Burgonya bulamacı
Fransa’nın Bourgogne bölgesinde ilk defa üzüm ve asmaların tedavisinde kullanıldığı için bu bölgenin adını alan[1] Burgonya bulamacı bakır sülfat ve sodyum karbonatın bir karışımıdır. İçerisinde %1 -20 arasında toplam bir bakır konstrasyonuna sahip olabilen[2] bu bulamaç, ağaçlar ve küçük meyvelerdeki fungal etmenlere karşı püskürtülerek kullanılır.[3]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bordo bulamacına benzer şekilde, kullanılan en eski fungusitlerden olan Burgonya Bulamacı, bitkiler üzerinde fungal etmenler ortaya çıkmadan evvel koruyucu fungusit olarak kullanılır.[4] Bordo Bulamacının bakır sülfat, CuSO4 ve sönmüş kireç, Ca(OH)2 içermesine karşılık, Burgonya Bulamacı bakır sülfat, CuSO4 ve sodyum karbonat, Na2CO3 içerir.[4] İlk olarak 1885 yılında kullanılan[2] Burgonya Bulamacının yerini bugün sentetik organik bileşikler ya da şelat formdaki reaktif olmayan bakır içerikli bileşikler almıştır.[1] Böylece bitkilerin bulunduğu ortamlardaki toprak ve suda yüksek düzeyde bakır birikiminin önüne geçilmiştir.
Hazırlanması ve bileşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Burgonya Bulamacı suda çözünmüş bakır sülfat ve suda çözünmüş sodyum karbonat karışımıyla yapılır. Çözünmüş bakır sülfat oranı genellikle 1:1 - 1:18 aralığındadır. Genellikle yüksek miktarlarda eklenen sodyum karbonatın da çözünme oranı 1:1.5 olmaktadır. Zamanla, sodyum karbonat çözeltiden ayrılarak kristalize olacak ve bakır sülfat oranı sodyum karbonat oranına yaklaşarak oran 1:1 olacaktır. Bu süreç çok çabuk gerçekleşir. Bu özellik, Burgonya Bulamacının genel kullanımını engelleyecek kilit bir unsur olduğundan bulamaç, kullanılmadan hemen önce karıştırılmalı ve derhal kullanılmalıdır.[5]
Kullanımı ve etki mekanizması[değiştir | kaynağı değiştir]
Burgonya Bulamacı ağaçlar ve küçük meyvelerde koruyucu bir fungusit olarak kullanılır. Bu koruyuculuk özelliği, Cu(II) iyonlarının birçok fungus sporlarında bulunan enzimleri engelleme yeteneğine sahip olması ve bu sporların çimlenmesine engel olmasından dolayıdır.[6] Ne yazık ki, bakırın bu antifungal özelliklerinin mekanizması hala tam olarak anlaşılamamış[1] olmasına rağmen, bu mekanizmada çoğu kez bakır ve fungus hücre çeperlerinin eksi yüklü kısımları arasında bir etkileşim olduğu, bu etkileşimin hücre çeperini değişik bir şekilde teşvik ederek hücre zarı geçirgenliğini artırdığı sanılmaktadır.[1] Bu durum fungus hücresinin homeostazini değişikliğe uğratarak, temel besin öğeleri ve iyonların yetersiz alımına ve depolanmasına yol açabilir.
Yararlanılan kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d Borkov, G.; Gabbay, J. (2005). "Copper as a Biocidal Tool". Current Medicinal Chemistry. 12 (18). s. 2163. 6 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2011.
- ^ a b Richardson, H. W. (1997). Handbook of Copper Compounds and Applications. CRC Press. ss. 79,120.
- ^ Roberts, J. W.; Botanical Review. 1936, 2, 586.
- ^ a b Chester, F. D. (1980). "The copper salts as fungicides". Journal of Mycology. 6 (1). s. 21. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2011.
- ^ Butler, O.; Bull. 1933, 56, 3.
- ^ Ramanathan, N., Sivapalan, A.; Journal of the National Science Council of Sri Lanka. 1986, 14(1), 145.