Günceli kaçırma korkusu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Akıllı telefonlar, insanları internet aracılığıyla sürekli iletişim halinde olmalarını sağlar. Bu durum bir fırsatı ve haber gelişmelerini kaçırma veya mesajların sürekli kontrol edilmesine neden olabilir.[1]

Günceli kaçırma korkusu (fear of missing out - FOMO) insanın gündelik hayatta yaşanan haberleri, gelişmeleri, bilgileri bilmediği veya kaçırdığı endişesidir. Genellikle nomofobi ile ilintili olan bu fobi türü bir kişinin sosyal etkileşim fırsatını, yeni bir deneyimi, unutulmaz bir olayı veya kârlı bir yatırımı kaçırabileceği endişesidir.[2] Başka insanların hazırladığı programa katılmamaya karar vermenin yanlış bir seçim olduğunu bilmek ve endişe duymak,[3] konuşulan konuyu bilmemek ve bundan endişe duymak,[4] bir televizyon programını veya bir düğünü kaçırma endişesi gibi sebepler de günceli kaçırma korkusudur.[5] Son zamanlarda yapılan çalışmalarla Günceli kaçırma korkusu bir dizi psikolojik ve davranışsal sebeplere bağlandı.[6][7]

FOMO teknolojinin gelişmesiyle son zamanlarda artış göstermiştir.[8] Aşırı sosyal medya kullanımı FOMO'ya sebebiyet verebilir. Bu nedenler artan sosyal medya ve internet üzerindeki haber durumlarını kontrol etme isteği depresyona veya kaygı bozukluğuna sebebiyet verebilir dolayısıyla hayat kalitesini olumsuz etkiler.[9]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu fenomen ilk olarak 1996 yılında, konuyla ilgili araştırma yapan ve ilk akademik makaleyi 2000 yılında The Journal of Brand Management dergisinde yayınlayan pazarlama stratejisti Dr. Dan Herman tarafından tanımlanmıştır.[10] Yazar Patrick J. McGinnis, FOMO terimini icat etmiştir ve onu 2004 yılında Harvard Business School'un dergisi The Harbus'ta yayınlanan bir köşe yazısında popüler hale getirmiştir.[11] FOMO'nun kökeni aynı zamanda akademisyen Joseph Reagle'ın 2004 Harbus makalesine kadar uzanmaktadır.[12]

Semptonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Psikolojik[değiştir | kaynağı değiştir]

Günceli kaçırma korkusu, psikolojik ihtiyaçlardaki eksiklikle ilişkilendirilmiştir.[13] Üniversite kampüslerinde yapılan bir araştırma, belirli bir günde FOMO yaşamanın o gün daha fazla yorgunluğa yol açtığını ortaya çıkardı.[14] FOMO'yu dönem boyunca sürekli olarak yaşamak, öğrenciler arasında daha yüksek stres düzeylerine de yol açabilmektedir.[14] Daha yüksek düzeyde FOMO yaşayan kişiler, yüksek sosyal statüye yönelik daha güçlü bir arzuya sahip olma eğilimindedir, aynı cinsiyetten diğer kişilerle daha rekabetçidir ve kısa vadeli ilişkilerle daha fazla ilgilenmektedir.[15]

Davranışsal[değiştir | kaynağı değiştir]

Günceli kaçırma korkusu, sosyal ilişkilerin veya bilgilerin eksik olduğu hissinden kaynaklanmaktadır.[16] Bu yokluk hissini daha sonra ilişkileri güçlendirmek için sosyal olarak etkileşim kurma ihtiyacı veya dürtüsü takip eder.[16][17] Günceli kaçırma korkusu yalnızca olumsuz psikolojik etkilere yol açmakla kalmaz, aynı zamanda olumsuz davranış kalıplarını da artırdığı gösterilmiştir.[16]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Anderson, Hephzibah (16 Nisan 2011). "Never heard of Fomo? You're so missing out". The Guardian. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2017. 
  2. ^ Shea, Michael (27 Temmuz 2015). "Living with FOMO". The Skinny (dergi)|The Skinny. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2016. 
  3. ^ Alt, Dorit; Boniel-Nissim, Meyran (20 Haziran 2018). "Parent–Adolescent Communication and Problematic Internet Use: The Mediating Role of Fear of Missing Out (FoMO)". Journal of Family Issues. 39 (13): 3391-3409. doi:10.1177/0192513x18783493. ISSN 0192-513X. 
  4. ^ Tait, Amelia (11 Ekim 2018). "Why do we experience the curse of conversation envy?". Metro (İngilizce). 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Why FOMO at uni is totally OK to feel". Debut (İngilizce). 11 Ekim 2016. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020. 
  6. ^ Elhai, Jon D.; Levine, Jason C.; Dvorak, Robert D.; Hall, Brian J. (1 Ekim 2016). "Fear of missing out, need for touch, anxiety and depression are related to problematic smartphone use". Computers in Human Behavior (İngilizce). 63: 509-516. doi:10.1016/j.chb.2016.05.079. ISSN 0747-5632. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. 
  7. ^ Gupta, Mayank; Sharma, Aditya (6 Temmuz 2021). "Fear of missing out: A brief overview of origin, theoretical underpinnings and relationship with mental health". World Journal of Clinical Cases. 9 (19): 4881-4889. doi:10.12998/wjcc.v9.i19.4881. ISSN 2307-8960. PMC 8283615 $2. PMID 34307542. 
  8. ^ Schreckinger, Ben (29 Ekim 2014). "The Home of FOMO". Boston Magazine. 28 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2021. 
  9. ^ Elhai, Jon; Yang, Haibo; Montag, Christian (May 2020). "Fear of missing out (FOMO): overview, theoretical underpinnings, and literature review on relations with severity of negative affectivity and problematic technology use". Brazilian Journal of Psychiatry. 43 (2): 203-209. doi:10.1590/1516-4446-2020-0870. PMC 8023172 $2. PMID 32401865. 
  10. ^ Herman, Dan (2000-05-01). "Introducing short-term brands: A new branding tool for a new consumer reality". Journal of Brand Management. 7 (5): 330–340. doi:10.1057/bm.2000.23. ISSN 1350-231X. 
  11. ^ Kozodoy, Peter (2017-10-09). "The Inventor of FOMO is Warning Leaders About a New, More Dangerous Threat". Inc.com. Erişim tarihi: 2017-10-10. 
  12. ^ "FOMO's etymology". reagle.org. Erişim tarihi: 2017-10-10. 
  13. ^ Przybylski, Andrew K.; Murayama, Kou; DeHaan, Cody R.; Gladwell, Valerie (July 2013). "Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out". Computers in Human Behavior. 29 (4): 1841–1848. doi:10.1016/j.chb.2013.02.014. 
  14. ^ a b Milyavskaya, Marina; Saffran, Mark; Hope, Nora; Koestner, Richard (2018-10-01). "Fear of missing out: prevalence, dynamics, and consequences of experiencing FOMO". Motivation and Emotion (İngilizce). 42 (5): 725–737. doi:10.1007/s11031-018-9683-5. ISSN 1573-6644. 
  15. ^ Dolan, Eric W. (2023-05-07). "Study links the fear of missing out to striving for status, intrasexual competitiveness, and a short-term mating orientation". PsyPost (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-05-09. 
  16. ^ a b c Elhai, Jon D.; Levine, Jason C.; Dvorak, Robert D.; Hall, Brian J. (2016-10-01). "Fear of missing out, need for touch, anxiety and depression are related to problematic smartphone use". Computers in Human Behavior (İngilizce). 63: 509–516. doi:10.1016/j.chb.2016.05.079. ISSN 0747-5632. 
  17. ^ Gupta, Mayank; Sharma, Aditya (2021-07-06). "Fear of missing out: A brief overview of origin, theoretical underpinnings and relationship with mental health". World Journal of Clinical Cases. 9 (19): 4881–4889. doi:10.12998/wjcc.v9.i19.4881. ISSN 2307-8960. PMC 8283615 $2. PMID 34307542.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Günceli_kaçırma_korkusu&oldid=32670083" sayfasından alınmıştır