1991 Irak'ın İsrail'e roket saldırıları
1991 Irak'ın İsrail'e roket saldırıları, Birinci Körfez Savaşı sırasında Irak'ın İsrail'e karşı yürüttüğü füze savaşının bir parçasıydı.
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
1948 Arap-İsrail Savaşı, Altı Gün Savaşı ve Yom Kippur Savaşı sırasında, Irak ve İsrail orduları, daha geniş Arap-İsrail çatışmasının bir parçası olarak birbirlerine karşı harekete geçtiler. 1980'den 1988'e kadar tüm İran-Irak Savaşı boyunca İsrail, savaş uçakları, füze sistemleri, mühimmat ve tank motorları için yedek parçalar da dahil olmak üzere askeri teçhizat tedariki yoluyla savaşta İran'ı Irak'a karşı destekledi.[1] Çatışmanın başlangıcında, İran'ın ithal ettiği tüm silahların yaklaşık %80'i İsrail'den geliyordu. Ancak İsrail'in İran'a verdiği destek yalnızca askeri yardımla sınırlı kalmadı; 7 Haziran 1981'de İsrail, Irak'ın Osirak Nükleer Reaktörünü bombaladıktan sonra İran-Irak Savaşı'nda aktif bir savaşçı oldu.[2] İsrail'in İran'ı destekleme motivasyonları, Irak'ın galip gelmesi durumunda ne olacağı korkusu ve İsrail silah endüstrisi için iş yaratma fırsatıydı.[3]
Saldırılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Körfez Savaşı'nın tüm hava harekâtı boyunca, Irak kuvvetleri 17 Ocak - 23 Şubat 1991 tarihleri arasında İsrail'e yaklaşık 42 Scud füzesi ateşledi.[4][5] Irak bu harekâtı yapmaktaki stratejik ve siyasi amacı, İsrail'in askeri tepkisini kışkırtmak ve islam dünyasındaki devletlerin ezici bir çoğunluğundan tam destek ve/veya geniş katkılar alan ABD liderliğindeki Irak karşıtı koalisyonu potansiyel olarak tehlikeye atmaktı. Müslüman çoğunluklu devletler, devam eden İsrail-Filistin çatışmasının siyasi durumu nedeniyle koalisyona verdikleri desteklerini geri çekselerdi, bu durum İsrail ve ve ABD liderliğindeki koalisyon için büyük diplomatik ve maddi kayıplar oluşturabilirdi. Saldırı israilli sivillere zayiat vermesine ve İsrail altyapısına zarar vermesine rağmen, Irak, ABD'nin "Irak provokasyonlarına" yanıt vermemesi ve herhangi bir ikili gerilimden kaçınması için uyguladığı baskı nedeniyle İsrail'in misillemesini kışkırtmayı başaramadı.[6]
Irak füzeleri ağırlıklı olarak İsrail'in Tel Aviv ve Hayfa şehirlerini hedef aldı. Çok sayıda füze fırlatılmasına rağmen, İsrail'deki kayıpların sınırlandırılmasına bir dizi önemli faktör katkıda bulundu.[7]
Füzeler[değiştir | kaynağı değiştir]
80'lerin sonlarında Irak, Al Hussein olarak bilinen bir SRBM oluşturmak için Scud füze cephaneliğini modifiye etti. Modifiyenin birincil amacı, füzelerin menzilini artırmaktı. Bununla birlikte, füze menzili artışı, doğruluk ve yapısal istikrar kaybıyla gerçekleşti ve birçok durumda, İsrail'e ateşlenen Irak füzeleri ya havada parçalandı ya da hedeflerinin gerisinde kaldı. Ek olarak, füze savaş başlıkları %10'un üzerinde bir dud füze oranıyla patlamayı başaramadı.[7]
İsrail'e atılan füzeler konvansiyonel savaş başlıklarıydı ve kimyasal kökenli değildi. Eğer füzeleler kimyasal savaş başlıkları yüklü olsaydı, kayıplar çok daha büyük olurdu.[7]
Uyarı zamanı[değiştir | kaynağı değiştir]
İkinci saldırıdan itibaren, İsrail halkına yaklaşmakta olan bir füze saldırısı konusunda birkaç dakika uyarı verildi. Amerika Birleşik Devletleri'nin füze fırlatmalarıyla ilgili paylaşılan uydu bilgileri nedeniyle, vatandaşlara yaklaşan füze saldırısından korunmak için makbul bir süre sağlandı.[7]
Patlamaya dayanıklı konutlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Saldırılar sırasında İsrail'de inşa edilen modern çok katlı apartmanlar betonarme kolonlar, kirişler ve zeminler kullanılarak inşa edildi. Bu tür yapısal olarak bütünleşik konut birimleri, yakındaki bir füze etkisinin bir sonucu olarak binaların çökmesini önlemeye yardımcı oldu.[7]
Yaralılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Füze saldırılarının doğrudan bir sonucu olarak üç İsrailli sivil öldü. 71 İsrailli ise kalp krizi, panik ve atropin ilacına karşı gösterdikleri reaksiyonlar gibi durumlar nedeniyle dolaylı olarak öldü.[8] Toplam 4.100 bina hasar gördü ve bu binalardan en az 28'i yıkıldı. En çok zarar gören bölge ise Ramat Gan şehri oldu.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Seale (2 Kasım 1980). "Israel sends spares for US arms to Iran". The Observer. Londra. s. 9.
- ^ Treacherous Alliance: The Secret Dealings of Israel, Iran, and the United States (İngilizce). Yale University Press. 2007. ISBN 978-0300120578.
- ^ The Iran–Contra Connection: Secret Teams and Covert Operations in the Reagan Era. Black Rose Books Ltd. 1987. ISBN 9780921689157.
- ^ "27 years since the Gulf War - why didn't Israel respond?". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
- ^ "Iraqi missiles strike Israel". The Guardian (İngilizce). 18 Ocak 1991. 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
- ^ "'We're going to attack Iraq,' Israel told the US. 'Move your planes'". www.timesofisrael.com (İngilizce). 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f Lews (1993). "CASUALTIES AND DAMAGE FROM SCUD ATTACKS IN THE 1991 GULF WAR" (PDF). MIT Defense and Arms Control Studies Program. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021.
- ^ "21 Facts About the First Gulf War". Military.com (İngilizce). 17 Eylül 2015. 22 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.