İçeriğe atla

Dark web: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Temp.fb.1907 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
2.594 değişiklik
Gerekçe: Deneme amaçlı değişiklik
Etiket: Geri al
AlfredMango (mesaj | katkılar)
101 değişiklik
Bilgi eklemeleri
2. satır: 2. satır:


Dark web'i oluşturan karanlık ağlar, küçük, [[arkadaştan arkadaşa|friend-to-friend]] [[peer-to-peer]] ağları ve ayrıca [[Tor (anonim ağ)|Tor]], Freenet, [[I2P]] ve Riffle gibi kamu kuruluşları ve bireyler tarafından işletilen büyük, popüler ağları içerir.<ref name="Ghappour 1075"/> Dark web kullanıcıları, şifrelenmemiş yapısı nedeniyle normal web'i Clearnet olarak adlandırır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.deepdotweb.com/jolly-rogers-security-guide-for-beginners/clearnet-vs-hidden-services-why-you-should-be-careful/|başlık=Clearnet vs hidden services – why you should be careful|erişimtarihi=4 Haziran 2015|arşivtarihi=28 Haziran 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150628204337/https://www.deepdotweb.com/jolly-rogers-security-guide-for-beginners/clearnet-vs-hidden-services-why-you-should-be-careful/|çalışma=[[DeepDotWeb]]}}</ref>
Dark web'i oluşturan karanlık ağlar, küçük, [[arkadaştan arkadaşa|friend-to-friend]] [[peer-to-peer]] ağları ve ayrıca [[Tor (anonim ağ)|Tor]], Freenet, [[I2P]] ve Riffle gibi kamu kuruluşları ve bireyler tarafından işletilen büyük, popüler ağları içerir.<ref name="Ghappour 1075"/> Dark web kullanıcıları, şifrelenmemiş yapısı nedeniyle normal web'i Clearnet olarak adlandırır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.deepdotweb.com/jolly-rogers-security-guide-for-beginners/clearnet-vs-hidden-services-why-you-should-be-careful/|başlık=Clearnet vs hidden services – why you should be careful|erişimtarihi=4 Haziran 2015|arşivtarihi=28 Haziran 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150628204337/https://www.deepdotweb.com/jolly-rogers-security-guide-for-beginners/clearnet-vs-hidden-services-why-you-should-be-careful/|çalışma=[[DeepDotWeb]]}}</ref>

== Terminoloji ==

=== '''Tanım''' ===
Karanlık web genellikle web'in arama motorları tarafından indekslenmeyen (aranamayan) kısımları olan deep web ile karıştırılmaktadır. Dark web terimi ilk olarak 2009 yılında ortaya çıkmıştır; ancak gerçek dark web'in ne zaman ortaya çıktığı bilinmemektedir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/abas/19/6/19_0200908a/_article|başlık=Deep web, dark web, dark net|tarih=2020|sayı=6|sayfalar=277–292|çalışma=Annals of Business Administrative Science|cilt=19|ad=Masayuki|soyadı=Hatta|doi=10.7880/abas.0200908a}}</ref> Birçok internet kullanıcısı yalnızca tipik bir web tarayıcısı tarafından erişilebilen veriler olan yüzeysel web'i kullanmaktadır.<ref name=":0">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-20373-7_12|başlık=It’s Dark in There: Using Systems Analysis to Investigate Trust and Engagement in Dark Web Forums|tarih=2015|dil=en|sayfalar=117–128|çalışma=Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics|yer=Cham|yayıncı=Springer International Publishing|seri=Lecture Notes in Computer Science|ad=David|soyadı=Lacey|isbn=978-3-319-20373-7|doi=10.1007/978-3-319-20373-7_12|ad2=Paul M.|soyadı2=Salmon|editor-first=Don|editor-last=Harris}}</ref> Dark web, deep web'in küçük bir bölümünü oluşturmaktadır, ancak içeriğine erişmek için özel bir yazılım gerektirmektedir.

Darknet web siteleri olarak da bilinen dark web'e yalnızca dark web için özel olarak oluşturulan Tor ("The Onion Routing" projesi) gibi ağlar aracılığıyla erişilebilir.<ref name=":0" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://hplusmagazine.com/2015/06/29/the-deep-web-and-its-darknets/|başlık=The Deep Web and Its Darknets|erişimtarihi=2023-05-31|tarih=2015-06-29|dil=en-US|çalışma=h+ Media|soyadı=Peter}}</ref> Tor tarayıcısı ve Tor ile erişilebilen siteler darknet kullanıcıları arasında yaygın olarak kullanılmaktadır ve ".onion" alan adıyla tanımlanabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/58521|başlık=The 21st Century DarkNet Market: Lessons from the Fall of Silk Road|tarih=2016-07-24|sayı=1|sayfalar=40–61|çalışma=International Journal of Cyber Criminology|cilt=10|ad=Wesley|soyadı=Lacson|doi=10.5281/zenodo.58521|ad2=Beata|soyadı2=Jones}}</ref> Tor tarayıcıları kullanıcı için şifreli giriş noktaları ve yollar oluşturarak dark web aramalarının ve eylemlerinin anonim olmasını sağlar.<ref name=":0" />

Darknet şifreleme teknolojisi, kullanıcıların verilerini çok sayıda ara sunucu üzerinden yönlendirerek kullanıcıların kimliğini korur ve anonimliği garanti eder. İletilen bilgilerin şifresi yalnızca şemadaki bir sonraki düğüm tarafından çözülebilir ve bu da çıkış düğümüne götürür. Karmaşık sistem, düğüm yolunun yeniden oluşturulmasını ve bilginin katman katman şifresinin çözülmesini neredeyse imkansız hale getirir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00396338.2016.1142085|başlık=Cryptopolitik and the Darknet|tarih=2016-01-02|sayı=1|dil=en|sayfalar=7–38|çalışma=Survival|cilt=58|ad=Daniel|soyadı=Moore|issn=0039-6338|doi=10.1080/00396338.2016.1142085|ad2=Thomas|soyadı2=Rid}}</ref> Yüksek şifreleme seviyesi nedeniyle, web siteleri kullanıcılarının coğrafi konumunu ve IP'sini izleyemez ve kullanıcılar ana bilgisayar hakkında bu bilgileri alamaz. Böylece darknet kullanıcıları arasındaki iletişim yüksek düzeyde şifrelenerek kullanıcıların gizli bir şekilde konuşmasına, blog yazmasına ve dosya paylaşmasına olanak tanır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/20813843/Dark_net_Social_Media_and_Extremism_Addressing_Indonesian_Counter_terrorism_on_the_Internet|başlık=Dark net, Social Media and Extremism: Addressing Indonesian Counter terrorism on the Internet|erişimtarihi=31 Mayıs 2023|ad=Andreas|soyadı=Wimmer}}</ref>


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==

Sayfanın 07.37, 31 Mayıs 2023 tarihindeki hâli

Dark web, karanlık ağlarda bulunan World Wide Web içeriğidir: İnternet'i kullanan ancak erişim için belirli yazılımlar, yapılandırmalar veya yetkilendirme gerektiren yer paylaşımlı ağlar.[1][2][3][4] Dark web aracılığıyla, özel bilgisayar ağları, kullanıcının konumu gibi tanımlayıcı bilgileri ifşa etmeden anonim olarak iletişim kurabilir ve iş yapabilir.[5][6] Dark web, deep web'in küçük bir bölümünü oluşturur, Web'in web arama motorları tarafından indekslenmeyen kısmıdır, ancak bazen deep web terimi özellikle dark web'e atıfta bulunmak için kullanılır.[7][8]

Dark web'i oluşturan karanlık ağlar, küçük, friend-to-friend peer-to-peer ağları ve ayrıca Tor, Freenet, I2P ve Riffle gibi kamu kuruluşları ve bireyler tarafından işletilen büyük, popüler ağları içerir.[6] Dark web kullanıcıları, şifrelenmemiş yapısı nedeniyle normal web'i Clearnet olarak adlandırır.[9]

Terminoloji

Tanım

Karanlık web genellikle web'in arama motorları tarafından indekslenmeyen (aranamayan) kısımları olan deep web ile karıştırılmaktadır. Dark web terimi ilk olarak 2009 yılında ortaya çıkmıştır; ancak gerçek dark web'in ne zaman ortaya çıktığı bilinmemektedir.[10] Birçok internet kullanıcısı yalnızca tipik bir web tarayıcısı tarafından erişilebilen veriler olan yüzeysel web'i kullanmaktadır.[11] Dark web, deep web'in küçük bir bölümünü oluşturmaktadır, ancak içeriğine erişmek için özel bir yazılım gerektirmektedir.

Darknet web siteleri olarak da bilinen dark web'e yalnızca dark web için özel olarak oluşturulan Tor ("The Onion Routing" projesi) gibi ağlar aracılığıyla erişilebilir.[11][12] Tor tarayıcısı ve Tor ile erişilebilen siteler darknet kullanıcıları arasında yaygın olarak kullanılmaktadır ve ".onion" alan adıyla tanımlanabilir.[13] Tor tarayıcıları kullanıcı için şifreli giriş noktaları ve yollar oluşturarak dark web aramalarının ve eylemlerinin anonim olmasını sağlar.[11]

Darknet şifreleme teknolojisi, kullanıcıların verilerini çok sayıda ara sunucu üzerinden yönlendirerek kullanıcıların kimliğini korur ve anonimliği garanti eder. İletilen bilgilerin şifresi yalnızca şemadaki bir sonraki düğüm tarafından çözülebilir ve bu da çıkış düğümüne götürür. Karmaşık sistem, düğüm yolunun yeniden oluşturulmasını ve bilginin katman katman şifresinin çözülmesini neredeyse imkansız hale getirir.[14] Yüksek şifreleme seviyesi nedeniyle, web siteleri kullanıcılarının coğrafi konumunu ve IP'sini izleyemez ve kullanıcılar ana bilgisayar hakkında bu bilgileri alamaz. Böylece darknet kullanıcıları arasındaki iletişim yüksek düzeyde şifrelenerek kullanıcıların gizli bir şekilde konuşmasına, blog yazmasına ve dosya paylaşmasına olanak tanır.[15]

Kaynakça

  1. ^ NPR Staff (25 Mayıs 2014). "Going Dark: The Internet Behind The Internet". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015. 
  2. ^ Greenberg (19 Kasım 2014). "Hacker Lexicon: What Is the Dark Web?". Wired. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2015. 
  3. ^ "Clearing Up Confusion – Deep Web vs. Dark Web". BrightPlanet. 27 Mart 2014. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Egan (12 Ocak 2015). "What is the dark web? How to access the dark website – How to turn out the lights and access the dark web (and why you might want to)". 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2015. 
  5. ^ Ghappour (1 Eylül 2017). "Data Collection and the Regulatory State". Connecticut Law Review. 49 (5): 1733. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b Ghappour (1 Nisan 2017). "Searching Places Unknown: Law Enforcement Jurisdiction on the Dark Web". Stanford Law Review. 69 (4): 1075. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021. 
  7. ^ Solomon (6 Mayıs 2015). "The Deep Web vs. The Dark Web: Do You Know The Difference?". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 
  8. ^ "The dark web Revealed". Popular Science. ss. 20-21. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Clearnet vs hidden services – why you should be careful". DeepDotWeb. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015. 
  10. ^ Hatta, Masayuki (2020). "Deep web, dark web, dark net". Annals of Business Administrative Science. 19 (6): 277–292. doi:10.7880/abas.0200908a. 
  11. ^ a b c Lacey, David; Salmon, Paul M. (2015). Harris, Don (Ed.). "It's Dark in There: Using Systems Analysis to Investigate Trust and Engagement in Dark Web Forums". Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics. Lecture Notes in Computer Science (İngilizce). Cham: Springer International Publishing: 117–128. doi:10.1007/978-3-319-20373-7_12. ISBN 978-3-319-20373-7. 
  12. ^ Peter (2015-06-29). "The Deep Web and Its Darknets". h+ Media (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-05-31. 
  13. ^ Lacson, Wesley; Jones, Beata (2016-07-24). "The 21st Century DarkNet Market: Lessons from the Fall of Silk Road". International Journal of Cyber Criminology. 10 (1): 40–61. doi:10.5281/zenodo.58521. 
  14. ^ Moore, Daniel; Rid, Thomas (2016-01-02). "Cryptopolitik and the Darknet". Survival (İngilizce). 58 (1): 7–38. doi:10.1080/00396338.2016.1142085. ISSN 0039-6338. 
  15. ^ Wimmer, Andreas. "Dark net, Social Media and Extremism: Addressing Indonesian Counter terrorism on the Internet". Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dark_web&oldid=29791769" sayfasından alınmıştır