Taç utangaçlığı: Revizyonlar arasındaki fark
Manco Capac (mesaj | katkılar) ingilizce maddeden çeviri |
(Fark yok)
|
Sayfanın 09.45, 29 Mart 2020 tarihindeki hâli
Taç utangaçlığı, bazı ağaç türlerinde sık olarak bulundukları ortamlarda ağaçların taçlarının birbirine değmediği, kanal benzeri boşluklarla bir gölgelik oluşturduğu gözlenen bir fenomendir.[1][2] Bu fenomen en çok aynı tür ağaçların bir arada oldğu yerlerde gözlenir, ancak aynı zamanda farklı türlerin ağaçları arasında da görülebilir.[3][4] Ağaçların neden böyle bir taç utangaçlığının ağaçlar arasında görüldüğü konusunda birçok hipotez vardır; rüzgarda dalların uç kısımlarının birbirine değerek kırılmasını önelemek, böcek geçişlerini engellemek.[5]
Olası fizyolojik açıklamalar
Taç utangaçlığının fizyolojik temeli kesin olarak belirlenmiş değildir.[3] Bu fenomen 1920'lerden beri bilimsel literatürde tartışılmaktadır.[6] Çeşitli hipotezler ve deneysel sonuçlar, farklı türler arasında yakınsak evrim örneği gibi birden fazla mekanizmanın olduğunu düşündürebilir.
Bazı hipotezler, taç dalların uçlarının kırılmasının, rüzgar yoluyla birlirlerine çarparak budanmasına neden olduğunu öne sürmektedirler. Rüzgarlı bölgelerdeki ağaçlar, rüzgarlar sırasında birbirleriyle çarpıştıklarından fiziksel hasar görürler. Aşınma ve çarpışmaların bir sonucu olarak, böyle bir fenomenin görüldüğünü ileri sürülmektedir.[7] Taçların rüzgarlarda çarpışması yapay olarak önlendiğinde, ağaç dallarının aradaki boşlukları yavaş yavaş doldurdukları gözlenir.[8]
Benzer şekilde, bazı araştırmalar büyüme nodüllerinde sürekli aşınmanın tomurcuk dokusunu yanlamasına büyümeye devam edemeyecek şekilde bozduğunu göstermektedir. 1955 yılında okaliptüs 'deki taç utangaçlık desenlerini inceleyen Avustralyalı ormancı M.R. Jacobs, ağaçların büyüyen uçlarının aşınmaya karşı hassas olduğuna ve taç utangaçlığı boşluklarına neden olduğunu ileri sürmüştür.[9] Miguel Franco (1986) Sitka ladin dallarının ve Japon karaçamının, sürgünleri öldüren aşınma nedeniyle fiziksel hasara uğradığını gözlemledi.[10][11]
Türler
Taç utangaçlığı gösteren ağaç türleri:
- Dryobalanops lanceolata ve Dryobalanops aromatica (kapur) dahil olmak üzere Dryobalanops türleri[12]
- Okaliptüs türünün bazı türleri [13]
Kaynaklar
- ^ Norsiha A. and Shamsudin (25 Nisan 2015). "Shorea resinosa : Another jigsaw puzzle in the sky". Forest Research Institute Malaysia.
- ^ H Fish, VJ Lieffers, U Silins, RJ Hall (2006). "Crown shyness in lodgepole pine stands of varying stand height, density and site index in the upper foothills of Alberta". Canadian Journal of Forest Research. 9, 36. ss. 2104–2111. doi:10.1139/x06-107.
- ^ a b Alan J Rebertus (1988). "Crown shyness in a tropical cloud forest" (PDF). Biotropica. 4, 20. ss. 338–339. doi:10.2307/2388326. ISSN 0006-3606. JSTOR 2388326.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ K. Paijmans (1973). "Plant Succession on Pago and Witori Volcanoes, New Britain" (PDF). Pacific Science. University of Hawaii Press. 27 (3): 60–268. ISSN 0030-8870.
- ^ "Tropical Rain Forest". Woodland Park Zoo. s. 37.
- ^ TASS III: Simulating the management, growth and yield of complex stands
- ^ Franco, M (14 Ağustos 1986). ". The influences of neighbours on the growth of modular organisms with an example from trees". Biol. Sci. 1159, 313. ss. 313, 209–225. doi:10.1098/rstb.1986.0034.
- ^ Victor Lieffers. "Crown shyness in maturing boreal forest stands". SFM Network Research Note Series, 36. ISSN 1715-0981. 2015-09-25 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2015-08-23.
- ^ Maxwell Ralph Jacobs (1955). Growth Habits of the Eucalypts. Forestry and Timber Bureau.
- ^ M. Franco (14 Ağustos 1986). "The Influences of Neighbours on the Growth of Modular Organisms with an Example from Trees". Philosophical Transactions of the Royal Society B. 1159, 313. ss. 209–225. doi:10.1098/rstb.1986.0034.
- ^ J. Bastow Wilson and Andrew D.Q. Agnew. "2: Interactions between species". The nature of the plant community: a reductionist view. University of North Carolina at Chapel Hill.
- ^ Margaret Lowman; Soubadra Devy; T. Ganesh (22 June 2013). Treetops at Risk: Challenges of Global Canopy Ecology and Conservation. Springer Science & Business Media. s. 34. ISBN 978-1-4614-7161-5.
- ^ Şablon:Alıntı kitabı