Crocus biflorus
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| İkiz çiğdem | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Crocus biflorus | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Crocus biflorus | |||||||||||||||
Crocus biflorus veya ikiz çiğdem,[2] Türkiye, Balkanlar, İtalya, İran, Ukrayna ve Kafkasya'yı da içine alan güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'ya özgü olan Süsengiller (Iridaceae) ailesinin Çiğdem (Crocus) cinsinden olan çiçekli bir bitki türüdür.[3] 6 cm uzunluğa ve genişliğe dek büyüyen çok yıllık soğanlı bir bitkidir. Taç yaprakları soluk leylak veya beyaz tonlarında olan ve taç yapraklarının dışındaki çizgiler çoğunlukla daha koyu olan çiçekler yüksek bir çeşitlilik göstermektedir. Çiçekler ilkbaharda erkenden görünür.[4]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
1982 yılında Brian Mathew tarafından önerilen taksonomik sınıflandırmaya göre C. biflorus, Crocus (Çiğdem) cinsi içindeki Nudiscapus bölümünün Biflori serisine giremektedir. Bununla birlikte, modern DNA analizleri, Biflori serisinin Reticulati ve Speciosi serisinden ayrılıp ayrılamayacağına güçülük çıkarmaktadır.[5] C. biflorus'un en az 21 alt türü belirlenmiştir; ayrıca bahçe kullanımı için çok sayıda kültür çeşidi yetiştirilmiştir.
- Alt türler[3]
- Crocus biflorus adamii (Çökülce); (J.Gay) K.Richt: Balkanlar, Ukrayna, Kırım, Kafkasya, İran'da görülmektedir.
- Crocus biflorus albocoronatus (Gökkız); Kerndorff: Toros Dağlarında görülmekte olup Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus alexandri; (Nicic ex Velen.) B.Mathew: Sırbistan, Bulgaristan, kuzeydoğu Yunanistan'da görülmektedir.
- Crocus biflorus artvinensis (Artvin çiğdemi); (J.Philippow) B.Mathew: Kafkasya, Türkiye'nin kuzeydoğusunda (Artvin'de) görülmektedir.
- Crocus biflorus atrospermus (Gölbözük); Kernd. & Pasche: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus biflorus (İkiz çiğdem): Sicilya ile birlikte İtalya'da, Türkiye'de, Rodos Adasında görülmektedir.
- Crocus biflorus caelestis (Cennet çiğdemi); Kernd. & Pasche: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus caricus (Pisik çiğdemi) Kernd. & Pasche: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus crewei (Çarpık çiğdem); (Hook.f.) B.Mathew: Türkiye'de ve Yunan adalarında görülmektedir.
- Crocus biflorus fibroannulatus (Halkalı çiğdem); Kernd. & Pasche: Artvin'de görülmekte olup Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus ionopharynx (Cadı çiğdemi) Kernd. & Pasche: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus isauricus (İbradı çiğdemi); (Siehe ex Bowles) B.Mathew: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus leucostylosus (Cemre çiğdemi); Kernd. & Pasche: Denizli'de görülmekte olup Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus nubigena (Bulut çiğdemi); (Herb.) B.Mathew: Türkiye'de ve Yunan adalarında görülmektedir.
- Crocus biflorus pseudonubigena (Siirt çiğdemi) B.Mathew: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus pulchricolor (Çakır çiğdem); (Herb.) B.Mathew: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus punctatus (Benli çiğdem); B.Mathew: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
- Crocus biflorus stridii; (Papan. & Zacharof) B.Mathew: Kuzeydoğu Yunanistan'da görülmektedir.
- Crocus biflorus tauri (Berfan); (Maw) B.Mathew: Kafkasya, Türkiye, İran ve Irak'ta görülmektedir.
- Crocus biflorus weldenii; (Hoppe & Fürnr.) K.Richt: İtalya, Arnavutluk ve Yugoslavya'da görülmektedir.
- Crocus biflorus yataganensis (Yatağan çiğdemi); Kernd. & Pasche: Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
Ödül[değiştir | kaynağı değiştir]
'Mavi İnci' kültür türevi, Birleşik Krallık Kraliyet Bahçe Bitkileri Derneğinin Bahçe Liyakati Ödülünü kazanmıştır.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ The Gardeners Dictionary: eighth edition no. 4. 1768.
- ^ "BSBI List 2007". Botanical Society of Britain and Ireland. 25 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ a b "Kew World Checklist of Selected Plant Families". 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. Birleşik Krallık: Dorling Kindersley. 2008. s. 1136. ISBN 1405332964.
- ^ Brian Mathew, Gitte Petersen & Ole Seberg, A reassessment of Crocus based on molecular analysis, The Plantsman (N.S.) Vol 8, Part 1, pp50–57, March 2009
- ^ "Crocus biflorus". Plant Selector. Royal Horticultural Society. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2013.
 |
Wikimedia Commons'ta Crocus biflorus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
