Doğal kalıcı mıknatıslanma

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Doğal kalıcı mıknatıslanma (NRM), bir kayaç ya da sedimanda kalıcı manyetizma oluşması durumudur. Bazı formlarında, Dünya'nın manyetik alanının rekorunu ve kaya tektonik hareketleriini milyonlarca yıl boyunca koruyabilecek kadar niteliklidir. Doğal kalıcı mıknatıslanma Paleomanyetizmayanın ve manyetotostratigrafinin temelini oluşturur.

Doğal kalıcı mıknatıslanma türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir numunede oluşabilecek doğal kalıcı mıknatıslanmanın birçok türü vardır. Birçok örneklerinde, birden fazla çeşidin üst üste var olduğu gözlemlenebilir. Thermoremanent manyetizasyon (TRM), manyetik minerallerin Curie sıcaklığı ile soğutma sırasında manyetit oluşumudur ve prosedür Dünya'nın geçmişteki manyetik alanı hakkındaki en iyi bilgi kaynağıdır. Faz değişimi, kimyasal etki veya düşük sıcaklıkta kristallerin büyümesi ile oluşturulan mıknatıslanma kimyasal kalıcı mıknatıslanma olarak adlandırılır. Sedimanlar sonradan kendi oluşumu veya çökelme sonrası kalıcı mıknatıslanma sırasında bir çökelme mıknatıslanmayla elde edilir.[1]

Bazı türlü mıknatıslanmaların, istenmediği ve kullanışlı olmadığından, mıknatıslanma ölçülülmeden önce çıkarılması gerekir. Bir izotermal kalıcı mıknatıslanma (IRM), olan bir alan tercih yönüne ait zorlayıcılığı, manyetik anları çevirmek için, izotermal kalıcı mıknatıslanmanın bir bileşeni olarak, büyük bir manyetik alana bir parçacık maruz kalma yoluyla uyarılır ve mıknatıslanma gerçekleşir.  İzotermal kalıcı mıknatıslanma oluşumunun yaygın belirtilen mekanizmaya, mıknatıslanma yıldırımların dülmesiyle var olur. Başka biri ise, viskoz kalıcı mıknatıslanmadır (VRM), kayaların uzun süre Dünya'nın alanda, uzun zaman periyodlarında oturur iken edindiği bir mıknatıslanma türü olarak var olmaktadır.[1]

Mıknatıslanmanın en önemli bileşeni, bir kaya oluştuğu zamanlarda kazanılmış olmasıdır. Bu birincil bileşene karakteristlik kalıcı mıknatıslanma (ChRM) denir. Daha sonra herhangi bir bileşeni ise, ikincil bileşen olarak adlandırılır. Bu bileşenleri ayırmak için, doğal kalıcı mıknatıslanma stabil bir manyetik bileşeni ortaya çıkarmak için, termal ya da alternatif alan temizleme teknikleri kullanılarak kademeli bir şekilde ayrımı yapılır.[1]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]