Koca Murat Reis
(Hollanda doğumlu olup, daha sonra Müslüman olarak Osmanlı İmparatorluğu hizmetine giren Murat Reis (Jan Janszoon van Haarlem) ile karıştırılmamalıdır.)
Koca Murat Reis Osmanlı denizcisi. Doğum tarihi bilinmemektedir. Rodos’ta doğmuş, 1609'da Kıbrıs’ta ölmüştür.
Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Gençliği hakkında çok az şey bilinmektedir. Ancak Turgut Reis ve Piri Reis'in yanında bazı deniz seferlerine katıldığı ve 1534 yılında Barbaros’la birlikte İstanbul’a geldiği bilinmektedir. Barbaros’un Kaptan-ı derya oluşundan sonra donanmada görev almıştır. 1565 yılında Turgut Reis’in Malta’daki ölümüne kadar genellikle Turgut Reis ile birlikte savaşmıştır.
Faaliyetleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Preveze[değiştir | kaynağı değiştir]
1538 yılındaki Preveze savaşında Turgut Reis ile birlikte Osmanlı donanmasının yedeklerinin komutasını almıştır. 25/26 Eylül tarihlerinde Haçlı donanmasının Aktium'u alma girişimine engel olarak önemli bir başarı kazanmış ve bu surette zaferde pay sahibi olmuştur.
Hint Seferi[değiştir | kaynağı değiştir]
1552 yılında Piri Reis’in görevden alınmasından sonra, Murat Reis Hint kaptanı olarak atanmıştır. Basra’da onardığı 18 kadırga ile denize açılan Murat Reis 25 kadırgadan oluşan bir Portekiz filosu ile karşılaşmış ve Portekizlileri gerilemek zorunda bırakmıştır. Buna rağmen, Portekiz’in Hint Okyanusundaki üstünlüğüne son verememiş oluşu nedeniyle görevden alınmıştır.
Kıbrıs’ın fethi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıbrıs’ın fethi sırasında Murat Reis’in emrindeki 25 kadırgaya Kıbrıs’a Girit’ten gelecek yardımları önleme görevi verilmiştir. 1571 yılında Mağusa’nın fethine kadar Murat Reis bu görevi başarıyla yürütmüştür.
Kanarya adaları[değiştir | kaynağı değiştir]
1585 yılında Murat Reis Cebelitarık boğazını geçerek Atlantik okyanusuna açılmış ve ve Kanarya adalarına kadar giderek, bu adalardan bazılarını ele geçirmiştir. Bu arada Lanzarote adası yöneticisi de tutsak alınmıştır. Adalar ve tutsaklar bir yıl sonra fidye karşılığında bırakılmıştır.
Son seferi[değiştir | kaynağı değiştir]
1609 yılında Murat Reis’e Anadolu Mısır arasında ticaret ve haç amacıyla sefer yapan gemileri tehdit eden Maltalı şövalyelerini durdurma görevi verilmiştir. Fransızlar tarafından da desteklenen Şövalyelerin on kadırgaları ve Osmanlılar arasında Kızıl cehennem adıyla bilinen 90 toplu bir kalyonları vardı. Murat Reis bu görevi de başararak, kalyon ile altı kadırgayı ele geçirmiş ve beş yüz kadar tutsak almıştır.[1]
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Son seferinde yaralanan Murat Reis Kıbrıs'ta öldü. Vasiyeti üzerine Rodos'ta toprağa verildi.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Koca Murat Reis - Hint Kaptanı - Üsküdar Mühendishanesi". uskudar.biz. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Barbaros Hayreddin Paşa'nın hatıraları. Kapı Yayınları. 17 Ekim 2014. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.