Andrés Avelino Cáceres
| Andrés Avelino Cáceres | |
|---|---|
| |
| 27. ve 30. Peru Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 10 Ağustos 1894 - 20 Mart 1895 | |
| Başkan Yardımcısı | César Canevaro, Cesáreo Chacaltana Reyes |
| Yerine geldiği | Justiniano Borgoño |
| Yerine gelen | Manuel Candamo |
| Görev süresi 3 Haziran 1886 - 10 Ağustos 1890 | |
| Başkan Yardımcısı | Remigio Morales Bermúdez, Aurelio Denegri |
| Yerine geldiği | Antonio Arenas |
| Yerine gelen | Remigio Morales |
| Peru İkinci Başkan Yardımcısı | |
| Görev süresi 12 Mart 1881 - 6 Kasım 1881 | |
| Başkan | Francisco García Calderón |
| Yerine geldiği | boş en son 1879'da José Francisco Canevaro |
| Yerine gelen | boş Aurelio Denegri 1886'da seçildi |
| Callao Senatörü | |
| Görev süresi 28 Temmuz 1901 - 25 Ekim 1906 | |
| Ayacucho Senatörü | |
| Görev süresi 28 Temmuz 1894 - 10 Ağustos 1894 | |
| Kongre Üyesi | |
| Görev süresi 28 Temmuz 1892 - 28 Temmuz 1893 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Andrés Avelino Cáceres Dorregaray 10 Kasım 1836 Ayacucho, Peru |
| Ölüm | 10 Ekim 1923 Lima, Peru |
| Partisi | Anayasa Partisi (Constitutional Party) |
| Evlilik(ler) | Antonia Moreno Leyva |
| Çocuk(lar) | 3 |
| Mesleği | Asker |
| Askerî hizmeti | |
| Branşı | Peru Ordusu |
| Hizmet yılları | 1854-1901 |
| Rütbesi | Mareşal |
| Çatışma/savaşları | Peru İç Savaşı 1894-1895, Pasifik Savaşı, Peru İç Savaşı 1884-1885 |
Andrés Avelino Cáceres Dorregaray (d. 10 Kasım 1836 - ö. 10 Ekim 1923), Perulu asker ve siyasetçiydi. 1886 - 1890 ve 1894 -1895 yılları arasında, iki kez Peru'da devlet başkanlığı yaptı. Ayrıca Peru Ordusunda General unvanıyla yer aldığı Pasifik Savaşı (1879-1883) sırasında Şili işgaline karşı direnişe liderlik ettiği için ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.[1][2][3]
Hayatının ilk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Andrés Avelino Cáceres, 10 Kasım 1833 tarihinde Ayacucho şehrinde doğdu.[4] Babası Don Domingo Cáceres y Ore, bir toprak sahibi ve annesi, İspanyol albay Demetrio Dorregaray'ın kızı, Justa Dorregaray Cueva idi. Etnik olarak melezdi. Anne tarafından kökleri, bir Inka-Wanka prensesi olan Catalina Huanca'ya uzanırdı. Kendi memleketinde Colegio San Ramón'da okudu.
Askeri kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1854 yılında Cáceres, eğitimini bırakıp Ayacucho Taburu'na askeri öğrenci olarak katıldı. Bu birimin bir parçası olarak, General Ramón Castilla liderliğindeki isyana katıldı. Başkan José Rufino Echenique'e karşı gerçekleşen bu isyan, La Palma Muharebesi'nde (5 Ocak 1855) zaferle sonuçlandı.
Daha sonra, orduda hızla yükseldi ve 1857'de Teğmen rütbesini aldı. 1857 ve 1859 yılları arasında, eski başkan Manuel Ignacio de Vivanco'nun başlattığı ayaklanmaya karşı, Ramón Castilla hükûmetini aktif biçimde destekledi. Bu çatışmalarda Cáceres, sol gözünden ağır şekilde yaralandı.
Ekvador'a karşı savaş[değiştir | kaynağı değiştir]
1859 yılında Peru ile Ekvador arasında savaş çıktığında, Cáceres hâlâ yaralıydı ancak mücadeleye katıldı. Çatışma 1860'ta sona erdikten sonra Castilla, Cáceres'i Fransa'yaPeru delegasyonunun askerî ataşesi olarak atadı. Bu sırada Paris'te gözü için tedavi gördü. Cáceres, 1862'de Peru'ya döndü ve Huancayo'daki Pichincha Taburu'na katıldı.
İspanya'ya karşı savaş[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu dönemde, 1865 Vivanco-Pareja Antlaşması'nda Chincha Adaları'nın İspanyol işgaline izin veren Başkan Juan Antonio Pezet'e açık muhalefetiyle tanındı. Bu nedenle, diğer birkaç subayla birlikte Şili'ye sürgün edildi, ancak kaçmayı başardılar ve güneydeki Mollendo limanına geldiler.
Pezet hükûmetine karşı Mariano Ignacio Prado öncülüğündeki Revolución Restaurora del Honor Nacional'e (Ulusal Onur Restorasyonu Devrimi) katıldılar. Cáceres, Lima'nın işgaline katıldı. Daha sonra Prado'nun başkanlığında 2 Mayıs 1866 tarihinde İspanyolları Peru karasularından ve Chincha Adaları'ndan geri çekilmeye zorlayan Callao Savaşı'na katıldı.
Pardo'nun Başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
1868 yılında Cáceres, askeri kariyerine son verip çiftçilik yapmak için Ayacucho'ya dönmeye karar verdi. Ancak, 1872 yılında albay Tomás Gutierrez'in cumhurbaşkanı Manuel Pardo'ya yaptığı askeri darbeye karşı çıkarak siyasal arenaya geri döndü. Pardo, Peru'nun ilk sivil Başkanı ve ülkenin siyasi tarihinde önemli rol oynayan Civilista Partisi'nin kurucusuydu.
Pardo'nun başkanlığına verdiği destekle Civilista Parti liderlerinin desteğini kazandı ve Zepita Taburu'nun başına atandı. Bu şekilde 1874 yılında, Moquegua'da ileride Peru Devlet Başkanı olacak Nicolás de Piérola liderliğindeki bir isyanı bastırdı. Bu eylem için albay rütbesi ile ödüllendirildi ve daha sonra Cuzco valisi seçildi.
Pasifik Savaşı (1879–1883)[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney cephesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Pasifik Savaşı'nın başlangıcında (5 Nisan 1879), Cáceres, Zepita Taburu ile Tarapacá eyaletine gönderildi. Burada, San Francisco ve Tarapacá savaşlarında Şili Ordusuna karşı savaştı. İkincisindeki müdahalesi, eşitsiz koşullara rağmen savaşta Peru lehine bir zafer çıkmasında oldukça etkiliydi.
Bu zafere rağmen, Peru Ordusu işgali durduramadı ve kuzeye, Tacna eyaletine çekilmek zorunda kaldı. Şili birlikleri bu bölgenin kuzeyine, Peru'nun ana hatlarına saldırdıkları yerden Ilo'ya kadar indi.
Cáceres, Peru Güney Ordusunun yeniden yapılanmasında önemli bir rol üstlendi. Bu Ordu, Bolivya Devlet Başkanı General Narciso Campero liderliğindeki bir birlik ile Tacna şehri çevresinde konuşlandırıldı. Ancak, Nicolás de Piérola'nın Mariano Ignacio Prado'yu başarılı bir şekilde devirmesinin ardından oluşan siyasi istikrarsızlık, bu ittifakın Şilililere karşı yapacakları eylemleri engelledi.
26 Mayıs 1880 tarihinde, Şilililerin birleşik Bolivya-Peru Ordusunu yendiği Tacna Savaşı gerçekleşti. Cáceres, bu savaşa kayda değer bir katılım sağladı ve ardından Lima'ya çekildi.
Lima mücadelesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Pierola, ordudan geriye kalanlarla savaşa çağrılan zayıf silahlı vatandaşların birlikte başkent Lima'yı korumasını emretti. Hiçbir takviye bulunmadığından Perulu kuvvetler, San Juan ve Chorrillos ve Miraflores savaşlarında Şili güçlerine yenildi. Cáceres, ikinci çatışmada yaralandı ve Lima'ya götürüldü. Ocak 1881'te şehir düştüğünde, Peru'nun dağlık bölgesi Jauja'ya kaçtı.
La Breña mücadelesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgedeki kıdemli subay unvanıyla merkezin Siyasi - Askeri Şefi seçildi (26 Nisan 1881). Kendisini Şili işgaline karşı direniş örgütlemeye adadı ve köylü nüfusu seferber ettiği bir gerilla savaşı yürüttü. Yerel güçlerin desteği, zorlu arazi koşulları ve kendi askeri becerileri sayesinde Cáceres, Pucará savaşlarında ve Temmuz 1882'de, Marcavalle ve La Concepción'daki başka savaşlarda kendisine karşı gönderilen Şili güçlerini yendi.
Bu başarıları sayesinde Brujo de los Andes (And Dağları Büyücüsü) lakabıyla anılmaya başladı. Ancak tüm yeteneğine ve kararlılığına rağmen, Huamachuco Savaşı'nda (10 Temmuz 1883) daha iyi silahlanmış ve eğitimli Şili kuvvetlerine yenildi. Yeniden toplanmaya çalışsa da, Miguel Iglesias yönetimindeki Peru hükûmeti, yenilgiyi tanıyan ve savaşa son veren Ancón Antlaşması'nı (10 Ekim 1883) imzaladı.
Birinci Başkanlık dönemi (1886–1890)[değiştir | kaynağı değiştir]
Savaştan sonra Cáceres, Iglesias'ın başkanlığını tanımadı ve bu iki grup arasında bir iç savaş çıktı. 28 Kasım 1885 tarihinde Lima'ya saldırarak Iglesias'ı 12 Aralık'ta istifaya zorladı. Ülke, yeni seçimler yapılırken Antonio Arenas başkanlığındaki bir Bakanlar Kurulu tarafından yönetildi. Cáceres, tek aday olarak girdiği seçimleri kazandı ve 3 Haziran 1886 tarihinde Peru cumhurbaşkanı oldu.
Yeni yönetim, büyük bir borç ve Pasifik Savaşı'nın yol açtığı ağır hasar nedeniyle ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıyaydı. Cáceres yönetimi bu sorunlara çözüm olarak alacaklılarıyla müzakerelere girişti ve bunun sonucu 28 Ekim 1888 tarihinde imzalanan ve 25 Ekim 1889'da Peru Kongresi'nde onaylanan Grace Sözleşmesi oldu. Anlaşmaya göre Peru, demiryollarının kontrolü gibi konularda alacaklılara çeşitli tavizler verirken karşılığında, alacaklılar ülkenin borcunu ödemeyi ve demiryollarını genişletmeyi kabul etti.
Sözleşme geniş çaplı tartışmalara neden oldu, Cáceres yönetimi diğer şeylerin yanı sıra ülkenin ana varlıklarını çok düşük bir fiyata satmakla suçlandı. Her halükarda anlaşma, hükûmetin dış borç sorununu çözmesine izin verdi ve hiçbir kamu kaynağının olmadığı bir dönemde Peru demiryollarının genişletilmesini sağladı.
13 Nisan 1890 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Remigio Morales'in zaferinden sonra Cáceres, aynı yılın 10 Ağustos'unda görevi halefine devretti.
İkinci Başkanlık dönemi (1894–1895)[değiştir | kaynağı değiştir]
Morales Bermúdez 1 Nisan 1894'te görev başındayken öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Justiniano Borgoño geçti. Sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerini, hile suçlamalarına rağmen Cáceres kazandı. İkinci dönemi 10 Ağustos 1894 tarihinde göreve başladı.
Ancak ülke çapında, eski cumhurbaşkanı Nicolás de Piérola önderliğinde birleşen güçlerin sürdürdüğü isyanlar çıktı. Asi güçler 17 Mart 1895 tarihinde Lima'ya saldırdı, ardından çıkan çatışma iki gün sonra imzalanan bir ateşkesle durduruldu. Yenilgisini kabul eden ve halk desteğini kaybettiğini anlayan Cáceres istifa etti ve yerine geçici bir Hükûmet Cuntası getirildi.
Sonraki yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Düşüşünden sonra Cáceres, 1895 yılından 1899'a kadar Buenos Aires'te yaşadı. Sonra Peru'ya dönse de İtalya Krallığı'nda (1905–1911) ve Alman İmparatorluğu'nda (1911–1914 ) büyükelçi olarak görev yaptığı Avrupa'ya gitmek üzere tekrar ayrıldı. Lima'ya döndüğünde, cumhurbaşkanlığı kampanyasında ve 1919'da José Pardo'ya karşı başarılı darbesinde Augusto B. Leguía'yı destekledi. Yeni hükûmet, 10 Kasım 1919'da ona Mareşal rütbesini verdi. Cáceres, Ekim 1923'te Ancón kasabasında 86 yaşında öldü.[5]
Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Cáceres, Peru'da milliyetçi bir figür olarak saygı görür. Chincha Adaları'ndaki İspanyol işgaline ve daha da önemlisi Peru'nun geleneksel düşmanı Şili'ye karşı direniş örgütlemesi nedeniyle yabancı güçlere karşı direnişi simgeler.
Son yıllarda, bu sembolizmi kabul eden bir grup Perulu askeri gazi, Cáceres'ten sonra etnocacerista adıyla örgütledi. Etnocaceristalar günümüzde Peru Milliyetçi Partisi'ne verilen desteğin büyük bölümünü oluşturmaktadır.
Arkasında zengin yazılı eser birikimi bırakan kızlarından Zoila Aurora Cáceres'in etkisiyle ilgi çekici bir mirası bulunur.
Ek okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]
- (İspanyolca) Basadre, Jorge, Historia de la República del Perú. Editorial Universitaria, 1983.
- (İspanyolca) Tauro del Pino, Alberto, Enciclopedia Ilustrada del Perú. Peisa, 2003.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ayacucho'daki Andrés Avelino Cáceres Müzesi'nin fotoğrafları 16 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biografias y Vidas'tan biyografi (İspanyolca) 18 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ayacucho sitesinden Biyografi (İspanyolca)
- WorldStatesmen.org 11 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Cáceres, Andrés Avelino (1833–1923) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ The Peru reader : history, culture, politics. 2nd ed., rev. and expanded. Orin Starn, Carlos Iván. Degregori, Robin Kirk. Durham: Duke University Press. 2005. s. 177. ISBN 978-0-8223-8750-3. OCLC 220950410.
- ^ W., Quiroz, Alfonso (2008). Corrupt circles : a history of unbound graft in Peru. Woodrow Wilson Center Press. s. 185. ISBN 978-0-8018-9076-5. OCLC 488362658.
- ^ Jorge Basadre, Historia de la República del Perú, Vol. VI, p. 281.
- ^ Jorge Basadre, Historia de la República del Perú, Vol. IX, p. 296.
