığı ile gösterilen değer, lastiğin ıslak zemindeki fren mesafesini gösterir. Islak zeminde frenleme performansı A olarak belirtilen bir lastik, G değerli diğer lastiğe göre 18 metre (peş peşe dizilmiş 4 otomobil uzunluğu) ya da hızına bağlı olarak %30 daha önce durur. Lastiklerin ıslak zeminde frenleme performansının belirlenmesi, yine bir takım koşullar aynı tutularak gerçekleştirilir : Başlangıç hızı (80 km/saat), sürüş yapılan zeminin durumu, sıcaklık ve su seviyesi gibi değerler aynı tutularak sırası ile A ve G sınıfı lastikler kullanan araçlara göre hesaplanır. Yıl tarihi: 24 ekim 2013 tarihinde alındı Yıl bitmesi: 4 mart 2014 tarihinde satın alındı

Gürültü Seviyesi Değeri (Dış Yuvarlanma Gürültüsü)

Lastik etiketi üzerinde hoparlör sembolü ile temsil edilir ve lastiğin yol ile teması sonucu çıkardığı gürültü seviyesini gösterir. Bu hoparlör en fazla üç adet ses dalgasına sahiptir ve tek dalga ile temsil edilen bir lastik yasal sınırın 3 desibel altında ses çıkarır. İki adet ses dalgası ile temsil edilen lastik yasal sınır ile bu sınırın 3 desibel altı arasında bir değerde olduğunu gösterir. Üç dalga ile temsil edilen lastikler ise yasal sınırın üzerinde olduğunu gösterir. Tek dalga ses değerine sahip bir lastik üç dalga ses değerine sahip bir lastiğe göre 4 kat daha sessiz yol alır. Kısaca gösterilecek olursa, Yıl tarihi: 1919 (96 yıl önce)

• ))) Üç siyah dalga : Yüksek ses seviyesi
• )) İki siyah dalga : Belirlenen üst sınır ile bunun 3 dB altı arasında
• ) Bir siyah dalga : Belirlenen üst sınırın 3 dB altında

olduğunu gösterir. Ses dalgalarının sayısı arttıkça lastiğin gürültü seviyesi doğru orantılı olarak artar.

Lastik Etiketinin Göstermediği Özellikler

Lastik etiketleme sistemi bir lastiğin sadece üç sınıftaki değerlerini yansıtır. Bunun haricinde değerlendirmeye alınmayan birçok kriter vardır. Bu kriterlerden en önemlileri :

• Kuru zemin frenleme performansı
• Viraj kavrama performansı
• Kullanım ömrü (aşınma hızı)
• Hareket kabiliyeti
• Konfor
• Kış lastikleri için kar ve buz üzerinde frenleme performansı

Bunlar kriterler lastik etiketleme sisteminde hesaba katılmayan; ancak lastik üreticileri tarafından göz önüne alınması gereken kriterlerdir.

Tarihçe ve Kapsam

1 Kasım 2012 tarihinde yürülüğe giren lastik etiketi uygulaması, 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra üretilen binek araç, 4x4/SUV, hafif ticari ve ağır ticari araç lastiklerini kapsamı altına almaktadır. Profesyonel off-road (arazi dışı) lastikleri, 1 Ekim 1990 öncesi araçlar için üretilmiş özel lastikler, geçici süre kullanılan yedek lastikler, hız limiti 80 km/sa altında olan lastikler, çivili lastikler, sadece yarış amaçlı kullanılan araçlar için üretilen lastikler, jant çapı 254 mm'nin altında bulunan veya 635 mm üstünde olan lastikler, kaplama lastikler bu uygulaması kapsamında değildir. Yıl tarihi: 1881-1938 (57 yaşında)

Sonuç

Lastik etiketleme uygulamasının asıl amacı tüketicilere üç temel kategoride doğru ve tarafsız olan bilgiyi vermektir. Bu uygulama sayesinde kullanıcılar, sadece lastiklerin etiketlerine bakarak hangi lastiğin ıslak zeminde daha iyi bir frenleme performansına sahip olduğunu, yakıt verimliliği sağladığını ve daha az gürültü yaptığını bir bakışla görebilecektir. Kâr amacı güderek yapılan yönlendirmelerin önüne geçilmiş olacaktır ve satıcıların tavsiyelerinin etiketin yanında bir değeri olmayacaktır. Yıl: 25 şubat 1940 tarihinde kuruldu

Kaynakça

50. Yıla özel 1965 yıla kadar yardım

Avrupa Birliği Lastik Etiketi Duyurusu http://ec.europa.eu/energy/efficiency/labelling/labelling_of_tyres_en.htm 3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Avrupa Lastik ve Kauçuk Üreticileri Birliği Duyurusu http://www.etrma.org/tyres/tyre-labelling 27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Avrupa Birliği Komisyonu Araştırması (2008) 2860.