İçeriğe atla

KOBİ: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: Nedensiz içerik silinmesi + Kaynak gerektiren değişiklik
Etiket: Elle geri alma
Shedai (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
'''KOBİ''' (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 250 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, [[küçük işletme]] ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır.<ref>[https://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mevzuat/KOBI%CC%87%E2%80%99lerin_Tan%C4%B1m%C4%B1,_Nitelikleri_ve_S%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1_Hakk%C4%B1nda_Yo%CC%88netmelik.pdf] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180827130618/http://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mevzuat/KOBI%CC%87%E2%80%99lerin_Tan%C4%B1m%C4%B1,_Nitelikleri_ve_S%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1_Hakk%C4%B1nda_Yo%CC%88netmelik.pdf|tarih=27 Ağustos 2018}} KOBİ tanımı</ref>

Günümüzde KOBİ tanımı sadece [[üretim]] sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır.
Günümüzde KOBİ tanımı sadece [[üretim]] sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır.
Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.
Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler), personel ve gelir sayılarının belirli sınırların altında olduğu işletmelerdir. "KOBİ" kısaltması, [[Dünya Bankası]], [[Avrupa Birliği]], [[Birleşmiş Milletler]] ve [[Dünya Ticaret Örgütü]] gibi uluslararası organizasyonlar tarafından kullanılır.

Herhangi bir ulusal ekonomide, KOBİ'ler bazen büyük şirketleri büyük ölçüde geçebilir ve daha fazla insanı istihdam edebilir.<ref>
Compare:
{{cite book
| last1 = Fischer
| first1 = Eileen
| last2 = Reuber
| first2 = Rebecca
| title = Industrial Clusters and SME Promotion in Developing Countries
| url = https://books.google.com/books?id=sGliMcf3KPcC
| series = Issue 3 of Commonwealth trade and enterprise paper, ISSN 2310-1369
| year = 2000
| location = London
| publisher = Commonwealth Secretariat
| publication-date = 2000
| page = 1
| isbn = 9780850926484
| access-date = 18 November 2020
| quote = In most countries, small and medium-sized enterprises (SMEs) make up the majority of businesses and account for the highest proportion of employment.
}}
</ref>
<ref name="doi.org">{{Cite journal |last1=Olorunshola |first1=Damilola Temitope |last2=Odeyemi |first2=Temitayo Isaac |date=2022-01-01 |title=Virtue or vice? Public policies and Nigerian entrepreneurial venture performance |url=https://doi.org/10.1108/JSBED-07-2021-0279 |journal=Journal of Small Business and Enterprise Development |volume=30 |pages=100–119 |issue= |doi=10.1108/JSBED-07-2021-0279 |s2cid=249721896 |issn=1462-6004}}</ref> Örneğin, Avustralya'daki KOBİ'ler tüm Avustralya işletmelerinin %98'ini oluşturur, toplam GSYİH'nin üçte birini üretir ve 4.7 milyon kişiyi istihdam eder. Şili'de, 2014 ticaret yılında firmaların %98.5'i KOBİ olarak sınıflandırılmıştır.<ref>{{Citation|date= 2016-04-14|chapter-url= https://www.oecd-library.org/industry-and-services/financing-smes-and-entrepreneurs-2016/chile_fin_sme_ent-2016-11-en|pages= 155–173|publisher= OECD Publishing |doi= 10.1787/fin_sme_ent-2016-11-en|isbn= 9789264249462|access-date= 2018-10-01 |title = Financing SMEs and Entrepreneurs 2016 |series = Financing SMEs and Entrepreneurs |chapter = Chile}}</ref> Tunus'ta, sadece kendi hesabına çalışan işçiler toplam tarım dışı istihdamın yaklaşık %28'ini oluştururken, 100'den az çalışana sahip firmalar toplam istihdamın yaklaşık %62'sini oluşturur. <ref>Rijkers et al (2014): "Which firms create the most jobs in developing countries?", ''Labour Economics'', Volume 31, December 2014, pp.84–102</ref>ABD'deki KOBİ'ler ABD'deki tüm işlerin yarısını oluşturur, ancak sadece GSYİH'nin %40'ını üretir.<ref>
{{cite book
| author1 = United States. Commission for Assistance to a Free Cuba
| author-link1 = Commission for Assistance to a Free Cuba
| title = Report to the President
| url = https://books.google.com/books?id=L9NIAQAAIAAJ
| series = Department of State publication, volume 11164
| others = Colin L. Powell
| year = 2004
| publisher = U.S. Department of State
| publication-date = 2004
| page = 233
| access-date = 18 November 2020
| quote = In the United States, small business accounts for 50 percent of jobs, 40 percent of GDP, 30 percent of exports, and one-half of technological innovations.
}}
</ref>

Gelişmekte olan ülkeler genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin daha büyük bir payını barındırır.<ref>
Compare:
{{cite book
| last1 = Antoldi
| first1 = Fabio
| last2 = Cerrato
| first2 = Daniele
| last3 = Depperu
| first3 = Donatella
| title = Export Consortia in Developing Countries: Successful Management of Cooperation Among SMEs
| date = 5 January 2012
| url = https://books.google.com/books?id=9IUrrfRR7SoC
| location = Berlin
| publisher = Springer Science & Business Media
| publication-date = 2012
| page = v
| isbn = 9783642248788
| access-date = 18 November 2020
| quote = Small and medium-sized enterprises (SMEs) are highly significant in both developed and developing countries as a proportion of the totl number of firms, for the contribution they make to employment, and for their ability to develop innovation.
}}
</ref> KOBİ'ler aynı zamanda birçok ekonomik sektörde yeniliği ve [[rekabet]]i teşvik etmekten sorumludur.<ref name=":1">{{Cite journal|last1=Cueto|first1=L. J.|last2=Frisnedi|first2=A. F. D.|last3=Collera|first3=R. B.|last4=Batac|first4=K. I. T.|last5=Agaton|first5=C. B.|year=2022|title=Digital Innovations in MSMEs during Economic Disruptions: Experiences and Challenges of Young Entrepreneurs|journal=Administrative Sciences|volume=12|issue=1|pages=8|doi=10.3390/admsci12010008|issn=2076-3387 }}</ref> Büyük şirketlerden daha fazla yeni iş yaratmalarına rağmen, KOBİ'ler aynı zamanda iş kaybının/çekilmenin çoğunluğunu da yaşarlar.<ref>
Aga et al. (2015): [https://www.enterprisesurveys.org/~/media/GIAWB/EnterpriseSurveys/Documents/ResearchPapers/SMEs-age-and-jobs.pdf SMEs, Age, and Jobs: A Review of the Literature, Metrics, and Evidence], World Bank Group, November 2015.</ref> KOBİ'ler ayrıca görece küçük organizasyonlar oldukları için daha hızlı aksiyon alabilmekte ve değişimlere ayak uydurabilmektedirler. Ancak küçük organizasyonların yüksek maliyetli yatırımları yapmakta yaşadıkları zorluklar, özellikle yapay zeka gib konularda dönüşüm ve inovasyon çalışmaları önünde engeller oluşturmaktadır.<ref>{{Cite journal|last1=Şeker|first1=[[Şadi Evren ŞEKER|Şadi Evren]]|year=2023|title=KOBİ’lere Özel Basit Yapay Zeka Çözümü : Kolay.AI|journal=YBS Ansiklopedi|volume=11|issue=1|pages=24-44|issn=2980–1990}}</ref>

== Genel Bakış ==

KOBİ'ler, ekonomik ve sosyal nedenlerden dolayı önemlidir, çünkü sektörün istihdamdaki rolü göz önüne alındığında bu geçerlidir. KOBİ'ler, büyüklükleri nedeniyle genellikle CEO'ları, yani İcra Kurulu Başkanları tarafından yoğun bir şekilde etkilenir. KOBİ'lerin CEO'ları genellikle KOBİ'lerin kurucuları, sahipleri ve yöneticileridir. Bir KOBİ'deki CEO'nun görevleri, büyük bir şirketin CEO'sununkilere benzer: CEO, zamanını, enerjisini ve kaynaklarını stratejik olarak yönlendirmesi gereken kişidir. Genellikle CEO, KOBİ'yi geliştiren stratejist, savunucu ve liderdir veya işin başarısının başlıca nedenidir.

Çalışan düzeyinde, Petrakis ve Kostis (2012), küçük ve orta ölçekli işletmelerin sayısındaki kişiler arası güven ve bilginin rolünü incelemektedir. Bilginin KOBİ sayısını olumlu etkilediği sonucuna varırlar, ki bu da kişiler arası güveni olumlu etkiler. Gözlemler, kişiler arası güvenin KOBİ sayısını etkilemediğini göstermektedir. Bu nedenle, bilgi geliştirme KOBİ'leri güçlendirebilirken, kişiler arası güven, KOBİ sayısı daha fazla olduğunda toplumda yaygın hale gelir.<ref>P.E. Petrakis, P.C. Kostis (2012), "[https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs13132-012-0115-6 The Role of Knowledge and Trust in SMEs]", Journal of the Knowledge Economy, DOI: 10.1007/s13132-012-0115-6.</ref>

KOBİ'ler için farklı zorluklar olmakla birlikte, genelde KOBİ'lerin büyük ölçekli işletmelerden en çok ayrıldığı konular aşağıdaki şekilde sıralanabilir <ref>[[Şadi Evren ŞEKER]], OptiCRM : Bir CRM, BPM, ERP Uygulaması olarak Odoo ve Yapay Zeka, YBS Ansiklopedi, v.10, is. 1, Haziran 2022, ISSN:2980–1990</ref>:
* İşletme sahiplerinin genelde çok az eğitimi ve yönetim tecrübesi bulunması. - Finansal kaynaklara sınırlı erişim imkanı.
* Yeniliklere ve teknolojik gelişmelere erişim imkanında kısıtlar.
* Uluslararası pazarlara erişimde yaşanan kısıtlar.
* Yetersiz üretkenlik seviyesi.
* Yetersiz iş birlikteliği ve işletmeler arası yardımlaşma.

== Türkiye'de KOBİ'ler ==
'''KOBİ''' (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 250 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, [[küçük işletme]] ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır.<ref>[https://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mevzuat/KOBI%CC%87%E2%80%99lerin_Tan%C4%B1m%C4%B1,_Nitelikleri_ve_S%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1_Hakk%C4%B1nda_Yo%CC%88netmelik.pdf] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180827130618/http://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mevzuat/KOBI%CC%87%E2%80%99lerin_Tan%C4%B1m%C4%B1,_Nitelikleri_ve_S%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1_Hakk%C4%B1nda_Yo%CC%88netmelik.pdf|tarih=27 Ağustos 2018}} KOBİ tanımı</ref>

Türkiye'de 1997 yılı itibariyle, işletmelerin %99,2'si KOBİ olarak sınıflandırılmakta iken<ref>OECD,”Globalisation and Small and Medium Enterprises (SMEs)”,Vol.1, Synthesis Report, 1997, s.17’</ref>, bu oran 2021 yılı itibariyle %99,7 olarak raporlanmıştır.<ref>[https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/8622/kucuk-ve-orta-buyuklukteki-girisim-istatistikleri-2021 | KOSGEB 2021 yılı KOBİ Girişim İstatistikleri]</ref>


KOBİ işletmeler [http://www.kosgeb.gov.tr/ KOSGEB] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20161119035818/http://kosgeb.gov.tr/ |tarih=19 Kasım 2016 }} adı verilen devlet kuruluşuna bağlı ve bu [[kuruluş]] aracılığıyla devletin sunduğu birçok hibe ve destekten faydalanmaktadır. Bu teşviklerin genel amacı iş hacmini genişletmek ve ekonominin geniş bir parçası olan KOBİ'lerle doğru orantıda büyüyen bir ekonomi elde etmektedir. KOBİ'lerin uzun seneler nesillerden nesillere devam edebilecek bir yapıya ulaşması için kurumsallaşmaları gerekmektedir.
KOBİ işletmeler [http://www.kosgeb.gov.tr/ KOSGEB] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20161119035818/http://kosgeb.gov.tr/ |tarih=19 Kasım 2016 }} adı verilen devlet kuruluşuna bağlı ve bu [[kuruluş]] aracılığıyla devletin sunduğu birçok hibe ve destekten faydalanmaktadır. Bu teşviklerin genel amacı iş hacmini genişletmek ve ekonominin geniş bir parçası olan KOBİ'lerle doğru orantıda büyüyen bir ekonomi elde etmektedir. KOBİ'lerin uzun seneler nesillerden nesillere devam edebilecek bir yapıya ulaşması için kurumsallaşmaları gerekmektedir.

Sayfanın 06.06, 5 Eylül 2023 tarihindeki hâli

Günümüzde KOBİ tanımı sadece üretim sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır. Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler), personel ve gelir sayılarının belirli sınırların altında olduğu işletmelerdir. "KOBİ" kısaltması, Dünya Bankası, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası organizasyonlar tarafından kullanılır.

Herhangi bir ulusal ekonomide, KOBİ'ler bazen büyük şirketleri büyük ölçüde geçebilir ve daha fazla insanı istihdam edebilir.[1] [2] Örneğin, Avustralya'daki KOBİ'ler tüm Avustralya işletmelerinin %98'ini oluşturur, toplam GSYİH'nin üçte birini üretir ve 4.7 milyon kişiyi istihdam eder. Şili'de, 2014 ticaret yılında firmaların %98.5'i KOBİ olarak sınıflandırılmıştır.[3] Tunus'ta, sadece kendi hesabına çalışan işçiler toplam tarım dışı istihdamın yaklaşık %28'ini oluştururken, 100'den az çalışana sahip firmalar toplam istihdamın yaklaşık %62'sini oluşturur. [4]ABD'deki KOBİ'ler ABD'deki tüm işlerin yarısını oluşturur, ancak sadece GSYİH'nin %40'ını üretir.[5]

Gelişmekte olan ülkeler genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin daha büyük bir payını barındırır.[6] KOBİ'ler aynı zamanda birçok ekonomik sektörde yeniliği ve rekabeti teşvik etmekten sorumludur.[7] Büyük şirketlerden daha fazla yeni iş yaratmalarına rağmen, KOBİ'ler aynı zamanda iş kaybının/çekilmenin çoğunluğunu da yaşarlar.[8] KOBİ'ler ayrıca görece küçük organizasyonlar oldukları için daha hızlı aksiyon alabilmekte ve değişimlere ayak uydurabilmektedirler. Ancak küçük organizasyonların yüksek maliyetli yatırımları yapmakta yaşadıkları zorluklar, özellikle yapay zeka gib konularda dönüşüm ve inovasyon çalışmaları önünde engeller oluşturmaktadır.[9]

Genel Bakış

KOBİ'ler, ekonomik ve sosyal nedenlerden dolayı önemlidir, çünkü sektörün istihdamdaki rolü göz önüne alındığında bu geçerlidir. KOBİ'ler, büyüklükleri nedeniyle genellikle CEO'ları, yani İcra Kurulu Başkanları tarafından yoğun bir şekilde etkilenir. KOBİ'lerin CEO'ları genellikle KOBİ'lerin kurucuları, sahipleri ve yöneticileridir. Bir KOBİ'deki CEO'nun görevleri, büyük bir şirketin CEO'sununkilere benzer: CEO, zamanını, enerjisini ve kaynaklarını stratejik olarak yönlendirmesi gereken kişidir. Genellikle CEO, KOBİ'yi geliştiren stratejist, savunucu ve liderdir veya işin başarısının başlıca nedenidir.

Çalışan düzeyinde, Petrakis ve Kostis (2012), küçük ve orta ölçekli işletmelerin sayısındaki kişiler arası güven ve bilginin rolünü incelemektedir. Bilginin KOBİ sayısını olumlu etkilediği sonucuna varırlar, ki bu da kişiler arası güveni olumlu etkiler. Gözlemler, kişiler arası güvenin KOBİ sayısını etkilemediğini göstermektedir. Bu nedenle, bilgi geliştirme KOBİ'leri güçlendirebilirken, kişiler arası güven, KOBİ sayısı daha fazla olduğunda toplumda yaygın hale gelir.[10]

KOBİ'ler için farklı zorluklar olmakla birlikte, genelde KOBİ'lerin büyük ölçekli işletmelerden en çok ayrıldığı konular aşağıdaki şekilde sıralanabilir [11]:

  • İşletme sahiplerinin genelde çok az eğitimi ve yönetim tecrübesi bulunması. - Finansal kaynaklara sınırlı erişim imkanı.
  • Yeniliklere ve teknolojik gelişmelere erişim imkanında kısıtlar.
  • Uluslararası pazarlara erişimde yaşanan kısıtlar.
  • Yetersiz üretkenlik seviyesi.
  • Yetersiz iş birlikteliği ve işletmeler arası yardımlaşma.

Türkiye'de KOBİ'ler

KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 250 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır.[12]

Türkiye'de 1997 yılı itibariyle, işletmelerin %99,2'si KOBİ olarak sınıflandırılmakta iken[13], bu oran 2021 yılı itibariyle %99,7 olarak raporlanmıştır.[14]

KOBİ işletmeler KOSGEB 19 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adı verilen devlet kuruluşuna bağlı ve bu kuruluş aracılığıyla devletin sunduğu birçok hibe ve destekten faydalanmaktadır. Bu teşviklerin genel amacı iş hacmini genişletmek ve ekonominin geniş bir parçası olan KOBİ'lerle doğru orantıda büyüyen bir ekonomi elde etmektedir. KOBİ'lerin uzun seneler nesillerden nesillere devam edebilecek bir yapıya ulaşması için kurumsallaşmaları gerekmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Compare: Fischer, Eileen; Reuber, Rebecca (2000). Industrial Clusters and SME Promotion in Developing Countries. Issue 3 of Commonwealth trade and enterprise paper, ISSN 2310-1369. London: Commonwealth Secretariat. s. 1. ISBN 9780850926484. Erişim tarihi: 18 November 2020. In most countries, small and medium-sized enterprises (SMEs) make up the majority of businesses and account for the highest proportion of employment. 
  2. ^ Olorunshola, Damilola Temitope; Odeyemi, Temitayo Isaac (2022-01-01). "Virtue or vice? Public policies and Nigerian entrepreneurial venture performance". Journal of Small Business and Enterprise Development. 30: 100–119. doi:10.1108/JSBED-07-2021-0279. ISSN 1462-6004. 
  3. ^ "Chile", Financing SMEs and Entrepreneurs 2016, Financing SMEs and Entrepreneurs, OECD Publishing, 2016-04-14, ss. 155–173, doi:10.1787/fin_sme_ent-2016-11-en, ISBN 9789264249462, erişim tarihi: 2018-10-01 
  4. ^ Rijkers et al (2014): "Which firms create the most jobs in developing countries?", Labour Economics, Volume 31, December 2014, pp.84–102
  5. ^ United States. Commission for Assistance to a Free Cuba (2004). Report to the President. Department of State publication, volume 11164. Colin L. Powell. U.S. Department of State. s. 233. Erişim tarihi: 18 November 2020. In the United States, small business accounts for 50 percent of jobs, 40 percent of GDP, 30 percent of exports, and one-half of technological innovations. 
  6. ^ Compare: Antoldi, Fabio; Cerrato, Daniele; Depperu, Donatella (5 January 2012). Export Consortia in Developing Countries: Successful Management of Cooperation Among SMEs. Berlin: Springer Science & Business Media (2012 tarihinde yayınlandı). s. v. ISBN 9783642248788. Erişim tarihi: 18 November 2020. Small and medium-sized enterprises (SMEs) are highly significant in both developed and developing countries as a proportion of the totl number of firms, for the contribution they make to employment, and for their ability to develop innovation. 
  7. ^ Cueto, L. J.; Frisnedi, A. F. D.; Collera, R. B.; Batac, K. I. T.; Agaton, C. B. (2022). "Digital Innovations in MSMEs during Economic Disruptions: Experiences and Challenges of Young Entrepreneurs". Administrative Sciences. 12 (1): 8. doi:10.3390/admsci12010008. ISSN 2076-3387. 
  8. ^ Aga et al. (2015): SMEs, Age, and Jobs: A Review of the Literature, Metrics, and Evidence, World Bank Group, November 2015.
  9. ^ Şeker, Şadi Evren (2023). "KOBİ'lere Özel Basit Yapay Zeka Çözümü : Kolay.AI". YBS Ansiklopedi. 11 (1): 24-44. ISSN 2980-1990. 
  10. ^ P.E. Petrakis, P.C. Kostis (2012), "The Role of Knowledge and Trust in SMEs", Journal of the Knowledge Economy, DOI: 10.1007/s13132-012-0115-6.
  11. ^ Şadi Evren ŞEKER, OptiCRM : Bir CRM, BPM, ERP Uygulaması olarak Odoo ve Yapay Zeka, YBS Ansiklopedi, v.10, is. 1, Haziran 2022, ISSN:2980–1990
  12. ^ [1] 27 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. KOBİ tanımı
  13. ^ OECD,”Globalisation and Small and Medium Enterprises (SMEs)”,Vol.1, Synthesis Report, 1997, s.17’
  14. ^ | KOSGEB 2021 yılı KOBİ Girişim İstatistikleri
  • Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik