Bateson küpü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Üç eksenli Bateson küpünün çizimi: acı çekme, fayda kesinliği ve araştırma kalitesi. Araştırma kaliteli ise mutlaka yararlı olur ve hayvana acı çektirmez, o zaman boş bölüme (üst ön) düşer, bu da araştırmanın devam edebileceği anlamına gelir. Ağrılı, kalitesiz ve başarı olasılığı daha düşük incelemeler alt kısımda, katı bölgede yer alır ve devam ettirilmemelidir.

Bateson küpü, Londra Zooloji Topluluğu başkanı Profesör Patrick Bateson tarafından geliştirilen hayvan araştırmaları için maliyet-fayda analizinin bir modelidir.[1][2]

Bateson küpü, önerilen araştırmayı üç ölçüte göre değerlendirir:

  • hayvanların çektiği acının derecesi,
  • araştırmanın kalitesi,
  • gizil tıbbi yarar.

Bateson, Hayvanlar (Bilimsel Prosedürler) Yasası 1986'ya göre bu gereklilikleri karşılamayan araştırmaların onaylanmamasını veya yapılmamasını önerdi.[3] Üçüncü kriter de mutlaka tıbbi yarar olmak zorunda değildir.[4]

Batesin küpünün acıyı, faydanın kesinliğini ve araştırma kalitesini ölçen üç ekseni vardır. Araştırma yüksek kaliteliyse, faydalı olacağı kesinse ve hayvan acı çekmeyecekse, o zaman boş bölüme düşecektir, yani araştırma devam etmelidir. Başarı olasılığı daha düşük olan sancılı, düşük kaliteli araştırma, katı alanda daha düşük olacaktır ve devam etmemelidir. Buradaki ana ilke 'boş' devam etmeli, 'katı' devam etmemelidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ P. Bateson, "When to experiment on animals 1 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". New Scientist, 109 (1986), pp. 30–32
  2. ^ P. Bateson, P. Biggs, A. Cuthbert, I. Cuthill, M. Festing, E.B. Keverne, S. King, C. Page, O. Petersen, N. Rothwell, M. Rushworth, V. Walsh, O. Roberts. "The Use of Non-human Animals in Research: a Guide for Scientists 29 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The Royal Society, Policy Document 01/04. London (2004)
  3. ^ P. Bateson. "Ethics and behavioural biology". Advances in the Study of Behavior, 35 (2005), pp. 211–233
  4. ^ Innes C. Cuthill, "Ethical regulation and animal science: why animal behaviour is not so special". Animal Behaviour. Volume 74, Issue 1, July 2007, pp. 15–22