Bashanosaurus
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Bashanosaurus | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| † Bashanosaurus primitivus Dai, 2022 | |||||||||||||
Bashanosaurus (anlamı: 'Bashan kertenkelesi') Çin'in Chongqing kentinde yer alan Orta Jura yaşlı Shaximiao Oluşumundan çıkarılan bir stegosaur cinsidir. Tip türü B. primitivus'tur. İlkin stegosaur cinslerinden biri olarak düşünülmektedir, bir önceki en yaşlı stegosaur olan Adratiklit'ten 1 milyon yıl daha yaşlıdır.[2]
Kökenbilim[değiştir | kaynağı değiştir]
Dinozorun cins adı Bashan ve saurus sözcüklerinden oluşur ve fosillerin çıktığı kent Chongqing kentinin antik adına referans verir. Tür adı primitivus ise ilgili dinozorun stegosauria içindeki ilkin evrimsel konumuna atıfta bulunmaktadır.[3]
Keşif[değiştir | kaynağı değiştir]
Bashanosaurus 2 parçalı iskeletle birlikte üçüncü bir örnekten gelen bir omurgadan bilinmektedir. Bu fosil kalıntılar Zigong Dinosaur Museum içinde korunan Dinosaur Fossil Wall'da yer almaktadır. Burada bir üst kafatası, bir sırt omuru ve bir deri zırhı parçasından oluşan dördüncü bir fosil örneği daha vardır. Bu son örnek 2016'da gün yüzüne çıkarılmıştır, ancak hala tanımlanmamıştır. CLGPR V00006-1 olarak adlandırılan holotip ayak kemikleri, sırt ve kuyruk omurları, sırt levhası ve bir dikenden oluşur. CLGPR V00006-2 adı verilen ikinci örnek beş omur, bir sırt levhası ve bir sağ alt bacaktan oluşur. CLGPR V00006-3 adlı örnek de sadece bir sırt omurundan bilinir.[3] 2022'de bitirilen çalışma sonucu bu üç fosil örnek tanımlanmıştır. Dördüncü örnek bir kafatasından oluşur ve holotipe özgü işaretler ve izler taşımadığından hala tanımlı değildir.[3] Fosillerin bulunduğu tabakalar Orta Jura yaşlı olup 172-167 milyon yıl önce arasına tarihlenmektedir. Stratigrafik olarak katmanlar çamurlu silttaşı ve siltli çamurtaşından oluşur ve bu birimler iç içe tabakalanma gösterirler. Ayrıca feldispatlı ince taneli kumtaşı ve siltli çamurtaşının ardalanması bölgenin göl benzeri[1] bir ortamdan karasal, yarı kurak[3] bir paleoçevreye döndüğünü göstermektedir.
Fiziksel Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilim insanlarına göre holotip 2,8 metre uzunluğa sahiptir, ancak eldeki fosillerin yarı yetişkin olması nedeniyle Bashanosaurus'un daha fazla büyüyebileceği düşünülmektedir.[2]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazı özellikleri nedeniyle Bashanosaurus, Thyreophora grubunun ilkin üyesi Scelidosaurus'a benzemektedir, bu nedenle stegosaurların ilkin (bazal) bir cinsi olduğu savunulmaktadır. Aynı zamanda bu cinsi stegosaur aile ağacında diğerlerinden ayıran ciddi otapomorfiler bulunmaktadır. Özellikle kürek kemiğinin distal olarak genişlemesi ve narin olması ile omurlardan çıkan parapofizlerin (çıkıntıların) çapraz uzantılar temelinde yükselmesi onu diğer stegosaurlardan ayırmaktadır.[1][3]
| Stegosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Bashanosaurus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Bashanosaurus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Geggel, Laura. "Tiny-headed stegosaur with long tail spikes is one of the oldest of its kind". www.livescience.com. LiveScience. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Lazaro, Enrico de. "New Stegosaur Species Unearthed in China". Sci-news. sci-news.com. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e Hui, Dai; ve diğerleri. (2022). "New Stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China". Journal of Vertebrate Paleontology. doi:10.1080/02724634.2021.1995737. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022.