Düşük tansiyon: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.761.487 değişiklik
Otorite kontrolü şablonu eklendi
Makina86 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
8.192 değişiklik
İng. Wikipedia’dan bir kısım türkçeye çevrildi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
3. satır: 3. satır:


Normal kan basıncının alt limitleri bireyden bireye değişmekle birlikte, [[sistolik]] 90, [[diastolik]] (küçük tansiyon) 60 mmHg kabul edilmektedir. Düşük tansiyonun nedeni parasempatik sinir faaliyetinin artması ya da başka rahatsızlıklardır ve genelde halsizlik sendromu göstermektedir. Vücuttaki sodyum ve iyonların dengesizliği ve yetersizliğinde de baş göstermektedir. Tansiyon düşüklüğünde sık görülen şikayetler baş dönmeleri, kulak çınlaması ve bayılmadır.
Normal kan basıncının alt limitleri bireyden bireye değişmekle birlikte, [[sistolik]] 90, [[diastolik]] (küçük tansiyon) 60 mmHg kabul edilmektedir. Düşük tansiyonun nedeni parasempatik sinir faaliyetinin artması ya da başka rahatsızlıklardır ve genelde halsizlik sendromu göstermektedir. Vücuttaki sodyum ve iyonların dengesizliği ve yetersizliğinde de baş göstermektedir. Tansiyon düşüklüğünde sık görülen şikayetler baş dönmeleri, kulak çınlaması ve bayılmadır.

== Nedenler ==
Düşük tansiyon, düşük [[kan hacmi]],<ref name=":10">{{Cite journal|last=Kalkwarf|first=Kyle J.|last2=Cotton|first2=Bryan A.|date=December 2017|title=Resuscitation for Hypovolemic Shock|journal=The Surgical Clinics of North America|volume=97|issue=6|pages=1307–1321|doi=10.1016/j.suc.2017.07.011|issn=1558-3171|pmid=29132511}}</ref> hormonal değişiklikler,<ref name=":15">{{Cite journal|last=Bett|first=Glenna C. L.|date=1 May 2016|title=Hormones and sex differences: changes in cardiac electrophysiology with pregnancy|journal=Clinical Science |volume=130|issue=10|pages=747–759|doi=10.1042/CS20150710|issn=1470-8736|pmid=27128800}}</ref>,[[Vazodilasyon|kan damarlarının genişlemesi]], ilaç [[yan etkiler]],<ref name=":16">{{Cite journal|last=Oparil|first=Suzanne|last2=Acelajado|first2=Maria Czarina|last3=Bakris|first3=George L.|last4=Berlowitz|first4=Dan R.|last5=Cífková|first5=Renata|last6=Dominiczak|first6=Anna F.|last7=Grassi|first7=Guido|last8=Jordan|first8=Jens|last9=Poulter|first9=Neil R.|last10=Rodgers|first10=Anthony|last11=Whelton|first11=Paul K.|date=22 March 2018|title=Hypertension|journal=Nature Reviews. Disease Primers|volume=4|pages=18014|doi=10.1038/nrdp.2018.14|issn=2056-676X|pmc=6477925|pmid=29565029}}</ref> [[anemi]],<ref name=":17">{{Cite journal|last=Vieth|first=Julie T.|last2=Lane|first2=David R.|date=December 2017|title=Anemia|journal=Hematology/Oncology Clinics of North America|volume=31|issue=6|pages=1045–1060|doi=10.1016/j.hoc.2017.08.008|issn=1558-1977|pmid=29078923}}</ref> kalp problemlerinden<ref name=":18">{{Cite journal|last=Tewelde|first=Semhar Z.|last2=Liu|first2=Stanley S.|last3=Winters|first3=Michael E.|date=February 2018|title=Cardiogenic Shock|journal=Cardiology Clinics|volume=36|issue=1|pages=53–61|doi=10.1016/j.ccl.2017.08.009|issn=1558-2264|pmid=29173681}}</ref> veya endokrin problemlerinden kaynaklanabilir.<ref name=":19">{{Cite journal|last=Bornstein|first=Stefan R.|last2=Allolio|first2=Bruno|last3=Arlt|first3=Wiebke|last4=Barthel|first4=Andreas|last5=Don-Wauchope|first5=Andrew|last6=Hammer|first6=Gary D.|last7=Husebye|first7=Eystein S.|last8=Merke|first8=Deborah P.|last9=Murad|first9=M. Hassan|last10=Stratakis|first10=Constantine A.|last11=Torpy|first11=David J.|date=February 2016|title=Diagnosis and Treatment of Primary Adrenal Insufficiency: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline|journal=The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism|volume=101|issue=2|pages=364–389|doi=10.1210/jc.2015-1710|issn=1945-7197|pmc=4880116|pmid=26760044}}</ref>

Azalan kan hacmi [[hipovolemi]] hipotansiyonun en yaygın nedenidir.<ref>{{Cite journal|last=Perner|first=Anders|last2=Cecconi|first2=Maurizio|last3=Cronhjort|first3=Maria|last4=Darmon|first4=Michael|last5=Jakob|first5=Stephan M.|last6=Pettilä|first6=Ville|last7=van der Horst|first7=Iwan C. C.|date=June 2018|title=Expert statement for the management of hypovolemia in sepsis|journal=Intensive Care Medicine|volume=44|issue=6|pages=791–798|doi=10.1007/s00134-018-5177-x|issn=1432-1238|pmid=29696295|hdl=10138/303662|hdl-access=free}}</ref> Bunun nedeni [[kanama]]; açlıktaki gibi yetersiz sıvı alımı; veya ishal veya kusmadan kaynaklanan aşırı sıvı kaybı. Hipovolemi, [[diüretik]]<nowiki/>lerin aşırı kullanımı ile uyarılabilir.<ref name=":1">{{Cite journal|last=Laurent|first=Stéphane|date=October 2017|title=Antihypertensive drugs|journal=Pharmacological Research|volume=124|pages=116–125|doi=10.1016/j.phrs.2017.07.026|issn=1096-1186|pmid=28780421}}</ref> Düşük tansiyon ayrıca terleme yokluğu, baş dönmesi ve koyu renkli idrarla gösterilebilen sıcak çarpmasına da bağlanabilir.<ref>{{Cite journal|last=Al Mahri|first=Saeed|last2=Bouchama|first2=Abderrezak|date=2018|title=Heatstroke|journal=Handbook of Clinical Neurology|volume=157|pages=531–545|doi=10.1016/B978-0-444-64074-1.00032-X|issn=0072-9752|pmid=30459024|isbn=9780444640741}}</ref>

Diğer ilaçlar, farklı mekanizmalarla hipotansiyon oluşturabilir. [[alpha bloker|Alfa bloker]]<nowiki/>larının yada [[beta bloker]]<nowiki/>larının kronik kullanımı hipotansiyona neden olabilir.<ref name=":1" /> Beta blokerlar hem kalp atış hızını yavaşlatarak hem de kalp kasının pompalama kabiliyetini azaltarak hipotansiyona neden olabilir.<ref name=":1" />

Normal kan hacmine rağmen şiddetli [[konjestif kalp yetmezliği]], büyük [[miyokardiyal enfarktüs]], [[kalp kapakçığı]] sorunları veya çok düşük kalp hızı ([[bradikardi]] nedeniyle azalmış [[kardiyak çıktı]]) sıklıkla hipotansiyona neden olur ve hızla [[kardiyojenik şok]]<nowiki/>a ilerleyebilir.<ref name=":18"/> [[Kalp aritmi|Aritmi]] genellikle bu mekanizma ile hipotansiyona neden olur.<ref name=":18"/>

Aşırı [[vazodilasyon]] veya kan damarlarının yetersiz daralması (çoğunlukla [[arteriyoller]]) hipotansiyona neden olur.<ref name=":11">{{Cite journal|last=Singer|first=Mervyn|last2=Deutschman|first2=Clifford S.|last3=Seymour|first3=Christopher Warren|last4=Shankar-Hari|first4=Manu|last5=Annane|first5=Djillali|last6=Bauer|first6=Michael|last7=Bellomo|first7=Rinaldo|last8=Bernard|first8=Gordon R.|last9=Chiche|first9=Jean-Daniel|last10=Coopersmith|first10=Craig M.|last11=Hotchkiss|first11=Richard S.|date=2016-02-23|title=The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3)|journal=JAMA|volume=315|issue=8|pages=801–810|doi=10.1001/jama.2016.0287|issn=0098-7484|pmc=4968574|pmid=26903338}}</ref> Bunun nedeni beyin veya omuriliğin yaralanmasının bir sonucu olarak [[sempatik sinir sistemi]] çıktısının azalması veya [[Parasempatik sinir sistemi|parasempatik]] aktivitenin artması olabilir.<ref name=":12" />

Otonomik sistemin işleyişinde içsel bir anormallik olan [[Dysautonomia]] da hipotansiyona yol açabilir.<ref name=":12">{{Citation|last=Dave|first=Sagar|title=Neurogenic Shock|date=2019|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459361/|work=StatPearls|publisher=StatPearls Publishing|pmid=29083597|access-date=2020-01-21|last2=Cho|first2=Julia J.}}</ref> Aşırı vazodilatasyon ayrıca [[sepsis]],<ref name=":11" /> [[asidoz]] veya [[Gliseril trinitrat (farmakoloji)|nitrat preparatları]], [[kalsiyum kanal blokerleri|kalsiyum kanal blokerları]] veya AT1 reseptör antagonistleri ([[Anjiyotensin II reseptör tip 1|Anjiyotensin II, AT1 reseptörleri üzerinde etkilidir]]) gibi ilaçlardan da kaynaklanabilir. [[Spinal anestezi]] ve çoğu [[İnhalasyon anestezi|inhalasyon ajanları]] dahil olmak üzere birçok anestezik ajan ve teknik önemli [[vazodilasyon]] üretir.<ref>{{Cite journal|last=Ripollés Melchor|first=J.|last2=Espinosa|first2=Á|last3=Martínez Hurtado|first3=E.|last4=Casans Francés|first4=R.|last5=Navarro Pérez|first5=R.|last6=Abad Gurumeta|first6=A.|last7=Calvo Vecino|first7=J. M.|date=September 2015|title=Colloids versus crystalloids in the prevention of hypotension induced by spinal anesthesia in elective cesarean section. A systematic review and meta-analysis|journal=Minerva Anestesiologica|volume=81|issue=9|pages=1019–1030|issn=1827-1596|pmid=25501602}}</ref>

[[Meditasyon]], [[yoga]] veya diğer zihinsel-fizyolojik disiplinler hipotansif etkiler yaratabilir.<ref>{{cite book | title = Physical Medicine and Rehabilitation: Principles and Practice | volume = 1 | chapter = 19. Complementary and Alternative Medicine |editor=Joel A. DeLisa |editor2=Bruce M. Gans |editor3=Nicholas E. Walsh | page = 468 | publisher = Lippincott Williams & Wilkins | year = 2005}}</ref>

Düşük tansiyon bazı [[Herbalism|bitkisel ilaçlar]]<nowiki/>ın <ref>{{cite journal|last=Tabassum|first=Nahida|author2=Feroz Ahmad|title=Role of natural herbs in the treatment of hypertension|journal=Pharmacognosy Reviews|year=2011|volume=5|issue=9|pages=30–40|doi=10.4103/0973-7847.79097|pmid=22096316|pmc=3210006}}</ref> yan etkisidir ve aynı zamanda birkaç ilaçla etkileşime girebilir. Bir örnek "[[Theobroma cacao]]" 'daki [[teobromin]], hem [[vazodilatör]] hem de [[diüretik]],<ref name="dictbiochem1943">{{cite book | title=Dictionary of Bio-Chemistry and Related Subjects | author=William Marias Malisoff | year=1943 | publisher=Philosophical Library | pages=311, 530, 573}}</ref> olarak hareketleri yoluyla kan basıncını düşüren<ref>{{cite journal|vauthors=Mitchell ES, Slettenaar M, vd Meer N, Transler C, Jans L, Quadt F, Berry M |title=Differential contributions of theobromine and caffeine on mood, psychomotor performance and blood pressure|journal=Physiol. Behav. |year=2011 |volume=104|issue=5|pages=816–22|quote=Theobromine ... lowered blood pressure relative to placebo|pmid=21839757|doi=10.1016/j.physbeh.2011.07.027}}</ref> ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılmıştır.<ref>[http://chemistry.about.com/od/factsstructures/a/theobromine-chemistry.htm Theobromine Chemistry – Theobromine in Chocolate]. Chemistry.about.com (May 12, 2013). Retrieved on 2013-05-30.</ref><ref name="AJCN">{{cite journal | title=Effects of theobromine should be considered in future studies | last=Kelly | first=Caleb J | year=2005 | journal=American Journal of Clinical Nutrition |volume=82 |issue=2 | pages=486–7; author reply 487–8 | pmid=16087999| doi=10.1093/ajcn.82.2.486 | doi-access=free }}</ref>


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==

Sayfanın 16.46, 10 Mayıs 2021 tarihindeki hâli

Kan basıncını ölçmek için kullanılan analog barometre ve stetoskobu

Düşük tansiyon ya da hipotansiyon, düşük kan basıncı demektir; sistolik kan basıncının (büyük tansiyon) 90 mmHg'dan az olmasıdır.

Normal kan basıncının alt limitleri bireyden bireye değişmekle birlikte, sistolik 90, diastolik (küçük tansiyon) 60 mmHg kabul edilmektedir. Düşük tansiyonun nedeni parasempatik sinir faaliyetinin artması ya da başka rahatsızlıklardır ve genelde halsizlik sendromu göstermektedir. Vücuttaki sodyum ve iyonların dengesizliği ve yetersizliğinde de baş göstermektedir. Tansiyon düşüklüğünde sık görülen şikayetler baş dönmeleri, kulak çınlaması ve bayılmadır.

Nedenler

Düşük tansiyon, düşük kan hacmi,[1] hormonal değişiklikler,[2],kan damarlarının genişlemesi, ilaç yan etkiler,[3] anemi,[4] kalp problemlerinden[5] veya endokrin problemlerinden kaynaklanabilir.[6]

Azalan kan hacmi hipovolemi hipotansiyonun en yaygın nedenidir.[7] Bunun nedeni kanama; açlıktaki gibi yetersiz sıvı alımı; veya ishal veya kusmadan kaynaklanan aşırı sıvı kaybı. Hipovolemi, diüretiklerin aşırı kullanımı ile uyarılabilir.[8] Düşük tansiyon ayrıca terleme yokluğu, baş dönmesi ve koyu renkli idrarla gösterilebilen sıcak çarpmasına da bağlanabilir.[9]

Diğer ilaçlar, farklı mekanizmalarla hipotansiyon oluşturabilir. Alfa blokerlarının yada beta blokerlarının kronik kullanımı hipotansiyona neden olabilir.[8] Beta blokerlar hem kalp atış hızını yavaşlatarak hem de kalp kasının pompalama kabiliyetini azaltarak hipotansiyona neden olabilir.[8]

Normal kan hacmine rağmen şiddetli konjestif kalp yetmezliği, büyük miyokardiyal enfarktüs, kalp kapakçığı sorunları veya çok düşük kalp hızı (bradikardi nedeniyle azalmış kardiyak çıktı) sıklıkla hipotansiyona neden olur ve hızla kardiyojenik şoka ilerleyebilir.[5] Aritmi genellikle bu mekanizma ile hipotansiyona neden olur.[5]

Aşırı vazodilasyon veya kan damarlarının yetersiz daralması (çoğunlukla arteriyoller) hipotansiyona neden olur.[10] Bunun nedeni beyin veya omuriliğin yaralanmasının bir sonucu olarak sempatik sinir sistemi çıktısının azalması veya parasempatik aktivitenin artması olabilir.[11]

Otonomik sistemin işleyişinde içsel bir anormallik olan Dysautonomia da hipotansiyona yol açabilir.[11] Aşırı vazodilatasyon ayrıca sepsis,[10] asidoz veya nitrat preparatları, kalsiyum kanal blokerları veya AT1 reseptör antagonistleri (Anjiyotensin II, AT1 reseptörleri üzerinde etkilidir) gibi ilaçlardan da kaynaklanabilir. Spinal anestezi ve çoğu inhalasyon ajanları dahil olmak üzere birçok anestezik ajan ve teknik önemli vazodilasyon üretir.[12]

Meditasyon, yoga veya diğer zihinsel-fizyolojik disiplinler hipotansif etkiler yaratabilir.[13]

Düşük tansiyon bazı bitkisel ilaçların [14] yan etkisidir ve aynı zamanda birkaç ilaçla etkileşime girebilir. Bir örnek "Theobroma cacao" 'daki teobromin, hem vazodilatör hem de diüretik,[15] olarak hareketleri yoluyla kan basıncını düşüren[16] ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılmıştır.[17][18]

Ayrıca bakınız

  1. ^ Kalkwarf, Kyle J.; Cotton, Bryan A. (December 2017). "Resuscitation for Hypovolemic Shock". The Surgical Clinics of North America. 97 (6): 1307–1321. doi:10.1016/j.suc.2017.07.011. ISSN 1558-3171. PMID 29132511. 
  2. ^ Bett, Glenna C. L. (1 May 2016). "Hormones and sex differences: changes in cardiac electrophysiology with pregnancy". Clinical Science. 130 (10): 747–759. doi:10.1042/CS20150710. ISSN 1470-8736. PMID 27128800. 
  3. ^ Oparil, Suzanne; Acelajado, Maria Czarina; Bakris, George L.; Berlowitz, Dan R.; Cífková, Renata; Dominiczak, Anna F.; Grassi, Guido; Jordan, Jens; Poulter, Neil R.; Rodgers, Anthony; Whelton, Paul K. (22 March 2018). "Hypertension". Nature Reviews. Disease Primers. 4: 18014. doi:10.1038/nrdp.2018.14. ISSN 2056-676X. PMC 6477925 $2. PMID 29565029. 
  4. ^ Vieth, Julie T.; Lane, David R. (December 2017). "Anemia". Hematology/Oncology Clinics of North America. 31 (6): 1045–1060. doi:10.1016/j.hoc.2017.08.008. ISSN 1558-1977. PMID 29078923. 
  5. ^ a b c Tewelde, Semhar Z.; Liu, Stanley S.; Winters, Michael E. (February 2018). "Cardiogenic Shock". Cardiology Clinics. 36 (1): 53–61. doi:10.1016/j.ccl.2017.08.009. ISSN 1558-2264. PMID 29173681. 
  6. ^ Bornstein, Stefan R.; Allolio, Bruno; Arlt, Wiebke; Barthel, Andreas; Don-Wauchope, Andrew; Hammer, Gary D.; Husebye, Eystein S.; Merke, Deborah P.; Murad, M. Hassan; Stratakis, Constantine A.; Torpy, David J. (February 2016). "Diagnosis and Treatment of Primary Adrenal Insufficiency: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 101 (2): 364–389. doi:10.1210/jc.2015-1710. ISSN 1945-7197. PMC 4880116 $2. PMID 26760044. 
  7. ^ Perner, Anders; Cecconi, Maurizio; Cronhjort, Maria; Darmon, Michael; Jakob, Stephan M.; Pettilä, Ville; van der Horst, Iwan C. C. (June 2018). "Expert statement for the management of hypovolemia in sepsis". Intensive Care Medicine. 44 (6): 791–798. doi:10.1007/s00134-018-5177-x. hdl:10138/303662. ISSN 1432-1238. PMID 29696295.  Geçersiz |hdl-access=free (yardım)
  8. ^ a b c Laurent, Stéphane (October 2017). "Antihypertensive drugs". Pharmacological Research. 124: 116–125. doi:10.1016/j.phrs.2017.07.026. ISSN 1096-1186. PMID 28780421. 
  9. ^ Al Mahri, Saeed; Bouchama, Abderrezak (2018). "Heatstroke". Handbook of Clinical Neurology. 157: 531–545. doi:10.1016/B978-0-444-64074-1.00032-X. ISBN 9780444640741. ISSN 0072-9752. PMID 30459024. 
  10. ^ a b Singer, Mervyn; Deutschman, Clifford S.; Seymour, Christopher Warren; Shankar-Hari, Manu; Annane, Djillali; Bauer, Michael; Bellomo, Rinaldo; Bernard, Gordon R.; Chiche, Jean-Daniel; Coopersmith, Craig M.; Hotchkiss, Richard S. (2016-02-23). "The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3)". JAMA. 315 (8): 801–810. doi:10.1001/jama.2016.0287. ISSN 0098-7484. PMC 4968574 $2. PMID 26903338. 
  11. ^ a b Dave, Sagar; Cho, Julia J. (2019), "Neurogenic Shock", StatPearls, StatPearls Publishing, PMID 29083597, erişim tarihi: 2020-01-21 
  12. ^ Ripollés Melchor, J.; Espinosa, Á; Martínez Hurtado, E.; Casans Francés, R.; Navarro Pérez, R.; Abad Gurumeta, A.; Calvo Vecino, J. M. (September 2015). "Colloids versus crystalloids in the prevention of hypotension induced by spinal anesthesia in elective cesarean section. A systematic review and meta-analysis". Minerva Anestesiologica. 81 (9): 1019–1030. ISSN 1827-1596. PMID 25501602. 
  13. ^ Joel A. DeLisa; Bruce M. Gans; Nicholas E. Walsh, (Ed.) (2005). "19. Complementary and Alternative Medicine". Physical Medicine and Rehabilitation: Principles and Practice. 1. Lippincott Williams & Wilkins. s. 468. 
  14. ^ Tabassum, Nahida; Feroz Ahmad (2011). "Role of natural herbs in the treatment of hypertension". Pharmacognosy Reviews. 5 (9): 30–40. doi:10.4103/0973-7847.79097. PMC 3210006 $2. PMID 22096316. 
  15. ^ William Marias Malisoff (1943). Dictionary of Bio-Chemistry and Related Subjects. Philosophical Library. ss. 311, 530, 573. 
  16. ^ Mitchell ES, Slettenaar M, vd Meer N, Transler C, Jans L, Quadt F, Berry M (2011). "Differential contributions of theobromine and caffeine on mood, psychomotor performance and blood pressure". Physiol. Behav. 104 (5): 816–22. doi:10.1016/j.physbeh.2011.07.027. PMID 21839757. Theobromine ... lowered blood pressure relative to placebo 
  17. ^ Theobromine Chemistry – Theobromine in Chocolate. Chemistry.about.com (May 12, 2013). Retrieved on 2013-05-30.
  18. ^ Kelly, Caleb J (2005). "Effects of theobromine should be considered in future studies". American Journal of Clinical Nutrition. 82 (2): 486–7; author reply 487–8. doi:10.1093/ajcn.82.2.486. PMID 16087999.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Düşük_tansiyon&oldid=25439985" sayfasından alınmıştır