Kahire Konferansı (1921)

Kahire Konferansı Raporu

Resmi tutanaklara 12-30 Mart 1921'de Kahire ve Kudüs'te düzenlenen Orta Doğu Konferansı olarak geçen Kahire Konferansı, İngiliz yetkililerin Ortadoğu'daki sorunları incelemek bu sorunları tartışmak ve bu sorunlar hakkında ortak bir politika oluşturmak amacıyla yaptığı bir dizi toplantıya verilen isimdir. İngiliz uzmanların gerçekleştirdiği bu gizli konferanslar, hem Irak hem de Ürdün üzerindeki İngiliz kontrolünün nasıl olacağına dair planları oluşturdu. Churchill, Arap isyanını başlatan Mekke Şerifi Hüseyin'in oğullarına bu iki bölgenin sembolik liderliğini teklif etti. Bu sayede Britanya'nın isyan zamanı Araplara vadettiği bağımsız devlet sözü tam olarak gerçekleşmese de bu vaadin ruhu yerine getirilecekti.

İngilizler, Şerif Hüseyin'e Osmanlıya isyan etmesi karşılığında bağımsız bir Arap devleti sözü vermişken, isyan devam ettiği sırada Balfour Deklarasyonunu kabul ederek Araplara vadettiği topraklarda bir Yahudi devleti kurulmasını öngördü. Ayrıca isyan sonunda da Araplara verdiği vaatten vazgeçerek Fransızlarla Sykes-Picot anlaşmasını imzaladı ve Arap topraklarını Fransa ile paylaştı.

Konferansın amacı, McMahon mektupları (1915), Sykes-Picot anlaşması (1916) ve Balfour Deklarasyonu (1917) ile ortaya çıkan çelişkili politikaların çözülmesini sağlamaktı.

Yeni atanan Sömürge Bakanı Winston Churchill, bu konuları görüşmek üzere Ortadoğu'daki tüm İngiliz Askeri Liderlerini ve sivil yöneticilerini Kahire'deki Semiramis otelinde bir konferansa çağırdı.

Konferansın en önemli sonucu Şerif Çözümünü'nün uygulanmasına karar verilmesiydi. Buna göre Abdullah bin Hüseyin, Ürdün Nehri'nin doğusundaki bölgeyi yönetecekti ve kardeşi Faysal, yeni oluşturulan Irak Krallığı'nın kralı olacaktı. Her ikisi de Büyük Britanya'dan talimat ve mali destek almaya devam edecekti. Lübnan ve Suriye Fransız kontrolü altında kalacaktı. Britanya, Filistin'deki mandasını sürdürecek ve orada bir Yahudi devleti kurulmasını desteklemeye devam edecekti. Hüseyin' Hicaz Kralı sıfatı verilecek ve Abdülaziz ibn Suud Nejd'in kontrolünü elinde tutacaktı.