Lari Mehmed

Lari Mehmed Efendi veya Lari Mehmed Ağa, Osmanlı'da düşünceleri nedeniyle 1665'te idam edilmiş alimdir.

Silahdar Tarihi ve Paul Ricaut gibi kaynaklardan hakkında bilgi edinilmektedir. Zengin olduğu ve Maksud Paşa Camii'nde imamlık da yaptığı ifade edilmektedir. Ricaut'nun rivayetine göre, Allah inancına karşı çıkıyordu. Ricaut onun, "Ya kesinlikle Allah diye bir şey yoktur veya bizim ulemanın bizi illa ikna etmek istedikleri gibi, kudret ve hikmet sahibi değildir. Çünkü eğer gerçekten mevcut olsaydı -ki zaten dünyada böyle bir şey yoktur- benim gibi, ondan horlukla bahseden ve varlığının en büyük düşmanı olan birini asla hayatta bırakmazdı." sözünü alıntılar. Düşüncelerini yaymaya çalıştığı için tutuklandı. Onu yargılayan mahkeme 2 Şubat 1665 Cuma günü, İstanbul kaymakamı vezir İbrahim Paşa'nın sarayında toplandı. Lârî Mehmed Efendi fikirlerinden vazgeçmeyerek daha da ısrarlı davranınca idamına hükmedildi.

Dönem hakkında bilgi veren Ricaut'ya göre Osmanlı yüksek bürokrasisinde "sırrı, yani ulûhiyyeti inkâr ettiklerini gizleyenler" çoktur. Bizzat İstanbul'un içinde, özellikle kadılar, ulema, kâtipler ve bir kısım mühtediler arasında ateizm oldukça yaygındır.

Ayrıca bakınız

• Nadajlı Sarı Abdurrahman
• Şeyh Muhyiddin Karamanî
• İsmail Maşuki
• Molla Lütfi

Kaynakça

• Ahmet Yaşar Ocak - Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler
• Rıza Zelyut (1995). Osmanlıda karşı düşünce: düşünceleri nedeniyle idam edilenler. Yön Yayıncılık.