İçeriğe atla

Nübye aslanı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bluetime93 (mesaj | katkılar)
SAİT71 (mesaj | katkılar)
k ++
1. satır: 1. satır:
{{kaynaksız|tarih=Ekim 2020}}
{{otomatik taksonkutu
{{otomatik taksonkutu
| ad = Nübye aslanı
| ad = Nübye aslanı
13. satır: 12. satır:
''Panthera leo berberisca'' <br />''Felis leo''
''Panthera leo berberisca'' <br />''Felis leo''
}}
}}
'''Berberî aslanı''', '''Kuzey Afrika aslanı''',<ref name=Pease1913/> '''Atlas aslanı'''<ref name=Burger2006/> ve '''Mısır aslanı'''<ref name=Geptner>{{cite book |author=Heptner, V. G. |author2=Sludskij, A. A. |orig-year=1972 |year=1992 |title=Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola |trans-title=Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats) |publisher=Smithsonian Institution and the National Science Foundation |location=Washington DC |chapter=Lion |chapter-url=https://archive.org/stream/mammalsofsov221992gept#page/82/mode/2up |pages=83–95 |isbn=978-90-04-08876-4}}</ref> olarak da adlandırılan '''Nübye aslanı''', ''[[Panthera leo leo]]'' aslan alt türünün soyu tükenmiş bir [[Popülasyon (biyoloji)|popülasyonudur]]. [[Fas]]'tan [[Mısır]]'a kadar [[Kuzey Afrika]]'nın [[Mağrip]] dağlarında ve çöllerinde yaşamıştır.<ref name="Black et al.2013">{{cite journal |last1=Black |first1=S. A. |last2=Fellous |first2=A. |last3=Yamaguchi |first3=N. |last4=Roberts |first4=D. L. |year=2013 |title=Examining the Extinction of the Barbary Lion and Its Implications for Felid Conservation |journal=PLOS ONE |volume=8 |issue=4 |page=e60174 |doi=10.1371/journal.pone.0060174 |pmid=23573239 |pmc=3616087|bibcode=2013PLoSO...860174B |doi-access=free}}</ref> [[Ateşli silah]]ların ve aslanları vuranlara verilen ödüllerin yaygınlaşmasının ardından yokedilmiştir.<ref name=Pease1913>{{cite book |last=Pease |first=A. E. |author-link=Alfred Edward Pease |title=The Book of the Lion |publisher=[[John Murray (publishing house)|John Murray]] |chapter=The Distribution of Lions |pages=109−147 |location=London |year=1913 |chapter-url=https://archive.org/stream/bookoflion1913alfr#page/112/mode/2up}}</ref> Avlanma ve gözlem kayıtlarının kapsamlı bir incelemesi, küçük aslan gruplarının Cezayir'de 1960'ların başına kadar, Fas'ta ise 1960'ların ortalarına kadar hayatta kalmış olabileceğini ortaya koymuştur.<ref name="Black et al.2013"/> Günümüzde bu bölgede [[Bölgesel soy tükenmesi|lokal olarak nesli tükenmiştir]].<ref name=iucn>{{cite iucn |author=Bauer, H. |author2=Packer, C. |author3=Funston, P. F. |author4=Henschel, P. |author5=Nowell, K. |name-list-style=amp |title=''Panthera leo'' |errata=2017 |page=e.T15951A115130419 |year=2016}}</ref> [[Suveyre]] yakınlarındaki Bizmoune mağarasında 100.000 ila 110.000 yıl öncesine tarihlenen Nübye aslanı fosilleri bulunmuştur.<ref>{{Cite web |date=2022-12-07 |title=– بلاغ صحفي بقايا عظمية لأسد الأطلس – بلاغ صحفي |url=https://insap.ac.ma/?p=32654 |access-date=2022-12-09 |website=Insap |language=ar}}</ref><ref>{{Cite web |title=Près d'Essaouira, des chercheurs de l'INSAP découvrent des vestiges du lion de l'Atlas |url=https://ledesk.ma/encontinu/pres-dessaouira-des-chercheurs-de-linsap-decouvrent-des-vestiges-du-lion-de-latlas/ |access-date=2022-12-09 |website=Le Desk |language=fr-FR}}</ref>


2017 yılına kadar Nübye aslanı ayrı bir [[Aslan#Alt türleri|aslan alt türü]] olarak kabul ediliyordu.<ref name=CAP>{{Cite book |last1=Nowell |first1=K. |last2=Jackson |first2=P. |name-list-style=amp |title=Wild Cats: Status Survey and Conservation Action Plan |year=1996 |publisher=IUCN/SSC Cat Specialist Group |location=Gland, Switzerland |isbn=978-2-8317-0045-8 |pages=17–21 |chapter=African lion, ''Panthera leo'' (Linnaeus, 1758) |url=http://carnivoractionplans1.free.fr/wildcats.pdf}}</ref><ref name=MSW3>{{MSW3 Carnivora |id=14000228 |page=546 |heading=Species ''Panthera leo''}}</ref><ref name=catsg>{{cite journal |author1=Kitchener, A. C. |author2=Breitenmoser-Würsten, C. |author3=Eizirik, E. |author4=Gentry, A. |author5=Werdelin, L. |author6=Wilting, A. |author7=Yamaguchi, N. |author8=Abramov, A. V. |author9=Christiansen, P. |author10=Driscoll, C. |author11=Duckworth, J. W. |author12=Johnson, W. |author13=Luo, S.-J. |author14=Meijaard, E. |author15=O’Donoghue, P. |author16=Sanderson, J. |author17=Seymour, K. |author18=Bruford, M. |author19=Groves, C. |author20=Hoffmann, M. |author21=Nowell, K. |author22=Timmons, Z. |author23=Tobe, S. |name-list-style=amp |year=2017 |title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group |journal=Cat News |issue=Special Issue 11 |pages=71–73 |url=https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/32616/A_revised_Felidae_Taxonomy_CatNews.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=71}}</ref> Kuzey Afrika'dan alınan aslan örneklerinin [[Morfoloji (biyoloji)|morfolojik]] ve [[genetik]] analizlerinin sonuçları, Nübye aslanlarının [[Asya aslanı]]ndan önemli ölçüde farklı olmadığını ve aynı alt gruba girdiğini göstermiştir. Bu Kuzey Afrika/Asya alt sınıfı, [[Batı Afrika|Batı]] ve [[Orta Afrika]]'nın kuzey bölgelerindeki aslanlarla yakından ilişkili olması sebebiyle, Kuzey aslanı alt türü ''Panthera leo leo'' olarak gruplandırılmıştır.<ref name=Agostinho>{{Cite journal |author=Antunes, A. |author2=Troyer, J. L. |author3=Roelke, M. E. |author4=Pecon-Slattery, J. |author5=Packer, C. |author6=Winterbach, C. |author7=Winterbach, H. |author8=Johnson, W. E. |name-list-style=amp |title=The Evolutionary Dynamics of the Lion ''Panthera leo'' revealed by Host and Viral Population Genomics |journal=PLOS Genetics |volume=4 |issue=11 |pages=e1000251 |year=2008 |pmid=18989457 |pmc=2572142 |doi=10.1371/journal.pgen.1000251}}</ref><ref name=Bertola2016>{{cite journal |author1=Bertola, L.D. |author2=Jongbloed, H. |author3=Van Der Gaag K.J. |author4=De Knijff, P. |author5=Yamaguchi, N. |author6=Hooghiemstra, H. |author7=Bauer, H. |author8=Henschel, P. |author9=White, P.A. |author10=Driscoll, C.A. |author11=Tende, T. |author12=Ottosson, U. |author13=Saidu, Y. |author14=Vrieling, K. |author15=de Iongh, H. H. |name-list-style=amp |year=2016 |title=Phylogeographic patterns in Africa and High Resolution Delineation of genetic clades in the Lion (''Panthera leo'') |journal=Scientific Reports |volume=6 |page=30807 |doi=10.1038/srep30807|pmid=27488946 |pmc=4973251 |bibcode=2016NatSR...630807B}}</ref><ref name="DeManuel_al.2020">{{cite journal |author1=Manuel, M. d. |author2=Ross, B. |author3=Sandoval-Velasco, M. |author4=Yamaguchi, N. |author5=Vieira, F. G. |author6=Mendoza, M. L. Z. |author7=Liu, S. |author8=Martin, M. D. |author9=Sinding, M.-H. S. |author10=Mak, S. S. T. |author11=Carøe, C. |author12=Liu, S. |author13=Guo, C. |author14=Zheng, J. |author15=Zazula, G. |author16=Baryshnikov, G. |author17=Eizirik, E. |author18=Koepfli, K.-P. |author19=Johnson, W. E. |author20=Antunes, A. |author21=Sicheritz-Ponten, T. |author22=Gopalakrishnan, S. |author23=Larson, G. |author24=Yang, H. |author25=O’Brien, S. J. |author26=Hansen, A. J. |author27=Zhang, G. |author28=Marques-Bonet, T. |author29=Gilbert, M. T. P. |name-list-style=amp |title=The evolutionary history of extinct and living lions |journal=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]] |doi=10.1073/pnas.1919423117 |date=2020|volume=117 |issue=20 |pages=10927–10934 |pmid=32366643 |pmc=7245068 |bibcode=2020PNAS..11710927D |doi-access=free}}</ref>
'''Nübye aslanı''', '''atlas aslanı''' ya da '''berberî aslanı''', (''Panthera leo leo''), doğal yaşamda nesli tükenmiş bir [[aslan]] [[alt tür]]ü ve aynı zamanda esaret altında yaşamakta olan safkan kedilerin en irisidir. Erkeklerin ağırlığı 300–375&nbsp;kg, dişilerinki ise 175–225&nbsp;kg arasında değişir.Doğal ortamlarında nesli tükenmeden önce 455 kilogramlık üyelerine rastlanmıştır.Esaret altında bulunan 150 -200 birey bulunan nubia aslanının sayilarının artırılması çalışmaları yapılmaktadır.


{{kedi-taslak}}


[[Kategori:Doğal ortamında tükenen hayvanlar]]
[[Kategori:Doğal ortamında tükenen hayvanlar]]

Sayfanın 20.54, 10 Ekim 2023 tarihindeki hâli

Nübye aslanı
Yetişkin bir erkek Nübye aslanı
Korunma durumu

Doğal ortamında tükenmiş (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora
Alt takım: Feliformia
Familya: Felidae
Alt familya: Pantherinae
Cins: Panthera
Tür: P. leo
Alt tür: P. l. leo
Üçlü adlandırma
Panthera leo leo
Linnaeus, 1758
Sinonimler
Panthera leo berberisca
Felis leo

Berberî aslanı, Kuzey Afrika aslanı,[1] Atlas aslanı[2] ve Mısır aslanı[3] olarak da adlandırılan Nübye aslanı, Panthera leo leo aslan alt türünün soyu tükenmiş bir popülasyonudur. Fas'tan Mısır'a kadar Kuzey Afrika'nın Mağrip dağlarında ve çöllerinde yaşamıştır.[4] Ateşli silahların ve aslanları vuranlara verilen ödüllerin yaygınlaşmasının ardından yokedilmiştir.[1] Avlanma ve gözlem kayıtlarının kapsamlı bir incelemesi, küçük aslan gruplarının Cezayir'de 1960'ların başına kadar, Fas'ta ise 1960'ların ortalarına kadar hayatta kalmış olabileceğini ortaya koymuştur.[4] Günümüzde bu bölgede lokal olarak nesli tükenmiştir.[5] Suveyre yakınlarındaki Bizmoune mağarasında 100.000 ila 110.000 yıl öncesine tarihlenen Nübye aslanı fosilleri bulunmuştur.[6][7]

2017 yılına kadar Nübye aslanı ayrı bir aslan alt türü olarak kabul ediliyordu.[8][9][10] Kuzey Afrika'dan alınan aslan örneklerinin morfolojik ve genetik analizlerinin sonuçları, Nübye aslanlarının Asya aslanından önemli ölçüde farklı olmadığını ve aynı alt gruba girdiğini göstermiştir. Bu Kuzey Afrika/Asya alt sınıfı, Batı ve Orta Afrika'nın kuzey bölgelerindeki aslanlarla yakından ilişkili olması sebebiyle, Kuzey aslanı alt türü Panthera leo leo olarak gruplandırılmıştır.[11][12][13]

  1. ^ a b Pease, A. E. (1913). "The Distribution of Lions". The Book of the Lion. London: John Murray. ss. 109−147. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Burger2006 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Heptner, V. G.; Sludskij, A. A. (1992) [1972]. "Lion". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. ss. 83–95. ISBN 978-90-04-08876-4. 
  4. ^ a b Black, S. A.; Fellous, A.; Yamaguchi, N.; Roberts, D. L. (2013). "Examining the Extinction of the Barbary Lion and Its Implications for Felid Conservation". PLOS ONE. 8 (4): e60174. Bibcode:2013PLoSO...860174B. doi:10.1371/journal.pone.0060174. PMC 3616087 $2. PMID 23573239.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  5. ^ Bauer, H.; Packer, C.; Funston, P. F.; Henschel, P.; Nowell, K. (2016). "Panthera leo". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T15951A115130419.  Bilinmeyen parametre |errata= görmezden gelindi (yardım)
  6. ^ "– بلاغ صحفي بقايا عظمية لأسد الأطلس – بلاغ صحفي". Insap (Arapça). 2022-12-07. Erişim tarihi: 2022-12-09. 
  7. ^ "Près d'Essaouira, des chercheurs de l'INSAP découvrent des vestiges du lion de l'Atlas". Le Desk (Fransızca). Erişim tarihi: 2022-12-09. 
  8. ^ Nowell, K.; Jackson, P. (1996). "African lion, Panthera leo (Linnaeus, 1758)". Wild Cats: Status Survey and Conservation Action Plan (PDF). Gland, Switzerland: IUCN/SSC Cat Specialist Group. ss. 17–21. ISBN 978-2-8317-0045-8. 
  9. ^ Wozencraft, W.C. (2005). "Species Panthera leo". Wilson, D.E.; Reeder, D.M (Ed.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3. bas.). Johns Hopkins University Press. s. 546. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. 
  10. ^ Kitchener, A. C.; Breitenmoser-Würsten, C.; Eizirik, E.; Gentry, A.; Werdelin, L.; Wilting, A.; Yamaguchi, N.; Abramov, A. V.; Christiansen, P.; Driscoll, C.; Duckworth, J. W.; Johnson, W.; Luo, S.-J.; Meijaard, E.; O’Donoghue, P.; Sanderson, J.; Seymour, K.; Bruford, M.; Groves, C.; Hoffmann, M.; Nowell, K.; Timmons, Z.; Tobe, S. (2017). "A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group" (PDF). Cat News (Special Issue 11): 71–73. 
  11. ^ Antunes, A.; Troyer, J. L.; Roelke, M. E.; Pecon-Slattery, J.; Packer, C.; Winterbach, C.; Winterbach, H.; Johnson, W. E. (2008). "The Evolutionary Dynamics of the Lion Panthera leo revealed by Host and Viral Population Genomics". PLOS Genetics. 4 (11): e1000251. doi:10.1371/journal.pgen.1000251. PMC 2572142 $2. PMID 18989457. 
  12. ^ Bertola, L.D.; Jongbloed, H.; Van Der Gaag K.J.; De Knijff, P.; Yamaguchi, N.; Hooghiemstra, H.; Bauer, H.; Henschel, P.; White, P.A.; Driscoll, C.A.; Tende, T.; Ottosson, U.; Saidu, Y.; Vrieling, K.; de Iongh, H. H. (2016). "Phylogeographic patterns in Africa and High Resolution Delineation of genetic clades in the Lion (Panthera leo)". Scientific Reports. 6: 30807. Bibcode:2016NatSR...630807B. doi:10.1038/srep30807. PMC 4973251 $2. PMID 27488946. 
  13. ^ Manuel, M. d.; Ross, B.; Sandoval-Velasco, M.; Yamaguchi, N.; Vieira, F. G.; Mendoza, M. L. Z.; Liu, S.; Martin, M. D.; Sinding, M.-H. S.; Mak, S. S. T.; Carøe, C.; Liu, S.; Guo, C.; Zheng, J.; Zazula, G.; Baryshnikov, G.; Eizirik, E.; Koepfli, K.-P.; Johnson, W. E.; Antunes, A.; Sicheritz-Ponten, T.; Gopalakrishnan, S.; Larson, G.; Yang, H.; O’Brien, S. J.; Hansen, A. J.; Zhang, G.; Marques-Bonet, T.; Gilbert, M. T. P. (2020). "The evolutionary history of extinct and living lions". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 117 (20): 10927–10934. Bibcode:2020PNAS..11710927D. doi:10.1073/pnas.1919423117. PMC 7245068 $2. PMID 32366643.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)