İçeriğe atla

Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k Seksen iki yüz kırk beş kullanıcısı BNT162 sayfasını Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı sayfasına yönlendirme üzerinden taşıdı: VP:ADK gereği yaygın tanınan ve bulunabilecek ada taşındı. (Eski isim zaten yanlıştı.)
Güncellemek için yeniden yazıldı, biraz (ama tamamen değil) en.wiki'den kopya çekilerek.
1. satır: 1. satır:
{{Drugbox|ilaç_adı=Pfizer – BioNTech COVID-19 aşısı|Resim1=Covid19 vaccine biontech pfizer 3.jpg|resim_açıklama=Bir şişe Pfizer – BioNTech COVID-19 Aşısı}}
{{Drugbox|ilaç_adı=Pfizer – BioNTech COVID-19 aşısı|Resim1=Covid19 vaccine biontech pfizer 3.jpg|resim_açıklama=Bir şişe Pfizer – BioNTech COVID-19 Aşısı}}
'''Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı''', kod adıyla '''BNT162b2''', [[BioNTech]] ve [[Pfizer]] şirketlerinin iş birliğinde geliştirilen [[COVID-19 aşısı]]. [[Dünya Sağlık Örgütü]] tarafından [[sıkı düzenleyici kurum]]lar olarak tanımlanan kurumlardan [[acil kullanım onayı]] ve düzenli kullanım onayı alan ilk COVID-19 aşısıdır.<ref name="ukgov12-2">{{cite press release |title=UK medicines regulator gives approval for first UK COVID-19 vaccine |url=https://www.gov.uk/government/news/uk-medicines-regulator-gives-approval-for-first-uk-covid-19-vaccine |publisher=[[Medicines and Healthcare products Regulatory Agency]] (MHRA) |access-date=2 December 2020 |date=2 December 2020}}</ref><ref name="boseley">{{cite news |first1 = Sarah | last1 = Boseley |first2 = Josh | last2 = Halliday |title=UK approves Pfizer/BioNTech Covid vaccine for rollout next week |url=https://www.theguardian.com/society/2020/dec/02/pfizer-biontech-covid-vaccine-wins-licence-for-use-in-the-uk |access-date=14 December 2020 |work=The Guardian |date=2 December 2020 |name-list-style=vanc}}</ref><ref name=let19>{{Cite news|date=19 December 2020|title=Swissmedic autorise un premier vaccin contre le coronavirus|url=https://www.letemps.ch/suisse/swissmedic-autorise-un-premier-vaccin-contre-coronavirus|access-date=19 December 2020|publisher=[[Le Temps]]|language=fr}}</ref> Etkin maddesi tozinameran adıyla bilinmektedir.
'''BNT162''' kod adı ile '''BNT162b2''' bilinen adıyla '''Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı''', marka adıyla '''Comirnaty''' ya da uluslararası tescil adıyla '''Tozinameran''' 2020'de III. Faz klinik deney değerlendirilmesinde bulunan bir [[COVID-19 aşısı]]'dır. 9 Kasım'da, COVID-19 teşhisi konan 94 araştırma katılımcısının ara analizi, aşı adayının enfeksiyonu önlemede %90 etkili olduğunu gösterdi.

<ref name="palca">{{Web kaynağı | url = https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/11/09/933006651/pfizer-says-experimental-covid-19-vaccine-is-more-than-90-effective | başlık = Pfizer says experimental COVID-19 vaccine is more than 90% effective | tarih = 9 Kasım 2020 | çalışma = NPR | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201109130110/https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/11/09/933006651/pfizer-says-experimental-covid-19-vaccine-is-more-than-90-effective | arşivtarihi = 9 Kasım 2020}}</ref><ref name="herper">{{Web kaynağı | url = https://www.statnews.com/2020/11/09/covid-19-vaccine-from-pfizer-and-biontech-is-strongly-effective-early-data-from-large-trial-indicate/ | başlık = Covid-19 vaccine from Pfizer and BioNTech is strongly effective, early data from large trial indicate | erişimtarihi = 9 Kasım 2020 | tarih = 9 Kasım 2020 | yayıncı = STAT | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201109114554/https://www.statnews.com/2020/11/09/covid-19-vaccine-from-pfizer-and-biontech-is-strongly-effective-early-data-from-large-trial-indicate/ | arşivtarihi = 9 Kasım 2020}}</ref><ref name="cnbc">{{Haber kaynağı|url=https://www.cnbc.com/2020/11/09/covid-vaccine-pfizer-drug-is-more-than-90percent-effective-in-preventing-infection.html|başlık=Pfizer, BioNTech say Covid vaccine is more than 90% effective—'great day for science and humanity'|yazarlar=Sam Meredith|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=CNBC}}</ref> Aşılama, üç hafta arayla verilen iki doz gerektirmektedir. 9 Kasım itibarıyla, sonuçlar savunmasız popülasyonlarda veya etki süresinde etkililik kanıtı sağlamadı. Ön sonuçlar, doğruluk açısından bağımsız olarak hakem incelemesine tabi tutulmamış ve saygın bir tıp dergisinde yayınlanmamıştır.
[[Klinik çalışma]]ları Nisan 2020'de başlayan aşının [[faz 3 klinik çalışması]]nda 40.000'den kişi yer almıştır. Toplamda 180 COVID-19 vakası üzerinden yapılan Aralık 2020 tarihli [[ara analiz]]de aşının COVID-19 hastalığını engellemede %95 etkili olduğu tespit edilmiştir. Aşının yaygın yan etkileri arasında enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, hâlsizlik ve baş ağrısı yer almaktadır.<ref>{{cite journal | vauthors=Polack FP, Thomas SJ, Kitchin N, Absalon J, Gurtman A, Lockhart S, Perez JL, Pérez Marc G, Moreira ED, Zerbini C, Bailey R, Swanson KA, Roychoudhury S, Koury K, Li P, Kalina WV, Cooper D, Frenck RW, Hammitt LL, Türeci Ö, Nell H, Schaefer A, Ünal S, Tresnan DB, Mather S, Dormitzer PR, Şahin U, Jansen KU, Gruber WC | display-authors=6 |title=Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine |journal=N Engl J Med |volume= 383|issue= 27|pages= 2603–2615|date=December 2020 |pmid=33301246 |doi=10.1056/NEJMoa2034577 | pmc=7745181 |doi-access=free }}</ref><ref>{{cite web | title=Questions and Answers About Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine | publisher=Pfizer | url=https://www.cvdvaccine-us.com/faqs | access-date=16 December 2020}}</ref>


BNT162b2'nin (aşı adayının) orijinal geliştiricisi [[BioNTech]] olurken, üretim partnerlerinden biri de [[Pfizer]]'dir.<ref name="palca"/> Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar yaklaşık 1.3 milyar dozun mevcut olabileceğini belirtti.<ref name="herper"/>
BNT162b2'nin (aşı adayının) orijinal geliştiricisi [[BioNTech]] olurken, üretim partnerlerinden biri de [[Pfizer]]'dir.<ref name="palca"/> Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar yaklaşık 1.3 milyar dozun mevcut olabileceğini belirtti.<ref name="herper"/>
12. satır: 13. satır:


== Ön sipariş ve lojistik ==
== Ön sipariş ve lojistik ==
Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar küresel olarak yaklaşık 1,3 milyar dozun sağlanabileceğini belirtti.<ref name="herper"/> Warp Speed adlı aşı geliştirme programı, Pfizer'a, aşının güvenli ve etkili olduğu gösterilirse, Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmak üzere 100 milyon doz COVID-19 aşısı üretmesi için 2 milyar dolarlık bir ön sipariş verdi.<ref name="pbio">{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-usa-pfizer-idUSKCN24N1I9|başlık=U.S. to pay Pfizer, BioNTech $1.95 bln for millions of COVID-19 vaccine doses|erişimtarihi=22 Temmuz 2020|yazarlar=Erman|tarih=22 Temmuz 2020|dil=İngilizce|çalışma=Reuters}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hhs.gov/about/news/2020/07/22/us-government-engages-pfizer-produce-millions-doses-covid-19-vaccine.html | başlık = U.S. Government Engages Pfizer to Produce Millions of Doses of COVID-19 Vaccine | erişimtarihi = 23 Temmuz 2020 | tarih = 22 Temmuz 2020 | yayıncı = US Department of Health and Human Services | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200722152445/https://www.hhs.gov/about/news/2020/07/22/us-government-engages-pfizer-produce-millions-doses-covid-19-vaccine.html | arşivtarihi = 22 Temmuz 2020}}</ref><ref name="yahoo">{{Haber kaynağı|url=https://ca.news.yahoo.com/so-is-pfizer-part-of-operation-warp-speed-or-not-well-its-a-little-complicated-175429888.html|başlık=So is Pfizer part of Operation Warp Speed or not? Yes and no|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=Alexander Nazaryan|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=Yahoo Financial News}}</ref>
Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar küresel olarak yaklaşık 1,3 milyar dozun sağlanabileceğini belirtti.<ref name="herper">{{Web kaynağı | url = https://www.statnews.com/2020/11/09/covid-19-vaccine-from-pfizer-and-biontech-is-strongly-effective-early-data-from-large-trial-indicate/ | başlık = Covid-19 vaccine from Pfizer and BioNTech is strongly effective, early data from large trial indicate | erişimtarihi = 9 Kasım 2020 | tarih = 9 Kasım 2020 | yayıncı = STAT | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201109114554/https://www.statnews.com/2020/11/09/covid-19-vaccine-from-pfizer-and-biontech-is-strongly-effective-early-data-from-large-trial-indicate/ | arşivtarihi = 9 Kasım 2020}}</ref> Warp Speed adlı aşı geliştirme programı, Pfizer'a, aşının güvenli ve etkili olduğu gösterilirse, Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmak üzere 100 milyon doz COVID-19 aşısı üretmesi için 2 milyar dolarlık bir ön sipariş verdi.<ref name="pbio">{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-usa-pfizer-idUSKCN24N1I9|başlık=U.S. to pay Pfizer, BioNTech $1.95 bln for millions of COVID-19 vaccine doses|erişimtarihi=22 Temmuz 2020|yazarlar=Erman|tarih=22 Temmuz 2020|dil=İngilizce|çalışma=Reuters}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hhs.gov/about/news/2020/07/22/us-government-engages-pfizer-produce-millions-doses-covid-19-vaccine.html | başlık = U.S. Government Engages Pfizer to Produce Millions of Doses of COVID-19 Vaccine | erişimtarihi = 23 Temmuz 2020 | tarih = 22 Temmuz 2020 | yayıncı = US Department of Health and Human Services | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200722152445/https://www.hhs.gov/about/news/2020/07/22/us-government-engages-pfizer-produce-millions-doses-covid-19-vaccine.html | arşivtarihi = 22 Temmuz 2020}}</ref><ref name="yahoo">{{Haber kaynağı|url=https://ca.news.yahoo.com/so-is-pfizer-part-of-operation-warp-speed-or-not-well-its-a-little-complicated-175429888.html|başlık=So is Pfizer part of Operation Warp Speed or not? Yes and no|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=Alexander Nazaryan|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=Yahoo Financial News}}</ref>


9 Kasım'da Pfizer-BioNTech ortaklığı, şirketin başarılı ve lisanslı olduğu kanıtlanmış bir COVID-19 aşısının tedarikçisi olduğunu duyurdu.<ref name="nytimes-2020-11-09">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2020/11/09/health/covid-vaccine-pfizer.html|başlık=Pfizer’s Early Data Shows Vaccine Is More Than 90% Effective|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=Katie Thomas, David Gelles, Carl Zimmer|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=The New York Times}}</ref> Pfizer'in ayrıca Birleşik Krallık'a 40 milyon doz (2021'den önce 10 milyon), ve Kanada'ya 20 milyon doz tedarik etme anlaşmaları bulunmaktadır.<ref name="cbc">{{Haber kaynağı|url=https://www.cbc.ca/news/politics/trudeau-pfizer-vaccine-1.5795160|başlık=Trudeau says promising new Pfizer vaccine could be 'light at the end of the tunnel'|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=John Paul Tasker|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=CBC News}}</ref> Aşı, {{Dönüştürme|-80|C|F}} gibi aşırı soğuk bir sıcaklıkta depolanmalı ve taşınmalıdır.<ref name="bbc">{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.com/news/health-54873105|başlık=Covid vaccine: First 'milestone' vaccine offers 90% protection|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=James Gallagher|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=BBC News}}</ref>
9 Kasım'da Pfizer-BioNTech ortaklığı, şirketin başarılı ve lisanslı olduğu kanıtlanmış bir COVID-19 aşısının tedarikçisi olduğunu duyurdu.<ref name="nytimes-2020-11-09">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2020/11/09/health/covid-vaccine-pfizer.html|başlık=Pfizer’s Early Data Shows Vaccine Is More Than 90% Effective|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=Katie Thomas, David Gelles, Carl Zimmer|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=The New York Times}}</ref> Pfizer'in ayrıca Birleşik Krallık'a 40 milyon doz (2021'den önce 10 milyon), ve Kanada'ya 20 milyon doz tedarik etme anlaşmaları bulunmaktadır.<ref name="cbc">{{Haber kaynağı|url=https://www.cbc.ca/news/politics/trudeau-pfizer-vaccine-1.5795160|başlık=Trudeau says promising new Pfizer vaccine could be 'light at the end of the tunnel'|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=John Paul Tasker|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=CBC News}}</ref> Aşı, {{Dönüştürme|-80|C|F}} gibi aşırı soğuk bir sıcaklıkta depolanmalı ve taşınmalıdır.<ref name="bbc">{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.com/news/health-54873105|başlık=Covid vaccine: First 'milestone' vaccine offers 90% protection|erişimtarihi=9 Kasım 2020|yazarlar=James Gallagher|tarih=9 Kasım 2020|çalışma=BBC News}}</ref>

Sayfanın 23.41, 16 Ocak 2021 tarihindeki hâli

Pfizer – BioNTech COVID-19 aşısı
Bir şişe Pfizer – BioNTech COVID-19 Aşısı

Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı, kod adıyla BNT162b2, BioNTech ve Pfizer şirketlerinin iş birliğinde geliştirilen COVID-19 aşısı. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sıkı düzenleyici kurumlar olarak tanımlanan kurumlardan acil kullanım onayı ve düzenli kullanım onayı alan ilk COVID-19 aşısıdır.[1][2][3] Etkin maddesi tozinameran adıyla bilinmektedir.

Klinik çalışmaları Nisan 2020'de başlayan aşının faz 3 klinik çalışmasında 40.000'den kişi yer almıştır. Toplamda 180 COVID-19 vakası üzerinden yapılan Aralık 2020 tarihli ara analizde aşının COVID-19 hastalığını engellemede %95 etkili olduğu tespit edilmiştir. Aşının yaygın yan etkileri arasında enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, hâlsizlik ve baş ağrısı yer almaktadır.[4][5]

BNT162b2'nin (aşı adayının) orijinal geliştiricisi BioNTech olurken, üretim partnerlerinden biri de Pfizer'dir.[6] Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar yaklaşık 1.3 milyar dozun mevcut olabileceğini belirtti.[7]

Aşı platformu

BNT162 aşı adayı için BioNTech'in kullandığı teknoloji, SARS-CoV-2 koronavirüsün (COVID-19) yüzeyinde bulunan spike proteinin (başak proteinin) bir kısmını kodlayan ve virüs proteini enfeksiyonuna karşı bir bağışıklık tepkisini tetikleyen haberci RNA (mRNA) kullanımına dayanmaktadır.[8]

Finansman

Eylül 2020'de, Alman hükümeti BioNTech'e COVID-19 aşı geliştirme programına 375 milyon euro verdi. Aynı zamanda Pfizer, geliştirme maliyetlerinin bir kısmını devlet finansmanı olmadan finanse etmeyi amaçladı.[9]

Ön sipariş ve lojistik

Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar küresel olarak yaklaşık 1,3 milyar dozun sağlanabileceğini belirtti.[7] Warp Speed adlı aşı geliştirme programı, Pfizer'a, aşının güvenli ve etkili olduğu gösterilirse, Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmak üzere 100 milyon doz COVID-19 aşısı üretmesi için 2 milyar dolarlık bir ön sipariş verdi.[10][11][12]

9 Kasım'da Pfizer-BioNTech ortaklığı, şirketin başarılı ve lisanslı olduğu kanıtlanmış bir COVID-19 aşısının tedarikçisi olduğunu duyurdu.[13] Pfizer'in ayrıca Birleşik Krallık'a 40 milyon doz (2021'den önce 10 milyon), ve Kanada'ya 20 milyon doz tedarik etme anlaşmaları bulunmaktadır.[14] Aşı, -80 °C (-112 °F) gibi aşırı soğuk bir sıcaklıkta depolanmalı ve taşınmalıdır.[15]

Ön sonuçlar

BNT162 üzerindeki Faz I-II klinik çalışmalardan 2020'deki ön sonuçlar, etkinliği ve güvenliği için bir potansiyel olduğunu gösterdi.[16]Kaynak hatası: Açılış <ref> etiketi hatalı biçimlendirilmiş veya hatalı bir ada sahip (Bkz: Kaynak gösterme)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "UK medicines regulator gives approval for first UK COVID-19 vaccine" (Basın açıklaması). Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). 2 December 2020. Erişim tarihi: 2 December 2020. 
  2. ^ Boseley, Sarah; Halliday, Josh (2 December 2020). "UK approves Pfizer/BioNTech Covid vaccine for rollout next week". The Guardian. Erişim tarihi: 14 December 2020. 
  3. ^ "Swissmedic autorise un premier vaccin contre le coronavirus" (Fransızca). Le Temps. 19 December 2020. Erişim tarihi: 19 December 2020. 
  4. ^ Polack FP, Thomas SJ, Kitchin N, Absalon J, Gurtman A, Lockhart S, ve diğerleri. (December 2020). "Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine". N Engl J Med. 383 (27): 2603–2615. doi:10.1056/NEJMoa2034577. PMC 7745181 $2. PMID 33301246.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  5. ^ "Questions and Answers About Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine". Pfizer. Erişim tarihi: 16 December 2020. 
  6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; palca isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  7. ^ a b "Covid-19 vaccine from Pfizer and BioNTech is strongly effective, early data from large trial indicate". STAT. 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  8. ^ Gaebler (19 Ekim 2020). "All eyes on a hurdle race for a SARS-CoV-2 vaccine". Nature. 586 (7830): 501-502. doi:10.1038/d41586-020-02926-w. ISSN 0028-0836. PMID 33077943. 
  9. ^ "BioNTech Gets $445 Million in German Funding for Vaccine". Bloomberg.com (İngilizce). 15 Eylül 2020. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  10. ^ Erman (22 Temmuz 2020). "U.S. to pay Pfizer, BioNTech $1.95 bln for millions of COVID-19 vaccine doses". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  11. ^ "U.S. Government Engages Pfizer to Produce Millions of Doses of COVID-19 Vaccine". US Department of Health and Human Services. 22 Temmuz 2020. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  12. ^ Alexander Nazaryan (9 Kasım 2020). "So is Pfizer part of Operation Warp Speed or not? Yes and no". Yahoo Financial News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  13. ^ Katie Thomas, David Gelles, Carl Zimmer (9 Kasım 2020). "Pfizer's Early Data Shows Vaccine Is More Than 90% Effective". The New York Times. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  14. ^ John Paul Tasker (9 Kasım 2020). "Trudeau says promising new Pfizer vaccine could be 'light at the end of the tunnel'". CBC News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  15. ^ James Gallagher (9 Kasım 2020). "Covid vaccine: First 'milestone' vaccine offers 90% protection". BBC News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  16. ^ Mulligan, Mark J.; Lyke, Kirsten E.; Kitchin, Nicholas; Absalon, Judith; Gurtman, Alejandra; Lockhart, Stephen; Neuzil, Kathleen; Raabe, Vanessa; Bailey, Ruth; Swanson, Kena A.; Li, Ping (Ekim 2020). "Phase I/II study of COVID-19 RNA vaccine BNT162b1 in adults". Nature (İngilizce). 586 (7830): 589-593. doi:10.1038/s41586-020-2639-4. ISSN 1476-4687. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pfizer-BioNTech_COVID-19_aşısı&oldid=24673900" sayfasından alınmıştır