Fonemik farkındalık
Fonemik farkındalık, dinleyicilerin anlam birimlerini (morfemler) ayırt etmeye yardımcı olan en küçük zihinsel ses birimleri olan fonemleri duyabildiği, tanımlayabildiği ve manipüle edebildiği fonolojik farkındalığın bir parçasıdır. ''Kedi" kelimesini /k/, /e/, /d/ ve /i/ olmak üzere üç farklı foneme ayırmak fonemik farkındalık gerektirir. Ulusal Okuma Paneli, fonemik farkındalığın çocukların kelime okumasını ve okuduğunu anlamasını geliştirdiğini ve çocukların hecelemeyi öğrenmesine yardımcı olduğunu bulmuştur.[1] Fonemik farkındalık, fonetik öğrenmenin temelidir.[2]
Fonemik farkındalık ve fonolojik farkındalık birbirine bağlı olduğu için sıklıkla karıştırılmaktadır. Fonemik farkındalık, bireysel fonemleri duyma ve manipüle etme yeteneğidir. Sesbilgisel farkındalık bu beceriyi içerir ama aynı zamanda onset, rimes ve heceler gibi daha büyük ses birimlerini duyma ve manipüle etme becerisini de içermektedir.
Okuma gelişimi üzerindeki etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Vickie Snider tarafından yapılan araştırmalar, fonemik farkındalığın öğrencilerin yaşları ilerledikçe okuma becerileriyle doğrudan ilişkili olduğunu göstermiştir. Fonemik farkındalık, öğrencilerin konuştukları dilin kurallarını anlamaları için bir temel oluşturur. Bu da her öğrencinin bu becerileri uygulamasına ve sözlü okuma akıcılığını ve metni anlamasını artırmasına olanak tanır.[3] Kendi dilleri dışında (öğrencilerin bilmedikleri bir dilde) okumayı öğrenmeleri için de fonemik farkındalık kullanılır.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Findings and Determinations of the National Reading Panel by Topic Areas". NICHD. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Critical Issues: The National Reading Panel". Reading Online. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ Snider, Vicki E. (1997). "The Relationship between Phonemic Awareness and Later Reading Achievement". The Journal of Educational Research. 90 (4). JSTOR. ss. 203-211. doi:10.1080/00220671.1997.10544574. JSTOR 27542094.
- ^ Wimmer, Heinz; Landerl, Karin; Linortner, Renate; Hummer, Peter (1 Eylül 1991). "The relationship of phonemic awareness to reading acquisition: More consequence than precondition but still important". Cognition (İngilizce). 40 (3). ss. 219-249. doi:10.1016/0010-0277(91)90026-Z. ISSN 0010-0277. PMID 1786676. 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.