İklim değişikliğini hafifletme: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 08.22, 4 Ekim 2019 tarihindeki hâli

İklim değişikliğinin hafifletilmesi, uzun vadeli küresel ısınmanın ve ilgili etkilerinin büyüklüğünü veya oranını sınırlayan eylemlerden oluşur.^[2] İklim değişikliğinin hafifletilmesi genel olarak insan (antropojenik) sera gazı emisyonlarındaki azalmayı içerir.^[3] Karbon yutaklarının kapasitesini artırarak da hafifletme sağlanabilir. (örneğin, ağaçlandırma ile) ^[3] Etki hafifletme politikaları, insan kaynaklı küresel ısınmayla ilişkili riskleri önemli ölçüde azaltabilir.^[4]

IPCC'nin 2014 değerlendirme raporuna göre, "İklim Değişikliğini Hafifletme bir kamu yararıdır; İklim değişikliği müştereklerin trajedisi durumudur. Etkili bir iklim değişikliği hafifletme, eğer her bir ajan (birey, kurum veya ülke) kendi bencil çıkarına göre bağımsız hareket ederse elde edilemez (bakınız Uluslararası işbirliği ve Emisyon ticareti) ve bu, kolektif eyleme olan ihtiyacı ortaya koyar. Bazı adaptasyon eylemleri ise, en azından kısa vadede, eylemlerin faydaları onları üstlenen bireylere, bölgelere veya ülkelere daha fazla tahakkuk edebileceklerinden, özel bir fayda özelliklerine sahiptir."^[5]

Etki azaltma örnekleri arasında enerji verimliliğini artırarak enerji talebini azaltma, düşük karbonlu enerji kaynaklarına geçerek fosil yakıtları geride bırakma ve karbondioksiti Dünya atmosferinden giderme sayılabilir.^[3]^[6] İklim değişikliğinin azaltılmasına bir diğer yaklaşım ise iklim mühendisliğidir.^[7] İklim değişikliğini azaltma önlemleri, ülkelerin ulusal çevre politika belgelerine yazılabilir. (örneğin Paris anlaşması kapsamında ulusal olarak belirlenmiş katkılar (NDC)).

Çoğu ülke, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (UNFCCC) taraftır.^[8] UNFCCC'nin nihai hedefi, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarını, iklim sistemine tehlikeli insan etkisini önleyecek bir seviyede sabitlemektir.^[9] Bilimsel analiz, iklim değişikliğinin etkileri hakkında bilgi sağlayabilir, ancak hangi etkilerin tehlikeli olduğuna karar vermek, değer yargılarını gerektirir.^[10]

2010 yılında, UNFCCC’nin Tarafları, gelecekteki küresel ısınmanın, endüstri öncesi seviyeye göre 2.0 °C'nin (3.6 °F) altında olması gerektiğine karar verdiler.^[11] 2015 yılının Paris Anlaşması ile bu doğrulandı, ancak 1.5 °C'nin altında bir ısınma elde etmek için "taraflar elinden gelenin en iyisini yapacak" şeklinde yeni bir hedef belirlenerek revize edildi.^[12] Küresel sera gazı emisyonlarının mevcut gidişatı, küresel ısınmanın 1.5 veya 2 °C'nin altına sınırlanması ile tutarlı görünmemektedir.^[13] Bazıları 2 °C sınırından daha katı ^{[kaynak belirtilmeli]} veya mütevazı^[14]^[15] olan başka azaltma politikaları önerilmiştir. 2019 yılında, 2 yıllık bir araştırmanın ardından Avustralya ve Almanya'dan bilim adamları, sıcaklık artışının yılda 1,7 trilyon dolar ile 1,5 °C ile nasıl sınırlandırılabileceğini gösteren "Tek Dünya İklim Modeli'ni" sundu.^[16]^[17]

Sera gazı konsantrasyonları ve stabilizasyonu

CO₂ emisyonlarının mevcut seviyelerinde dengelenmesi, atmosferdeki konsantrasyonunu stabilize etmez.^[18]

Atmosferik CO₂ konsantrasyonunun sabit bir seviyede stabilizasyonu, emisyonların etkin bir şekilde ortadan kaldırılmasını gerektirecektir.^[18]

İklim değişikliğini hafifletme ile ilgili sıkça tartışılan konulardan biri, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarının dengelenmesidir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC), iklim sistemine “tehlikeli” antropojenik (yani, insan) müdahalenin önlenmesi hedefine sahiptir. Sözleşmenin 2. Maddesinde belirtildiği gibi, bu, atmosferdeki sera gazı (GHG) konsantrasyonlarının, ekosistemlerin iklim değişikliğine doğal olarak adapte olabileceği, gıda üretiminin tehdit altında olmayacağı ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir bir şekilde ilerleyebileceği bir seviyede dengelenmesini gerektirir. ^[19]

Çok sayıda antropojenik sera gazı vardır. Bunlar arasında karbondioksit (kimyasal formül: CO₂), metan (CH₄), azot oksit (N₂O) ve halokarbonlar olarak adlandırılan bir gaz grubu bulunur. Başka bir sera gazı olan su buharı konsantrasyonu da insan faaliyetlerinin dolaylı bir sonucu olarak yükseldi. ^[20] Bu gazların atmosferik konsantrasyonlarını dengelemek için gerekli emisyon azaltmaları değişiklik gösterir.^[18] CO₂ antropojenik sera gazlarının en önemlisidir. ^[21]

CO₂ emisyonlarının stabilize edilmesi ile atmosferik CO₂ konsantrasyonlarının stabilize edilmesi arasında bir fark vardır.^[22] CO₂ emisyonlarının mevcut seviyelerde dengelenmesi, atmosferik CO₂ konsantrasyonunda stabilizasyona yol açmaz. Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO₂ konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız). Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO₂ konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız).

Bunun nedeni, insan faaliyetlerinin atmosfere doğal süreçlerin kaldırabileceğinden daha hızlı CO₂ eklemesidir (tam bir açıklama için bkz. Dünya atmosferindeki karbondioksit).^[18] Bu, bir küvete su akışına benzer. ^[23]Musluk suyu, küvete, tahliye deliğinden çıkan sudan (atmosferdeki karbon dioksitin doğal olarak uzaklaştırılmasına benzer) daha hızlı aktığı (karbondioksit emisyonuna benzer) sürece, haznedeki su seviyesi (atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonuna benzer) yükselmeye devam edecektir.

Bazı çalışmalara göre, atmosferik CO₂ konsantrasyonlarının stabilize edilmesi, antropojenik CO₂ emisyonlarının tepe emisyon seviyesine göre% 80 oranında azaltılmasını gerektirecektir. ^[24] Emisyonlarda% 80'lik bir azalma, CO₂ konsantrasyonlarını yaklaşık bir yüzyıl boyunca stabilize eder, ancak bunun ötesinde daha da fazla azalma gerekli olacaktır. ^[18]^[24] Diğer araştırmalar, 9 milyar insanın gıda üretimine yönelik emisyon düşüldükten sonra ve küresel sıcaklık artışının 2 °C'nin altında kalmasını sağlayacak şekilde, enerji üretimi ve taşımacılıktan kaynaklanan emisyonların gelişmiş dünyada neredeyse hemen zirve yapması ve 2030 yılı civarında sıfır emisyona ulaşılana kadar yılda yaklaşık % 10 düşmesi gerektiğini buldu. Gelişmekte olan ülkeler'de enerji ve ulaştırma emisyonlarının 2025 yılına kadar zirveye çıkması ve ardından benzer şekilde düşüş göstermesi gerekecektir. ^[25]^[26]^[27]^[28]

İnsan kaynaklı diğer sera gazlarının atmosferik konsantrasyonunun stabilize edilmesi, atmosfere bırakılma ve atmosferden giderilme hızlarına bağlıdır. Bu gazlar için stabilizasyon, sonraki, CO₂ olmayan sera gazları hakkında olan bölümde açıklanmıştır. ^{[kaynak belirtilmeli]}

2018 yılında uluslararası bir bilim adamı ekibi, Paris Anlaşması'ndaki mevcut azaltma politikasının, sıcaklık artışını 2 derece ile sınırlamak için yetersiz olduğunu açıklayan araştırma yayınladı. Tüm mevcut taahhütler yerine getirilse bile, on yıllar içinde, 4,5 derecelik bir sıcaklık artışı ihtimali olduğunu söylüyorlar. Bunu önlemek için doğal Karbon yutaklarının restorasyonu, Karbon dioksitin giderilmesi, toplumda ve değerlerde değişiklikler gerekli olacaktır. ^[29]

Projeksiyonlar

Gelecekteki sera gazı emisyonları projeksiyonları belirsizdir. ^[30] İklim değişikliğini hafifletecek politikaların yokluğunda, sera gazı emisyonları 21. yüzyılda önemli ölçüde artabilir.^[31]

Çok sayıda değerlendirme atmosferik sera gazı konsantrasyonlarının nasıl dengelenebileceğini dikkate almıştır. ^[32] Stabilizasyon seviyesinin ne kadar düşük olması istenirse, küresel sera gazı emisyonlarının o kadar çabuk tepe noktasına ulaşıp düşmeye başlaması gerekecektir. ^[33] Sera gazı konsantrasyonlarının bu yüzyılda büyük politika değişiklikleri olmadan dengelenmesi pek mümkün değildir. ^[31]

Kaynakça

^ Marland, G., T.A. Boden, and R. J. Andres. 2007. Global, Regional, and National CO2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, United States Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., US.
^ Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch. 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, 3.5 Interaction between mitigation and adaptation, in the light of climate change impacts and decision-making under long-term uncertainty , in IPCC AR4 WG3 2007
^ ^a ^b ^c IPCC, "Summary for policymakers", Climate Change 2007: Working Group III: Mitigation of Climate Change, Table SPM.3, C. Mitigation in the short and medium term (until 2030) , in IPCC AR4 WG3 2007
^ Oppenheimer, M., et al., Section 19.7.1: Relationship between Adaptation Efforts, Mitigation Efforts, and Residual Impacts, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived July 8 2014), pp. 46–49, in IPCC AR5 WG2 A 2014
^ "Social, Economic, and Ethical Concepts and Methods, Executive Summary" (PDF), Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change , in IPCC AR5 WG3 2014, s. 211
^ "Sec 5.5 Technology flows and development", Climate Change 2007: Synthesis Report , in IPCC AR4 SYR 2007, s. 68
^ UK Royal Society 2009
^ UNFCCC (5 March 2013), Introduction to the Convention, UNFCCC
^ UNFCCC (2002), Full Text of the Convention, Article 2: Objectives, UNFCCC
^ Oppenheimer, M., et al., FAQ 19.1, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived July 8 2014), p. 52, in IPCC AR5 WG2 A 2014
^ UNFCCC. Conference of the Parties (COP) (15 March 2011), Report of the Conference of the Parties on its sixteenth session, held in Cancun from 29 November to 10 December 2010. Addendum. Part two: Action taken by the Conference of the Parties at its sixteenth session (PDF), Geneva, Switzerland: United Nations , p. 3, paragraph 4. Document available in UN languages and text format.
^ Sutter, John D.; Berlinger, Joshua (12 December 2015). "Final draft of climate deal formally accepted in Paris". CNN. Cable News Network, Turner Broadcasting System, Inc. Erişim tarihi: 12 December 2015.
^ Victor, D., et al., Executive summary, in: Chapter 1: Introductory Chapter, p. 4 (archived 3 July 2014), in IPCC AR5 WG3 2014
^ van Vuuren & others 2009, ss. 29–33
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; nordhaus 2010 cba isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "One Earth Climate Model". One Earth Climate Model. University of Technology, Climate and Energy College, German Aerospace Center. Erişim tarihi: 22 January 2019.
^ Chow, Lorraine (21 January 2019). "DiCaprio-Funded Study: Staying Below 1.5ºC is Totally Possible". Ecowatch. Erişim tarihi: 22 January 2019.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Meehl, G.A.; ve diğerleri., "Ch. 10: Global Climate Projections", Climate Change 2007: Working Group I: The Physical Science Basis, FAQ 10.3: If Emissions of Greenhouse Gases are Reduced, How Quickly do Their Concentrations in the Atmosphere Decrease? , in IPCC AR4 WG1 2007, ss. 824–825
^ Rogner, H.-H.; ve diğerleri. (2007). "1.2 Ultimate objective of the UNFCCC". B. Metz ve diğerleri. (Ed.). Introduction. Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Print version: Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. This version: IPCC website. 2014-09-23 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2011-06-07. Kaynak kaldırılmış |editors= parametresini kullanıyor (yardım)
^ Forster, P.; ve diğerleri., "Ch. 2: Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, FAQ 2.1 How do Human Activities Contribute to Climate Change and How do They Compare with Natural Influences? , in IPCC AR4 WG1 2007, s. 135
^ IPCC, "Summary for Policymakers", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Human and Natural Drivers of Climate Change , in IPCC AR4 WG1 2007
^ U.S. Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research (January 2009). Granger Morgan; H. Dowlatabadi; M. Henrion; D. Keith; R. Lempert; S. McBride; M. Small; T. Wilbanks (Ed.). "Best practice approaches for characterizing, communicating, and incorporating scientific uncertainty in decisionmaking". National Oceanic and Atmospheric Administration, Washington D.C., USA. ss. 10–11. 2010-05-27 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010-06-07.
^ Sterman, J.D.; L.B. Sweeney (2007). "Understanding public complacency about climate change: adults' mental models of climate change violate conservation of matter" (PDF). Climatic Change. 80 (3–4): 221–22. doi:10.1007/s10584-006-9107-5. Erişim tarihi: 2011-05-10.
^ ^a ^b 2. Stabilization and Climate Change of the Next Few Decades and Next Several Centuries, p. 21, in: Summary, in US NRC 2011
^ Anderson, Kevin; Bows, Alice (13 January 2011). "Beyond 'dangerous' climate change: emission scenarios for a new world". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 369 (1934): 20–44. Bibcode:2011RSPTA.369...20A. doi:10.1098/rsta.2010.0290. PMID 21115511.
^ Anderson, Kevin; Bows, Alice (2012). "A new paradigm for climate change". Nature Climate Change. 2 (9): 639–40. Bibcode:2012NatCC...2..639A. doi:10.1038/nclimate1646.
^ Anderson K. (2012). Real clothes for the Emperor: Facing the challenges of climate change. The Cabot annual lecture, Univ. of Bristol. Video, Transcript
^ The Radical Emission Reduction Conference: 10–11 December 2013 27 Ekim 2014^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sponsored by the Tyndall Centre. Video proceedings 2017-03-24 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on-line.
^ Steffen, Will; Rockström, Johan; Richardson, Katherine; M. Lenton, Timothy; Folke, Carl; Liverman, Diana; P. Summerhayes, Colin; D. Barnosky, Anthony; E. Cornell, Sarah; Crucifix, Michel; F. Donges, Jonathan; Fetzer, Ingo; J. Lade, Steven; Scheffer, Marten; Winkelmann, Ricarda; Hans Joachim Schellnhuber, Hans (August 6, 2018). "Trajectories of the Earth System in the Anthropocene". Proceedings of the National Academy of Sciences. Erişim tarihi: 21 August 2018.
^ Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.1 Emissions scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007
^ ^a ^b Rogner, H.-H.; ve diğerleri., "Ch 1: Introduction", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 1.3.2.4 Total GHG emissions , in IPCC AR4 WG3 2007, s. 111
^ Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.3 Mitigation scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007
^ Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Table 3.5, in: Sec 3.3.5 Long-term stabilization scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007
^ BP: Statistical Review of World Energy 2013-05-16 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Workbook (xlsx), London, 2012

[1] Marland, G., T.A. Boden, and R. J. Andres. 2007. Global, Regional, and National CO2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, United States Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., US.

[2] Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch. 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, 3.5 Interaction between mitigation and adaptation, in the light of climate change impacts and decision-making under long-term uncertainty , in IPCC AR4 WG3 2007

[ipcc_mitigation_options-3] IPCC, "Summary for policymakers", Climate Change 2007: Working Group III: Mitigation of Climate Change, Table SPM.3, C. Mitigation in the short and medium term (until 2030) , in IPCC AR4 WG3 2007

[4] Oppenheimer, M., et al., Section 19.7.1: Relationship between Adaptation Efforts, Mitigation Efforts, and Residual Impacts, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived July 8 2014), pp. 46–49, in IPCC AR5 WG2 A 2014

[AR5-WG3-Chap3-5] "Social, Economic, and Ethical Concepts and Methods, Executive Summary" (PDF), Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change , in IPCC AR5 WG3 2014, s. 211

[6] "Sec 5.5 Technology flows and development", Climate Change 2007: Synthesis Report , in IPCC AR4 SYR 2007, s. 68

[7] UK Royal Society 2009

[8] UNFCCC (5 March 2013), Introduction to the Convention, UNFCCC

[9] UNFCCC (2002), Full Text of the Convention, Article 2: Objectives, UNFCCC

[wg_2_ch19_dangerous_climate_change-10] Oppenheimer, M., et al., FAQ 19.1, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived July 8 2014), p. 52, in IPCC AR5 WG2 A 2014

[11] UNFCCC. Conference of the Parties (COP) (15 March 2011), Report of the Conference of the Parties on its sixteenth session, held in Cancun from 29 November to 10 December 2010. Addendum. Part two: Action taken by the Conference of the Parties at its sixteenth session (PDF), Geneva, Switzerland: United Nations , p. 3, paragraph 4. Document available in UN languages and text format.

[cnn-12] Sutter, John D.; Berlinger, Joshua (12 December 2015). "Final draft of climate deal formally accepted in Paris". CNN. Cable News Network, Turner Broadcasting System, Inc. Erişim tarihi: 12 December 2015.

[13] Victor, D., et al., Executive summary, in: Chapter 1: Introductory Chapter, p. 4 (archived 3 July 2014), in IPCC AR5 WG3 2014

[van_vuuren_mitigation_policy-14] van Vuuren & others 2009, ss. 29–33

[nordhaus_2010_cba-15] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; nordhaus 2010 cba isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[16] "One Earth Climate Model". One Earth Climate Model. University of Technology, Climate and Energy College, German Aerospace Center. Erişim tarihi: 22 January 2019.

[17] Chow, Lorraine (21 January 2019). "DiCaprio-Funded Study: Staying Below 1.5ºC is Totally Possible". Ecowatch. Erişim tarihi: 22 January 2019.

[meehl_stabilizing_ghg_concentrations-18] Meehl, G.A.; ve diğerleri., "Ch. 10: Global Climate Projections", Climate Change 2007: Working Group I: The Physical Science Basis, FAQ 10.3: If Emissions of Greenhouse Gases are Reduced, How Quickly do Their Concentrations in the Atmosphere Decrease? , in IPCC AR4 WG1 2007, ss. 824–825

[19] Rogner, H.-H.; ve diğerleri. (2007). "1.2 Ultimate objective of the UNFCCC". B. Metz ve diğerleri. (Ed.). Introduction. Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Print version: Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. This version: IPCC website. 2014-09-23 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2011-06-07. Kaynak kaldırılmış |editors= parametresini kullanıyor (yardım)

[20] Forster, P.; ve diğerleri., "Ch. 2: Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, FAQ 2.1 How do Human Activities Contribute to Climate Change and How do They Compare with Natural Influences? , in IPCC AR4 WG1 2007, s. 135

[21] IPCC, "Summary for Policymakers", Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Human and Natural Drivers of Climate Change , in IPCC AR4 WG1 2007

[22] U.S. Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research (January 2009). Granger Morgan; H. Dowlatabadi; M. Henrion; D. Keith; R. Lempert; S. McBride; M. Small; T. Wilbanks (Ed.). "Best practice approaches for characterizing, communicating, and incorporating scientific uncertainty in decisionmaking". National Oceanic and Atmospheric Administration, Washington D.C., USA. ss. 10–11. 2010-05-27 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010-06-07.

[23] Sterman, J.D.; L.B. Sweeney (2007). "Understanding public complacency about climate change: adults' mental models of climate change violate conservation of matter" (PDF). Climatic Change. 80 (3–4): 221–22. doi:10.1007/s10584-006-9107-5. Erişim tarihi: 2011-05-10.

[us_nrc_co2_stabilization-24] 2. Stabilization and Climate Change of the Next Few Decades and Next Several Centuries, p. 21, in: Summary, in US NRC 2011

[25] Anderson, Kevin; Bows, Alice (13 January 2011). "Beyond 'dangerous' climate change: emission scenarios for a new world". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 369 (1934): 20–44. Bibcode:2011RSPTA.369...20A. doi:10.1098/rsta.2010.0290. PMID 21115511.

[26] Anderson, Kevin; Bows, Alice (2012). "A new paradigm for climate change". Nature Climate Change. 2 (9): 639–40. Bibcode:2012NatCC...2..639A. doi:10.1038/nclimate1646.

[27] Anderson K. (2012). Real clothes for the Emperor: Facing the challenges of climate change. The Cabot annual lecture, Univ. of Bristol. Video, Transcript

[28] The Radical Emission Reduction Conference: 10–11 December 2013 27 Ekim 2014^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sponsored by the Tyndall Centre. Video proceedings 2017-03-24 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on-line.

[Trajectories_of_the_Earth_System_in_the_Anthropocene-29] Steffen, Will; Rockström, Johan; Richardson, Katherine; M. Lenton, Timothy; Folke, Carl; Liverman, Diana; P. Summerhayes, Colin; D. Barnosky, Anthony; E. Cornell, Sarah; Crucifix, Michel; F. Donges, Jonathan; Fetzer, Ingo; J. Lade, Steven; Scheffer, Marten; Winkelmann, Ricarda; Hans Joachim Schellnhuber, Hans (August 6, 2018). "Trajectories of the Earth System in the Anthropocene". Proceedings of the National Academy of Sciences. Erişim tarihi: 21 August 2018.

[30] Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.1 Emissions scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007

[rogner_article_2-31] Rogner, H.-H.; ve diğerleri., "Ch 1: Introduction", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 1.3.2.4 Total GHG emissions , in IPCC AR4 WG3 2007, s. 111

[32] Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Sec 3.3 Mitigation scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007

[33] Fisher, B.S.; ve diğerleri., "Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context", Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007, Table 3.5, in: Sec 3.3.5 Long-term stabilization scenarios , in IPCC AR4 WG3 2007

[BP-Report-2012-34] BP: Statistical Review of World Energy 2013-05-16 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Workbook (xlsx), London, 2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 [[Dosya:Global Warming Observed CO2 Emissions from fossil fuel burning vs IPCC scenarios-TR.svg|thumb|Fosil yakıt kaynaklı {{CO2}} emisyonlarının, IPCC'nin beş emisyon senaryosuyla karşılaştırılması. İnişler, küresel durgunluklarla ilgilidir. Veri kaynağı [Http://www.ipcc.ch/ipccreports/sres/emission/data/allscen.xls IPCC SRES senaryoları]; [http://www.iea.org/co2highlights/co2Highlights.XLS Uluslararası Enerji Ajansı, "2010 Yakıt Yakmasından Kaynaklanan CO2 Emisyonları - Öne Çıkanlar"]; ve [https://www.theguardian.com/environment/2011/may/29/carbon-emissions-nuclearpower Ek IEA verileri]. Grafik kaynağı: [[Skeptical Science]].]]
 [[Dosya:Global Temperature Anomaly.svg|thumb|Küresel ortalama yüzey sıcaklığı 1951–1980 ortalamasına göre 1880'den 2016'ya değişmektedir. Siyah çizgi, küresel yıllık ortalamadır ve kırmızı çizgi, beş yıllık yerel ağırlıklı grafik yumuşatmasıdır. Mavi belirsizlik çubukları % 95 güven sınırını göstermektedir. Kaynak: [http://data.giss.nasa.gov/gistemp/ NASA GISS]. [[Sülfat aerosol]] hava kirliliğinden kaynaklanan [[Küresel kararma]]nın, 1950 ve 1980 arasında, küresel ısınmanın bir miktar azalmasına neden olduğuna inanılıyor.]]
-[[Dosya:Global Carbon Emissions.svg|thumb|İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel karbondioksit emisyonları 1800–2007.<ref>Marland, G., T.A. Boden, and R. J. Andres. 2007. Global, Regional, and National CO2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, United States Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., US.</ref>]]
+[[Dosya:Global Carbon Emissions-tr.svg|thumb|İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel karbondioksit emisyonları 1800–2007.<ref>Marland, G., T.A. Boden, and R. J. Andres. 2007. Global, Regional, and National CO2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, United States Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., US.</ref>]]
-[[Dosya:Greenhouse gas by sector 2000.svg|thumb|Sektörlere göre [[sera gazı]]  emisyonları. Ayrıntılı bir analiz için [https://web.archive.org/web/20060513035236/http://cait.wri.org/figures.php?page=World-FlowChart&view=100 Dünya Kaynakları Enstitüsü]'ne bakın.]]
+[[Dosya:Greenhouse gas by sector 2000-tr.svg|thumb|Sektörlere göre [[sera gazı]]  emisyonları. Ayrıntılı bir analiz için [https://web.archive.org/web/20060513035236/http://cait.wri.org/figures.php?page=World-FlowChart&view=100 Dünya Kaynakları Enstitüsü]'ne bakın.]]
-[[Dosya:Greenhouse Gas Emissions from Electricity Production IEA.PNG|right|thumb|Karbondioksit eşdeğeri rakamlar bakımından, her bir enerji kaynağının dolaylı veya trend yönünde küresel ısınma potansiyeli etkileri devam etmekte olup hala araştırılmaktadır.]]
+[[File:Greenhouse Gas Emissions from Electricity Production IEA-tr.png|right|thumb|Karbondioksit eşdeğeri rakamlar bakımından, her bir enerji kaynağının dolaylı veya trend yönünde küresel ısınma potansiyeli etkileri devam etmekte olup hala araştırılmaktadır.]]
 İklim değişikliğinin hafifletilmesi, uzun vadeli küresel ısınmanın ve ilgili etkilerinin büyüklüğünü veya oranını sınırlayan eylemlerden oluşur.<ref>{{citation
@@ 55. satır: / 55. satır: @@
 {{TOC limit|3}}
+==Sera gazı konsantrasyonları ve stabilizasyonu==
+{{See also|Sera gazı}}
+{{Multiple image
+|direction=vertical
+|align=right
+|image1=Stabilizing carbon dioxide emissions at their present level will not stabilize its concentration in the atmosphere-tr.png
+|image2=Stabilizing the atmospheric concentration of carbon dioxide at a constant level would require emissions to be effectively eliminated-tr.png
+|alt1=refer to caption and adjacent text
+|alt2=refer to caption and adjacent text
+|width=320
+|caption1=CO<sub>2</sub> emisyonlarının mevcut seviyelerinde dengelenmesi, atmosferdeki konsantrasyonunu stabilize etmez.<ref name="meehl stabilizing ghg concentrations"/>
+|caption2=Atmosferik CO<sub>2</sub> konsantrasyonunun sabit bir seviyede stabilizasyonu, emisyonların etkin bir şekilde ortadan kaldırılmasını gerektirecektir.<ref name="meehl stabilizing ghg concentrations"/>}}
+İklim değişikliğini hafifletme ile ilgili sıkça tartışılan konulardan biri, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarının dengelenmesidir. [[Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi]] (UNFCCC), iklim sistemine “tehlikeli” antropojenik (yani, insan) müdahalenin önlenmesi hedefine sahiptir. Sözleşmenin 2. Maddesinde belirtildiği gibi, bu, atmosferdeki sera gazı (GHG) konsantrasyonlarının, ekosistemlerin iklim değişikliğine doğal olarak adapte olabileceği, gıda üretiminin tehdit altında olmayacağı ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir bir şekilde ilerleyebileceği bir seviyede dengelenmesini gerektirir. <ref>
+{{cite book
+|year=2007
+|author=Rogner, H.-H.
+|contribution=1.2 Ultimate objective of the UNFCCC
+|title=Introduction
+|series=Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
+|editors=B. Metz
+|display-editors=etal
+|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch1s1-2.html
+|publisher=Print version: Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. This version: IPCC website
+|accessdate=2011-06-07
+|display-authors=etal
+|archive-url=https://web.archive.org/web/20140923012655/http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch1s1-2.html
+|archive-date=2014-09-23
+|url-status=dead
+}}
+</ref>
+Çok sayıda antropojenik sera gazı vardır. Bunlar arasında karbondioksit ([[kimyasal formül]]: {{CO2}}), [[metan]] ({{chem|CH|4}}), azot oksit ({{chem|N|2|O}}) ve [[halokarbon]]lar olarak adlandırılan bir gaz grubu bulunur. Başka bir [[sera gazı]] olan su buharı konsantrasyonu da insan faaliyetlerinin dolaylı bir sonucu olarak yükseldi. <ref>{{citation
+|title=Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|author=Forster, P.
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/faq-2-1.html FAQ 2.1 How do Human Activities Contribute to Climate Change and How do They Compare with Natural Influences?]
+|chapter=Ch. 2: Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch2.html
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007|p=135}}</ref> Bu gazların atmosferik konsantrasyonlarını dengelemek için gerekli emisyon azaltmaları değişiklik gösterir.<ref name="meehl stabilizing ghg concentrations">{{citation
+|title=Climate Change 2007: Working Group I: The Physical Science Basis
+|author=Meehl, G.A.
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/faq-10-3.html FAQ 10.3: If Emissions of Greenhouse Gases are Reduced, How Quickly do Their Concentrations in the Atmosphere Decrease?]
+|chapter=Ch. 10: Global Climate Projections
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch10.html
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007|pp=824–825}}</ref> {{CO2}} antropojenik sera gazlarının en önemlisidir. <ref>{{citation
+|title=Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|author=IPCC
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/spmsspm-human-and.html Human and Natural Drivers of Climate Change]
+|chapter=Summary for Policymakers
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/spm.html
+}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}</ref>
+{{CO2}} emisyonlarının stabilize edilmesi ile atmosferik {{CO2}} konsantrasyonlarının stabilize edilmesi arasında bir fark vardır.<ref>{{cite web |date=January 2009 |author=U.S. Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research |title=Best practice approaches for characterizing, communicating, and incorporating scientific uncertainty in decisionmaking |editor1=Granger Morgan |editor2=H. Dowlatabadi |editor3=M. Henrion |editor4=D. Keith |editor-link4=David Keith (scientist) |editor5=R. Lempert |editor6=S. McBride |editor7=M. Small |editor8=T. Wilbanks |pages=10–11 |url=http://www.globalchange.gov/publications/reports/scientific-assessments/saps/311 |publisher=National Oceanic and Atmospheric Administration, Washington D.C., USA. |accessdate=2010-06-07 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100527134225/http://www.globalchange.gov/publications/reports/scientific-assessments/saps/311 |archivedate=2010-05-27 }}</ref> CO<sub>2</sub> emisyonlarının mevcut seviyelerde dengelenmesi, atmosferik CO<sub>2</sub> konsantrasyonunda stabilizasyona yol açmaz. Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO<sub>2</sub> konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız). Aslında, emisyonların mevcut seviyelerde dengelenmesi, 21. yüzyılın ve sonrasındaki atmosferik CO<sub>2</sub> konsantrasyonunun artmaya devam etmesine neden olacaktır (grafiğe bakınız).
+Bunun nedeni, insan faaliyetlerinin atmosfere doğal süreçlerin kaldırabileceğinden daha hızlı CO<sub>2</sub> eklemesidir (tam bir açıklama için bkz. [[Dünya atmosferindeki karbondioksit]]).<ref name="meehl stabilizing ghg concentrations"/> Bu, bir küvete su akışına benzer. <ref>{{cite journal
+|year=2007
+|title=Understanding public complacency about climate change: adults' mental models of climate change violate conservation of matter
+|doi=10.1007/s10584-006-9107-5
+|author1=Sterman, J.D. |author2=L.B. Sweeney
+|journal=Climatic Change
+|url=http://jsterman.scripts.mit.edu/docs/Sterman-2007-UnderstandingPublicComplacency.pdf
+|accessdate=2011-05-10
+|volume=80
+|issue=3–4
+|pages=221–22}}</ref>Musluk suyu, küvete, tahliye deliğinden çıkan sudan (atmosferdeki karbon dioksitin doğal olarak uzaklaştırılmasına benzer) daha hızlı aktığı (karbondioksit emisyonuna benzer) sürece, haznedeki su seviyesi (atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonuna benzer) yükselmeye devam edecektir.
+Bazı çalışmalara göre, atmosferik CO<sub>2</sub> konsantrasyonlarının stabilize edilmesi, antropojenik CO<sub>2</sub> emisyonlarının tepe emisyon seviyesine göre% 80 oranında azaltılmasını gerektirecektir. <ref name="us nrc co2 stabilization">[http://www.nap.edu/openbook.php?record_id=12877&page=21 2. Stabilization and Climate Change of the Next Few Decades and Next Several Centuries, p. 21], in: [http://www.nap.edu/openbook.php?record_id=12877&page=11 Summary], in {{harvnb|US NRC|2011}}</ref> Emisyonlarda% 80'lik bir azalma, {{CO2}} konsantrasyonlarını yaklaşık bir yüzyıl boyunca stabilize eder, ancak bunun ötesinde daha da fazla azalma gerekli olacaktır. <ref name="meehl stabilizing ghg concentrations"/><ref name="us nrc co2 stabilization"/> Diğer araştırmalar, 9 milyar insanın gıda üretimine yönelik emisyon düşüldükten sonra ve küresel sıcaklık artışının 2 °C'nin altında kalmasını sağlayacak şekilde, enerji üretimi ve taşımacılıktan kaynaklanan emisyonların gelişmiş dünyada neredeyse hemen zirve yapması ve 2030 yılı civarında sıfır emisyona ulaşılana kadar yılda yaklaşık % 10 düşmesi gerektiğini buldu. [[Gelişmekte olan ülkeler]]'de enerji ve ulaştırma emisyonlarının 2025 yılına kadar zirveye çıkması ve ardından benzer şekilde düşüş göstermesi gerekecektir. <ref>{{cite journal|url=http://rsta.royalsocietypublishing.org/content/369/1934/20|title=Beyond 'dangerous' climate change: emission scenarios for a new world|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society A|first1=Kevin|last1=Anderson|first2=Alice|last2=Bows|date=13 January 2011|volume=369|issue=1934|pages=20–44|doi=10.1098/rsta.2010.0290|pmid=21115511|bibcode=2011RSPTA.369...20A}}</ref><ref>{{cite journal|title=A new paradigm for climate change|journal=Nature Climate Change|first1=Kevin|last1=Anderson|first2=Alice|last2=Bows|volume=2|issue=9|pages=639–40|doi=10.1038/nclimate1646|year=2012|bibcode=2012NatCC...2..639A}}</ref><ref>Anderson K. (2012). Real clothes for the Emperor: Facing the challenges of climate change. The Cabot annual lecture, Univ. of Bristol. [https://www.youtube.com/watch?v=RInrvSjW90U&feature=player_embedded Video], [http://www.bris.ac.uk/cabot/documents/anderson-transcript.pdf Transcript]</ref><ref>[http://www.tyndall.ac.uk/radical-emission-reduction-conference-10-11-december-2013-register-here The Radical Emission Reduction Conference: 10–11 December 2013] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027232316/http://www.tyndall.ac.uk/radical-emission-reduction-conference-10-11-december-2013-register-here |date=27 October 2014 }}, sponsored by the [[Tyndall Centre]]. [http://tyndall.ac.uk/communication/news-archive/2013/radical-emissions-reduction-conference-videos-now-online Video proceedings] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170324225944/http://tyndall.ac.uk/communication/news-archive/2013/radical-emissions-reduction-conference-videos-now-online |date=2017-03-24 }} on-line.</ref>
+İnsan kaynaklı diğer sera gazlarının atmosferik konsantrasyonunun stabilize edilmesi, atmosfere bırakılma ve atmosferden giderilme hızlarına bağlıdır. Bu gazlar için stabilizasyon, sonraki, CO<sub>2</sub> olmayan sera gazları hakkında olan bölümde açıklanmıştır. {{citation needed|date=August 2018}}
+yılında uluslararası bir bilim adamı ekibi, [[Paris Anlaşması]]'ndaki mevcut azaltma politikasının, sıcaklık artışını 2 derece ile sınırlamak için yetersiz olduğunu açıklayan araştırma yayınladı. Tüm mevcut taahhütler yerine getirilse bile, on yıllar içinde, 4,5 derecelik bir sıcaklık artışı ihtimali olduğunu söylüyorlar. Bunu önlemek için doğal Karbon yutaklarının restorasyonu, Karbon dioksitin giderilmesi, toplumda ve değerlerde değişiklikler gerekli olacaktır. <ref name="Trajectories of the Earth System in the Anthropocene">{{cite journal |last1=Steffen |first1=Will |last2=Rockström |first2=Johan |last3=Richardson |first3=Katherine |last4=M. Lenton |first4=Timothy |last5=Folke |first5=Carl |last6=Liverman |first6=Diana |last7=P. Summerhayes |first7=Colin |last8=D. Barnosky |first8=Anthony |last9=E. Cornell |first9=Sarah |last10=Crucifix |first10=Michel |last11=F. Donges |first11=Jonathan |last12=Fetzer |first12=Ingo |last13=J. Lade |first13=Steven |last14=Scheffer |first14=Marten |last15=Winkelmann |first15=Ricarda |last16=Hans Joachim Schellnhuber |first16=Hans |title=Trajectories of the Earth System in the Anthropocene |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |date=August 6, 2018 |url=http://www.pnas.org/content/early/2018/07/31/1810141115 |accessdate=21 August 2018}}</ref>
+; Projeksiyonlar
+Gelecekteki sera gazı emisyonları projeksiyonları belirsizdir. <ref>{{citation
+|title=Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|chapter=Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3.html
+|author=Fisher, B.S.
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3s3-1.html Sec 3.1 Emissions scenarios]
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}</ref> İklim değişikliğini hafifletecek politikaların yokluğunda, sera gazı emisyonları 21. yüzyılda önemli ölçüde artabilir.<ref name="rogner article 2">{{citation
+|title=Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|author=Rogner, H.-H.
+|chapter=Ch 1: Introduction
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch1s1-3-2-4.html Sec 1.3.2.4 Total GHG emissions]
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch1.html
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007|p=111}}</ref>
+Çok sayıda değerlendirme atmosferik sera gazı konsantrasyonlarının nasıl dengelenebileceğini dikkate almıştır. <ref>{{citation
+|title=Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|chapter=Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3.html
+|author=Fisher, B.S.
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3s3-3.html Sec 3.3 Mitigation scenarios]
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}</ref> Stabilizasyon seviyesinin ne kadar düşük olması istenirse, küresel sera gazı emisyonlarının o kadar çabuk tepe noktasına ulaşıp düşmeye başlaması gerekecektir. <ref>{{citation
+|title=Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 2007
+|chapter=Ch 3: Issues related to mitigation in the long-term context
+|chapter-url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3.html
+|author=Fisher, B.S.
+|at=[http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch3s3-3-5.html Table 3.5, in: Sec 3.3.5 Long-term stabilization scenarios]
+|display-authors=etal}}, in {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}</ref> Sera gazı konsantrasyonlarının bu yüzyılda büyük politika değişiklikleri olmadan dengelenmesi pek mümkün değildir. <ref name="rogner article 2"/>
+{|
+|-
+|[[File:Projected carbon dioxide emissions and atmospheric concentrations over the 21st century for reference and mitigation scenarios-tr.png|thumb|320px|upright|alt=refer to caption and adjacent text|Referans ve hafifletme senaryoları için 21. yüzyılda öngörülen karbondioksit emisyonları ve atmosferik konsantrasyonlar.]]
+|[[Dosya:World energy consumption tr.svg|thumb|upright|none|333px|1970'den 2010'a kadar günlük dünya enerji kullanım oranı. Her fosil yakıt kaynağı, 1970 ve 2010 arasında diğer tüm enerji kaynaklarının çok üzerinde olan büyük miktarlarda artmıştır. Hidroelektrik bu aynı dönemde yavaş bir oranda artmış, nükleer mevcut seviyesinde dengelenmeden önce 1970 ve 1990 arasında hızlı bir büyüme dönemine girmiştir. Diğer yenilenebilir enerji kaynakları, 2000-2010 yılları arasında düşük kullanım oranından başlayarak hızlı bir büyüme dönemine girmeye başlamıştır. 1000 [[TWh]]=1 PWh.<ref name="BP-Report-2012">BP: [http://www.bp.com/sectiongenericarticle800.do?categoryId=9037130&contentId=7068669 Statistical Review of World Energy] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130516003736/http://www.bp.com/sectiongenericarticle800.do?categoryId=9037130&contentId=7068669 |date=2013-05-16}}, Workbook (xlsx), London, 2012</ref>]]
+|}
 ==Kaynakça==