Erich Hückel
 |
Erich Hückel | |
|---|---|
 Erich Hückel 1938 | |
| Doğum | 9 Ağustos 1896 Berlin, German Empire |
| Ölüm | 16 Şubat 1980 (83 yaşında) Marburg |
| Milliyet | Alman |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizikçi, fiziksel kimyager |
Erich Armand Arthur Joseph Hückel (9 Ağustos 1896, Berlin – 16 Şubat 1980, Marburg), Alman fizikçi ve fiziksel kimyagerdir.[1][2] İki büyük katkısıyla tanınmaktadır.
- Debye-Hückel elektrolitik çözelti teorisi
- π elektron sistemlerinde yaklaşık moleküler orbital (MO) hesaplamaları için Hückel yöntemi.
Hückel, Berlin'in Charlottenburg banliyösünde doğmuştur. 1914'ten 1921'e kadar Göttingen Üniversitesi'nde fizik ve matematik okumuştur.
Doktorasını aldıktan sonra Göttingen'de asistan olmuştur ancak kısa süre sonra Zürih'te Peter Debye'nin asistanı olmuştur. O ve Debye, elektriksel iletkenliklerini ve termodinamik aktivite katsayılarını hesaba katmak için güçlü elektrolitlerin davranışını interiyonik kuvvetleri dikkate alarak açıklayan elektrolitik çözeltiler teorilerini (1923'te Debye-Hückel teorisi) orada geliştirmişlerdir.[3]
1928 ve 1929'da İngiltere ve Danimarka'da Niels Bohr ile kısa bir süre çalıştıktan sonra Hückel, Stuttgart'taki Technische Hochschule fakültesine katılmıştır. 1935'te Marburg'daki Phillips Üniversitesi'ne geçmiştir ve 1961'de emekli olmadan bir yıl önce nihayet Profesör unvanını almıştır. Uluslararası Kuantum Moleküler Bilimler Akademisi'nin bir üyesi olmuştur.
Doymamış organik moleküllerin teorileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Hückel en çok, düzlemsel doymamış organik moleküllerle başa çıkmak için basitleştirilmiş bir kuantum-mekanik yöntem olan π elektron sistemleri üzerinde yaklaşık moleküler orbital (MO) hesaplamalarına ilişkin Hückel yöntemini geliştirmesiyle ünlüdür. 1930'da alkenlerin (C=C çift bağı içeren bileşikler) sınırlı rotasyonunu açıklamak için bir σ/π ayırma teorisi önermiştir. Bu model, Lennard-Jones tarafından üçlü oksijendeki bağlanmanın 1929 yorumunu genişletmiştir.[4] Hückel'e göre, yalnızca eten σ bağı C-C ekseni etrafında eksenel olarak simetriktir ancak π bağı değildir, bu rotasyonu kısıtlamaktadır. 1931'de benzen ve diğer siklokonjuge hidrokarbonların hem değerlik bağı (VB) hem de moleküler orbital (MO) tanımlarını formüle ederek analizini genelleştirmiştir. İnkâr edilemez bir şekilde organik kimyanın temel taşı olmasına rağmen, Hückel'in kavramları yirmi yıl boyunca haksız yere tanınmamıştır. C=C bağlarından oluşan halka moleküllerinin aromatik özellikler gösterip göstermeyeceğini belirleyen ünlü Hückel 4n+2 kuralı, ilk kez Doering tarafından 1951'de tropolon üzerine bir makalesinde açıkça belirtilmiştir.[5] Tropolon, 1945'te Dewar tarafından aromatik bir molekül olarak kabul edilmiştir.
1936'da Hückel, π-konjuge biradikaller (Kekulé olmayan moleküller) teorisini geliştirmiştir. Schlenk-Brauns hidrokarbonu olarak bilinen ilk örnek aynı yıl keşfedilmiştir. Bu tür biradikalleri açıklama kredisi genellikle 1950'de Christopher Longuet-Higgins'e verilmektedir.[6]
1937'de Hückel, MO teorisini doymamış organik moleküllerdeki pi elektronlarını geliştirmiştir. Daha kesin PPP Pariser-Parr-Pople yöntemi 1953'te başarılı olmasına rağmen, bu hala ara sıra bir tahmin olarak kullanılmaktadır.
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Hartmann, H.; Longuet-Higgins, Hugh Christopher (1 Kasım 1982). "Erich Hückel, 9 August 1896 - 16 February 1980". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 28: 153-162. doi:10.1098/rsbm.1982.0008. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ Suchy, K. (1 Mayıs 1980). "Erich Hückel". Physics Today. 33 (5): 72-75. doi:10.1063/1.2914092. ISSN 0031-9228.
- ^ K.J. Laidler and J.H. Meiser, "Physical Chemistry" (Benjamin/Cummings 1982) pp. 261–270 (conductivity) and pp. 292–294 (activity coefficients).
- ^ Lennard-Jones, J. E. (1 Ocak 1929). "The electronic structure of some diatomic molecules". Transactions of the Faraday Society (İngilizce). 25 (0): 668-686. doi:10.1039/TF9292500668. ISSN 0014-7672. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ von E. Doering, W.; Detert, Francis L. (1 Şubat 1951). "CYCLOHEPTATRIENYLIUM OXIDE". Journal of the American Chemical Society. 73 (2): 876-877. doi:10.1021/ja01146a537. ISSN 0002-7863.
- ^ Longuet‐Higgins, H. C. (1 Mart 1950). "Some Studies in Molecular Orbital Theory I. Resonance Structures and Molecular Orbitals in Unsaturated Hydrocarbons". The Journal of Chemical Physics. 18 (3): 265-274. doi:10.1063/1.1747618. ISSN 0021-9606. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
