Andromahi (oyun)
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ağustos 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Andromahi oyunu, Truva Prensi Hektor'un karısı Andromahi'yi anlatmaktadır. Euripides'in günümüze ulaşan oyunlarından biridir.
Oyun, Andromakhe'nin zafer payı olarak Akhilleus'un oğlu Neoptolemos'a verilmesinden sonrasını anlatır.
Oyun prologos ile açılır. Koro sahneye çıkmadan önce bir oyuncu oyun üzerinde açıklamalar yapardı. Oyun beş adet epeisodion ve dört adet stasimon'dan oluşur. Kısacası beş adet diyalog, dört adet koro sahnesi vardır.
Oyunda sık sık, Andromakhe ya da diğer kadınlar; kadınların erkeklerin başına dertler açan yaratıklar olduğunu, kötü bir mizaca sahip olduklarını vb. açıklamalar yapıp dururlar. Hatta bir diyalogta Orestes, kuzeni Hermione'u hem cinsleri hakkında çok sert konuştuğu için uyarır. Euripides, kendi döneminde de kadınlara düşman olduğu şeklinde eleştirilmmiştir. Bunun sebebi Euripides'in ik ibaşarısız evliliği olarak gösterilir.
Oyun[değiştir | kaynağı değiştir]
Sahne, Phtia ile Pharsalia arasında Thetis tapınağında açılır. Andromakhe prologos'a başlar. Kendisinin bir zamanlar Anadolu'daki Thebe şehrinden Hektor'a gelin olarak nasıl gittiğini, ancak Truva çöktükten sonra Hektor'dan olma oğlu Astyanaks'ı surlardan atıp onu köle olarak Neoptolemos'a verdiklerini anlatır. Neoptolemos, Phtia'ya dönünce yaşlı dedesi Peleus'tan tahtı almamıştır. Ancak babasının ölüm sebebini Apollon'a sorma densizliği etmiş ve özür dilemek için Delphoi'ye gitmiştir. Şimdi de Neoptolemos'un yeni eşi Menelaos'un kızı Hermione çocuğunun olmamasını ona bağlamaktadır. Andromakhe'nin kendisine büyü yaptığını ve bu yüzden kocasını kendisinden soğuttuğunu söylemektedir, bu yüzden onu öldürmek istemektedir.
Andromakhe korkudan Neoptolemos'tan olmuş yeni oğlu Molossos'u bir aileye verip gizlemiş, kendisi de Thetis Tapınağına sığınmıştır.
Menelaos, damadının yokluğunda kızını korumak için gelmiştir. Andromakhe'nin oğlunu bulup, onu tehdit ederler. Böylece Andromakhe tapınaktan çıkar. Ancak Menelaos ikisini de idam edeceklerini söyler.
Tam idam edilecekleri sıra, Peleus sahneye girer. Peleus artık yaşlı bir kraldır. Böyle adaletsiz bir idamı durdurur ve Menelaos'u aşağılayarak onu ülkesinden kovar.
Böylece Hermione, kocası Neoptolemos döndüğünde yapmaya çalıştıklarını öğrenip kendisini öldüreceğinden korkar. O esnada Orestes saraya ulaşır. Truva Savaşı'na gitmeden önce Menelaos, kızını ona vereceğine söz vermiştir. Ancak savaşta başarılarından dolayı kızını Neoptolemos'a verme kararı vermiştir. Orestes, Neoptolemos'a korkunç kaderini anlatıp, bir akraba kızıyla evlenmenin kendisine iyi geleceğini bu yüzden ondan vazgeçmesini söylese de Neoptolemos onun anne katili olması ile dalga geçip göndermiştir.
Hermione onu görünce yaptıklarını anlatır ve Orestes'ten kendisini kaçırmasını ister. Orestes de kocasından korkmaması gerektiğini ve ondan öcünü aldığını anlatır. Böylece Hermione'u alır ve kaçırır.
Peleus tekrar sahneye girdiğinde Hermione'un kaçtığını öğrenmiştir. Ardından bir haberci girer. Neoptolmeos'un Delphoi tapınağında, Orestes'in halkı kışkırtması dolayısıyla öldürülmüştür. Peleus bu korkunç haberi alınca yıkılır. Biricik oğlu ve torunu hayattan ondan önce göçmüştür.
O esnada theologeion (antik tiyatrolardaki balkon) isimli balkonda Thetis belirir. Thetis, Peleus'a Andromakhe'yi eski Truva Kralı Priamos'un kahin oğlu Helenos ile evlendirip Molossos ülkesine göndermesini, Neoptolemos'u ise Delphoi'ye gömerek oradaki insanların Orestes'in düzenlediği vahşi cinayeti unutmamayı sağlamasını ister. Bütün bunları yapınca, Thetis, Peleus'u Neleus'un sarayına ölümsüz bir tanrı olarak alacak ve yanına oturtacaktır. Peleus onun için planlanmış kaderi sabul eder ve sahneden çıkarlar.
