Aktigrafi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Actigraphy
Amaçmonitoring human rest/activity cycles
Vikiveri öğesi

Aktigrafi, insan dinlenme / aktivite döngülerini izlemenin invazif olmayan bir yöntemidir.[1] Kaba motor aktivitesini ölçmek için akimetri sensörü olarak da adlandırılan küçük bir aktigraf ünitesi[2] bir hafta veya daha uzun süre giyilir. Ünite genellikle bilekte takılan kol saati benzeri bir pakette bulunur. Aktigraf ünitesinin maruz kaldığı hareketler sürekli olarak kaydedilir ve bazı birimler ışığa maruz kalmayı da ölçer. Veriler daha sonra bir bilgisayara iletilebilir ve çevrimdışı analiz edilebilir; bazı sensör markalarında veriler gerçek zamanlı olarak iletilir ve analiz edilir.

Amaç[değiştir | kaynağı değiştir]

Uyku[değiştir | kaynağı değiştir]

Uyku aktigrafları genellikle saat şeklindedir ve yetişkinler için baskın olmayan kolun bileğine ve genellikle çocuklar için ayak bileğine takılır. Uyku düzenlerini ve sirkadiyen ritimleri belirlemek için faydalıdırlar ve bir seferde birkaç hafta boyunca giyilebilirler. Tıbbi ortamda geleneksel polisomnografi uzun süredir uyku değerlendirmesi için "altın standart" olarak belirtilmiştir.[3] Bununla birlikte, 1990'lardan bu yana aktigrafi giderek uyku / uyanıklık davranışını değerlendirmek için kullanılmaktadır. Çalışmalar, aktigrafinin uyku araştırması için yararlı olduğunu bulmuştur, çünkü polisomnografiden daha ucuz ve kullanımı daha kolaydır. Polisomnografiden farklı olarak aktigrafi, hastanın doğal uyku ortamında gerekli veriler kaydedilirken hareket ettirilmesine ve normal rutinlerine devam etmesine olanak tanır; bu da ölçülen verileri daha genel olarak uygulanabilir hale getirebilir. Uyku aktigrafları polisomnograflardan daha uygun fiyatlı olduğundan, özellikle büyük saha çalışmaları durumunda kullanımları avantajlıdır.[4]

Bununla birlikte, aktigrafi polisomnografinin tamamıyla yerine geçebileceği söylenemez. Bazı uyku bozuklukları için polisomnografi ile ölçülen tam bir gece uykusu gerekebilir. Aslında, aktigrafi uyku parametrelerini ve uyku kalitesini ölçmede etkili olabilir, ancak beyin aktivitesi (EEG), göz hareketleri (EOG), kas aktivitesi (EMG) veya kalp ritmi (EKG) için ölçüm sağlamaz.[5]

Aktigrafi, laboratuvarda yapılabilecek bir uyku gecikmesi testi yerine gündüz uykusunu değerlendirmek için yararlıdır. Uykusuzluk, sirkadiyen ritim uyku bozuklukları, aşırı uykulu olma durumlarını klinik olarak değerlendirmek için kullanılır. Huzursuz bacak sendromu tanısı için önerilmez. Ayrıca, bu tür bozukluklar için farmakolojik, davranışsal, fototerapötik veya kronoterapötik tedavilerin etkinliğini değerlendirmede kullanılır. Zaman içinde kaydedilen veriler, bazı durumlarda, özellikle sirkadiyen ritimler ve bunlarla ilgili bozuklukların yanı sıra uykusuzluğun değerlendirilmesinde polisomnografinin sonucundan daha önemlidir.[6]

Aktigrafi sayesinde uyku ve katılımcının uyku kalitesi ile ilgili chronotype, başlangıç latansı uyku, toplam uyku süresi, uyku konsolidasyonu (uyku verimliliği), yatakta geçirilen süre, hareketler ve uyku döngüsü bazı genel bilgiler belirlemek de mümkündür.[7]

Araştırmalar, uyku ve uyanıklığın aktigrafi cihazları tarafından eşit olarak değerlendirilmediğini gösterdi. Karşılaştırıldığında, polisomnograflar ve aktigraflar yoluyla toplanan veriler duyarlılığı tanımlar; ki bu da her iki yöntemle doğru tespit edilen uyku oranıdır. Aktigrafi, uyku modunu uyanma evrelerine göre daha olası kılar.[8]

Aktigrafi, 1990'ların başından beri uyku ile ilgili çalışmalarda aktif olarak kullanılmaktadır.[9] Geleneksel olarak uyku bozukluklarının rutin tanısında kullanılmamıştır, ancak aktigraf donanımı ve yazılımındaki teknolojik ilerlemeler ve veri geçerliliğini doğrulayan çalışmalar kullanımını giderek yaygınlaştırmıştır.[3] Bu gelişmenin ana nedeni, hareketliliği korurken aktigrafinin polisomnografininkine yakın bir doğrulukla güvenilir sonuçlar sunmasıdır (toplam uyku süresini tahmin etmek için% 90'ın üzerinde ancak 4 yönlü uyku aşaması için% 55'e düşmek) tahmin sorunu).[10] Teknik, uyku kalitesinin yaşam kalitesinin iyi bir göstergesi olarak görüldüğü yeni ilaç klinik çalışmalarında giderek daha fazla kullanılmaktadır. Teknik aynı zamanda hem sağlık[11] hem de hastalık, örneğin Alzheimer[12] ve fibromiyalji,[13] koşullarında bireylerle yapılan çalışmalarda kullanılmıştır.

Aktivite[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktivite aktigrafları giyilir ve bir pedometreye benzer şekilde bel çevresinde, kalça yakınında kullanılır. Uyanma zamanı aktivitesinin miktarını belirlemek ve muhtemelen kullanıcı tarafından yakılan kalori miktarını tahmin etmek için yararlıdırlar. Geçerli analiz için yeterli veri toplamak üzere birkaç gün boyunca giyilirler. [kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2018)">alıntı gerekli</span> ]

hareket[değiştir | kaynağı değiştir]

Hareket aktigrafları genellikle daha büyüktür ve baskın kolun omzuna takılır. Tek boyutlu bir boyutun aksine bir 3D aktigraf içerirler ve yüksek örnekleme hızına ve büyük bir belleğe sahiptirler. Sadece birkaç saat kullanılırlar ve yürüyüş ve diğer fiziksel bozukluklarla ilgili sorunları belirlemek için kullanılabilirler. [kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2018)">alıntı gerekli</span> ]

Aktigraf ünitesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ünitenin kendisi, genellikle aşağıdakileri içeren entegre bir elektronik cihazdır: [kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2018)">alıntı gerekli</span> ]

  • bir ivmeölçer,[3]
  • belirli zamanlarda aktigraf kaydını başlatmak / durdurmak ve belirli bir zaman dilimi için birikmiş değerleri kaydetmek için gerçek zaman saati veya zamanlayıcı,
  • elde edilen değerleri saklamak için kalıcı bir bellek,
  • 2–3 hariç her şeyi filtreleyen isteğe bağlı alçak geçiren filtre   Hz bandı, böylece harici titreşimlerin göz ardı edilmesini sağlar ve
  • zamanlayıcıyı programlamak ve verileri bellekten indirmek için genellikle USB, seri veya düşük güçlü kablosuz arabirim.

Ölçüm yöntemleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktigrafi için kullanılan cihazlar hareketler tarafından üretilen verileri toplar. Verileri uygulama ve uyku tıbbı için kullanılabilir hale getirmek amacıyla, hareketler aktigraflarla dijital verilere çevrilir. Birkaç cihaz ve bilgisayar yazılımı mevcuttur ve değerlendirme seçilen cihaz, prosedür ve yazılım programının kombinasyonuna bağlı olarak değişebilir.[14]

Aktigraflar, bellekteki ivmeölçerden değerleri biriktirmenin birkaç farklı yoluna sahiptir. ZCM (sıfır geçiş modu), ivmeölçer dalga formunun her zaman periyodu için 0'ı geçme sayısını sayar. PIM (oransal integral modu) eğrinin altındaki alanı ölçer ve bu boyutu her zaman aralığı için ekler. TAT (eşiğin üzerindeki süre) belirli bir eşik kullanır ve dalganın belirli bir eşiğin üstünde olduğu sürenin uzunluğunu ölçer. Literatür, PIM'in hem uyku hem de aktivite için en doğru ölçümleri sağladığını gösterir, ancak ZCM ile olan fark marjinaldir.[15]

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktigraf üniteleri büyüklük ve özelliklere göre büyük farklılıklar gösterir ve ek ölçümleri içerecek şekilde genişletilebilir. Bununla birlikte, bir dizi sınırlayıcı faktör vardır: [kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2018)">alıntı gerekli</span> ]

  • En hızlı örnekleme hızı: 1 dakikalık aralıklar uykuyu ölçmek için yeterli ayrıntı sağlar, ancak diğer parametreleri ölçmek için çok yavaş olabilir.
  • Bellek miktarı: Örnekleme hızı ile birlikte bellek miktarı, ölçümlerin ne kadar süre ile alınabileceğini belirler.
  • Pil kullanımı: Bazı aktigrafların pil ömrü kısadır.
  • Ağırlık: aktigraf ne kadar ağır olursa, kullanımı o kadar rahatsız edici olur.
  • Suya dayanıklılık: uygun ölçümler için aktigrafın duşta, küvette veya hatta yüzme / dalış sırasında giyilmesi arzu edilir.

Bazı kullanımlar için aşağıdakiler ek özelliklerin örnekleridir: [kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2018)">alıntı gerekli</span> ]

  • İzleme işlevselliği: cihazı kullanıcı için daha çekici hale getirir.
  • Kullanıcı girişi: Çoğu aktigrafta artık bir düğme bulunur, böylece kullanıcı meydana gelen belirli bir olayı gösterebilir, örneğin yatmadan önce yanar.
  • Öznel kullanıcı girişi: örneğin belirli zamanlarda anketlere izin veren bir sorgu işlevi.
  • İzleyen sensörler:
    • sıcaklık
    • ortam ışığı
    • ses seviyeleri
    • Parkinson titremesi
    • cilt direnci
    • tam bir EEG veri akışı

Avantajları[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktigrafi yöntemlerinin polisomnografi yöntemlerine göre bir avantajı süredir. Kayıt laboratuvar ayarlarından daha uzundur, veri toplama süresi her hastaya uyarlanabilir ve uyku alışkanlıkları gibi bir gecelik ölçümle bulunamayan bilgileri vurgulayabilir. Aktigrafi ayrıca polisomnografi tarafından yakalanmayan gündüz aktivitesini de yakalar. Aktigrafi özellikle pediyatrik ve yaşlı hastalara uyarlanmıştır.[5]

Dezavantajları[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktigraf evde kaydedilir ve bu nedenle yüksek bir uyumluluk gereklidir: hastaların bir uyku günlüğü doldurmaları ve her zaman saati takmaları gerekir. Bazen, aktigraf uykuyu düzgün bir şekilde kaydetmez; örneğin, bir araba sürüşü sırasında şekerleme her zaman uyku olarak kaydedilmez. Buna karşılık, uyku dönemine yakın duşlar yanlışlıkla uyku olarak kaydedilebilir. Bu yanlış pozitifler nispeten yaygındır: aktigrafi uyku düzenlerini tespit etmede iyidir (duyarlılık: 0.965), uyanma dönemlerini tespit etmede zorlukları vardır (özgüllük: 0.329).[16] Elektronik bir cihaz olarak, aktigrafik ölçümü olumsuz yönde etkileyen gözlemlenmemiş teknik arızalar olabilir.[17]

Tüketici Elektroniği Cihazları[değiştir | kaynağı değiştir]

Oura Ring ve Huawei Honor Band gibi bazı tüketici elektroniği cihazları, uyku düzenlerini tahmin etmek için aktigrafi kullanır.[18]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ibáñez (25 Mayıs 2018). "A survey on sleep assessment methods". PeerJ. Cilt 6. ss. e4849. 
  2. ^ Pigot (2003). "The role of intelligent habitats in upholding elders in residence" (PDF). Canada: Département de mathématiques et d'informatique, Université de Sherbrooke. 1 Ekim 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2008. 
  3. ^ a b c Terri Blackwell MA (1 Şubat 2008). "Comparison of Sleep Parameters from Actigraphy and Polysomnography in Older Women: The SOF Study". Sleep. 31 (2). and for the Study of Osteoporotic Fractures Research Group. ss. 283-91. 
  4. ^ Tang (2004). "Correcting distorted perception of sleep in insomnia: a novel behavioural experiment?". Behaviour Research and Therapy. 42 (1). ss. 27-39. 
  5. ^ a b Ancoli-Israel (17 Temmuz 2015). "The SBSM Guide to Actigraphy Monitoring: Clinical and Research Applications". Behavioral Sleep Medicine. 13 (sup1). ss. S4-S38. 
  6. ^ "Clinical Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Insomnia in Adults" (PDF). Journal of Clinical Sleep Medicine. AASM. 2015. s. 488. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2015. Actigraphy is indicated as a method to characterize circadian patterns or sleep disturbances in individuals with insomnia, ... 
  7. ^ Martin, J. L., & Hakim, A. D. (2011). Wrist actigraphy. Chest, 139(6), 1514-1527.
  8. ^ Ancoli-Israel (Mayıs 2003). "The Role of Actigraphy in the Study of Sleep and Circadian Rhythms". Sleep. 26 (3). ss. 342-392. 
  9. ^ Google Scholar; keyword: actigraph+sleep; 10.3k results as of September 2011
  10. ^ Girardin, Jean-Louis, von Gizycki, H., Zizi, F., Spielman, A., Hauri, P., & Taub, H. (1997) The actigraph data analysis software: I. A novel approach to scoring and interpreting sleep–wake activity. Perceptual and Motor Skills, 85, 207–216.
  11. ^ Hu (2004). "Non-random fluctuations and multi-scale dynamics regulation of human activity". Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications. 337 (1–2). ss. 307-318. 
  12. ^ Hu (24 Şubat 2009). "Reduction of scale invariance of activity fluctuations with aging and Alzheimer's disease: Involvement of the circadian pacemaker". Proceedings of the National Academy of Sciences. 106 (8). ss. 2490-2494. 
  13. ^ França (2019). "On multifractals: A non-linear study of actigraphy data". Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications. Cilt 514. ss. 612-619. 
  14. ^ Sadeh (Mayıs 2002). "The role of actigraphy in sleep medicine". Sleep Medicine Reviews. 6 (2). ss. 113-124. 
  15. ^ Girardin, Jean-Louis et al. "Sleep estimation from wrist movement quantified by different actigraphic modalities." Journal of Neuroscience Methods 105.2 (2001): 185-191.
  16. ^ Marino, M., Li, Y., Rueschman, M. N., Winkelman, J. W., Ellenbogen, J. M., Solet, J. M., … Buxton, O. M. (2013). Measuring Sleep: Accuracy, Sensitivity, and Specificity of Wrist Actigraphy Compared to Polysomnography. Sleep, 36(11), 1747–1755. https://doi.org/10.5665/sleep.3142
  17. ^ Sadeh, A., & Acebo, C. (2002). The role of actigraphy in sleep medicine. Sleep medicine reviews, 6(2), 113–124.
  18. ^ "How does Oura track sleep?". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aktigrafi&oldid=30733861" sayfasından alınmıştır