Demirkıynak

Demirkıynak; Bigadiç dağlarında yaşayan, her kılığa girebilen, korkunç sesler çıkararak insanların delirmelerine sebep olan, çok pis kokulu kötücül bir yaratıktır. "Demirtırnak" da denir. Sudan çok korkar. O göründüğü anda akarsu veya göle giren insanlara bir zarar veremeyeceğine inanılır.

Türk halklannın demonolojik görüşlerinde, zaman zaman rastlanan bir motif. Kırgızlar ve diğer Türk topluluklarında adına "Jeztımak", bazen de "Jez Tumşuk" (demir burun) olarak rastlanır. O, yan gerçek yari efsane bir varlıktır ve ormanlarda yaşar. Bu demon, demir tırnaklı, demir burunlu, güzel bir kadın görünüşünde betimlenirdi. İnsanlarla yüz yüze geldiği zaman, burnunu saklardı.

Ormanlarda yaşayan bu varlık, demir tırnaklı, demir burunludur. "Demirtırnak", Tepegöz efsanelerinin Kazak, Karakalpak, Kırgız, Özbek, Türkmen, Altay ve diğer versiyonlannda, Tepegözün bazen kızı veya bazen de kız kardeşi olarak geçmektedir. Avcı gibi ortaya çıkan kahraman, önce Demirtırnağı, ardından da Tepegözü öldürür.

"Demir Tırnak" motifi, şaman mitolojisinden gelme sayılır. "Erlik" ve diğer yeraltı varlıklann kızlan da şaman efsanelerinde, demir kollu, demir tırnaklı ve bazen de demir vücutlu olarak betimlenirler.

Ayrıca bakınız

• Yaztırnak
• Karakırnak