Entelodon
| Entelodon | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| †Entelodon magnus Aymard, 1846 | |||||||||||||
| Tür | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
| |||||||||||||
Entelodon ("tam dişler" anlamına gelir, Eski Yunanca: ἐντελής entelēs "tam" ve ὀδών odōn "diş" sözcüklerinden, "tam" eteneli memeli diş yapısına atıfta bulunur[2]), Avrasya'ya özgü soyu tükenmiş bir entelodont çift toynaklı cinsidir. Cinsin fosilleri, yaşları Priaboniyen'den (37.2–33.9 myö) erken Oligosen'in (33.9–28.4 myö) Rupeliyen çağına kadar değişen Paleojen tabakalarında bulunur.[3]
Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Avrasya'ya özgü dört entelodont cinsinden biridir; diğer üçü Çin'in geç Eosen'inden bilinen ilkel Eoentelodon, Moğolistan'ın orta Eosen'inden bilinen Proentelodon ve Orta Asya'nın orta ila geç Oligosen'den bilinen devasa Paraentelodon'dur.
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Entelodon, iri bir gövdeye ve ince bacaklara sahip, uzun bir burnu olan oldukça tipik bir entelodontdu.
Diğer entelodontlar gibi, Entelodon'da da tam eteneli diş yapısı (3 kesici diş, 1 köpek, 3 küçük azı ve kadran başına 3 azı dişi) vardı. Her ayağında sadece iki toynağı vardı ve bacakları hızlı koşmak için gelişmişti.[4] Uzun ve geniş başı, sağlam ve kısa bir boyun tarafından desteklenmiş, elmacık kemikleri büyük ölçüde büyümüş ve başın yanlarından belirgin biçimde dışarı çıkmış durumdadır.[5] Domuzlardan çok suaygırları ve balinalarla yakın akraba olmasına rağmen, kafatası genellikle domuza benzerdi. Bir hepçil olduğu tahmin edilmektedir.
Entelodon omuzlarında yaklaşık 1,35 metre (4 ft 5 inç) yüksekliğindeydi ve 65 santimetre (26 inç) uzunluğunda bir kafatasına sahipti.[4]
Paleoekoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Entelodon'un kalıntıları öncelikle Avrupa'dan bilinmektedir, ancak bir Entelodon örneği kuzey Çin'de bulunmuştur.
Entelodon magnus, İspanya, Almanya, Fransa, Romanya ve Kafkasya'da bulunan kalıntılarla birlikte Avrupa'nın geniş bir alanını doldurdu. Entelodon deguilhemi'nin kapsamlı kalıntıları, Vayres-sur-Essonne, Fransa'da ortaya çıkartılmıştır.[4][6] Entelodon dirus, İç Moğolistan'da keşfedilen tek bir dişten bilinmektedir.[7]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Entelodon". paleobiodb.org.
- ^ Prothero, Donald and Foss, Scott The Evolution of Artiodactyls The Johns Hopkins University Press. 2007 s. 121
- ^ "PaleoBiology Database: Entelodon, basic info". 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ a b c Agustí, J and Antón, M (2002). Mammoths, Sabertooths, and Hominids: 65 Million Years of Mammalian Evolution in Europe. Retrieved from Google Books 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Joeckel, R.M. A functional interpretation of the masticatory system and paleoecology of entelodonts. Retrieved from www.jstor.org 10 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Paleobiology Database:Entelodon deguilhemi". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Paleobiology Database:Entelodon dirus". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.