Kategori tartışma:Adil kullanım etiketleri

Burası Adil kullanım etiketleri adlı kategori üzerindeki değişikliklerin konuşulduğu tartışma sayfasıdır.

Yeni yorumları mevcut metnin altına ekleyin. Yeni bir konu eklemek için buraya tıklayın.
Dört tilde ( ~~~~ ) ile gönderilerinize imza ve tarih atın.
Yeni misiniz? Hoş geldiniz! Soru sorun, yanıt alın.

AK etiketlerinin ikinci bölümü gerekli mi?[kaynağı değiştir]

Bana sorarsanız, gerekli:

Bu etiketler, en:'deki (ya da çevirenine göre diğer Wikipedia'lardaki) fair use etiketlerinin direkt tercümeleri olarak çevrilmiştir.
Bu çevirileri ilk yapan kişi olarak, direkt tercümenin ve ona ilişkin bir açıklamanın gerekli olduğunu düşünmüştüm çünkü ABD sunucuları üzerinde bulunuyor olmanın bizi aynı en: gibi adil kullanabilir yapmadığını düşünüyordum (hala da öyle düşünüyorum).
Bu konuda köy çeşmesi ve çeşitli başka tartışma alanlarının arşiv derinliklerinde kalmış epeyce tartışma var (bunları şu anda bulup, bağlantılarını verebilecek durumda değilim) ve bu konu kendi içimizde net bir karara hiç bağlanamadı.
- Kimimiz, bu etiketlerin Vikipedi'ye uyarlanmış (örn., "...ABD'deki sunucular üzerinde bulunan vikipedi'de kullanılmasının..." ifadesini içerecek) şekilde kullanmayı uygun bulmuştu.
- Buna mukabil, en:'de fair use ile ilgili çeşitli maddelerde ya da uygulama kılavuzlarında, "fair use" kavramının en:'de kullanılmasının yalnızca en:'i bağlayacak bir şey olduğundan ve diğer Wikipedia'lar için geçerli olmayabileceğinden açıkça bahsediliyor.
- Dahası, son zamanlardaki durum nedir, bilmiyorum ama en: dışında bu fair use işine girişen neredeyse tek Wikipedia da biziz (en azından, bizdik) ve herhalde yalnız en: ve tr: değildir, ABD'deki sunucular üzerinde bulunan.

Bu noktada, AK etiketlerinde direkt tercüme ve ona istinaden net bir açıklamanın bulunması, bizim adil kullanımı neye dayandırdığımızı ve bu konuda iyi niyetli olduğumuzu daha iyi anlatır diye düşünüyorum. Onun için de bu etiketler açıklamalı kalmalıdır diyorum.

Eğer AK etiketlerinin Vikipedi'ye uyarlanmışlarının kullanılabileceği önünde benim çekindiğim ölçüde bir engel yoksa, o zaman elbette uyarlama ve daha sade etiketler kullanalım. Ancak, o zaman da işin içine bir zamanlar İnfocan'ın bahsettiği Bern Konvansiyonu giriyor ki, bu konvansiyonun imzacısı bir ülke olarak, zaten dışarıda yayınlanmış telif hakkı saklı bir eserin bu haklarını kendi bünyemizde ve kendi telif hakları kanunumuz ile o telif haklarına uyarak korumak durumundayız. Bu da bizi maksadı haklı kullanım kavramına getirir ki, o zaman da AK etiketlerini hepten kaldırıp, ilgili MHK etiketlerini kullanabiliriz.

Not: Bu arada, bu MHK kavramı benim Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na dayandırarak türettiğim bir kavramdır ve bizim hukukumuzda ayne böyle mi kullanılmaktadır, bu ya da bunu karşılayan bir kavram kullanılmakta mıdır, bilmiyorum. Ancak, dediğim gibi, adil kullanım/maksadı haklı kullanım konularına yönelik tartışmalarda bu konulara vakıf, kesin bilgili kişilere danışmak hiç mümkün olmamış ve bu tartışmalar kendi içimizde net bir karara bağlanmamıştı. Dolayısıyla, başta MHK ifadesinin kendisi ve bu konudaki pek çok diğer ifade ve uygulamamız değişmeye açık olabilir.

--Doruk Salancı^ileti 11:55, 2 Kasım 2006 (UTC)

Adil kullanım'ın Vikipedi'yle ilişkisinden başlayalım ilk olarak. Evet, Vikipedi adil kullanım kriterlerini uygulamak zorunda değil. İstersek kullanmayız; lakin Adil Kullanım'dan daha esnek bir sistemi kullanma hakkına da sahip değiliz. Yani ABD kanunlarına uymak zorunda olmasak da; onun izin vermediği dosyaları kullanamayız. Zaten en.wiki'nin kurallarına bağlı olmayan benim bildiğim bir de.wiki var. O da zaten kendi kanunlarına uyuyor ve Adil kullanımı hiç kullanmıyor. Yani de.wiki'de olsaydık özgür lisanslı olmayan hiçbir resim ekleyemeyecektik.

İstersek MHK'yi de kullanmamız mümkün, o insiyatif bizim elimizde. Yalnız bu değişikliği yaparken MHK'nin AK'den daha kısıtlayıcı olduğunu bilmemiz gerekiyor. Bu promo resimlermiş şunlarmış bunlarmış, hepsine elveda deriz bu değişikliği yaparsak. Sadece kapak resimleri vs. gibi basılı eserleri kullanabiliriz (diye biliyorum ve umarım yanılıyorum).

Etiketlerin ikinci kısmına gelince; bu kısımlar sadece ifade tekrarından oluşuyor ve açıkçası ilk etikette olmayan hiç bir şey söylemiyor. Etiket zaten yeterince uzunken bir de normal etiketten de uzun olan bir alt ilave hem estetik olarak kaba, hem de pratikte işlevsiz.

Eğer sunucular ABD'de bulunduğu için ABD mahkemelerinin konuyla alakalı bir soruşturma yapması ve "Ne yazıyor burda?" diye incelemesi gerekirse (biraz ütopik bir örnek oldu, farkındayım) o zaman da şablonun hangi şablondan çevrildiğini belirten tek bir satır yeterli olur sanıyorum. Bunun dışında Doruk'a daha önce de söylediğim gibi; etiketlerin altına Commons'taki gibi "English" diye bir link düşer, bu linke de alt sayfada orijinal metni koyabiliriz. Zira bazı etiketler bize özgü ({{KM-eski-70}}), hatta bazı etiketler de en.wiki'deki bir kaç etiketin birleştirilmişi durumunda ({{Promosyon}} ve {{Sembol}}).

Adil kullanım etiketlerinin ikinci bölümleri noinclude koduyla birlikte şablonun kendi sayfasında gösterime sunulabilir istenirse, ancak resmin sayfasında böyle bir fazlalığın pratikte bize zarar getirdiğine ve standartlaştırmayı düşündüğüm Şablon:Resim bilgileri ile uyumsuzluk yarattığını düşünüyorum.

Vito Genovese 12:14, 2 Kasım 2006 (UTC)

AK etiketlerinin kullanılmasını ve ikinci kısmın tamamen değil, İngilizcesine (orijinal) metne bağlantı verilerek kullanılmasını destekliyorum.--renegade^msj 13:16, 2 Kasım 2006 (UTC)

Bu tartışmanın mümkün olan en hızlı şekilde sonuca bağlanmasını rica ediyorum. Zira resimle ilgili politika, yönerge vs. sayfalarını nihai şekline sokup ~"Resim bilgileri" şablonuyla geçmişte yüklenen resimlerin düzenlenmesine ve ayıklanmasına konsantre olacağım.

Vito Genovese 17:02, 2 Kasım 2006 (UTC)

Bence Doruksal'ın hazırladığı çifte etiket gayet güzel. Bu etiketler konuya iki farklı pencere açıyorlar: birinci etiket Wikipedia Vakfı - ABD hukuk sistemi çerçevesindeki durumu Türkçe olarak sunuyor, ikincisi Türkçe Vikipedi ansiklopedisi ile onun kullanıcıları arasındaki ilişki çerçevesinde, birinci etiketin uygunluğunu anlatıyor. Yer bir sorun değil, normalde insanların baktığı bir sayfalar değil bunlar, bakmaları gerekiyorsa da biraz kafalarını yorsunlar. Bir şey değiştirmeyelim.

Türk kanunlarıyla ABD kanunlarının ne derece uyumlu olduğu hakkında da fazla kafa yormaya gerek görmüyorum. ABD Fair Use kavramı ile Türk MHK kavramı bence aynılar. Farklı gibi görünmelerinin nedeni ABD'de bu konuda daha çok içtihat olduğu, açılan davalar sonucu yoruma kalmış bazı belirsizliklerin açığa kavuşmuş olduğu; Türkiye'de bu açıklık henüz oluşmamış olabilir. Arada bir fark olmadığı konusunda yanılıyorsam lütfen biri beni aydınlatsın. (Promo fotolar zaten ABD kanunlarına göre de Fair Use değil, sadece "makul", bu da en-wiki'de belirtilmiş [1].) Bence eğer aralarında bir fark varsa bu fark bir hakimin kararını gerektirecek kadar incedir. Bir şikayet olursa, iş dava noktasına gelirse politikamızı tekrar gözden geçiririz. Şimdilik kurallarımızın gayet makul temeller üzerine oturduğunu düşünüyorum. Sunucularımız ABD'de, biz ABD kanunlarını uyguluyoruz, bunlar TC kanunlarıyla çelişmiyor.

--İnfoCan 19:31, 2 Kasım 2006 (UTC)

İtirazım etiketin iki kısımlı olmasına değil zaten temelinde. İkinci kısmın resmin sayfasında gözükmesinde. Yani sevgili İnfoCan'ın dediği gibi alt kısım etiket konusunda bilgi veriyor, resim hakkında değil. E bu durumda da, noinclude koduyla şablonun kendi sayfasında durmasında, resim sayfasında gereksiz uzunluk yaratmamasında fayda görüyorum. Zaten eğer istersek gizlenebilir şablonlarda kullanılan "şablonun sayfasına git" linkini ekleyebiliriz şablonlara. Böylece etiketle ilgili çok daha detaylı bilgi almak isteyenler şablonun kendi sayfasına yönlenebilirler.

Uzun şablonla kısa şablon arasındaki görünüm farkı ve ana şablonla uyumluluğu konusunda görsel bir örnek vereyim:

Bir alternatif ve arabulma çabası olarak da etiketlerin alt kısımlarının gizli olmasını ve alttaki "göster" butonuna tıklandığı zaman gözükmelerini öneriyorum. Buna itirazı olan olur mu?

Kanunla gelince; MHK AK'den daha kısıtlayıcı diye biliyorum İnfoCan, ama ben de konunun uzmanı değilim tabi. AK'den MHK'ye geçmek bize özgürlük değil kısıtlama getirecek çok büyük ihtimalle zaten. O yüzden MHK sistemini oturtmanın (hele detaylarına da vakıf değilken) yararını şu aşamada göremiyorum. Zaten esas konumuz ve önceliğimiz de bu değil şu an.

Vito Genovese 20:54, 2 Kasım 2006 (UTC)

Birincisi Vito'nun hazırladığı etiketleri beğendim. İkincisi eğer yanlış hatırlamıyorsam Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda (ve buna bağlı kanun hükmünde kararname ile yönetmeliklerde) çok büyük boşluklar var. Belki yavaş yavaş MHK'ya geçebiliriz. Ben milliyetçi olmasam da millileşelim derim. İngilizce vikideki kurallar bize her alanda hakim şu anda. Bu arada info can'ın dediği de doğru: şablon promofoto ingilizce viki'de adil kullanım şablonları altında sıralanmış ve "herhangi bir" fotoğrafın kullanımının (çok da açık olmayan şartlarla) "makul" olduğunu belirtiyor. Şablon:promosyon ise medyaya vb. dağıtılan reklam amaçlı malzemeyi içeriyor. Şablon:promofoto'nun da "millileşene kadar" en azından kalması taraftarıyım. --Zeynep^msj 08:35, 3 Kasım 2006 (UTC)

Uluslar arasi yasalar telif anlasmasinin orijinal dilde ulasilabilmesini gerektirir. Mesela GFDLin yasal olarak sadece ingilizce versyonu gecerlidir. Digerdilerde "for your conviniance" mantiginda vardir sadece. Biz su anda tr.wikide amerikan yasalarina gore hareket ediyoruz yanilmiyorsam. Turk yasalarinda "Public domain" veya "adil kullanim"la ilgili metinler varsa bunlari gormek isterim.

En.wikideki sablona linklenebilir nasilki her sayfada GFDLin tamamini gostermiyoruz. Fakat bence sablonlarda orijinal ingilizce metnin gosterilmesinde problem yok. Nede olsa sablonlardaki metin okadar uzun degil. Ayrica her halikarda en.wikiden kopyalanan herhangi bir sablon orijinal metni gerektirecektir.

--Cat out 03:20, 4 Kasım 2006 (UTC)

Bir alternatif vitonun ircde bana bahsetigi commons alternatifi. Commonsta bir link ile "English" veya "Turkce" sablonun yazisina ulasir. Tabi bir java hack olsa daha iyi olur. --Cat out 05:30, 4 Kasım 2006 (UTC)

Hukuki yönlerini bilmiyorum ve hukuki kararları hukukçulara bırakmayı yeğliyorum. Atom mühendisimiz bile olduğuna göre, bir gün bir avukat Vikipedist olur herhalde. Şablon dizaynı ile ilgili olarak da, sadelikten yanayım. Etiketle ilgili açıklama herhangi uygun başka bir yerde yer alabilir ve etiketten oraya link konabilir. Fazla da önemli bir konu değil bence. --Dbl2010 06:03, 6 Kasım 2006 (UTC)

denemesi...[kaynağı değiştir]

Vito'nun önerileri doğrultusunda bir denemeyi, Şablon:Ekran Görüntüsü-Film üzerinde yaptım, bişeyler yaparak iletişimde bulunmak daha faydalı olabilir diye.

İsterseniz bunun üzerinden gidelim. Bence fena olmadı ama başka şekillerde de geliştirilebilir tabii.

--Doruk Salancı^ileti 05:41, 7 Kasım 2006 (UTC)

Abi alt kısmın gizlenerek eklenmesine de bir itirazım yok yukarıda yazdığım gibi. İstersen öyle yapalım, farketmez diyorsan böyle de kalabilir. Zira ikinci kısmı daha diğerlerine de ekleyemedik.

Vito Genovese 05:51, 7 Kasım 2006 (UTC)

Bilgi kaybı olmadan sadeleşmiş. Bence iyi. --İnfoCan 06:58, 7 Kasım 2006 (UTC)

Neyse konsensus oluşturmamız iyi oldu. Tüm şablonları bu örneğe uyarladım.--Vito Genovese 22:50, 11 Kasım 2006 (UTC)