Asimina tetramera
| 4 yapraklı papav | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Asimina tetramera
Small |
Asimina tetramera, 4 yapraklı papav olarak bilinen Florida'ya özgü endemik bir türdür. Nesli büyük tehdit altındadır. Florida'da sadece Palm Beach, Martin Country gibi bölgelerde 950 adet kaldığı tespit edilmiştir. Küçük veya 2,3 gövdeli büyük bir çalı şeklinde kendini gösterir.[1] ABD hükûmetince koruma altına alınmış bir türdür.[2]
Kırmızımsı, kahverengi veya grimsi 1 ila 3 metre yüksekliğe ulaşan dallara sahiptir.Papavlar arasında en uzun yüksekliğe sahip türdür..[1] Yaprakları 10 cm uzunluğunda üst tarafı yeşil alt kısmı gri-yeşildir, sıklıkla yuvarlak köşelidir. Çiçekleri kırmızından, vişne çürüğü rengine yaşlandıkça değişiklik gösterir. Pis kokuludur. Çiçekleri çoğunlukla 4 çanak yapraklı, 6 taç yapraklıdır. Meyveleri, yenebilir olup, muz kokulu yeşilden sarıya değişen renktedir.
Kök kısmı derinde olup soğuk havalara ve orman yangınlarına bitki bu şekilde direnç gösterir. Yangınlara adapte olmuş türleri hızla büyür yüksek miktarda çiçeği ve meyveleri olur. Yangından üst kısım yansa da, kökleri sayesinde bitki tekrar büyüyebilir. Uzun ömürlüdür,100 yıl kadar bitkinin yaşayabildiği söylenir.[1] Bununla birlikte bitki çoğu durumda ömrünün bir kısmını yangın sonrası köklerinin gelişimi ve uyku pozisyonunda geçirir.[1]
Meyvelerinden insanlar dışında rakunlar, fareler, gopher cinsi kaplumbağalar, sincaplar, kemirgenler dair pek çok hayvan yararlanabilmektedir. Bu yönden ekosisteme de katkıda bulunur, Yine bir kısım kelebek türleri yumurtalarını bu bitkinin yapraklarına bırakmakta, bitki larvalarına ev sahipliği yapmaktadır. Diğer papav türleri gibi bu bitkinin tozlaşmasını da arılar değil, kötü kokusuna gelen sinekler başta olmak üzere çeşitli böcekler sağlamaktadır.[1]
Bu bitki Pinus clausa türü palmiye ağaçları, Serenoa repens ağaçları ve bir kısım meşe ağaçları ile birlikte doğal Florida bitki örtüsünü oluşturmaktadır.[1]
Bitkinin neslinin tehdit altına alan sebepler ise çeşitlidir. Bu tür fırsatçı bir türdür, şöyle ki tohumlarını etrafa yayan bitki hakimiyetini daha yayabilmek için baskın ağaç türlerini yok eden doğal orman yangınlarına ihtiyaç duymaktadır. Doğal yangınlar çevredeki bu bitkiyi tehdit edecek ağaçları yok ederken bitki, yangına karşı korunakları sayesinde etrafa daha iyi yayılabilme olanağı bulur. Buna karşın yangınla mücadele önlemleri bu tür yangınların çıkma sıklığını azaltarak bitkinin hakimiyet alanlarının genişlemesini engeller. Bununla birlikte çok fazla bulunduğu alanda yangın çıkması da bitkinin tohumlarının yok olmasına sebebiyet verebileceğinden yine yayılması ve çoğalmasını engeller.[1][3] Bitkiyi tehdit eden diğer bir etkende sineklerle ve zararlılarla mücadele için kullanılan tarım ilaçları, böcek savar ilaçlar ve pestisitlerdir.Zira bu tür ilaçlar bölgedeki sinek ve böcek neslinin azaltılmasına sağlarken bu tür gibi, böcek ve sineklerle tozlaşmayı sağlayan pek çok türe, zarar vermektedir. Son olarak bitkinin bulunduğu ekolojik ortamın yok edilmesi veyahut yol v.s açmak için tahrip edilmesi veya şekillendirilmesi de doğal olarak bitkinin neslini tehdit eden bir başka etmendir, Ayrıca bu durum bu bitkinin tozlaşmasını sağlayıcı genetik varyetelerinin azalmasına neden olmaktadır.[1][3]
Günümüzde bu bitkinin bulunduğu Florida'da 17 bilinen yer tespit edilmiştir, bunların 10'u korumalı bölgedeyken, bir kısmı özel mülklerin bulunduğu korumasız alanlar içindedir. Bununla birlikte bu bitki Florida eyaletindeki Jonathan Dickinson Ulusal Parkında'da büyütülmekte ve bu parkta her 6 yılda bir bu bitkinin gelişimi için kontrollü yangınlar çıkarılmaktadır.[1][3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i "Smithsonian Marine Station Fort Pierce". 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2011.
- ^ Proposed endangered and threatened status for three Florida shrubs. 20 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Federal Register November 1, 1985.
- ^ a b c "Center for Plant Conservation". 15 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2011.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Nature Conservancy 31 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Flora of North America 17 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The ICUN Red List of Threatened Species 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.