Adamkiewics arteri
| Adamkiewics arteri | |
|---|---|
 Koronal kesitte elde edimiş bir anjiyografik görünüm. Adamkiewics arterinin spinal kanala girdiği yer ok başları ile gösterilmiştir. Yukarı doğru tipik saç tokası şeklinde yaptığı kıvrımdan sonra anterior spinal arter yapısına katılır (oklar) | |
| Latince isim | rami spinales arteriae vertebralis |
| Kaynak yapı | abdominal aort |
| Hedef yapı | Omurilik |
| Tanımlayıcılar | |
| Microsoft Academic | 2781233906 |
| TA | 4536 |
Adamkiewics arteri (arteria radikülaris magna) en büyük ön segmentel arterdir.[1] Genellikle aortanın T9-T12 arasındaki segmentlerinden, sol tarafından çıkan interkostal arterlerden köken alır. omuriliğin 2/3 alt kısmını besler ve yukarıdan gelen anterior spinal arterin uzantısı olarak devam eder.[2]
Żerków'da doğmus bir Polonyalı patolog olan Albert Wojciech Adamkiewicz (11 Ağustos 1850 - 31 Ekim 1921) tarafından isimlendirilmiştir. Bunun dışında birçok farklı ismi de mavcuttur:
- Adamkiewics arteri
- Adamkiewics'in büyük radiküler arteri[3]
- Major anterior meduller segmentel arter
- Lumbar genişlemenin arteri[4]
- Büyük anterior radikülomedüller arter[5]
- Büyük anterior segmental medüller arter[6]
Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Spinal kordun arteryel beslenmesi oldukça karmaşık ve değişkendir.[7] Bu konuda yapılmış bir çalışmada:[2]
- Adakiewics arteri lumbal arterlerden de çıkabilmektedir.
- İnsanların % 30'unda sağ taraftan çıktığı görülmüştür.
- % 25 oranında insanlardan 2 adet anterior radikülomedüller arter çıktığı görülmüş.
İnsanların % 75'inde arter sol taraftan T8-L1 segmentleri arasından çıkmış.[8]
Yapılan büyük bir literatür taramasında, manyetik rezonans görüntüleme ve Bilgisayarlı tomografi ile yapılmış görüntülemelerde 555 insanın 466'sında (% 83.96) arter izlenmiş olup bunların da 384'ünde (% 83.3) arterin sol taraftan çıktığı görülmüş.[9]
Klinik önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Adamkiewics arteri lomber ve sakral bölgenin en önemli arteryel besleyicisidir.[10]
Bu damarın tıkanması veya hasarlanması durumunda anterior spinal arter sendromu[11] ortaya çıkar. Bu durumda idrar ve gayta kontrolu ve motor fonksiyonlar kaybolurken, duyu fonksiyonları bir noktaya kadar korunur.
Abdominal aort cerrahisi planlanan hastalarda arterin konumu belirlemek oldukça önemlidir.[12] Hemoptizi nedeniyle bornşial arterlere yapılan endovasküler işlemlerde Adamkiewics arterinin tıkanması ciddi bir komplikasyondur.[13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Essential clinical anatomy (3. bas.). Lippincott Williams & Wilkins. 2007. ISBN 978-0-7817-6274-8.
- ^ a b Takase, Takase (Nisan 2002). "Demonstration of the artery of Adamkiewicz at multi- detector row helical CT". Radiology. 223 (1). ss. 39-45. doi:10.1148/radiol.2231010513. PMID 11930046.
- ^ Luyendijk, Luyendijk (1988). "The great radicular artery of Adamkiewicz in man. Demonstration of a possibility to predict its functional territory". Acta neurochirurgica. 95 (3-4). ss. 143-6. doi:10.1007/BF01790776. PMID 3228004.
- ^ Biondi, Biondi (Nisan 2005). "Hemangioblastomas of the lower spinal region: report of four cases with preoperative embolization and review of the literature". AJNR. American journal of neuroradiology. 26 (4). ss. 936-45. PMID 15814949.
- ^ Nijenhuis, Nijenhuis (Ağustos 2006). "MR angiography of the great anterior radiculomedullary artery (Adamkiewicz artery) validated by digital subtraction angiography". AJNR. American journal of neuroradiology. 27 (7). ss. 1565-72. PMID 16908582.
- ^ Greathouse, Greathouse (Haziran 2001). "Blood supply to the spinal cord". Physical therapy. 81 (6). ss. 1264-5. PMID 11380281.
- ^ Melissano, Melissano (Nisan 2010). "Angio-CT imaging of the spinal cord vascularisation: a pictorial essay". European journal of vascular and endovascular surgery : the official journal of the European Society for Vascular Surgery. 39 (4). ss. 436-40. doi:10.1016/j.ejvs.2009.11.026. PMID 20034815.
- ^ Lazorthes, Lazorthes (Eylül 1971). "Arterial vascularization of the spinal cord. Recent studies of the anastomotic substitution pathways". Journal of neurosurgery. 35 (3). ss. 253-62. doi:10.3171/jns.1971.35.3.0253. PMID 22046635.
- ^ Melissano, Melissano (Nisan 2009). "Demonstration of the Adamkiewicz artery by multidetector computed tomography angiography analysed with the open-source software OsiriX". European journal of vascular and endovascular surgery : the official journal of the European Society for Vascular Surgery. 37 (4). ss. 395-400. doi:10.1016/j.ejvs.2008.12.022. PMID 19230726.
- ^ Neuroanatomy through clinical cases (2. bas.). Sinauer Associates. ISBN 978-0-87893-058-6.
- ^ Wan, Wan (Şubat 2001). "Prevention of spinal cord ischaemia during descending thoracic and thoracoabdominal aortic surgery". European journal of cardio-thoracic surgery : official journal of the European Association for Cardio-thoracic Surgery. 19 (2). ss. 203-13. doi:10.1016/s1010-7940(00)00646-1. PMID 11167113.
- ^ Yoshioka, Yoshioka (2002). "MR angiography and CT angiography of the artery of Adamkiewicz: noninvasive preoperative assessment of thoracoabdominal aortic aneurysm". Radiographics : a review publication of the Radiological Society of North America, Inc. 23 (5). ss. 1215-25. doi:10.1148/rg.235025031. PMID 12975511.
- ^ Lopez, Lopez (Eylül 2006). "Bronchial artery embolization for treatment of life-threatening hemoptysis". Seminars in interventional radiology. 23 (3). ss. 223-9. doi:10.1055/s-2006-948759. PMID 21326768.