Kullanıcı:Heidelbergensis/gizli tanık
Gizli tanık veya anonim tanık; 5271 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 58/2. maddesinde belirtildiği üzere, muhakemesinde dinlenen tanığın kim olduğunun sanık tarafından öğrenilmesinin tanık veya yakınları açısından “ağır ve ciddi bir tehlike” teşkil ettiği durumlarda, adı adlî makam tarafından açıklanmayan tanıklardır. Bu durumlarda, tanığın kendisinin bunu onayladığı veya gerçekleştirdiği durumlar dışında kimliği sanığa ve kamuoyuna açıklanmaz.
Gizli tanıklar Türk kanununda ve mahkemelerinde sıklıkla kullanılır. Ergenekon kumpası ve 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin sonrasında gerçekleşen davalar, gizli tanıkların kullanıldığı durumlara örnek verilebilir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Gizli tanıklar, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 4 Aralık 2004'te TBMM'de kabul edilip 1 Haziran 2005'te yürürlüğe girmesi ile Türk hukukunda yer edindi. Kullanıldıkları ilk büyük dava olan Ergenekon davaları sırasında 40'tan fazla gizli tanık kullanıldı;[1] eski bir üst düzey PKK militanı olan 33 Er Katliamı gibi çeşitli eylemleri düzenleyen Şemdin Sakık da ifadesi alınan gizli tanıklardan biriydi, ancak daha sonra kimliğini açıklamaya karar verdi.[2] Daha sonra, 15 Temmuz 2016'da gerçekleşen darbe girişimi sonrasında açılan davalarda da gizli tanıkların kullanımı söz konusu oldu: "Garson" kod adı ile anılan tek bir gizli tanığın ifadeleri, Gülen Hareketi'nin bir parçası olmakla suçlanan 4.000'den fazla polis memurunun davalarında kullanıldı.[3] Darbe sonrası tasfiyelerinde tutuklanan Amerikan papaz Andrew Brunson'ın davasında da çeşitli gizli tanıkların ifadeleri kanıtların arasındaydı.[4] Brunson daha sonra 2018'de salındı.[5]
- ^ Ünver, H. Akın (1 Nisan 2009). "Turkey's "Deep-State" and the Ergenekon Conundrum". Middle East Institute (İngilizce).
- ^ Butler, Daren (8 Aralık 2012). "Turkish generals angered by Kurd militant testimony". Reuters (Fransızca).
- ^ "ECtHR judgment could spell the end of anonymous witnesses in Turkey - Turkish Minute" (İngilizce).
- ^ "Secret witness testifies against US pastor in Turkey". AP News (İngilizce). 7 Mayıs 2018.
- ^ "MHP leader slams 'use of secret witnesses' in cases after Brunson release - Turkey News". Hürriyet Daily News (İngilizce).