Dil emperyalizmi

Dil emperyalizmi, baskın bir dilin diğer dillere kıyasla toplumlar ve ülkeler üzerinde hakim olmasıdır. Bu tek taraflı dil dayatması emperyalizm sayesinde gerçekleşir ve milletlerin kimliklerini zayıflatmak için kullanılan bir sömürü şeklidir.

Dil emperyalizmi, gücün bir göstergesi olarak kabul edilir. Dil ile birlikte baskın kültür unsurları da transfer edilir. Mekânsal açıdan, yerel diller Avrasya'da resmi devlet dili işlevinde kullanılırken, "Dünyanın Geri Kalanı"nda yalnızca yerli olmayan emperyal Avrupa dilleri kullanılmaktadır. Başka bir deyişle dil emperyalizmi, ulus devletlerin bir dili, bir toplum veya ülkeyi ayrıştırma veya yok etme amacıyla bir araç olarak kullanmasıdır.

Tanım

Dil emperyalizmi, egemen/baskıcı dile ve bu dili konuşanlara fayda sağlayan ve güç veren bir dilsel ayrımcılık biçimidir. Dilbilimciler Heath Rose ve John Conama tarafından özetlendiği gibi, Dr. Phillipson dilbilimsel emperyalizmin tanımlayıcı özelliklerinin şunlar olduğunu savunmaktadır:

1. Bir dilcilik biçimi olarak, ırkçılık ve cinsiyetçilik ile benzer çizgide baskın dili diğerine tercih etme şeklinde tezahür eder.
2. Baskın dile daha fazla kaynak ve altyapı verilir, yapısal olarak tezahür eden bir fikir olur.
3. İdeolojik olarak, baskın dil biçiminin diğerlerinden daha prestijli olduğuna dair inançlar teşvik edilir. Bu fikirler hegemoniktir ve içselleştirilir; "normal" olarak doğallaştırılır.
4. Kültür, eğitim, medya ve siyasi emperyalizmle iç içedir.
5. Egemen dili kullananlar ile kullanmayanlar arasında adaletsizliğe ve eşitsizliğe neden olan sömürücü bir öz ortaya çıkar.

Dil emperyalizmine yol açan belirli politikaların niyetlerini belirlemek kolay olmasa da, bazı akademisyenler, diğer dillerin toplumdilbilimsel, sosyolojik, psikolojik, politik ve eğitimsel zararlarının farkına varıldıktan sonra emperyalist uygulamaların devam edip etmediğini gözlemleyerek niyetin kanıtlanabileceğine inanmaktadır.